"საზოგადოებას ჩვენი ამოცანა გვაქვს, როგორ შევზღუდოთ "ოცნების“ მხრიდან ძალადობის ხარისხი, რეპრესიები რომ არ განხორციელდეს" - რას აცხადებს ექსპერტი ე.წ. აგენტების კანონსა და რეფერენდუმის იდეაზე?
28 მაისს, საღამოს 7 საათისთვის, საქართველოს პარლამენტმა "აგენტების კანონზე“ პრეზიდენტის დადებული ვეტო დაძლია. კანონპროექტს, რომელიც მანამდე სამი მოსმენით იყო მიღებული, მხარი 84-მა დეპუტატმა დაუჭირა. კანონის ძალაში შესასვლელად საჭიროა ხუთი დღის ვადაში მას პრეზიდენტმა მოაწეროს ხელი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, კანონპროექტს ხელს აწერს და აქვეყნებს პარლამენტის თავმჯდომარე.
"აგენტების კანონი“ უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციად აცხადებს იმ არასამთავრობო და მედიაორგანიზაციებს, რომელთა შემოსავლის 20%-ზე მეტი უცხოეთიდანაა მიღებული. ისინი სპეციალურ რეესტრში უნდა დარეგისტრირდნენ და ყოველწლიურად შეავსონ საფინანსო დეკლარაცია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, პირველ ჯერზე 25 ათასი ლარით დაჯარიმდებიან.
კანონის გამოქვეყნების შემდეგ, იუსტიციის სამინისტროსა და საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს "უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა“ რეესტრის შესაქმნელად 60 დღე ექნება. როცა ეს ეტაპიც დასრულდება, "უცხოელი აგენტების“ რეესტრში რეგისტრაცია სავალდებულო გახდება.
ე.წ. აგენტების კანონის წინააღმდეგ საქართველოში მრავალათასიანი საპროტესტო გამოსვლების, დასავლეთის არაერთი დაჟინებული მოწოდებისა და ევროსაბჭოს ვენეციის კომისიის დასკვნის მიუხედავად, "ქართული ოცნების” ხელისუფლებამ უარი არ თქვა "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის" კანონზე.
"აგენტების კანონზე" პრეზიდენტის ვეტოს დაძლევამდე რამდენიმე დღით ადრე, 23 მაისს, აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა გამოაქვეყნა გადაწყვეტილება: "საქართველოში დემოკრატიისთვის ძირის გამოთხრის გამო სავიზო შეზღუდვების პოლიტიკის გამოცხადება და აშშ-საქართველოს თანამშრომლობის ყოვლისმომცველი გადახედვა”.
ვაშინგტონმა გადაწყვიტა, რომ სავიზო შეზღუდვებს დაუწესებს "ქართული ოცნების" ხელისუფლების წარმომადგენლებს, რომლებიც დემოკრატიას ძირს უთხრიან, და მათი ოჯახის წევრებსაც. გარდა ამისა, აშშ გადახედავს საქართველოსთან თანამშრომლობას. კანონის ძალაში შესვლის შემთხვევაში საპასუხო ზომების მიღებას აპირებს ევროკავშირიც. მანამდე არაერთხელ ითქვა, რომ კანონი ააცდენს საქართველოს, როგორც ევროკავშირის წევრობის კანდიდატ ქვეყანას, ევროკავშირში გაწევრიანების გზას და ის არ შეესაბამება ევროპულ ღირებულებებს.
საქართველოს უნივერსიტეტის პოლიტიკის მეცნიერებისა და საერთაშორისო ურთიერთობების პროფესორი ლაშა ძებისაშვილი ქვეყნის ეროვნული ინტერესების დამაზიანებლად და ანტიკონსტიტუციურად მიიჩნევს ხელისუფლების ნაბიჯს, რომელიც არავითარ გამჭვირვალობას არ ითვალისწინებს. როგორც ამბობს, ეს კანონი მხოლოდ "ოცნების“ პოზიციების გამყარებას და არჩევნებამდე ხელისუფლების უზურპაციის ხარისხის ამაღლებას ემსახურება.
"ხელისუფლებამ ცალსახად გადადგა ნაბიჯი, რომელიც პირდაპირ აზიანებს ქვეყნის ეროვნულ ინტერესებს, კონსტიტუციაში გაწერილ მის მიზნებს (ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრება) და ახლა რამდენიც არ უნდა იძახონ, ეს ასე არ არისო, ფაქტია, რომ საკუთრივ ის ორგანიზაციები, სადაც გაწევრება გვინდა, პირდაპირ გვეუბნებიან, რომ ეს ასეა. ქართული ხელისუფლება იქცევა საქართველოს ინტერესების წინააღმდეგ, პრაქტიკულად, "ქართულმა ოცნებამ“ ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ანტიკონსტიტუციური ნაბიჯი გადადგა, მან პირდაპირ დაარღვია კონსტიტუციის 78-ე მუხლი, ეს არის ფაქტობრივი მოცემულობა და ის, რომ საქართველოს ეროვნული ინტერესების წინააღმდეგ პოლიტიკური გადაწყვეტილება მიიღეს.
ის, რა თქმა უნდა, არავითარ გამჭვირვალობას არ ითვალისწინებს, არამედ მხოლოდ და მხოლოდ "ოცნების“ პოზიციის გამყარებას და პირდაპირ ვაღიაროთ - ხელისუფლების უზურპაციის ხარისხის ამაღლებას ემსახურება არჩევნებამდე. უნდა გავიაზროთ, რომ ასეთ რეალობაში ვართ. ცალკეა გასააზრებელი, ჩვენ ამ მდგომარეობით რამდენად მივალთ არჩევნებამდე იმიტომ, რომ ძალიან მეეჭვება, "ქართულმა ოცნებამ“ ეს კანონი მიიღოს, ამით დამთავრდეს ყველაფერი, წყნარად მივიდეს არჩევნებამდე და იქ კატასტროფული წაგება იწვნიოს.
"ოცნებას“ეს არ უნდა, ბუნებრივია, მას სჭირდება კანონი იმისთვის, რომ შემდგომ აამოქმედოს და მოახდინოს საზოგადოების არასასურველი ორგანიზაციების, მედიის და პოლიტიკური პარტიების აკრძალვა, სტიგმატიზირება და საერთოდ გაქრობაც. არ უნდა ვიყოთ მიამიტები, ვინმე თუა კიდევ "ოცნებაში“ ისეთი, რომელსაც სჯერა, რომ ეს კანონი მართლა გამჭვირვალობისთვის იყო მიღებული, ასეთი ადამიანი ბრიყვია, თუ ვერ ხვდება, რისთვისაა ეს კანონი შემოგდებული.
იმედი მაინც დავიტოვოთ, ხალხის ამ კატეგორიას გონება ოდესმე გაუნათდეს. ელემენტარული, როცა სახელმწიფო დაიწყებს დაძირვას და ამ გადაწყვეტილებას ობიექტურად, ყოველგვარი მაგრამ-ის გარეშე მოჰყვება ძალიან ნეგატიური პროცესები, როგორც პოლიტიკურ, ასევე სოციალურ და ეკონომიკურ სფეროში (ამას ძალიან მალე ვიხილავთ), იმედი მაქვს, ამ კატეგორიის ხალხი ბოლოს მიხვდება, რა საბედისწერო ნაბიჯი გადადგა "ქართულმა ოცნებამ“, მათ კი თავიანთი მხარდაჭერით, ბუნებრივია, გააძლიერეს "ოცნების“ ეს პოლიტიკური ნაბიჯი.
ახლა ჩვენთვის მთავარი ამოცანაა:
1. როგორ მივიდეთ არჩევნებამდე ისე, რომ მაქსიმალურად შევზღუდოთ და არ დავუშვათ "ოცნების“ მხრიდან ძალადობის ახალ ხარისხზე აყვანა, ანუ რეპრესიების მასშტაბის გაზრდა საზოგადოებრივი და პოლიტიკური ველიდან ყველა არასასურველი ორგანიზაციის, პოლიტიკური პარტიის, თუ მედიის გაქრობა. ეს რეპრესიები, ბუნებრივია, არის ყველაზე ეფექტიანი მექანიზმი, რაც "ოცნებას“ გააჩნია - ძალოვანი სტრუქტურები ყველაზე ეფექტიანი ძალაა, რაც მას გააჩნია, მას არ აქვს არც საზოგადოების დიდი ნაწილის მხარდაჭერა, მის წინააღმდეგ მოსახლეობის 85% -ია, ბიზნესმენებმაც ხმა აიმაღლეს და ეს ბიზნესიც (რომელიც მათ ზურგს უმაგრებდა) მალე თავის თავზე იწვნევს შედეგს. პრაქტიკულად, ძალიან მალე "ქართული ოცნება“ გაშიშვლდება და მარტო დარჩება მხოლოდ ძალოვანი სტრუქტურების ამარა, ისიც, საბოლოო ჯამში, გამოეცლება ხელიდან იმიტომ, რომ როცა ქვეყანა იძირება, წარმოუდგენელია ძალოვანი სტრუქტურები ჩვეულებრივად აგრძელებდნენ მუშაობას, ისინიც ყველაფრის მიუხედავად, ამ ქვეყნის ნაწილს წარმოადგენენ.
"ოცნებას“ მორალურად სახე ისედაც დაკარგული ჰქონდა, უცხოელ აგენტს დასდევდნენ და სინამდვილეში მოღალატის ეროვნული ტიტული აიკრეს, სადაც უნდა წავიდნენ, მათ ყოველთვის ყველგან დახვდებათ ეს სტატუსი. მორალურად, პრაქტიკულად ისინი უკვე განულებულები არიან. იცით ჩემი დამოკიდებულება ოპოზიციური პარტიების მიმართ, აბსოლუტურად, არ ვარ დადებითად განწყობილი მათ მიმართ იმიტომ, რომ დიდწილად მათი დანაშაულია, დღეს რომ აქამდე მოვედით. ოპოზიციური პარტიების ინტელექტუალური სიბეჩავე, უპრინციპობა, გაერთიანების თვალსაზრისით და სხვა უამრავ რაღაცაში უუნარობა თვალსაჩინოა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, რეიტინგის დაცემის გზაზე, პრაქტიკულად, უკონკურენტოა "ოცნება“, რომელმაც ფსკერი გაარღვია და იქიდან ისინი ვერასდროს ამოვლენ. საზოგადოებას ჩვენი ამოცანა გვაქვს, როგორ შევზღუდოთ მაქსიმალურად "ოცნების“ მხრიდან ძალადობის ხარისხი, რეპრესიები რომ არ განხორციელდეს - თითოეულ რეპრესიაზე იმდენად დიდი გამოძახილი და იმდენად ძლიერი შემაკავებელი ფაქტორები უნდა მუშაობდეს, რომ "ოცნებამ“ ვერ გაბედოს რეპრესიების გაშლა, ეს პრინციპულად მნიშვნელოვანია. შემაკავებელი ფაქტორები უნდა იყოს როგორც შიდა, ასევე გარე პოლიტიკური და ეს სწრაფად მოსაფიქრებელი და მისატანია "ქართულ ოცნებამდე“ და იმ სტრუქტურებამდე, რომლებიც ამ რეპრესიებს განახორციელებს.
2. ჩამოსაყალიბებელია (ეს პირველ რიგში პოლიტიკურ ოპოზიციას და პრეზიდენტს ეხებათ) ის ძირითადი პრინციპები, რისი დაცვისასაც ოპოზიცია დაინახავს აზრს, რომ მონაწილეობა მიიღოს არჩევნებში. ეს პრინციპები თუ არ იქნა დაცული, ანუ თუ რეალურად არ იქნა უზრუნველყოფილი სამართლიანი არჩევნები, რომელიც სწორედ ამ პრინციპებით უნდა იქნას დაცული, თუ ეს პრინციპები იქნა დარღვეული, მაშინ გასაგებია, რომ არჩევნებში მონაწილეობას აზრი ეკარგება. თუ ეს არ იქნა, ბუნებრივია, არჩევნები ვერ ჩატარდება და ამ შემთხვევაში "ოცნება“ უკვე ცალსახად და საბოლოოდ გამოცხადდება ხელისუფლების უზურპატორად თავისი მოსალოდნელი შედეგებით.
3. გასაშლელია საინფორმაციო კამპანია როგორც რეგიონებში, ასევე საერთაშორისო დონეზე იმისთვის, რომ მაქსიმალურად მოხდეს ერთის მხრივ, ამ ანტისახელმწიფოებრივი საქმიანობის ჩვენება, რომელიც "ოცნებამ“ დაისახა მიზნად და მეორეს მხრივ, ამ შემთხვევაში მაქსიმალურად იყოს მობილიზებული დასავლეთის მხარდაჭერა. ამისთვის უპრინციპულესად მნიშვნელოვანია საზოგადოებრივი ორგანიზაციების და პოლიტიკური ოპოზიციის ერთიანი კოალიციის შექმნა, რომელიც მუდმივად იმუშავებს ერთიანი მოქმედებების და ღონისძიებების გასატარებლად.
"ახალი ქარტია“ ძალიან კარგია, ის ითვალისწინებს რა უნდა მოხდეს არჩევნების დროს და მის შემდეგ, მაგრამ ჯერ არჩევნებამდე უნდა მივიდეთ და რომ მივიდეთ, ერთიანი მოქმედება, კოორდინირებული მუშაობაა საჭირო (გინდ საკოორდინაციო საბჭო დაარქვით, გინდა - კოალიცია, ერთიანი პლატფორმა, თუ სხვა). ერთიანი მუშაობის და კოორდინაციის გარეშე ძალიან გაგვიჭირდება მთელი ამ მოქმედებების დაგეგმვა-განხორციელება იმისთვის, რომ ნორმალურად მივიდეთ არჩევნებამდე. საზოგადოება ითხოვს გეგმას, საზოგადოებას სჭირდება ნათელი მიზნები, ითხოვს დარაზმვას რუსული საფრთხის წინააღმდეგ და ეს არის გასაკეთებელი სასწრაფოდ. გასაგებია, რომ საზოგადოებას ახასიათებს თვითორგანიზება, მაგრამ კიდევ უფრო დიდი პასუხისმგებლობა აქვს პრეზიდენტს და პოლიტიკურ პარტიებს. მალე გამოჩნდება, ისინი მართლა წარმოადგენენ თუ არა იმ ძალებს, რომლებსაც ესმით, რა არის ეროვნული ინტერესები, რა ვითარებაში ვიმყოფებით ახლა. არ ვარ აბსოლუტურად კმაყოფილი პოლიტიკური ოპოზიციით, მინდა გავიშვირო თითი და დავადანაშაულო ისინი სწორედ იმ შედეგში, რაც დღეს მივიღეთ, მათი დამსახურებაა ეს ყველაფერი და არ მინდა, მსგავსი შედეგი ვიწვნიოთ არჩევნებისთვის.
გასაგებია, რომ "ოცნება“ მაქსიმალურად შეეცდება გაყალბებას და როგორც დღემდე მოვიდა ოპოზიცია დაქსაქსული, არაკოორდინირებული და ერთმანეთთან დაპირისპირებული, სწორედ ამის კულტივაციას და შენარჩუნებას შეეცდება ხელისუფლება მასთან მიმართებაში. ოპოზიცია ან ისწავლის ამ მწარე შედეგებზე, რაც აქამდე მოხდა, ან ძალიან რთულად გამოვალთ ჩიხიდან. ხალხი გაცილებით წინ არის წასული, მათ შორის პოლიტიკური კულტურის, პოლიტიკური განათლების თვალსაზრისით, ვიდრე "ოცნებას“, ან ქართული ოპოზიციის დიდ ნაწილს ჰგონია. ელემენტარული კანონზომიერებაა ისიც, ხელისუფლება თუ აყალბებს არჩევნებს, ის მოიშოროს ხალხმა. არჩევნების როლი იმიტომ არის დიდი, რომ მათ შორის "ქართულ ოცნებასაც“ ესმის, რომ ხელისუფლების შენარჩუნებისთვის მას სჭირდება გარკვეული ლეგიტიმიზაცია და ის ამას არჩევნების გარეშე ვერ მიიღებს. ამიტომ "ქართული ოცნება“ აუცილებლად შეეცდება, რომ არჩევნები ჩაატაროს და ბუნებრივია, მას სურვილი აქვს ჩაატაროს ისე, როგორც მას მიაჩნია მისაღებად, ანუ სრულიად კონტროლირებადი იმ პირობებში, რომელიც მის გამარჯვებას გარანტირებულს გახდის“.
- საქართველოს პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილის ინიციატივაზე ჩატარდეს რეფერენდუმი თემაზე: "გვინდა ევროპული მომავალი, თუ გვინდა რუსული მონობა?“ - ლაშა ძებისაშვილი აცხადებს:
"ის, რომ მოსახლეობის 80% თუ 85% ევროინტეგრაციას ემხრობა, ეს უკვე ვიცით და ხელმეორედ რეფერენდუმის ჩატარება და დამტკიცება რას შეცვლის? ჩვენ გვინდა პოლიტიკური შედეგი და არა სადღეგრძელოები. ჩვენ გამოკითხვით ვიცით, რომ 85% ემხრობა დასავლეთს, რეფერენდუმიც იმავეს დაამტკიცებს. "ქართული ოცნებაც“ მიიღებს ამ რეფერენდუმში მონაწილეობას და იტყვიან, რომ ისინიც მომხრენი არიან, ამას დღემდე ამბობენ. ამიტომ ამ გადმოსახედიდან, ცოტა არ იყოს, არ მესმის რა არის რეფერენდუმის ჩატარების მიზანი - ის რომ ევროპა გვინდა, ეს ხომ ისედაც ცნობილია? აგერ თბილისში ყოველ დაძახებაზე 50-დან 120 ათას კაციანი მიტინგი ტარდება და როცა ამდენი გამოდის თბილისში, დაახლოებით 1 200 000 მხარს უჭერს, ანუ ამ ერთი გამოსული ადამიანის უკან 10 დგას და ცალსახად ნათელია, რომ ჩვენი საზოგადოება პროდასავლურია და ა.შ. არ მგონია, გაღებული კარის მტვრევა, თუ წყლის ნაყვა პროდუქტიული იყოს, ჩვენ ახლა გვჭირდება ძალიან პრინციპული, თანმიმდევრული მუშაობა, სამუშაო გეგმა იმისთვის, რომ არცერთი დღე არ დაიკარგოს და ძირითადი მიზანი იქნას მიღწეული. მიზნები კი არის შემდეგი: ავირიდოთ და ვაიძულოთ "ქართული ოცნება“, რომ რეპრესიების დონე და ხარისხი არ გაიზარდოს, პირიქით, დაეცეს და ამისთვის გვჭირდება შემაკავებელი ფაქტორების, თუ პირობების შექმნა და კომუნიკაცია, დანარჩენი არის იმ პრინციპების ფორმულირება, რა პრინციპების დაცვის შემთხვევაშიც არჩევნებს ექნება აზრი და პოლიტიკური ოპოზიცია მიიღებს ამ არჩევნებში მონაწილეობას. ეს ოცნებისთვისაც მნიშვნელოვანია იმიტომ, რომ სჭირდება ლეგიტიმიზაციის გამყარება და ეს მხოლოდ არჩევნებითაა შესაძლებელი, სადაც ოპოზიცია მიიღებს მონაწილეობას. ყველა თუ დაიჭირეს და რეპრესიაში მოაქციეს, რა აზრი აქვს არჩევნებს ამ შემთხვევაში? ოპოზიციამ თუ არ მიიღო მონაწილეობა და არჩევნებზე მხოლოდ "ოცნება“ გამოცხადდა, ბუნებრივია, არავისთვის - არც საერთაშორისო საზოგადოებისთვის და არც მოსახლეობის უდიდესი ნაწილისთვის ეს არჩევნები არჩევნებად არ ჩაითვლება“.
იხილეთ ასევე: