"ტირილი ამიტყდა, როცა შევარდნაძემ დამირეკა, მედიკო, შენ მიიღე სახალხო არტისტის წოდებაო!" - მოგონებები ოპერის ვარსკვლავზე: ცნობილი მშობლები, დაშორება მეუღლესთან და შვილი, რომელიც დედის კვალს გაჰყვა

"თბილისის ოპერა ჩემთვის დედა-თეატრია, ქუთაისის ოპერა - შვილობილი. ორივე მიყვარს. სიმღერაზე უარი 61 წლის ასაკში ვთქვი, ახლა ახალგაზრდებმა იმღერონ-მეთქი,“ - მითხრა წლების წინ ინტერვიუში ქართველმა საოპერო მომღერალმა მედეა ამირანაშვილმა, რომელიც სამწუხაროდ 2 დეკემბერს 93 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

ქალბატონი მედეა ოპერისა და ბალეტის თეატრის სრულუფლებიანი წევრი გასული საუკუნის 50-იან წლებში გახდა და ცხოვრების ბოლომდე თავს მის ნაწილად მიიჩნევდა... კონსერვატორიის პროფესორი ვოკალის გაკვეთილებს ხანდაზმულ ასაკშიც ატარებდა და საკუთარ გამოცდილებას ახალგაზრდებს უზიარებდა. განვლილ ცხოვრებაზე სასაუბროდ ქალბატონ მედეას პანდემიამდე შინ ვეწვიე და ახლა მისი იმ მონათხრობის AMBEBI.GE-სთვის გახსენება მიწევს.

"ჭრიჭინა"

ბევრს დიდხანს ეგონა, რომ კინოფილში "ჭრიჭინა", ცნობილ სიმღერას "მშვენიერმა მაისმა" ლეილა აბაშიძე ასრულებდა. არადა, მას მედეა ამირანაშვილი მღეროდა.

"რა პარტია არ შემისრულებია და რომელ სცენაზე არ გამოვსულვარ, მაგრამ ყველგან მაინც ამ სიმღერით მხვდებოდნენ, რადგანაც კინო ოპერასთან შედარებით მასობრივი ხელოვნებაა... ლეილა აბაშიძე მეხუმრებოდა, მოდი, ფილმის ტიტრებში ნუ მივაწერთ, რომ შენ მღერიო... ერთხელ მატარებლით ერთად მივდიოდით და ხაშურში გავჩერდით, ხალხი "ჭრიჭინა, ჭრიჭინას" ძახილით შემოგვეხვია. ლეილას ვუთხარი, მოდი, ახლა შენ იმღერე და პირს მე გავაღებ-მეთქი, მაგრამ მატარებელი დაიძრა და ლეილამ სიმღერა ვერ მოასწრო" - სიცილით იხსენებდა ინტერვიუში მედეა ამირანაშვილი.

ცნობილი მამა

დედ-მამაც ოპერის ცნობილი მომღერლები ჰყავდა. მათ ქართული ოპერის განვითარებაში დიდი წვლილი მიუძღვით. "მამაჩემი, პეტრე ამირანაშვილი ოცნებობდა, სცენაზე ჩვენი წარდგენისას ასე გამოეცხადებინათ - საქართველოს სახალხო არტისტები, პეტრე და მედეა ამირანაშვილები... მამა რომ გარდაიცვალა, ეს წოდება ერთ თვეში მივიღე. ჯილდო ედუარდ შევარდნაძემ პირადად მომილოცა. ჩვენთან სახლში დარეკა: "მედიკო, გილოცავ, შენ მიიღე სახალხო არტისტის წოდება!" ტირილი ამიტყდა. რატომ ტირიო? - მკითხა. მამა ამას ასე ნატრობდა და ვერ მოესწრო-მეთქი. მანუგეშა, - "რას იზამ, ასეთია ცხოვრებაო! გარდა იმისა, რომ მამაჩემი ქართული ოპერის კაშკაშა ვარსკვლავი იყო, ფართო მაყურებელმა უკვდავი ფილმიდან "ქეთო და კოტე" გაიცნო, სადაც თავადი ლევანის როლს განასახიერებს...

როდესაც რეჟისორი ვახტანგ ტაბლიაშვილი ამ ფილმისთვის პერსონაჟს ეძებდა, სრულიად სხვა არტისტი ჰყავდა შერჩეული, მაგრამ მამა რომ გასინჯა, როლზე ულაპარაკოდ დაამტკიცა: კიდეც იმღერებ და კიდეც ითამაშებო. მამა საოცარი მომღერალი და არტისტი იყო. არაჩვეულებრივ გარეგნობასთან ერთად, ასეთივე ხმა ჰქონდა. მის მურმანს, კიაზოს, რიგოლეტოს გრანდიოზული წარმატება ხვდა ყველგან. ბევრს მოგზაურობდა გასტროლებით და ხალხი აღფრთოვანებით ხვდებოდა. გამორჩეულად უყვარდა ტურნეები საქართველოს მასშტაბით... ბავშვობა იმერეთში ჰქონდა გატარებული და იმ წლებს სიყვარულით იხსენებდა ხოლმე, - ერთხელ ვაშლის მოსაპარავად ბავშვები ხეზე ასულან, პატრონის დანახვაზე ყველა გაქცეულა, მამა კი ხეზე დარჩენილა. ვაშლის პატრონს უთქვამს, თუ იმღერებ, გაგიშვებო. პეტრესაც უმღერია და პირდაპირ ხეზე მჯდომი, ვაშლით სავსე კალათით დაუსაჩუქრებია“.

დედა

"დედა, ნადეჟდა ცომაია მეცო-სოპრანო გახლდათ. იმიტომ არა, რომ დედა იყო, მაპატიოს ყველამ (ახლანდელმაც და ძველმაც), მაგრამ მსგავსი მეცო-სოპრანო არ მომისმენია... მშობლებს ჩემს ცხოვრებაში დიდი როლი მიუძღვით. ბავშვობაში წკრიალა ხმა მქონდა, მერე გარდამავალ ასაკში შემეცვალა. დედამ მითხრა, - მედიკო, იქნებ სიმღერაზე აღარ იფიქრო და უცხო ენებზე გააგრძელო სწავლაო. არა, დედა, - ვუთხარი, მოვა დრო და ჩემით იამაყებ-მეთქი!.. დედა მოღვაწეობდა როგორც ჩვენს ოპერაში, ასევე პეტერბურგშიც - ორივეგან მეცო-სოპრანოს მთელი რეპერტუარი მიჰყავდა. როგორც გითხარით, ყველა აღნიშნავდა, რომ ულამაზესი ხმა ჰქონდა და საერთაშორისო კარიერას უწინასწარმეტყველებდნენ, მაგრამ მსოფლიო კარიერაზე მეტად ოჯახზე ფიქრობდა, რასაც ყოველთვის ვუფასებდი...ჩემ მიმართ კი სიმკაცრეს იჩენდა, როცა რაიმე არ მოსწონდა, დაუნდობლად მაკრიტიკებდა. მამა კი მანებივრებდა"...

ბავშვობა

"სოლოლაკში ვცხოვრობდით, ტაბიძეზე (მაშინდელი განოვსკის ქუჩა) და იქვე, ენგელსის ქუჩაზე (ახლანდელი ასათიანის ქუჩა) 43-ე სკოლაში დავდიოდი. ცუდი მოსწავლე არ ვყოფილვარ, მაგრამ კლასში დიდად არ ვბრწყინავდი... მოსწავლეობისას ასტრონომიამ მიმიზიდა, ძალიან შემიყვარდა ეს საგანი და მერე ეს ინტერესი ცხოვრების მანძილზეც გაგრძელდა. ხშირად დავდიოდი აბასთუმანში და ვარსკვლავებს ვაკვირდებოდი. აკადემიკოს ევგენი ხარაძესთანაც არაერთხელ მისაუბრია. მოსკოვში, 1984 წელს, მფრინავი თეფშიც კი ვნახე... იური გაგარინსაც შევხვდი, - სიმპათიური, მხიარული ახალგაზრდა იყო“...

პირველ წარმატება...

"სტუდენტურ სცენაზე რახმანინოვის "ალეკოში“ ვიმღერე ზემფირას პარტია, ჩაიკოვსკის „ევგენი ონეგინში“ - ტატიანა და უეცრად ყურადღების ცენტრში მოვექეცი. თუმცა გამორჩეულად მოსწონდათ ჩემი ნამღერი მარეხის პარტია ოპერიდან "აბესალომ და ეთერი“. ეს სპექტაკლი მხოლოდ იმით არ იყო მნიშვნელოვანი, რომ ამ პატარა როლმა დიდი წარმატება მომიტანა, მთავარი ის იყო, ამ პარტიის შესრულება უკვე თეატრის დადგმაში, ჩემი მშობლების გვერდით შემომთავაზეს. დედა ნათელა იყო, მურმანის პარტიას მამა ასრულებდა. აბესალომი დავით ანდღულაძე გახლდათ. სიხარულისგან დავხტოდი, - პირველი გამოსვლა სცენაზე და ასეთი ტიტანების გვერდით... შემდეგ უკვე მშობლებთან ერთად „პიკის ქალშიც ვიმღერე, რასაც სხვა სპექტაკლები მოჰყვა. თუმცა კარიერის მანძილზე მამასთან უფრო მიწევდა სცენაზე დგომა".

"ყველგან კარგია, მაგრამ, სახლში უკეთესი,“ - ეს ფრაზა ხშირად მითქვამს, ყველაზე წარმატებული გასტროლიდან დაბრუნების შემდეგაც კი. არასდროს მიფიქრია ჩემი ქვეყნის მიტოვება. არადა, თითქმის ყველა ქვეყნის საოპერო სცენაზე მიმღერია - კანადიდან დაწყებული, ავსტრალიითა და ახალი ზელანდიით დამთავრებული, ცხადია, ევროპის ჩათვლით. პარიზში სეზონიც კი გავხსენი, მაგრამ არანაირ შემოთავაზებას არასდროს დავთანხმებივარ. წარმატებული ვიყავი და როგორც ხდება ხოლმე, თაყვანისმცემლებიც საკმარისად იყვნენ. ეტყობა, გარეგნულადაც რაღაც იზიდავდათ ჩემში... ქუჩაში რომ გავიდოდი, ხალხი უკან მომყვებოდა“...

მეუღლე

"ჩემი მეუღლე მოქანდაკე ოთარ ფარულავა იყო, რომელთან ერთადაც 10 წელი ვიცხოვრე. არ იყო ცუდი პიროვნება, მაგრამ ისე მოხდა, რომ დავცილდით. მან შემდეგ სხვა ოჯახი შექმნა, მისი შვილია მსახიობი ია ფარულავა. იასთან არაჩვეულებრივი ურთიერთობა მაქვს, "მედიკო დედიკოს" მეძახის. ვწუხვარ, რომ იას ძმა გარდაეცვალა, ისიც კარგი გულის ბიჭი იყო"...

შვილი და შვილიშვილები

"ჩემს სახლში მარინა ფარულავას სახით კიდევ ერთი ოპერის მომღერალია, მას აქაც და უცხოეთშიც წარმატება ჰქონდა. მარინა პირველი პროფესიით პიანისტი გახლავთ, მას ორი არაჩვეულებრივი შვილი - მედეა და პეტრე ჰყავს. პეტრეს საკმაოდ კარგი ხმა აქვს. კარგი იქნება, თუ თბილისის საოპერო თეატრში არ შეწყდება ჩვენი ოჯახის ხმა. მედუკა გერმანელზეა გათხოვილი და კანადაში ცხოვრობენ“.

კადრს მიღმა

"მზარეული დიდად არ ვარ, თუმცა რაღაცებს სულ ვაკეთებდი, მაგალითად, 90-იან წლებში ცხოვრება რომ ჭირდა, პურსაც კი ვაცხობდი და სახლში ჩემს გამომცხვარ პურს ოჯახის წევრები მიირთმევდნენ... ცხოველები მიყვარს ძალიან, მაგალითად, კატა „ბიბი“ ჩემზე გიჟდებოდა, რომ არ მოვფერებოდი, კრუტუნს დაიწყებდა, მოალერსება უნდოდა... ახლა ეზოში რაც კატებია, ყველას მე ვაჭმევ და ისინიც სულ უკან დამდევენ... ბევრი რამ გიამბეთ, თუმცა ბევრიც დამრჩა მოსათხრობი, ფაქტი ის არის, რომ ძალიან საინტერესო ცხოვრება გავლიე, იყო წარმატება, გულისტკენაც, სიხარულიც... მთავარია, ადამიანმა ფარ-ხმალი არასდროს დაყარო და იყო მადლიერი!“

• AMBEBI.GE მწუხარებას გამოთქვამს მედეა ამირანაშვილის გარდაცვალების გამო და სამძიმარს უცხადებს მის ოჯახს და ქართულ ხელონებას