"მფრინავი თეფშები" 1538 წელს მოქსოვილ გობელენზე - რატომ აბნევს ხალხს ნახატებზე ნანახი ამოუცნობი მფრინავი ობიექტები და რას ამბობენ მეცნიერები?
1538 წელს ბელგიის ქალაქ ბრიუგეში მოქსოვეს გობელენი, რომელიც ცნობილია როგორც „ზაფხულის ტრიუმფი“. მასზე გამოსახულია გამარჯვებული მონარქის ტახტზე ასვლა. თუმცა, გარდა ჩვეულებრივი საგნებისა და ადამიანებისა, გობელენზე გამოსახულია რაღაც ბევრად უფრო თანამედროვე და ძალიან იდუმალი რამ. ერთი შეხედვით მისი აღმოჩენა მარტივი არ არის, მაგრამ თუ კარგად დააკვირდებით, ცაში რამდენიმე უცნაურ ობიექტს შეამჩნევთ, რომლებიც საეჭვოდ გამოიყურება. ისინი „მფრინავი თეფშების“ მსგავსია. როგორ მოხვდნენ უცხოპლანეტელები უძველეს გობელენზე და რას ამბობენ მეცნიერები ამაზე?
გობელენი "ზაფხულის ტრიუმფი"
გობელენი მოქსოვეს ქალაქ ბრიუგეში 1538 წელს. ახლა ის ინახება ბავარიის ეროვნულ მუზეუმში. ქალაქი ბრიუგე დასავლეთ ფლანდრიის პროვინციის დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქია ბელგიის ფლამანდიურ რეგიონში, ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთით. ქალაქის ისტორია პრერომაული ხანიდან იწყება. თავისი სტრატეგიული მდებარეობიდან გამომდინარე, იგი არაერთი შემოსევის სამიზნე გახდა.
"ზაფხულის ტრიუმფი" არის პოეტური გამონათქვამი, რომელიც სიმბოლურად გამოხატავს იმ გრძნობებსა და ემოციებს, რომლებსაც წელიწადის ეს სეზონი იწვევს. გობელენის თავზე შეგიძლიათ იხილოთ რამდენიმე უცნაური შავი ობიექტი, ქუდის ფორმის. ეს იდუმალი ციური სხეულები შეიძლება ნახოთ შუა საუკუნეების ხელოვნების ბევრ ნაწარმოებში.
პოლიტიკური სტრატეგია თუ ღვთიური ჩარევა?
ძველ ნახატებში აღმოჩენილი ამოუცნობი მფრინავი ობიექტები აბნევს ხალხს. ზოგიერთი ამ უცნაურ ობიექტებს გარკვეულ ღვთაებრივ ატრიბუტებს უკავშირებს, მიაჩნიათ, რომ ისინი სიმბოლოა იმისა, რომ ზეციური ძალები მხარს უჭერენ კონკრეტული მმართველის ძალაუფლებაში მოსვლას. ამ ვარაუდის არსებობაში მეცნიერები ხაზს უსვამენ მკაფიო პოლიტიკურ ქვეტექსტს. მხატვრები სპეციალურად ასახავდნენ საგნებს ცაში, რითაც აჩვენებდნენ, რომ მმართველს ღვთაებრივი მხარდაჭერა ჰქონდა.
მხატვრული დიზაინი იქცა სტრატეგიულ მანევრად, რომელიც იქმნებოდა იმისთვის, რომ დაერწმუნებინა ადამიანები მმართველის ძალაუფლების ლეგიტიმურობაში და მის ღვთაებრივობაში. ჩნდება კითხვა, როდიდან ითვლებოდა დისკის ფორმის მფრინავი ობიექტები ღვთაებრივი ჩარევის სიმბოლოდ? და თუ ასეა, რატომ? თუ იმ ეპოქის ხალხი მფრინავ თეფშებს ღვთაებრიობას უკავშირებდა, შეიძლება ნიშნავდეს, თუ არა იმას, რომ ისინი ცაში მსგავს ობიექტებს ხედავდნენ და მათ მათ „ღვთაებრივ“ მოვლენებს უკავშირებდნენ?
უნდა ითქვას, რომ შუა საუკუნეების ხელოვნებაში ხშირად გვხვდება სხვადასხვა ღვთაებრივი ნიშნები. ისინი გამოსახულია როგორც ღრუბლები სხივებით, ადამიანებით, რომლებიც დგანან მცურავ ღრუბლებზე ან სხვა მფრინავ ობიექტებზე. მეცნიერები ამბობენ, რომ ეს მხოლოდ რელიგიური ადამიანების ფანტაზიაა. უფრო მეტიც, ისინი ამტკიცებენ, რომ ეს უჩვეულო ქუდის ფორმის ობიექტები უბრალოდ მუქი, უცნაური ფორმის ღრუბლებია. რა თქმა უნდა, ასეთი განცხადებების ადამიანების დიდ ნაწილს არ სჯერა. განსაკუთრებულად მათ, ვისაც სიგიჟემდე უყვართ იდუმალი ამბები, თუმცა ხანდახან რეალურად, შესაძლოა, არაფერი იმალებოდეს ერთი შეხედვით აუხსნელი მოვლენების მიღმა.