10 მაისს, რუსეთმა უკრაინაში ახალი ფრონტი გახსნა. რუსულმა ჯარებმა ხარკოვის რეგიონში საზღვარი გადაკვეთეს და ცენტრისკენ მიიწევენ. რუსეთის არმიამ ორი მიმართულებით დაიწყო შეტევა, ტრავიანსკოეს წყალსაცავის გასწვრივ სოფელ ლიპცის მიმართულებით, ხარკოვიდან ჩრდილოეთით 16 კილომეტრში და მდინარე ჩრდილოეთის დონეცის გასწვრივ ქალაქ ვოლჩანსკთან, რეგიონული ცენტრიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით 45 კმ-ში.
შეტევის დაწყებიდან ოთხი დღის განმავლობაში რუსულმა არმიამ სახელმწიფო საზღვართან ათამდე პატარა სოფლის აღება შეძლო და უკრაინის ტერიტორიაზე დაახლოებით 5-6 კმ სიღრმეზე და 30 კმ სიგანის სიღრმეში შევიდა.
უკრაინის შეიარაღებული ძალები მტრის შეკავებას ცდილობენ. მთავარსარდალი ალექსანდრე სირსკი სიტუაციას დაძაბულს უწოდებს. ხარკოვის მიმართულებით მებრძოლი უკრაინელი სამხედროები კი პრობლემებზე BBC -სთან ლაპარაკობენ.
დასავლური მედია ადრე წერდა, რომ რუსეთი ზამთრის ბოლოს ხარკოვის რეგიონში ახალი ფრონტის გახსნას გეგმავდა, თუმცა უკრაინის ხელისუფლება დიდი ხნის განმავლობაში უარყოფდა და აცხადებდა, რომ ხარკოვის მხარე მაქსიმალურად იყო დაცული.
მარტის ბოლოს, მთავარსარდალმა სირსკიმ, სახელმწიფო სააგენტო Ukrinform-თან ინტერვიუში ისაუბრა, რომ უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს ჰქონდათ ხარკოვის რეგიონის გათავისუფლების წარმატებული გამოცდილება მოყოლებული 2022 წლის შემოდგომიდან.
თუმცა, როდესაც 10 მაისს ხარკოვზე ახალი შეტევა დაიწყო, უკრაინელი მებრძოლები იძულებულნი გახდნენ საკუთარ ტერიტორიაზე რამდენიმე კილომეტრით უკან დაეხიათ, რითაც რუსეთს სასაზღვრო სოფლების ოკუპაციის საშუალება მიეცათ...
ზოგიერთი ექსპერტი და სამხედრო პირი აღნიშნავს, რომ თავდაცვის პირველი ხაზი, რომელიც მოიცავს დანაღმულ ველებს, ტანკსაწინააღმდეგო თხრილებს და ე.წ. "დრაკონის კბილებს“, არ იყო სათანადოდ მომზადებული. ლაპარაკია კონკრეტულად იმ ხაზზე, რომელიც საზღვრიდან 1,5-6 კმ-ზე აშენდა და რომელსაც მტრის მოძრაობა საგრძნობლად უნდა შეენელებინა.
საინჟინრო ჯარების ყოფილი უფროსი და ამჟამად სახელმწიფო სპეციალური სატრანსპორტო სამსახურის უფროსი, გენერალი ალექსანდრე იაკოვეცი, ამბობს, რომ ხარკოვის რეგიონში ყველაზე მომზადებული თავდაცვის ხაზი 17-35 კილომეტრში აშენდა, მაგრამ მუდმივი დაბომბვის გამო, ვერ აღიჭურვა საინჟინრო აღჭურვილობისა და რკინაბეტონის კონსტრუქციებით. ამიტომ გენერალი აბსურდს უწოდებს ზოგიერთი სამხედრო მოსამსახურის პრეტენზიებს სახელმწიფო საზღვართან ბეტონის გამაგრების არარსებობასთან დაკავშირებით.
იმ ფაქტზე, რომ ხარკოვის ოლქის დაცვა გეგმის მიხედვით არ წარიმართა, შესაძლოა ამ მიმართულებით მეთაურის მოულოდნელი ცვლილებაც მიუთითებდეს. იური გალუშკინის ნაცვლად, ჯარების ოპერატიულ-ტაქტიკური ჯგუფის "ხარკოვის" ახალი ხელმძღვანელი გენერალი მიხაილ დრაპატი გახდა. გასულ წელს ის ხერსონის მარჯვენა სანაპიროზე კახოვკას ოპერატიულ ჯგუფს მეთაურობდა, შემდეგ კი გენერალურ შტაბში დააწინაურეს.
"ისინი მეთაურებს ასე არ ცვლიან. ეს ნიშნავს, რომ ხარვეზები იქნა აღმოჩენილი“, - აღნიშნავს ისრაელელი სამხედრო ექსპერტი დევიდ გენდელმანი .
უკრაინელი ანალიტიკოსი კონსტანტინე მაშოვეცი "ფეისბუქის" საკუთარ გვერდზე წერს, რომ ხარკოვის OTGV-ის მეთაური თანამდებობიდან იმიტომ გადადგა, რომ მან სათანადოდ არ მოაწყო დამცავი საფარი თავდაცვის წინა ხაზზე.
ამან რუს ჯარისკაცებს საშუალება მისცა სწრაფად და დაუბრკოლებლად შესულიყვნენ რამდენიმე კილომეტრის სიღრმეში და დაეკავებინათ სასაზღვრო სოფლები.
დევიდ გენდელმანი მიიჩნევს, რომ რუსული არმიის ერთ-ერთი ამოცანა უკრაინის რეზერვების სხვა მიმართულებით გაყვანაა.
ჯერჯერობით, რუსული არმია შეტევას ხარკოვის რაიონში, რამდენიმე ბატალიონის მცირე ძალებით ახორციელებს. საერთო ჯამში, რუსული ჯარების ჯგუფი ამ მხარეში დაახლოებით 30-35 ათას ჯარისკაცის შეადგენს.
დასავლური მედია, როგორიცაა New York Times, არ გამორიცხავს, რომ რუსული არმიის მიზანია ხარკოვთან რაც შეიძლება ახლოს მისვლა, არტილერიით დაბომბვის დაწყება ან ალყის ორგანიზება. ამან შესაძლოა, უკრაინის ხელისუფლებას პუტინთან მოლაპარაკებისკენ უბიძგოს.
თუმცა, სამხედრო ანალიტიკოსების უმეტესობა აღნიშნავს, რომ რუსული ჯარების ჯგუფი ძალიან მცირეა იმისთვის, რომ ფართომასშტაბიანი ოპერაცია დაიწყოს ან ალყაში მოაქციოს მილიონიანი ქალაქი.
დევიდ გენდელმანის თქმით, ახლა რუსების მთავარი ამოცანა უკრაინის საზღვარზე უწყვეტი "ბუფერული ზონის“ შექმნაა. მისი აზრით, რუსები შეეცდებიან ვოლჩანსკისა და ლიპცის მახლობლად წინსვლას, შემდეგ კი დაკავებული ტერიტორიების გაერთიანებას.
"მათ, დიდი ალბათობით, სურთ საზღვრის გასწვრივ უწყვეტი ზოლის გაკეთება".
განსხვავებული აზრი აქვს უკრაინელ ანალიტიკოს მიხეილ ჟიროხოვს. მისი თქმით, ლიპცზე და, შესაბამისად, შემდგომ ხარკოვზე თავდასხმის მიმართულება დივერსიაა. რუსული არმიის მთავარი ამოცანაა ვოლჩანსკის აღება და სამხრეთით გადასვლა, რათა კუპიანსკის მახლობლად უკრაინული ჯგუფის ლოჯისტიკა შეწყვიტოს.
ეს არის სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ქალაქი - დიდი სარკინიგზო კვანძი მდინარე ოსკოლზე. უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა ის 2022 წლის შემოდგომაზე გაათავისუფლეს. მას შემდეგ რუსული არმია მის დაბრუნებას ცდილობს.
უკრაინის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის ინფორმაციით, 13 მაისს რუსეთის არმიამ განაგრძო თავდასხმის ოპერაციები ხარკოვის მიმართულებით და აქტიურად გამოიყენა ავიაცია. უკრაინელები კონტრშეტევით ცდილობენ შეაჩერონ მტრის შეღწევა მათ თავდაცვაში.
"წინასწარ შექმნილი რეზერვები გადატანილია ხარკოვის მიმართულებით. სიტუაციის განვითარებიდან გამომდინარე, ჯგუფის შეკრება გაგრძელდება. ჯარები უზრუნველყოფილნი არიან საჭირო რაოდენობის იარაღით“, - აცხადებენ უკრაინის გენერალურ შტაბში.
რუსეთის ხელისუფლებას უკრაინაში ახალი ფრონტის გახსნის შესახებ განცხადება არ გაუკეთებია. რუსეთის ფედერაციის თავდაცვის სამინისტრომ, 11 მაისს თავის ყოველდღიურ მოხსენებაში თქვა, რომ ერთი დღით ადრე "გაათავისუფლეს" უკრაინის ხარკოვის ოლქის ხუთი სოფელი.