"თავდასხმამ კრემლის ნარატივი, რომ უკრაინული წინააღმდეგობა უშედეგოა, უკრაინის მხარდაჭერა კი ამაო, გაანადგურა" - ომი რუსეთის ტერიტორიაზეც მივიდა: როგორ აფასებენ მომხდარს ექსპერტები?
უკრაინის ჯარებმა რუსეთის ტერიტორიაზე 30 კმ-მდე შეაღწიეს, რაც ყველაზე ღრმა და მნიშვნელოვანი შეტევაა რუსეთის ტერიტორიაზე მას შემდეგ, რაც რუსეთი 2022 წლის თებერვალში უკრაინაში შეიჭრა.
რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ მისი ძალები უკრაინის ჯარებს კურსკის რეგიონში შეტევიდან მეექვსე დღეს სოფლებთან - ტოლპინოსთან და ობშჩი კოლოდეზთან შეხვდნენ.
საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა, მარია ზახაროვამ კიევი "რუსეთის მშვიდობიანი მოსახლეობის დაშინებაში" დაადანაშაულა.
უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ, რომელმაც პირველად აღიარა თავდასხმა, განაცხადა, რომ ამ ზაფხულს რუსეთის მიერ კურსკიდან 2 000 საზღვრისპირა თავდასხმა განხორციელდა.
"არტილერია, ნაღმმტყორცნები, დრონები. ასევე ვაფიქსირებთ სარაკეტო დარტყმებსაც და თითოეული ასეთი დარტყმა სამართლიან პასუხს იმსახურებს", - თქვა ზელენსკიმ თავის ყოველდღიურ მიმართვაში კიევიდან.
უკრაინის მაღალჩინოსანმა AFP-ს განუცხადა, რომ ოპერაციაში ათასობით ჯარისკაცი იყო ჩართული, გაცილებით მეტი, ვიდრე რუსეთის სასაზღვრო დაცვის მიერ თავდაპირველად ითქვა.
მაშინ, როცა უკრაინის მხარდაჭერით მოქმედი ჯგუფები პერიოდულად საზღვრისპირა შეჭრებს ახორციელებდნენ, კურსკის შეტევა კიევის კონვენციური ძალების მიერ რუსეთის ტერიტორიაზე განხორციელებული ყველაზე დიდი კოორდინირებული თავდასხმაა.
"ჩვენ შეტევაზე ვართ. მიზანი მტრის პოზიციების "გაჭიმვა", მაქსიმალური დანაკარგების მიყენება და რუსეთში სიტუაციის დესტაბილიზაციაა, რადგან მათ არ შეუძლიათ საკუთარი საზღვრის დაცვა," - აღნიშნა მაღალჩინოსანმა.
რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ კვირას განაცხადა, რომ მისმა ძალებმა "ჯავშანტექნიკით რუსეთის ტერიტორიის სიღრმეში შეჭრისკენ მიმართული მტრის მობილური ჯგუფების მცდელობები ჩაშალეს".
თუმცა, იმის აშკარა აღიარებით, რომ კიევის ძალები ახლა კურსკის სასაზღვრო რეგიონში ღრმად შევიდნენ, თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ უკრაინის ჯარები სოფლებთან - ტოლპინოსთან და ობშჩი კოლოდეზთან იმყოფება. სოფლები რუსეთ-უკრაინის საზღვრიდან დაახლოებით 25 და 30 კმ-ზე მდებარეობს.
ინტერნეტში გავრცელებულმა და BBC-ის მიერ გადამოწმებულმა კადრებმაც აჩვენა რუსული დარტყმა სოფელ ლევშინკასთან ახლოს, საზღვრიდან დაახლოებით 25 კმ-ში.
უკრაინის ჯარებმა განაცხადეს, რომ კურსკის რეგიონში რამდენიმე დასახლება აიღეს. გუევოში, საზღვრიდან დაახლოებით 3 კმ-ში, ჯარისკაცებმა ადმინისტრაციული შენობიდან რუსეთის დროშის მოხსნის ამსახველი ვიდეო გადაიღეს.
გამოჩნდა კადრებიც, რომელშიც უკრაინელები ადმინისტრაციულ შენობებს იკავებენ სვერდლიკოვოსა და პოროზში, ხოლო ინტენსიური ბრძოლები მიმდინარეობს სუჯაში, ქალაქში, რომელშიც დაახლოებით 5 000 მოსახლე ცხოვრობს.
უკრაინელმა ჯარისკაცებმა ვიდეო გადაიღეს სუჯაში, გაზის მნიშვნელოვან ობიექტთან, რომელიც უკრაინის გავლით რუსეთიდან ევროკავშირში გაზის ტრანზიტში მონაწილეობს.
სუმის რეგიონში კი, რომელიც კურსკის რეგიონს ესაზღვრება, BBC-ის რეპორტიორებმა ჯავშანტექნიკისა და ტანკების ნაკადი დააფიქსირეს, რომლებიც რუსეთისკენ მიემართებოდა.
ჯავშნიანი კოლონები თეთრ სამკუთხა ნიშნებს ატარებს, სავარაუდოდ, იმისთვის, რომ ისინი უკრაინის შიგნით გამოყენებული ტექნიკისგან განასხვავონ. ამასობაში, სატელიტური ფოტოებით უკრაინული ტანკები დაფიქსირდა, რომლებიც რუსეთის ტერიტორიაზე ბრძოლაში არიან ჩართული.
BBC Verify-ს მიერ გაანალიზებულმა ფოტოებმა ასევე აჩვენა, რომ რუსეთი კურსკის ატომური ელექტროსადგურის მახლობლად ახალ თავდაცვით ხაზებს აშენებს.
გუშინ გადაღებული სატელიტური ფოტოები მიმდებარე ტერიტორიაზე რამდენიმე ახლად აშენებულ სანგრის ხაზს აჩვენებს, რომელთაგან უახლოესი სადგურიდან დაახლოებით 8 კმ-ზე იმყოფება.
რუსეთი აცხადებს, რომ კურსკის რეგიონის სასაზღვრო ტერიტორიებიდან, სადაც ადგილობრივმა ხელისუფლებამ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა, 76 000 ადამიანია ევაკუირებული.
რეგიონის გუბერნატორმა ალექსეი სმირნოვმა ასევე განაცხადა, რომ შაბათს გვიან 15 ადამიანი დაშავდა, როდესაც რეგიონის დედაქალაქში, კურსკში ჩამოგდებული უკრაინული რაკეტის ნამსხვრევები მრავალსართულიან შენობას დაეცა.
უკრაინელი პარლამენტის წევრი, ოლექსეი გონჩარენკო ოპერაციას მიესალმა და განაცხადა: "ეს გვაახლოვებს მშვიდობასთან იმაზე გაცილებით მეტად, ვიდრე ასი სამშვიდობო სამიტი".
"როდესაც რუსეთს საკუთარ ტერიტორიაზე ბრძოლა უწევს, როდესაც რუსი ხალხი გარბის, როდესაც ეს ყველაფერი ხალხს შეეხება - ეს ერთადერთი გზაა, ვაჩვენოთ მათ, რომ ეს ომი უნდა შეწყვიტონ", - განუცხადა გონჩარენკომ BBC-ს.
ზოგიერთი ანალიტიკოსი ვარაუდობს, რომ კურსკის თავდასხმა იმ მცდელობის ნაწილია, რომ უკრაინამ რუსეთი აიძულოს, აღმოსავლეთ უკრაინიდან ძალები გადაანაწილოს და უკრაინის თავდაცვაზე ზეწოლა შემსუბუქდეს..
- როგორ ეხმაურებიან ამ პროცესებს უცხოელი ექსპერტები?
CNN-ის მიერ მომზადებულ სტატიაში მიმდინარე ვითარებაზე რამდენიმე ექსპერტის გამოხმაურებას ვხვდებით. რეპორტაჟში ვკითხულობთ, რომ მომხდარი უპირველეს ყოვლისა, დამამცირებელია რუსეთის სახელმწიფოსთვის, რომელიც სამშობლოს თავდაცვისუნარიანობით ამაყობს. ამასთანავე, ანალიზი კურსკის თავდასხმას უკრაინის სამხედროების მხრიდან “თამამად” და “კონტრინტუიტიურად” მოიხსენიებს. ერთ-ერთი ანალიტიკოსის თქმით, მომხდარი “ყველაზე ნაკლებად მოსალოდნელი ნაბიჯი” იყო.
ვაშინგტონში მდებარე ომის შესწავლის ინსტიტუტის წარმომადგენელი, ჯორჯ ბაროსი ამბობს, რომ უკრაინელებმა "მათ წინააღმდეგ დიდი ზეწოლის მიუხედავად, ოპერატიულ მოულოდნელობას მიაღწიეს და ამჟამად იყენებენ რუსეთის მოუმზადებლობას მის სასაზღვრო რაიონებში". (იმავე ტაქტიკამ 2022 წლის სექტემბერში გამოიღო შედეგი, როდესაც მათ ერთ კვირაში დაიბრუნეს ოკუპირებული ხარკოვის რეგიონის დიდი ნაწილი).
ფინეთში მდებარე Black Bird ჯგუფის წევრი ემილ კასტეჰელმი, რომელიც კონფლიქტს თვალყურს ღია წყაროების მეშვეობით ადევნებს, ამბობს, რომ "დრო უკრაინელების წინააღმდეგ მუშაობს - რუსები სამუდამოდ დეზორგანიზებულ მდგომარეობაში არ დარჩებიან".
მაშინაც კი, თუ უკრაინელებს წინწაწეული პოზიციებიდან უკან დახევა მოუწევთ, ასეთი ოპერაცია მაინც რამდენიმე მიზანს ემსახურება.
ბაროსი ამბობს, რომ ეს "რუსეთის გეგმების ზოგიერთ დაშვებას და კრიტიკულ მოწყვლადობას ამჟღავნებს". ხოლო მეთიუ შმიდტი, რომელიც აშშ-ს არმიის მეთაურთა და გენერალური შტაბის კოლეჯში სტრატეგიულ და ოპერატიულ დაგეგმვას ასწავლიდა, აღნიშნავს, რომ უკრაინელების "ძალის შემოქმედებითი გამოყენება მოსკოვის გადაწყვეტილების მიმღებებზე ზეწოლის მოხდენას ისახავდა მიზნად".
რუსი სამხედრო ე.წ. Z-ბლოგერი, ვლადისლავ შურიგინი ყოველივე ამას Telegram-ში გამოქვეყნებულ პოსტში აჯამებს.
"მტერმა ძალიან ოსტატურად და ზუსტად აირჩია განსხვავებული სტრატეგია - რუსული მართვის სისტემის ბიუროკრატიული სიხისტისა და ინერტულობის გამოყენებით, მგრძნობიარე ინფრასტრუქტურასა და სამოქალაქო მოსახლეობაზე მოულოდნელი უწყვეტი დარტყმებით, რუსეთის გამოფიტვა, რაც უკმაყოფილებას, იმედგაცრუებასა და აპათიას იწვევს", - ამბობს ის.
“ატლანტიკური საბჭოს” წარმომადგენლის, დენიელ ფრიდის თქმით, ასეთი მოულოდნელი სამხედრო რეიდების ხანგრძლივი ისტორია არსებობს - მათ შორის ზოგს უმნიშვნელო, ზოგს კი მნიშვნელოვანი შედეგები ჰქონდა. ის ჯორჯ ვაშინგტონის თამამ მანევრს იხსენებს, როდესაც მან 1776 წელს დელავერის მდინარე გადაკვეთა და დატყვევებული პატიმრებითა და მარაგით დაბრუნდა, რამაც ბრიტანელების წინააღმდეგ ბრძოლისთვის სულისკვეთება აამაღლა.
ფრიდი, ევროპის საკითხებში აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის ყოფილი თანაშემწე, ხაზს უსვამს, რომ რუსეთის დაზვერვის მარცხისა და საზღვრის გასწვრივ სისუსტის დემონსტრირებით, "უკრაინელთა თავდასხმამ კრემლის ნარატივი, რომ უკრაინული წინააღმდეგობა უშედეგოა, უკრაინის მხარდაჭერა კი ამაო, გაანადგურა".
იხილეთ ასევე:
- კურსკის ოლქში, ბრძოლის წინა ხაზზე აფხაზეთიდან და სამხრეთ ოსეთიდან მოხალისეები გადაიყვანეს - რა კადრები ვრცელდება სოცქსელში?
- გავრცელდა ვიდეო, რომელშიც ჩანს განადგურებული რუსული სამხედრო კოლონა და სამხედროების ცხედრებით სავსე მანქანები - რა ხდება ცნობილი?