"ყველაფერი სოხუმში დამრჩა - სპექტაკლების ფოტოებიც კი არ მაქვს"... სოხუმის თეატრის მსახიობის მოგონებები აფხაზეთზე
ჯულიეტა პაკელიანი 42 წელია კონსტანტინე გამსახურდიას სახელობის სოხუმის სახელმწიფო დრამატული თეატრის მსახიობია. თეატრალურ ინსტიტუტში დრამის ფაკულტეტზე, თეატრისა და კინოს სპეციალობით, დიმიტრი (დოდო) ალექსიძის ჯგუფში სწავლობდა და დასრულებისთანავე სოხუმში ცხოვრება და მუშაობა დაიწყო. ცნობილი ისტორიული მოვლენების გამო, აფხაზეთის დატოვებამ სხვებთან ერთად, მასაც მოუწია. თავდაპირველად დევნილი თეატრი რუსთაველის თეატრმა შეიფარა. შემდეგ ეს ჯგუფი წარმოდგენებს მარჯანიშვილის, სამეფო უბნის, ახმეტელისა და თავისუფალ თეატრებში მართავდა. მოგვიანებით, სოხუმის თეატრს საკუთარი ჭერი გადაეცა და ბოლო წლებია, კონსტანტინე გამსახურდიას სახელობის სოხუმის სახელმწიფო დრამატული თეატრი მაყურებელს თბილისში, დიმიტრი უზნაძის ქუჩა N68-ში მასპინძლობს. მიმდინარე სეზონზე ჯულიეტა პაკელიანის ნახვა თეატრის რეპერტუარის შემდეგ სპექტაკლებშია შესაძლებელი: „ვაჟიშვილი“ და „ვთამაშობთ კაბუკის“.
- სამეგრელოში, ზუგდიდში დავიბადე. ალბათ როგორც ყველა ბავშვს, მეც მსახიობობა და მომღერლობა მსურდა. თეატრალურ ინსტიტუტში პირველივე წელს, ბატონ დიმიტრი ალექსიძის ჯგუფში მოვხვდი. ჩემი სტუდენტობის დროს, ბატონო დოდო ხშირად ამბობდა, მისი დიდი ხნის სურვილი იყო „ვენეციელი ვაჭარი“ დაედგა. წლებია ვფიქრობ, თუ ვინ შეასრულებს შაილოკის როლს და საბოლოოდ, მე ის ვიპოვე, ეს გოგი ქავთარაძე იქნებაო. ბატონი დოდო ძალიან აქებდა სოხუმის თეატრს, მის ძლიერ დასს. მეც ნანახი მქონდა მათი სპექტაკლები და საბედნიეროდ, ისე მოხდა, რომ ბატონმა გოგიმ სოხუმის თეატრში მიმიწვია. გოგი ქავთარაძე სოხუმის თეატრში სამუშაოდ 1982 წლის თებერვალში ჩავიდა, ხოლო მე იმავე წლის 1-ელ სექტემბერს. დოდო ალექსიძის რეჟისურით დადგმულ „ვენეციელ ვაჭარში“ ფანტასტიკური შაილოკი იყო გოგი ქავთარაძე, ხოლო მე იმავე სპექტაკლში პორციას როლი შევასრულე.
21 წელი სოხუმში შემისრულდა. ძალიან ბედნიერი ვარ, რომ ამ თეატრში მოვხვდი. წარმოიდგინეთ, იქ დამხვდა უძლიერესი დასი და მსახიობთა სამი თაობა. იმ პერიოდს „ოქროს ხანას“ უწოდებენ და ეს მართლაც ასე იყო. სოხუმის თეატრი ჩემი ოჯახია, რომელმაც იცის მხარში დგომა. ჩემს ცხოვრებაში თუ კი რამ ტკივილი, სითბო, წარმატება ან წარუმატებლობა ყოფილა, ყველა ერთად და სოხუმის თეატრის დასთან ერთად განმიცდია. საბედნიეროდ, უამრავ სპექტაკლში, ძალიან კარგ რეჟისორებთან მიმუშავია და დიდი მადლობა უფალს ამისთვის.
- სოხუმში გადასვლის გადაწყვეტილება მარტივად მიიღეთ?
- დიახ, ბავშვობაში სოხუმში ხშირად დავდიოდი, ზღვა ძალიან მიყვარდა და თითქმის ყველაფერი ნაცნობი იყო, მაგრამ არ დამავიწყდება სოხუმში ჩემი ჩასვლა უკვე მსახიობის რანგში. ისე მოხდა, რომ პირველი მთავარი როლის - ლელას შესრულება გუჩა კვარაცხელიას სპექტაკლში „ჩემი კუთვნილი მყუდროება“ ათ დღეში მომიწია. პრემიერის შემდეგ საგრიმიოროში რომ შევედი, მაგიდა სხვადასხვა სუვენირით, მისალოცებითა და საჩუქრებით დამხვდა სავსე. ეს სიურპრიზი დასს ეკუთვნოდა და მახსოვს, სიხარულისგან თვალზე ცრემლი მომადგა.
- იმ საჩუქრებიდან, დღემდე რამე თუ შემოინახეთ?
- ვერაფერი. მეტიც, იმ დროს ნათამაშები როლების ფოტოებიც კი არ მაქვს. ყველაფერი სოხუმში დამრჩა... იმ პერიოდში ბევრი გასტროლი გვქონდა. თვეობით მივდიოდით ქალაქიდან. მახსოვს, 8 სართულიან ავიამზიდზე „კიევი“ სპექტაკლს „ბოშები“ ვთამაშობდით. მაყურებლებს შორის სამხედროები და მეზღვაურები იყვნენ. სამხედრო ხომალზე, როცა სოხუმში პირველი კონფლიქტი უკვე მომხდარი იყო. მახსოვს, ავიამზიდზე მომსახურე ქართველისა და აფხაზის ერთმანეთთან შესანიშნავი დამოკიდებულება და თუ როგორ ეხუტებოდნენ ისინი ერთმანეთს.
- იქნებ, ის პერიოდიც გავიხსენოთ, როცა აფხაზეთის ცნობილი მოვლენების შემდეგ, სოხუმის დატოვება მოგიწიათ...
- თეატრიდან უკვე შვებულებაში ვიყავით, როცა დედაჩემი თბილისში საავადმყოფოში დააწვინეს. სოხუმიდან თბილისში სასწრაფოდ გადმოვფრინდი. სწორედ იმ პერიოდში, ოჩამჩირეში პირველი შეტაკება მოხდა და თბილისში, მოსკოვის პროსპექტზე არსებულ ჰოსპიტალში, დაჭრილი პოლიციელები შემოიყვანეს. დედაჩემი საავადმყოფოში 1 თვე იწვა. დღითიდღე ვითარება მძაფრდებოდა და ბოლოს ომიც დაიწყო. სოხუმში წასვლა ძალიან მინდოდა. დიმა ჯაიანი და დასის ნაწილი იქ იყო და მინდოდა მეც მათთან ერთად ვყოფილიყავი. იმ დროს სხვანაირად ხარ შემართული... ჩავედი. იქ ერთ კორპუსში სხვადასხვა ეროვნების ხალხი ერთად იყო თავმოყრილი: ჩვენი თეატრის, რუსული მოზარდ მაყურებელთა თეატრის მსახიობები, ანსამბლების „კაპელა“, „შარატინის“ წევრები და მეც იმავე კორპუსის მეხუთე სართულზე ვცხოვრობდი. სპექტაკლების შემდეგ შინ რომ ვბრუნდებოდით, ხელოვანი მეზობლები ერთად ვსადილობდით თუ ვვახშმობდით. ჩემს კორპუსს რომ მოვუახლოვდი, დავინახე რომ მას ნაღმი ჰქონდა მოხვედრილი. ერთ-ერთი ფანჯრიდან კი ხალხი იყურებოდა. ერთ ბინაში 5 ადამიანი იყო შეკრებილი: ქართველი, აფხაზი და-ძმა, ბერძენი და ერთიც - დედით ქართველი და მამით აფხაზი. მათ თბილისიდან წაღებული პური და სხვა პროდუქტი მივუტანე. ატირდნენ და თან, დიდი იმედით მიყურებდნენ. ყველას ერთი აზრი უტრიალებდა თავში, რომ ყველაფერი მალე და მშვიდობიანად დასრულდებოდა. ჩემი ნივთები, მათ შორის ფოტოები იმ ბინაში ჰქონდათ შეტანილი, მაგრამ დავიფიცებ, რომ ვერაფერი, უფრო სწორად სოხუმიდან არაფერი წამოვიღე. მეორე დღესვე დავბრუნდი თბილისში იმ თვითმფრინავით, რომლითაც წინა დღით მოსახლეობისთვის პური ჩაიტანეს. სკამები არ იყო, ძირს ვიჯექი და თვითმფრინავის ფანჯრიდან რომ ვიყურებოდი, შავი იყო ზღვაც და მთელი სოხუმიც... მერე მოხდა ის, რაც მოხდა... მას შემდეგ აფხაზეთში აღარ ვყოფილვარ. იქ უამრავი აფხაზი მეგობარი, ნათლული მყავს. წლების შემდეგ, სოციალური ქსელებითა თუ სხვა საშუალებებით კონტაქტზე გამოვიდნენ და ეს ურთიერთობა დღესაც გრძელდება.
აქვე გეტყვით, რომ ამ ეტაპზე სანდრო მრევლიშვილის თეატრში ლაშა გოგნიაშვილის სპექტაკლში „დავბრუნდები“ ვმონაწილეობ. ბატონო მიშა მრევლიშვილის მადლიერი ვარ მიწვევისათვის და დასის თბილი მიღებისათვის. პიესა მაია მარუაშვილს ეკუთვნის და იქ ჩემს ემიგრაციაში მყოფ პერსონაჟს, როცა თავის ქვეყანაზე საუბრობს, ასეთი ფრაზა აქვს: იქაურ გაზაფხულის სურნელსაც კი ვგრძნობო. როცა სპექტაკლის მსვლელობისას ამას ვამბობ, სოხუმზე ვფიქრობ. იქაური გაზაფხულის სურნელს დღემდე ვიხსენებ. ის სურნელება, რომელიც სოხუმში იყო, სხვაგან არსად მიგრძნია. ვფიქრობ, აფხაზეთში დავბრუნდებით. მსოფლიოში ისე მალე იცვლება მოვლენები, ეს გამორიცხული არ არის. მინდა იმედი მქონდეს და მჯეროდეს, რომ ჩვენ აფხაზეთს დავიბრუნებთ.
- სოხუმის თეატრის დასი თბილისში პირველად სად და როგორ შეიკრიბეთ?
- რკინიგზელთა კლუბში შევიკრიბეთ. მერე ბატონმა რობერტ სტრუამ, რუსთაველის თეატრში შეგვიფარა. წლების განმავლობაში სპექტაკლებს სხვადასხვა თეატრების სცენებზე წარმოვადგენდით. მოგვიანებით, როცა დიმა ჯაიანი აფხაზეთის განათლებისა და კულტურის მინისტრი იყო, ხოლო ვახტანგ ყოლბაია აფხაზეთის მთავრობის თავმჯდომარე, მათი დამსახურებით, დიმიტრი უზნაძის ქუჩის N68-ში შენობა გადმოგვეცა. პირველი ეტაპის აქტიური სამუშაოების დასრულების შემდეგ, საქმე ჩვენმა დღევანდელმა სამხატვრო ხელმძღვანელმა ბატონმა დავით საყვარელიძემ გააგრძელა და ახლა ის უდგას თეატრს სათავეში. მან თეატრის საოფისე ფართი ლამაზი ზარდახშასავით მოაწყო და სასიამოვნო გარემო შექმნა. სცენაზე განათებაც დამონტაჟდა. ყველას ძალიან გვიხარია ასეთ სივრცეში მუშაობა.
- დავასახელოთ ის რეპერტუარიც, რომელშიც ახლა სოხუმის თეატრში ხართ დაკავებული...
- ეს სპექტაკლებია მერაბ ყოლბაიას „ვაჟიშვილი“ და დავით პაპავას „ვთამაშობთ კაბუკის“. ჩვენ გვაქვს გოჩა კაპანაძის სპექტაკლი „მთვარის მოტაცება“, სადაც თარაშ ემხვარის დედის მაიას როლს ვასრულებ და რომელშიც დასის დიდი ნაწილია დაკავებული. ახლა დროებით შეჩერებულია, მიყვარს ეს სპექტაკლი და იმედი მაქვს, მისი აღდგენა მოხდება. რაც შეეხება სპექტაკლს „ვთამაშობთ კაბუკის“, მასში 3 განსხვავებული როლი მაქვს, აქედან 2 მამაკაცის და 1 ქალის როლია. ჩემთვის საინტერესო სამუშაოა და ვფიქრობ, მაყურებლისთვისაც ასეთივე წარმოდგენა იქნება.
ინტერვიუს ავტორი: ანა ამაშუკელი
სოხუმის თეატრის საინფორმაციო მხარდამჭერები არიან: ambebi.ge • ამბები.ge და Palitranews - პალიტრანიუსი
R