საზოგადოება
პოლიტიკა
სამართალი

18

იანვარი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

შაბათი, მთვარის მეოცე დღე დაიწყება 23:10-ზე, მთვარე ქალწულშია ამ დღეს დაწყებული ნებისმიერი საქმე წარმატებას მოგიტანთ. კარგი დღეა მიზანდასახული და მიზანსწრაფული ადამიანებისთვის, ორატორთა და ლიდერთათვის. გარშემო მყოფებთან საქმეების გარჩევას არ გირჩევთ. კარგი დღეა სამსახურის, საქმიანობის შესაცვლელად. უმჯობესია, შინ დარჩეთ, სულიერ განათლებს მიხედოთ, წმინდა ტექსტები იკითხოთ. მოერიდეთ ფიზიკურ გადაღლას. ქორწინება და ნიშნობა სხვა დღისთვის გადადეთ. მოერიდეთ ალკოჰოლისა და სიგარეტის მიღებას. არ გადატვირთოთ კუჭი. ნუ მიირთმევთ ხორციან კერძებს.
მსოფლიო
Faceამბები
სპორტი
მოზაიკა
სამხედრო
კონფლიქტები
მეცნიერება
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
5 ფრაზა ფრიდრიხ ნიცშეს ფილოსოფიური ნოველიდან - „ესე იტყოდა ზარატუსტრა“
5 ფრაზა ფრიდრიხ ნიცშეს ფილოსოფიური ნოველიდან - „ესე იტყოდა ზარატუსტრა“

წიგ­ნი ყვე­ლას­თვის და არა­ვის­თვის - ეს გერ­მა­ნე­ლი ფი­ლო­სო­ფო­სის „ესე იტყო­და ზა­რა­ტუსტრაა“, რო­მე­ლიც ეხე­ბა ისეთ თე­მებს, რო­გო­რი­ცაა „კვლავ­დაბ­რუ­ნე­ბის იდეა“, „ღმერ­თის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის“ ქა­რაგ­მა და ზე­ა­და­მი­ა­ნის „წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლე­ბა“, რო­მე­ლიც პირ­ვე­ლად ნიც­შემ „მხი­ა­რულ მეც­ნი­ე­რე­ბა­ში“ ახ­სე­ნა.

წიგ­ნი, რო­მელ­საც თა­ვად ნიც­შე „ყვე­ლა დრო­ის ყვე­ლა­ზე ღრმა“ ნა­მუ­შე­ვარს უწო­დებ­და, 1883-85 წლებ­ში და­ი­წე­რა. ნო­ვე­ლა წარ­მო­ად­გენს ეზო­თე­რულ ტრაქ­ტატს ფი­ლო­სო­ფი­ა­სა და მო­რალ­ზე. წიგ­ნის პრო­ტა­გო­ნის­ტი არის გან­დე­გი­ლი წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლი - ზა­რა­თუსტრა, რო­მე­ლიც ას­კე­ტიზმს მი­ა­ტო­ვებს და კა­ცობ­რი­ო­ბას და­უბ­რუნ­დე­ბა სა­ქა­და­გებ­ლად: „ამად მსურს შე­ნებრ ქვე­და­ვეშ­ვა:

მმარ­თებს და­ვეშ­ვა, ესე იტყვი­ან ადა­მი­ა­ნე­ბი, მათ ვე­შუ­რე­ბი დაღ­მით.

მაშ მა­კურ­თხე შენ, თვა­ლო წყნა­რო, უშურ­ვე­ლად რომ უმ­ზერ თვით უსა­ზღვრო ბედ­ნი­ე­რე­ბას!

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ „ესე იტყო­და ზა­რა­ტუსტრა“ გერ­მა­ნუ­ლი­დან ქარ­თულ ენა­ზე ერეკ­ლე ტა­ტიშ­ვილ­მა თარ­გმნა.

ფრიდ­რიხ ნიც­შე და მისი ღვაწ­ლი

მე-19 სა­უ­კუ­ნის უდი­დე­სი გერ­მა­ნე­ლი ფი­ლო­სო­ფო­სი ფრიდ­რიხ ვილ­ჰელმ ნიც­შე წერ­და კრი­ტი­კულ წე­რი­ლებს რე­ლი­გი­ა­ზე, სიკ­ვდილ­ზე, თა­ნა­მედ­რო­ვე კულ­ტუ­რა­ზე და მეც­ნი­ე­რე­ბა­ზე მე­ტა­ფო­რე­ბი­სა და აფო­რიზ­მე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით.

ფი­ლო­სო­ფო­სი და­ი­ბა­და 1844 წლის 15 ოქ­ტომ­ბერს, პა­ტა­რა ქა­ლაქ რე­კენ­ში, საქ­სო­ნი­ის პრუ­სი­ულ მხა­რე­ში. მამა კარლ ლუდ­ვიგ ნიც­შე (1813-1849) იყო ლუ­თე­რა­ნი მღვდე­ლი და ყო­ფი­ლი მას­წავ­ლე­ბე­ლი, ხოლო დე­დას - ფრან­ცის­კა ოე­ლერს (1826-1897) ჰყავ­და კი­დევ ორი შვი­ლი: გო­გო­ნა - ელი­სა­ბე­დი და ბიჭი - ლუდ­ვი­გი. ნიც­შეს მამა გარ­და­იც­ვა­ლა ტვი­ნის და­ა­ვა­დე­ბით 1849 წელს, ხოლო ერთი წლის შემ­დეგ - 1850 წელს გარ­და­იც­ვა­ლა მისი ძმა. ოჯა­ხი გა­და­სახ­ლდა ნა­უმ­ბურ­გში, სა­დაც ცხოვ­რობ­და ბე­ბი­ას­თან და მა­მის ორ გა­უ­თხო­ვარ დას­თან ერ­თად. ბე­ბი­ის სიკ­ვდი­ლის შემ­დეგ 1856 წელს, ოჯა­ხი სახ­ლს და­უბ­რუნ­და. ნიც­შე შე­ვი­და ვაჟ­თა სკო­ლა­ში, შემ­დეგ კი გა­და­ვი­და კერ­ძო სკო­ლა­ში სა­დაც და­უ­მე­გობ­რდა გუს­ტავ კრუგ­სა და უილ­ჰემ ფინ­დერს - პა­ტივ­სა­ცე­მი ოჯა­ხე­ბის შვი­ლებს.

მას შემ­დეგ, რაც ფრიდ­რიხ ნიც­შემ მან გა­მო­ავ­ლი­ნა სპე­ცი­ფი­კუ­რი ტა­ლან­ტი მუ­სი­კა­სა და ენა­ში, მსოფ­ლი­ო­ში აღი­ა­რე­ბულ­მა სა­ეკ­ლე­სიო სკო­ლამ მი­ი­ღო ის მოს­წავ­ლედ. აქ მან აღ­მო­ა­ჩი­ნა, რომ დრო ლექ­სებ­სა და მუ­სი­კა­ზე ზე­გავ­ლე­ნას ახ­დენ­და. სა­ეკ­ლე­სიო სკო­ლა­ში ის გა­ეც­ნო ძველ რო­მა­ულ და ბერ­ძნულ ლი­ტე­რა­ტუ­რას და ცხოვ­რე­ბა­ში პირ­ვე­ლად იგ­რძნო თა­ვის და­შო­რე­ბა თა­ვის ოჯახ­თან და პრო­ვინ­ცი­ულ გლე­ხურ გა­რე­მოც­ვას­თან. 1864 წელს ნიც­შემ და­ი­წყო თე­ო­ლო­გი­ი­სა და კლა­სი­კუ­რი ფი­ლო­ლო­გი­ის შეს­წავ­ლა ბო­ნის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში. ცოტა ხნის შემ­დეგ სტუ­დენ­ტუ­რი გა­ერ­თი­ა­ნე­ბის წევ­რი გახ­და. მის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა­ზე შე­იძ­ლე­ბა იმა­ნაც იმოქ­მე­და, რომ ამ დროს ის კი­თხუ­ლობ­და დე­ვიდ შტრა­უ­სის „ქრის­ტეს ცხოვ­რე­ბას“, რო­მელ­მაც დიდი გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნა ახალ­გაზ­რდა ნიც­შე­ზე, მაგ­რამ უკვე 1862 წელს „ბედი და ის­ტო­რი­ა­ში“ წერ­და, რომ ის­ტო­რი­უ­ლი გა­მოკ­ვლე­ვე­ბი დის­კრე­დი­ტა­ცი­ას უწევ­და ქრის­ტი­ა­ნო­ბის ძი­რი­თად სწავ­ლე­ბას. ნიც­შე კონ­ცენ­ტრირ­და ფი­ლო­ლო­გი­ის შეს­წავ­ლა­ზე.

მა­ლე­ვე გა­მოჩ­ნდა ნიც­შეს პირ­ვე­ლი ფი­ლო­ლო­გი­უ­რი პუბ­ლი­კა­ცი­ე­ბი. 1865 წლის­თვის ნიც­შეს უკვე ბო­ლომ­დე ჰქონ­და შეს­წავ­ლი­ლი არ­ტურ შო­პე­ნ­ჰა­უ­ე­რის ნაშ­რო­მე­ბი. 1866 წელს წა­ი­კი­თხა ფრიდ­რიხ ალ­ბერტ ლან­გეს „მა­ტე­რი­ა­ლიზ­მის ის­ტო­რია“. ორი­ვე ავ­ტორ­მა იქო­ნია გავ­ლე­ნა მას­ზე. შო­პე­ნ­ჰა­უ­ერ­მა გან­სა­კუთ­რე­ბით იმოქ­მე­და მის შემ­დგომ აზ­როვ­ნე­ბა­ზე. ხოლო ლან­გეს აღ­წე­რამ კან­ტის არა­მა­ტე­რი­ა­ლის­ტუ­რი ფი­ლო­სო­ფი­ის, ევ­რო­პუ­ლი მა­ტე­რი­ა­ლიზ­მის აღ­მას­ვლამ, ევ­რო­პის და­ინ­ტე­რე­სე­ბამ მეც­ნი­ე­რე­ბა­ში, დარ­ვი­ნის თე­ო­რი­ამ და სა­ერ­თო პრო­ტეს­ტმა ტრა­დი­ცი­ე­ბი­სად­მი ძა­ლი­ან და­ა­ინ­ტრი­გა ნიც­შე.

1867 წელს ის ერთი წლით ჩა­ე­წე­რა მო­ხა­ლი­სედ პრუ­სი­ის არ­ტი­ლე­რი­ა­ში, ნა­უმ­ბურ­გში, მაგ­რამ 1868 წლის მარ­ტში მომ­ხდარ­მა უბე­დურ­მა შემ­თხვე­ვამ, ის გა­მო­უ­სა­დე­გა­რი გა­ხა­და ჯარ­ში სამ­სა­ხუ­რის­თვის. ამის შემ­დეგ ნიც­შე ისევ მი­უბ­რუნ­და თა­ვის გა­მოკ­ვლე­ვებს, და­ას­რუ­ლა ისი­ნი და იმა­ვე წელს პირ­ვე­ლად შეხ­ვდა კომ­პო­ზი­ტორ რი­ხარდ ვაგ­ნერს. რით­შე­ლის ხელ­შე­წყო­ბით ნიც­შემ მი­ი­ღო შე­სა­ნიშ­ნა­ვი შე­მო­თა­ვა­ზე­ბა, გამ­ხდა­რი­ყო კლა­სი­კუ­რი ფი­ლო­ლო­გი­ის პრო­ფე­სო­რი ბა­ზე­ლის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში. ამ დროს ის მხო­ლოდ 24 წლის იყო. ის და­თან­ხმდა. ბა­ზელ­ში გა­დას­ვლამ­დე ნიც­შემ უარი თქვა პრუ­სი­ის მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბა­ზე და დარ­ჩე­ნი­ლი წლე­ბი ოფი­ცი­ა­ლუ­რად არ იყო არც ერთი ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე. მაგ­რამ 1870-1871 წლებ­ში, პრუ­სია-საფ­რან­გე­თის ომის დროს, ის მსა­ხუ­რობ­და პრუ­სი­ის მხა­რეს, რო­გორც სა­ნი­ტა­რი. ამ პე­რი­ო­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში მან გა­მო­ცა­და ბევ­რი და ომის მწვა­ვე შე­დე­გე­ბის მოწ­მე გახ­და. მან ასე­ვე გა­და­ი­ტა­ნა დიფ­თე­რია და დი­ზენ­ტე­რია. ვოლ­ტერ კა­უფ­მა­ნი ფიქ­რობს, რომ ამ დროს სი­ფი­ლი­სი­თაც იყო და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი და ზო­გი­ერ­თი ბი­ოგ­რა­ფი თვლის რომ სი­ფი­ლის­მა გა­მო­იწ­ვია მისი სა­ვა­რა­უ­დო სი­გი­ჟე, მაგ­რამ ეს მა­ინც სა­კა­მა­თოა.

1870 წელს ფი­ლო­სო­ფო­სი დაბ­რუნ­და ბა­ზელ­ში, სა­დაც სკეპ­ტი­კუ­რად უყუ­რებ­და გერ­მა­ნი­ის იმ­პე­რი­ის და­არ­სე­ბას და ოტო ფონ ბის­მარ­კის ერას. უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში მან თა­ვი­სი პირ­ვე­ლი ლექ­ცია წა­ი­კი­თხა „ჰო­მე­რო­სი და კლა­სი­კუ­რი ფი­ლო­ლო­გია“. ასე­ვე ის შეხ­ვდა თე­ო­ლო­გი­ის პრო­ფე­სორს, ფრანც ოვერ­ბექს, რო­მელ­თა­ნაც მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა მე­გობ­რობ­და.

ნიც­შე შე­ე­ცა­და, ბა­ზე­ლის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ფი­ლო­სო­ფი­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით და­ემ­კვიდ­რე­ბი­ნა თავი, თუმ­ცა უშე­დე­გოდ.

ღმერ­თის სიკ­ვდი­ლის თე­მას ნიც­შეს ფი­ლო­სო­ფი­ა­ში შე­მო­აქვს ტრა­გი­კუ­ლი მო­ტი­ვე­ბი. იდე­ა­ლუ­რი სამ­ყა­რო და­ინ­გრა - ეს ნიშ­ნავს იმას, რომ კა­ცობ­რი­ო­ბას გა­მო­ე­ცა­ლა საყ­რდე­ნი, ადა­მი­ა­ნი რჩე­ბა ორი­ენ­ტი­რე­ბის გა­რე­შე. ღმერ­თი მოკ­ვდა, ღმერ­თის არ­სე­ბო­ბით გა­მარ­თლე­ბუ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი, რო­მელ­თაც ადა­მი­ა­ნი აქამ­დე ეთაყ­ვა­ნე­ბო­და, კარ­გავს თა­ვის ფასს, ეს კი იმის მა­უ­წყე­ბე­ლია, რომ კარ­თან მომ­დგა­რია „ყვე­ლა სტუ­მარ­თა­გან ყვე­ლა­ზე შემ­ზა­რა­ვი“ - ნი­ჰი­ლიზ­მი. ნი­ჰი­ლიზ­მის აღ­მო­ცე­ნე­ბა ნიშ­ნავს იმას, რომ უმაღ­ლე­სი ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი უფა­სურ­დე­ბა. ნი­ჰი­ლიზ­მი, ნიც­შეს მი­ხედ­ვით, არის „არას“ თქმა ყვე­ლა­ფერ­ზე, რაც ძვე­ლად აზრს აძ­ლევ­და სამ­ყა­რო­სა და ადა­მი­ა­ნის სი­ცო­ცხლეს. ნი­ჰი­ლიზ­მში, ვლინ­დე­ბა იმე­დის გაც­რუ­ე­ბა ოპ­ტი­მიზ­მით სავ­სე შე­ხე­დუ­ლე­ბა­თა მი­მართ, რომ­ლე­ბიც ქა­და­გებ­დნენ, რომ სამ­ყა­როს ქმნა­დო­ბა­ში ხორ­ცი­ელ­დე­ბა მა­ღა­ლი მი­ზა­ნი, რომ სამ­ყა­რო­სე­უ­ლი პრო­ცე­სი არის მოძ­რა­ო­ბა უმაღ­ლე­სი ზნე­ობ­რი­ვი კა­ნო­ნის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის, სიყ­ვა­რუ­ლის ზრდის, სა­ყო­ველ­თაო ბედ­ნი­ე­რე­ბას­თან მი­ახ­ლო­ე­ბის გზით: ნი­ჰი­ლიზ­მის ფორ­მა­ში ევ­რო­პა სა­ბო­ლო­ოდ ეთხო­ვე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის პროგ­რე­სის ძველ რწმე­ნას, რომ­ლის თა­ნახ­მად უმაღ­ლე­სი სი­კე­თე თუ ბედ­ნი­ე­რე­ბა ფა­ტა­ლუ­რი აუ­ცი­ლებ­ლო­ბით იკ­ვა­ლავს გზას კა­ცობ­რი­ო­ბის ის­ტო­რი­ა­ში.

R

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
როგორ დაემშვიდობა "კვარა" ნეაპოლს?

5 ფრაზა ფრიდრიხ ნიცშეს ფილოსოფიური ნოველიდან - „ესე იტყოდა ზარატუსტრა“

5 ფრაზა ფრიდრიხ ნიცშეს ფილოსოფიური ნოველიდან - „ესე იტყოდა ზარატუსტრა“

წიგნი ყველასთვის და არავისთვის - ეს გერმანელი ფილოსოფოსის „ესე იტყოდა ზარატუსტრაა“, რომელიც ეხება ისეთ თემებს, როგორიცაა „კვლავდაბრუნების იდეა“, „ღმერთის გარდაცვალების“ ქარაგმა და ზეადამიანის „წინასწარმეტყველება“, რომელიც პირველად ნიცშემ „მხიარულ მეცნიერებაში“ ახსენა.

წიგნი, რომელსაც თავად ნიცშე „ყველა დროის ყველაზე ღრმა“ ნამუშევარს უწოდებდა, 1883-85 წლებში დაიწერა. ნოველა წარმოადგენს ეზოთერულ ტრაქტატს ფილოსოფიასა და მორალზე. წიგნის პროტაგონისტი არის განდეგილი წინასწარმეტყველი - ზარათუსტრა, რომელიც ასკეტიზმს მიატოვებს და კაცობრიობას დაუბრუნდება საქადაგებლად: „ამად მსურს შენებრ ქვედავეშვა:

მმართებს დავეშვა, ესე იტყვიან ადამიანები, მათ ვეშურები დაღმით.

მაშ მაკურთხე შენ, თვალო წყნარო, უშურველად რომ უმზერ თვით უსაზღვრო ბედნიერებას!

აღსანიშნავია, რომ „ესე იტყოდა ზარატუსტრა“ გერმანულიდან ქართულ ენაზე ერეკლე ტატიშვილმა თარგმნა.

ფრიდრიხ ნიცშე და მისი ღვაწლი

მე-19 საუკუნის უდიდესი გერმანელი ფილოსოფოსი ფრიდრიხ ვილჰელმ ნიცშე წერდა კრიტიკულ წერილებს რელიგიაზე, სიკვდილზე, თანამედროვე კულტურაზე და მეცნიერებაზე მეტაფორებისა და აფორიზმების გამოყენებით.

ფილოსოფოსი დაიბადა 1844 წლის 15 ოქტომბერს, პატარა ქალაქ რეკენში, საქსონიის პრუსიულ მხარეში. მამა კარლ ლუდვიგ ნიცშე (1813-1849) იყო ლუთერანი მღვდელი და ყოფილი მასწავლებელი, ხოლო დედას - ფრანცისკა ოელერს (1826-1897) ჰყავდა კიდევ ორი შვილი: გოგონა - ელისაბედი და ბიჭი - ლუდვიგი. ნიცშეს მამა გარდაიცვალა ტვინის დაავადებით 1849 წელს, ხოლო ერთი წლის შემდეგ - 1850 წელს გარდაიცვალა მისი ძმა. ოჯახი გადასახლდა ნაუმბურგში, სადაც ცხოვრობდა ბებიასთან და მამის ორ გაუთხოვარ დასთან ერთად. ბებიის სიკვდილის შემდეგ 1856 წელს, ოჯახი სახლს დაუბრუნდა. ნიცშე შევიდა ვაჟთა სკოლაში, შემდეგ კი გადავიდა კერძო სკოლაში სადაც დაუმეგობრდა გუსტავ კრუგსა და უილჰემ ფინდერს - პატივსაცემი ოჯახების შვილებს.

მას შემდეგ, რაც ფრიდრიხ ნიცშემ მან გამოავლინა სპეციფიკური ტალანტი მუსიკასა და ენაში, მსოფლიოში აღიარებულმა საეკლესიო სკოლამ მიიღო ის მოსწავლედ. აქ მან აღმოაჩინა, რომ დრო ლექსებსა და მუსიკაზე ზეგავლენას ახდენდა. საეკლესიო სკოლაში ის გაეცნო ძველ რომაულ და ბერძნულ ლიტერატურას და ცხოვრებაში პირველად იგრძნო თავის დაშორება თავის ოჯახთან და პროვინციულ გლეხურ გარემოცვასთან. 1864 წელს ნიცშემ დაიწყო თეოლოგიისა და კლასიკური ფილოლოგიის შესწავლა ბონის უნივერსიტეტში. ცოტა ხნის შემდეგ სტუდენტური გაერთიანების წევრი გახდა. მის გადაწყვეტილებაზე შეიძლება იმანაც იმოქმედა, რომ ამ დროს ის კითხულობდა დევიდ შტრაუსის „ქრისტეს ცხოვრებას“, რომელმაც დიდი გავლენა მოახდინა ახალგაზრდა ნიცშეზე, მაგრამ უკვე 1862 წელს „ბედი და ისტორიაში“ წერდა, რომ ისტორიული გამოკვლევები დისკრედიტაციას უწევდა ქრისტიანობის ძირითად სწავლებას. ნიცშე კონცენტრირდა ფილოლოგიის შესწავლაზე.

მალევე გამოჩნდა ნიცშეს პირველი ფილოლოგიური პუბლიკაციები. 1865 წლისთვის ნიცშეს უკვე ბოლომდე ჰქონდა შესწავლილი არტურ შოპენჰაუერის ნაშრომები. 1866 წელს წაიკითხა ფრიდრიხ ალბერტ ლანგეს „მატერიალიზმის ისტორია“. ორივე ავტორმა იქონია გავლენა მასზე. შოპენჰაუერმა განსაკუთრებით იმოქმედა მის შემდგომ აზროვნებაზე. ხოლო ლანგეს აღწერამ კანტის არამატერიალისტური ფილოსოფიის, ევროპული მატერიალიზმის აღმასვლამ, ევროპის დაინტერესებამ მეცნიერებაში, დარვინის თეორიამ და საერთო პროტესტმა ტრადიციებისადმი ძალიან დააინტრიგა ნიცშე.

1867 წელს ის ერთი წლით ჩაეწერა მოხალისედ პრუსიის არტილერიაში, ნაუმბურგში, მაგრამ 1868 წლის მარტში მომხდარმა უბედურმა შემთხვევამ, ის გამოუსადეგარი გახადა ჯარში სამსახურისთვის. ამის შემდეგ ნიცშე ისევ მიუბრუნდა თავის გამოკვლევებს, დაასრულა ისინი და იმავე წელს პირველად შეხვდა კომპოზიტორ რიხარდ ვაგნერს. რითშელის ხელშეწყობით ნიცშემ მიიღო შესანიშნავი შემოთავაზება, გამხდარიყო კლასიკური ფილოლოგიის პროფესორი ბაზელის უნივერსიტეტში. ამ დროს ის მხოლოდ 24 წლის იყო. ის დათანხმდა. ბაზელში გადასვლამდე ნიცშემ უარი თქვა პრუსიის მოქალაქეობაზე და დარჩენილი წლები ოფიციალურად არ იყო არც ერთი ქვეყნის მოქალაქე. მაგრამ 1870-1871 წლებში, პრუსია-საფრანგეთის ომის დროს, ის მსახურობდა პრუსიის მხარეს, როგორც სანიტარი. ამ პერიოდის განმავლობაში მან გამოცადა ბევრი და ომის მწვავე შედეგების მოწმე გახდა. მან ასევე გადაიტანა დიფთერია და დიზენტერია. ვოლტერ კაუფმანი ფიქრობს, რომ ამ დროს სიფილისითაც იყო დაავადებული და ზოგიერთი ბიოგრაფი თვლის რომ სიფილისმა გამოიწვია მისი სავარაუდო სიგიჟე, მაგრამ ეს მაინც საკამათოა.

1870 წელს ფილოსოფოსი დაბრუნდა ბაზელში, სადაც სკეპტიკურად უყურებდა გერმანიის იმპერიის დაარსებას და ოტო ფონ ბისმარკის ერას. უნივერსიტეტში მან თავისი პირველი ლექცია წაიკითხა „ჰომეროსი და კლასიკური ფილოლოგია“. ასევე ის შეხვდა თეოლოგიის პროფესორს, ფრანც ოვერბექს, რომელთანაც მთელი ცხოვრება მეგობრობდა.

ნიცშე შეეცადა, ბაზელის უნივერსიტეტში ფილოსოფიის მიმართულებით დაემკვიდრებინა თავი, თუმცა უშედეგოდ.

ღმერთის სიკვდილის თემას ნიცშეს ფილოსოფიაში შემოაქვს ტრაგიკული მოტივები. იდეალური სამყარო დაინგრა - ეს ნიშნავს იმას, რომ კაცობრიობას გამოეცალა საყრდენი, ადამიანი რჩება ორიენტირების გარეშე. ღმერთი მოკვდა, ღმერთის არსებობით გამართლებული ღირებულებები, რომელთაც ადამიანი აქამდე ეთაყვანებოდა, კარგავს თავის ფასს, ეს კი იმის მაუწყებელია, რომ კართან მომდგარია „ყველა სტუმართაგან ყველაზე შემზარავი“ - ნიჰილიზმი. ნიჰილიზმის აღმოცენება ნიშნავს იმას, რომ უმაღლესი ღირებულებები უფასურდება. ნიჰილიზმი, ნიცშეს მიხედვით, არის „არას“ თქმა ყველაფერზე, რაც ძველად აზრს აძლევდა სამყაროსა და ადამიანის სიცოცხლეს. ნიჰილიზმში, ვლინდება იმედის გაცრუება ოპტიმიზმით სავსე შეხედულებათა მიმართ, რომლებიც ქადაგებდნენ, რომ სამყაროს ქმნადობაში ხორციელდება მაღალი მიზანი, რომ სამყაროსეული პროცესი არის მოძრაობა უმაღლესი ზნეობრივი კანონის რეალიზაციის, სიყვარულის ზრდის, საყოველთაო ბედნიერებასთან მიახლოების გზით: ნიჰილიზმის ფორმაში ევროპა საბოლოოდ ეთხოვება საზოგადოების პროგრესის ძველ რწმენას, რომლის თანახმად უმაღლესი სიკეთე თუ ბედნიერება ფატალური აუცილებლობით იკვალავს გზას კაცობრიობის ისტორიაში.

R