"მდინარე არღუნმა ნახევარი კილომეტრი მატარა და კლდეებში გამჭედა... სინდისი მქეჯნიდა, მე რომ გადავრჩი, ისინი - ვერა..." - მუცოს ტრაგედიას სასწაულით გადარჩენილი თეონა ჭინჭარაულის ინტერვიუ
2010 წლის 22 ივლისს მუცოს ხეობაში დატრიალებულმა ტრაგედიამ მთელი საქართველო შეძრა. "ჯიპის“ მარკის ავტომობილი, სადაც 10 ადამიანი იჯდა, გზიდან გადავარდა. ავტოკატასტროფამ 7 ადამიანის, მათ შორის, 3 მცირეწლოვანი ბავშვი იმსხვერპლა. დაიღუპნენ პოეტ გელა დაიაურის მეუღლე - თეონა ქუმსიაშვილი და მისი ორი ვაჟი, ასევე თეონას და, მანქანის მძღოლი - ბერდია არაბული, მისი მეუღლე და მათი შვილი. ტრაგედიას სასწაულებრივად გადაურჩნენ - გელა დაიაური, მისი ცოლისძმა და გელას დეიდაშვილი თეონა ჭინჭარაული.
ამ საშინელი ამბიდან ამ ზაფხულს 14 წელი გავიდა. Ambebi.ge თეონა ჭინჭარაულს ესაუბრა და მისი საოცარი გადარჩენის ამბავი ჩაწერა.
თეონა ჭინჭარაული:
- დავიბადე და გავიზარდე შატილში, სკოლაც შატილში დავამთავრე და შემდეგ თბილისში, უნივერსიტეტში გავაგრძელე სწავლა. პროფესიით ფსიქოლოგი, რელიგიათმცოდნე ვარ. ამჟამად თბილისში, სკოლაში მანდატურად ვმუშაობ. მყავს ორ ვაჟი - 10 წლის და 2 წლის... მამა 2015 წელს გარდამეცვალა, დედა ფილოლოგი და შატილში სკოლის დირექტორია...
რაც ჩვენ 2010 წელს შეგვემთხვა, მსგავსი რამ ალბათ, არც დამესიზმრებოდა... მოგეხსენებათ, მთის ყველა კუთხეს თავის დღეობა აქვს, ეს ტრადიცია დღემდე შემორჩენილია და გრძელდება... ხევსურეთში ჩვენი დღესასწაული ათენგენობაა. სწორედ ამ დღისთვის ჩემი დეიდაშვილი - გელა დაიაური თავისი ოჯახით იყო ამოსული. მას ახლდა მეგობარი, ბერდია არაბული მეუღლით და 4 თვის პატარით (გელა ბერდიას მეჯვარე და შვილის ნათლიაც იყო), ხოლო 2 ვაჟი ბარისახოში, მშობლებთან ჰყავდა დატოვებული.
ასევე თეონა ქუმსიაშვილს თავის და-ძმა - ნათია და თორნიკე ახლდა. იმ საღამოს ჩვენთან დარჩნენ და მეორე დღეს ყველანი ერთად შატილიდან 30 კილომეტრში, სოფელ ხონისჭალაში დღესასწაულზე 2 მანქანით წავედით. ათენგენობას ხევსურული წესით ბავშვებს სალოცავს აბარებენ, რასაც განათვლას ეძახიან. ჰოდა, გელას თავის ბავშვები სალოცავისთვის უნდა მიებარებინა - მისი იქ ამოსვლის ერთ-ერთი მიზეზი ესეც იყო.
- როგორც ცნობილია, დღესასწაულს დაესწარით და ის საშინელი ამბავი უკან გზაზე დაგატყდათ, ხომ?
- კი, ყველაფერი რომ დამთავრდა, ყველანი ერთად წამოვედით, წინ ჩვენი მანქანა მოდიოდა, საჭესთან ბერდია იჯდა. მანქანაში ვისხედით - მე, თეონა, მისი და ნათია, ბერდოს გვერდით მეუღლე სოფო ეჯდა, საბარგულში იყვნენ - გელა და თორნიკე...
სოფომ ჩანთაში რაღაც ვერ იპოვა და თავისი პატარა ცოტა ხნით მე გადმომაწოდა, დამიკავეო. მე ბერდიას უკან ვიჯექი, გვერდით თეონა მეჯდა და მის გვერდით კი მისი და ნათია იყო. თეონას და გელას შვილები კალთაში მათ ესხდნენ...
ნელა წავიდეთო, - მახსოვს, ბერდიას ეუბნებოდნენ, რადგან ვიწრო და მიხვეულ-მოხვეული გზები იყო. კი, არ ინერვიულოთ, ნელ-ნელა ჩავალთო, - ბერდია ამბობდა. რადგან 4 თვის ჩვილი მეჭირა, მთელი ყურადღება მისკენ მქონდა გადატანილი, რომ იმ მისახვევ-მოსახვევებში რამე არ სტკენოდა... უეცრად შემომესმა ხმა - ბერდო, რას აკეთებ?! და ბერდია გვერდით გადავარდა, საჭეს ხელი ჩამოარტყა. რასაც ვიხსენებ, ეს არის... სავარაუდოდ, მას გული გაუჩერდა...
- და მანქანა ხევისკენ წავიდა?
- დიახ, სადაც გადავეშვით და მდინარე არღუნში ჩავცვივდით. ვიდრე გონზე ვიყავი, მამა გაბრიელს და პატრიარქს დახმარებას ვთხოვდი, ვევედრებოდი, გადაგვარჩინეთ-მეთქი. მერე გონება დავკარგე და არაფერი მახსოვს, მხოლოდ რაღაც ხმები ადგილ-ადგილ ჩამესმოდა... თვალები რომ გავახილე, არ მეგონა, რომ ცოცხალი ვიყავი.
- გადარჩენას პატრიარქს და მამა გაბრიელს სთხოვდით?
- ჩვენი ტრაგედია 2010 წლის 22 ივლისს მოხდა. 2010 წლის 20 ივლისს კი, პატრიარქი ხევსურეთში იყო ამობრძანებული, სადაც მომავალი ტაძრის საძირკველი აკურთხა. მაშინ დამლოცა და ჯვარი გადმომცა. ეს ჩემთვის უდიდესი სიხარული იყო... რაც შეეხება მამა გაბრიელს, მისი მოხდენილი სასწაულების შესახებ ბევრი რამ ვიცოდი, მათ შორის, მისი სულიერი შვილისგან, რომელიც ჩემი რელიგიის მასწავლებელი იყო, აქ, ხევსურეთში, პროგრამით იყო ამოსული. მიუხედავად იმისა, რომ მამა გაბრიელი მაშინ წმინდანად ჯერ არ იყო შერაცხული, მის მიმართ დიდი რწმენა მქონდა. პატარ-პატარა განსაცდელებისას შემწეობას მანამდეც ვთხოვდი ხოლმე. დიდი მადლი ჰქონდა და სასწაულებს ახდენდა - 2010 წელს მისი სასწაულით გადავრჩი...
- დავუბრუნდეთ ამბავს - უგონო მდგომარეობაში რამდენ ხანს იყავით?
- როგორც ადგილობრივებმა თქვეს, მდინარემ ნახევარი კილომეტრი მატარა და კლდეებში გამჭედა. ჩემი ბიძაშვილის მეუღლემ შემთხვევით მიპოვა. გელა და თორნიკე კი საბარგულიდან ამოიყვანეს.
როდესაც მანქანა გადატრიალდა, წყალი დიდი წნევით შემოვარდა და მანქანიდან ყველა გაგვიტანა. ავტომობილის უკანა მხარე ოდნავ აიწია და გელამ და თორნიკემ ამოსვლა იქიდან შეძლეს. გელას იქაური ბიჭებისთვის ხელით უნიშნებია, რომ ცოცხალი იყო, რადგან არავის ეგონა, თუ იქ ვინმე ცოცხალი იქნებოდა... თორნიკეც იქვე ამოცოცდა. დანარჩენები, ვინც მდინარემ გამოიტანა, ყველანი გარდაიცვალნენ - ბერდია არაბული, მისი მეუღლე - სოფო ღოღობერიძე, თეონა და მისი და - ნათია ქუმსიაშვილი. გელას უფროსი ვაჟის ცხედარი ვერ იპოვეს, ვერც ბერდიას 4 თვის ბავშვის.
- საბოლოოდ იქიდან როგორ ამოგიყვანეს?
- იმ ადგილებში ვიწრო კალაპოტი იყო, გარშემო კლდეები. ვინც დაგვინახა, რომ მდინარეს ადამიანები მიჰქონდა, იმ მიუვალი ადგილის გამო მოახლოებას ვერ ახერხებდნენ. რამდენიმე მდინარეში კიდეც ჩავარდა და თვითონ გახდა საშველი. მერე გადაწყვიტეს, კალაპოტი სადაც ფართოვდებოდა, იქით წასულიყვნენ და მდინარეში იქ ჩამდგარიყვნენ, რომ ჩამოატარებს, დავხვდებითო... მოკლედ, ისე მოხდა, რომ ჩემი ბიძაშვილის მეუღლეს შევუნიშნივარ, ოღონდ, არ იცოდა, რომ მე ვიყავი. მერე ჩემმა რძალმა თქვა, გაშლილი თმა დავინახე და თმით შეგიცანიო. კლდეებში ვიყავი გაჭედილი...
მათივე მონაყოლიდან ვიცი, თურმე წყალი წნევით რომ მირტყამდა, აქეთ-იქით მაგდებდა... იმ მდგომარეობაში მყოფს უცებ რაღაც მომენტში მომესმა - თეო, ნუ გეშინია, ცოცხალი ხარ. ხეებს ჩაეჭიდა, ხელი ჩამავლო და 2 ხელით ამომწია... ისე გქონდა კლდეში ფეხები ჩაჭედილი, მეგონა, მოგწყდებოდაო. მოკლედ, დიდი ძალისხმევა დასჭირდა, რომ ნახევრად უგონო მდგომარეობაში ამოვეყვანე.
სახლში მიმიყვანეს და გამოიძახეს რეანიმობილები, სასწრაფოს ბრიგადები და თბილისში რესპუბლიკურ საავადმყოფოში გადამიყვანეს.
- რა დაზიანებები გქონდათ?
- რეანიმაციაში ერთი დღე ვიყავი, მსუბუქი ფორმის დაზიანებები მქონდა - დაბეჟილობა, ნაკაწრები, ტვინის შერყევაც მსუბუქი ფორმით... კლინიკაში ყოფნისას ჩემს სანახავად ჩვენი ახლობელი, მამა დავით ჭინჭარაული (ბიძად მეკუთვნის) მოვიდა. ის ხევსურეთის მოძღვარია, რომელმაც მითხრა, პატრიარქი თავისთან გიბარებს. რომ გამოგწერენ და უკეთ იქნები, იცოდე, ჩვენთან, საპატრიარქოში უნდა მოხვიდეო.
საერთოდ მამა დავითის დანახვაზე გული ამიჩუყდა, მერე ისიც გამახსენდა, გულზე პატრიარქის ნაჩუქარი ჯვარი კიდევ მეკიდა, თუ არა, რომელიც 2 დღის წინ გადმომცა, მაშინვე დავიხედე და ჯვარი ისევ ზედ მქონდა. ეს მაშინ, როცა წყალმა ტანსაცმელი წამართვა...
ჩემთან დედის გარდა არავის უშვებდნენ, შემოდიოდა მამაჩემის ძმაც, რადგან ქირურგია. მერე ცალკე პალატაში გადამიყვანეს და ბოლოს გამწერეს. იქიდან რამდენიმე დღეში პატრიარქს ვესტუმრე. ჩემთან ერთად საპატრიარქოში იყვნენ თეოს და ბერდიას მშობლებიც.
პატრიარქმა მკითხა, - როგორ გადარჩიო? თქვენი და მამა გაბრიელის წყალობით-მეთქი, - ეს სიტყვები ძლივს ამოვილუღლუღე. ვერ გაიგო და კიდევ ახლოს მოვიდა. როგორო? - კითხვა გამიმეორა და მეც პასუხი გავუმეორე. მერე უეცრად ამეტირა... შენ საიქიოს წასასვლელად მზად არ ყოფილხარ, აქ შენი მისია გაქვს შესასრულებელიო და ჩამეხუტა...
- თეონა, ამ ტრაგედიამ ალბათ ბევრ რამეზე დაგაფიქრათ... რაღაცები სხვაგვარად შეაფასეთ...
- მივხვდი, რომ ყველაფერი წუთიერია და ყველაფერი ღვთის ნებაა... წინასწარ არავინ არაფერი იცის, რა შეიძლება მოხდეს... რადგანაც ჩვენ ჩვენი ჯვარი გვაქვს საზიდი, ამიტომ რწმენით უნდა ვიცხოვროთ, მუდმივად ისეთ სინანულში ვიყოთ, თითქოს ბოლო დღეა.
სიკვდილს თვალებში ჩავხედე, მქონდა განცდა, რომ ვკვდები, მაგრამ აღარც ვკვდები... ვამბობდი - ღმერთო, მაპატიე, ცოდვილი ვკვდები-მეთქი. კი, ეს სინანული იმ წუტებში მქონდა...
საკუთარ ცოდვებსა და საკუთარ თავში ჩაფიქრება თითოეულს გვჭირდება. განსაცდელს კი უფალი იმიტომ გვივლენს, რომ რწმენაში მეტად გავძლიერდეთ, ადამიანები მეტად შევიყვაროთ. ცხოვრება სხვა არაფერია, რადგან იმ ქვეყნად ღვთის წინაშე ცარიელი სულით წარვდგებით. იქ კი იმ სიკეთეებით მიდიხარ, რაც აქ გაგიკეთებია...
ტრაგედიამ იმაზე დამაფიქრა, რომ სულიერად უნდა გავძლიერებულიყავი და მონასტერში წავედი. 2 კვირა მცხეთაში, სამთავროს დედათა მონასტერში ვიცხოვრე. მერე სასულიერო სემინარიაში ჩავაბარე...
მაგ ამბავმა გეგმები რადიკალურად შემეცვალა. მანამდე სასწავლებლად გერმანიაში მივდიოდი, საბუთებს ვამზადებდი...
- თეო, როდესაც გაიგეთ, რომ ის ადამიანები, ვისთან ერთადაც მანქანაში მგზავრობდით, ცოცხლები აღარ იყვნენ, ეს ალბათ ძალიან მძიმედ გადასატანი იყო?
- მიმალავდნენ, დედა მეუბნებოდა, კლინიკაში არიანო, მერე ბიძაჩემს ვკითხე, - ვინ გადავრჩით, როგორ არიან ისინი-მეთქი? ხმა უკანკალებდა და ტიროდა - რაღა ვინ - შენ, გელა და თავის ცოლის ძმაო... ჯერ კიდევ კლინიკაში ვიყავი და შოკი მივიღე. ბიძაჩემს არ ეგონა, რომ არ ვიცოდი... ძალიან გამიჭირდა იმის გააზრება, რომ ის ადამიანები დაიღუპნენ - ამან ფიზიკურად და ფსიქოლოგიურად დამანგრია. სინდისი მქეჯნიდა, მე რომ გადავრჩი, ისინი ვერა... მერე სასულიერო პირებთან მიწევდა შეხვედრები, საუბრები და ამან გამაძლებინა. ღამით კოშმარებს ვხედავდი, ყურში რაღაც ხმები ჩამესმოდა და თვალწინ სულ ის საშინელი კადრები მედგა...
არადა, მაშინ 20 წლის ვიყავი, მაგრამ დიდი განსაცდელის წინაშე აღმოვჩნდი... თუმცა, როგორც ვთქვი, ბევრი რამ გადავაფასე და ცხოვრება სულ სხვა თვალით დავინახე...
იხილეთ ასევე:
- "რომ მითხრა შატილში უნდა გავთხოვდე, გელა დაიაურს მივყვები მთაშიო, ხუმრობა მეგონა" - ქალი, რომლის ხმაც მთაში სულ იქნება
- "შენ კიდე მეუბნები, ნუ იტირებო...." - თეოს წერილებიდან გელას!