მარიამ გურგენიშვილი "მარგალიტების", მკითხველისგან მიღებული უკუკავშირისა და სამომავლო გეგმების შესახებ

ვინც თანამედროვე ქართულ ლიტერატურას აქტიურად ადევნებს თვალს, კარგად იცნობს მარიამ გურგენიშვილსა და მის „მარგალიტებს“, რომელიც 2021 წლიდან „პალიტრა L-ის“ ერთ-ერთი ბესტსელერია.

მარიამ გურგენიშვილი 2022 წელს „საბას“ ფინალისტებს შორისაც მოხვდა და საუკეთესო ლიტერატურული დებიუტის ნომინაციაშიც დასახელდა. ამავე წელს ის „წინანდლის პრემიის“ ფინალისტთა შორისაც მოხვდა.

მარგალიტები მოგვითხრობს 15 წლის მარგოს შესახებ, რომელიც სვანეთის უბანში ცხოვრობს, ანანასებზე ოცნებობს, ძალიან ბევრს კითხულობს და ამჩნევს ყველაფერს, რასაც სხვები ვერ ხედავენ. მისი ცხოვრება სავსეა წვრილმანი სასწაულებით და ამ სასწაულების შუაგულში სამნი არიან: მარგო, მისი უმშვენიერესი და, ანა, და საყვარელი ბიძაშვილი, ბელა.

წიგნის სიუჟეტი, რომელშიც 90-იანი წლების თბილისის რეალობა მხატვრული ოსტატობით, საოცრად რეალისტურად არის აღწერილი, მკითხველისთვის საოცრად ემოციური აღმოჩნდა. მათგან მიღებული უკუკავშირისა და სამომავლო გეგმების შესახებ მარიამ გურგენიშვილი საუბრობს:

„მარგალიტების“ გამოცემიდან რამდენიმე წელი გავიდა. როგორ შეაფასებთ განვლილ პერიოდს, როგორი შეფასება მიიღეთ მკითხველისგან მთელი ამ დროის განმავლობაში?

დადებითზე დადებითი. საქართველოს აბსოლუტურად ყველა კუთხიდან მწერენ და მეპატიჟებიან სკოლებში შესახვედრად. სამწუხაროდ, ყოველთვის ვერ ვახერხებ ჩასვლას, თუმცა ძალიან მიხარია, რომ მიკავშირდებიან. მჩუქნიან ულამაზეს ყვავილებსა და ნახატებს; ზოგი ჩემი პორტრეტია, ზოგი წიგნის გმირების.

ერთადერთი კრიტიკა, რაც ახლა მახსენდება, იმასთან დაკავშირებით იყო, რატომ დავწერე 90-იანების თინეიჯერ გოგოებზე, როცა მე იმ დროს თინეიჯერი არ ვყოფილვარ. ჩემმა ერთ-ერთმა უსაყვარლესმა მწერალმა მარგარეტ მიტჩელმა საერთოდაც მეცხრამეტე საუკუნეზე დაწერა და ასი წლით უკან გადაფრინდა. რა პრობლემაა?! იქნებ ამიხსნათ.

როგორ ფიქრობთ, რატომ აღმოჩნდა მკითხველი „მარგალიტების“ სიუჟეტის მიმართ ასეთი მგრძნობიარე?

ჩემი ოჯახიდან ორი ქალია მოტაცებული - მამიდა და ბებია, დედის მხრიდან. საუბედუროდ, ალბათ უამრავი ადამიანის ოჯახში ყოფილა მსგავსი შემთხვევა. ქართველი მკითხველისთვის ბევრია ნაცნობი და სახასიათო წიგნში. ასევე, ალბათ იმანაც იმოქმედა, რომ საყმაწვილო ლიტერატურის მხრივ საქართველო ჯერ მაინც ვაკუუმშია. ძირითადად უცხოელი ავტორების კითხვა გვიწევს.

წიგნები, როგორიცაა „პატარა ქალები“, „გრძელფეხება მამილო“, „ჯეინ ეარი“, „თამაში ჭვავის ყანაში“, „აქ ხარ ღმერთო? ეს მე ვარ მარგარეტი“, „წიგნის ქურდი“ ქართულ ენაზე აქამდე არ დაწერილა. ვფიქრობ, „მარგალიტებმა“ ცოტათი მაინც ამოავსო ეს სიცარიელე.

გქონდათ თუ არა მიზნად დასახული, მარგოს პერსონაჟი ასეთი ძლიერი და განსხვავებული შეგექმნათ და ის ყოფილიყო მაგალითი და სტიმული სხვა გოგონებისთვის? თუ თავისთავად გამოვიდა ასეთი?

მარგო ჩემი ხასიათის შტრიხებზეა აგებული, ისევე, როგორც ანა. მიხარია, რომ ჩემი მკითხველი ძლიერ ადამიანად აღიქვამს და მწერს, თუ რამდენი საერთო იპოვა მასთან. თითქმის ყველა მეუბნება, რომ ჰგონია, თითქოს მასზეა, მისთვისაა ანდა მისი დაწერილია ეს ტექსტი. ამის მოსმენით, რა თქმა უნდა, ყოველთვის ბედნიერი ვარ და ვიქნები.

@ფოტოს ავტორი: გიკა მიკაბაძე

როგორ ფიქრობთ, წიგნის მთავარი პერსონაჟი და მთლიანად წიგნი, წარმოადგენს, თუ არა მაგალითს ქალებისთვის, რომელთაც რთულ რეალობასთან უწევთ გამკლავება?

არ ვიცი, თუკი ეს ასეა, ძალიან გამიხარდება. მე ბავშვობიდან ელეონორა აქვიტანელისა და ჟანა დ'არკისნაირი ქალები მხიბლავდა და მაინტერესებდა. ლიტერატურაშიც სკარლეტ ო'ჰარა და ანჟელიკა დე სანსე, ყოველთვის უფრო მისაბაძი გმირები იყვნენ ჩემთვის, ვიდრე ანა კარენინა და მადამ ბოვარი. მიყვარს ძლიერი, ჭკვიანი ქალები. შესაბამისად, ჩემი ეს დამოკიდებულება და ხასიათი ჩემ მიერ შექმნილ პერსონაჟებშიც გადაიღვარა.

მარიამ, თქვენ იმ თაობის წარმომადგენელი ხართ, ვისაც წიგნში აღწერილი პერიოდი ცხადად არ ახსოვს. როგორ შეძელით სცენებისა და მოვლენების ასე ავთენტურად გადმოცემა?

თავის ქება კი გამომდის, მაგრამ ეგაა ზუსტად სამწერლო ნიჭი და ფანტაზია. ამ რამდენიმე კვირის წინ მე და ჩემი თაობის კიდევ ერთი მწერალი, ნანა აბულაძე, ვსაუბრობდით, როგორ აკრიტიკებენ მის სადებიუტო ტექსტს „არასწორი“ მოცულობის გამო და ჩემსას - „არასწორი“ ეპოქის გამო. საბედნიეროდ, ორივე ჩვენგანს სასაცილოდ არ ჰყოფნის მსგავსი წამოძახილები.

აქვე დავამატებდი, რომ კი ვარ 1996 წელს დაბადებული და 90-იანების საქართველოში თინეიჯერობა არ გამივლია, მაგრამ კულტურული თვალსაზრისით, დიდად მაინც არ განსხვავდებოდა ჩემი ბავშვობა მათისგან. ასევე, დედის, მამიდის, ბიცოლის, ბებიების, მათი მეგობარი თუ მეზობელი ქალების მოყოლილ ამბებს ისე ცხადად ვხედავდი და ვგრძნობდი, თითქოს ჩემი საკუთარი გამოცდილება იყო.

ზოგადად, ძალიან კარგი ინტუიცია და ალღო მაქვს; შემიძლია, ზუსტად მივხვდე და განვიცადო, რას გრძნობს ესა თუ ის ადამიანი ამა თუ იმ მომენტში. თითქოს მენტალური ბმა მაქვს გარშემომყოფ ადამიანებთან. ეს გმირების შექმნაში, წერაში ძალიან მეხმარება.

@ფოტოს ავტორი: გიკა მიკაბაძე

საინტერესოა, ხომ არ მუშაობთ ახალ წიგნზე და რის შესახებ იქნება ის?

როდის უნდა ელოდოს მკითხველი მის გამოჩენას წიგნის მაღაზიებში? რომ არ დაგიმალოთ, ერთმანეთის მიყოლებით ისეთი სტრესული პერიოდები გამოვიარე, რომ საგრძნობლად შემაფერხა წერის კუთხით და არა მხოლოდ. ახალ წიგნს უახლოეს მომავალში გარანტირებულად ვერ შეგპირდებით, მაგრამ ძალიან მინდა და მჯერა, აუცილებლად მოვაბამ თავს. ერთ სასიხარულო ამბავსაც გაგიზიარებთ, ინგლისის ორ საუკეთესო უნივერსიტეტში ჩავირიცხე მაგისტრატურაზე კრეატიული წერის ფაკულტეტზე, თან იურისტის დიპლომით. University of Birmingham და University of Warwick, ორივე Russel Group-ის წევრი უნივერსიტეტია და წერის მიმართულებით რეიტინგის სათავეში.

ორივე ითხოვდა ბაკალავრს წერის მონათესავე სფეროდან, თუმცა ფაქტია, ჩემთვის გამონაკლისი დაუშვეს და განვითარების სასწაული შანსი მომცეს. ძალიან გახარებული ვარ და მოუთმენლად ველოდები სექტემბრის მოსვლას.

აქვე, დიდი მადლობა „პალიტრა L-სა“ და ჩემს მკითხველს. შევეცდები, მომავალში ინგლისიდან გაგანებივროთ ახალ-ახალი ტექსტებით.

R