"როცა პირველად დავინახე მოწყვეტილი თავი ნაგავში, არ გამკვირვებია" - შამიმა ბეგუმის საქმე: ქალს, რომელიც ISIS-ს მოზარდობაში შეუერთდა, ბრიტანეთის მოქალაქეობა ჩამოართვეს
ლონდომის სააპელაციო სასამართლომ არ დააკმაყოფილა შამიმა ბეგუმის საჩივარი, რომელიც 2015 წელს 15 წლის ასაკში წავიდა სირიაში, სადაც ISIS-ის მებრძოლზე იქორწინა.
2019 წლის ზამთარში ბრიტანელმა ჟურნალისტებმა ბეგუმი სირიაში ლტოლვილთა ბანაკში იპოვეს. მან ვრცელი ინტერვიუ მისცა გაზეთ Times-ს, სადაც ამტკიცებდა, რომ 2017 წლის მანჩესტერში კონცერტის აფეთქება, რომლის დროსაც 22 ადამიანი დაიღუპა, მათ შორის რამდენიმე ბავშვი, "შურისძიება" იყო და ის ისლამური სახელმწიფოზე სამხედრო დარტყმებს შეადარა.
ინტერვიუს შემდეგ, ბრიტანეთის მაშინდელმა შინაგან საქმეთა მინისტრმა საჯიდ ჯავიდმა "ეროვნული უსაფრთხოების ნიშნით" მას ბრიტანეთის მოქალაქეობა გაუუქმა.
მაშინ ბეგუმის ადვოკატებმა ამტკიცებდნენ, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტროს გადაწყვეტილება უკანონო იყო, რადგან ის მოქალაქეობის არმქონე დარჩა და მას სიკვდილი ან სასტიკი და დამამცირებელი მოპყრობა ემუქრებოდა. თუმცა, 2021 წლის თებერვალში, გაერთიანებული სამეფოს უზენაესმა სასამართლომ უარი უთხრა მას ქვეყანაში შესვლის ნებართვაზე, რათა გაეგრძელებინა მოქალაქეობის აღდგენის საქმე შინაგან საქმეთა სამინისტროს წინააღმდეგ.
2023 წლის თებერვალში სპეციალურმა საიმიგრაციო სააპელაციო კომისიამ დაადგინა, რომ გადაწყვეტილება მისი ბრიტანეთის მოქალაქეობის ჩამორთმევის შესახებ კანონიერი იყო.გავრცელებული ინფორმაციით, მისი ქმარი ამჟამად სირიის ციხეში იმყოფება.
შამიმა ბეგუმის საქმე
შამიმა ბეგომი 15 წლის იყო, როდესაც მან და მისმა ორმა მეგობარმა - ლონდონის სკოლის მოსწავლეებმა - აიღეს ცალმხრივი ბილეთი თურქეთში. მათ იცოდნენ, სად მიდიოდნენ - სირიაში, ისლამური სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე. ბრიტანეთმა სცადა გოგოnების პოვნა და პირობა დადო, რომ სკოლის მოსწავლეებს შეეძლოთ სახლში დაბრუნება დევნის შიშის გარეშე. გოგონებს ისე მოეპყრობოდნენ, როგორც „ისლამური სახელმწიფოს მიერ მოტყუებულებს“. აღსანიშნავია, რომ წლების შემდეგ სწორედ ამას ამტკიცებდა შამიმა ბეგუმი.
სასამართლოს წინაშე ორი ძირითადი საკითხი იყო: პირველი - იყო თუ არა შამიმა ადამიანებით ვაჭრობისა და სექსუალური ექსპლუატაციის მსხვერპლი?მეორე - წარმოადგენს თუ არა ის საფრთხეს ეროვნული უსაფრთხოებისთვის?
სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით კი, მაშინაც კი თუ არსებობს საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ ის იყო ადამიანებით ვაჭრობის მსხვერპლი, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ის ახლა საფრთხეს არ წარმოადგენს ბრიტანეთისთვის. შამიმას სირიაში ყოფნის პერიოდში კი რადიკალური შეხედულებები ჰქონდა და არც მალავდა. უფრო მეტიც, მან თქვა, რომ არ ნანობს სირიაში ჩასვლის გადაწყვეტილებას, რადგან ოცნებობდა ხალიფატის კანონების მიხედვით ცხოვრებაზე.
"როდესაც პირველად დავინახე ნაგავში მოწყვეტილი თავი, არ გამკვირვებია. ეს იყო ბრძოლაში დატყვევებული ჯარისკაცის თავი. ისლამის მტერი" - მსჯელობდა იგი.
ბრიტანეთის ხელისუფლებას მიაჩნია, რომ ახლა ბრიტანეთის უსაფრთხოებას თავად შამიმა ემუქრება. სირიაში გოგონა შემთხვევით იპოვეს, როდესაც ჟურნალისტები ალ-ჰოლის ბანაკზე რეპორტაჟისთვის მივიდნენ, სადაც ჯიჰადისტების ცოლები იმყოფებიან. ამ დროს ორსული შამიმა ჟურნალისტებთან სრულიად დაფარული გამოვიდა.
წლების განმავლობაში, როდესაც ბეგუმი იბრძოდა ბრიტანეთში დასაბრუნებლად, მისი სტილი შეიცვალა: ახლა ის ატარებს ტოპებს, კეპებს, ჰუდებს და მზის სათვალეებს. ირწმუნება, რომ საფრთხეს არ წარმოადგენს.
დღეს სასამართლომ გადაწყვიტა, რომ მას კანონიერად ჩამოერთვას ბრიტანეთის მოქალაქეობა. მაგრამ მრავალწლიანი კამათი ბრიტანეთის ხელისუფლებასთან სავარაუდოდ არ დასრულებულა: შამიმას ადვოკატებს საშუალება აქვთ მიმართონ უზენაეს სასამართლოს, სადაც საქმე შეიძლება რამდენიმე წლით გაგრძელდეს. ბეგუმი კი ამ დროის განმავლობაში სირიის ბანაკში დარჩება.
ავტორი: ეკა დარჩიაშვილი