"ვცდილობ, ხმაურს გავერიდო... მუხათწყაროში სახლის მშენებლობა გამეჭიმა, რადგან ბინა თბილისშიც ვიყიდეთ" - ახალი ეტაპი ლევან ხურციას ცხოვრებაში: რას ამბობს სტურუასა და "რთულ როლზე"

2023 წელს, რუსთაველის ეროვნული თეატრის 145-ე სეზონი "მიჯაჭვული პრომეთე" - ეპიზოდი პირველის პრემიერით გაიხსნა. მალევე მაყურებელს ძველი ბერძნული პიესის მიხედვით განხორციელებული სპექტაკლის უკვე მეორე ნაწილი წარუდგინეს. მოგვიანებით, რეჟისორმა რობერტ სტურუამ მათი გაერთიანება გადაწყვიტა და 3 დეკემბერს თეატრში მისულმა საზოგადოებამ ორმოქმედებიანი ტრაგიკული ფანტაზია, ესქილეს "მიჯაჭვული პრომეთე“ იხილა. კლდეზე მიჯაჭვული ტიტანის როლს ლევან ხურცია ასრულებს, რომელსაც რთული მისია დაეკისრა. აღნიშნული პერსონაჟის განსახიერება, ამ ეტაპზე, მის სამსახიობო კარიერაში შეიძლება ყველაზე გამოკვეთილ და მნიშვნელოვან ნაბიჯად ჩაითვალოს.

- ლევან, 18 წელია რუსთაველის თეატრის მსახიობი ხარ და ამდენივე წელია ერთმანეთს ვიცნობთ. ამ ხნის განმავლობაში არაერთი ინტერვიუ ჩაგვიწერია და ერთგან ამბობ, თეატრში მისული, სპექტაკლის წინ, 10 წუთით ვიძინებ, ხოლო სპექტაკლის დასრულების შემდეგ კათხა ლუდს ვსვამო. დღესაც ასეა, თუ რამე შეიცვალა?

- სპექტაკლის წინ 10 წუთით ძილი დარჩა, მაგრამ კათხა ლუდი აღარ არის. უბრალოდ, ლუდის დალევის სურვილი გაქრა (იღიმის).

- ახალ სპექტაკლზე ვისაუბროთ. რამდენი ხნის წინ დაიწყეთ "მიჯაჭვულ პრომეთეზე" მუშაობა?

- ერთი წელი გავიდა, რაც სპექტაკლზე ინტენსიური მუშაობა დავიწყეთ. თავდაპირველად ბატონ რობერტს სულ სხვა ჩანაფიქრი ჰქონდა, გვინდოდა ერთ მოქმედებაში მოყოლილი ამბავი ყოფილიყო, მაგრამ პროცესში მივხვდით, რომ ეს შეუძლებელი იქნებოდა, რადგან სათქმელი ბევრია. ეს ჩვ.წ.აღ-მდე არსებული პიესა არ ბერდება და იმდენად ბევრი რამ ემთხვევა თანამედროვეობას, რომ მივხვდით, ყველაფერი საათ-ნახევარში ვერ ჩაეტეოდა. ამიტომ სპექტაკლის დადგმა ორ ნაწილად გადაწყდა, მერე ესეც შეუძლებელი გვეჩვენა და მივედით დასკვნამდე, რომ ტრილოგიად ვაქციოთ. პირველი და მეორე ეპიზოდის პრემიერა ცალ-ცალკე უკვე იყო, ახლა გაერთიანებული ვერსიის პრემიერაც გაიმართა და ვნახოთ, მესამეზე მუშაობას გავაგრძელებთ თუ არა... რაც შეეხება რეპეტიციებს, ტკბილ-მწარე გამოდგა, რადგან ბევრი ქარტეხილი, კამათი და მსჯელობა ახლდა. პრომეთეს გმირიც, ჩამოყალიბებული ხასიათის მატარებელი არ არის, კრებითი სახეა. ფაქტობრივად, ადამიანი მისი ძალისხმევითა და საქციელით მოვიდა დღემდე.

აქედან გამომდინარე, რთული იყო ამ არსების ხასიათის მიგნება და ძებნა-ძებნამ ბევრი დრო წაიღო. ბოლოს იქამდე მივედით, რომ აქ არავითარი გამომსახველობითი მხარე საჭირო არ იყო, არამედ მთავარია მისი სულიერი და შინაგანი სამყაროს გარეთ გამოტანა. მარტივი არ არის, ასეთ ბუმბერაზ და საოცარ ენერგიას ჩასწვდე, თუმცა, ვეცადეთ მიგვეღწია იმისთვის, რომ პრომეთეში არსებული კაცობრიობის უდიდესი სიყვარული წინა პლანზე წამოგვეწია... პირველი და მეორე ეპიზოდი თითქოს ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავდება, მაგრამ მას საერთო ენერგია, ვიზუალი და სათქმელი აერთიანებს. მაყურებლის სურვილი იყო, ორივე ეპიზოდი გაერთიანებული ეხილა და ასეც მოხდა. ვნახოთ, ეს ექსპერიმენტი როგორ გაამართლებს.

- შეიძლება ითქვას, რომ რუსთაველის თეატრში შესრულებული მრავალი როლიდან, პრომეთეს განსახიერება, თავისი ფიზიკური დატვირთვით თუ პერსონაჟის მრავალფეროვანი ბუნებიდან გამომდინარე, შენთვის ყველაზე რთული გამოდგა?

- რთული კი არა, წარმოუდგენელი სირთულისაა. სპექტაკლის ბოლოს რომ ფიზიკურად აბსოლუტურად ვნადგურდები, ამას ლაპარაკიც არ უნდა, მაგრამ არაერთხელ მითქვამს, - პარტერში ბატონი რობერტი რომ არ მჯდარიყო, ეს უდიდესი ძალის, გამოცდილებისა და ცოდნის ადამიანი, ვფიქრობ, ამ ყველაფერს ვერ შევძლებდი. როლი შედგა თუ არა, ეს არ ვიცი; ვერც იმას ვიტყვი, კმაყოფილი ვარ-მეთქი, თუმცა ყოველგვარი თავმდაბლობის გარეშე ვამბობ, თუ რამე გამოვიდა, ამ ყველაფერში ბატონ რობერტს ლომის წვლილი მიუძღვის.

- ბოლო პერიოდში ხშირად ისმის მოსაზრებები, რომ სტურუას სპექტაკლები და სტილი, დღეს ისე აქტუალური აღარ არის, როგორც სხვა არაერთ თეატრში განხორციელებული დადგმები, სადაც შოუს ტიპის ელემენტები მრავლადაა. ამ თემაზე მინდა შენი აზრი მოვისმინო...

- მიუხედავად იმისა, რომ ამდენი წელია თეატრში ვარ, ამ სპექტაკლიდან გამომდინარე, ბატონ რობერტთან აქტიური ყოველდღიური ურთიერთობა და რეპეტიციები დაახლოებით წელიწად-ნახევრის წინ დავიწყე. რასაც ვაკვირდები, ის სულ ახალს ეძებს; სურს არსებულ დროს გაუსწროს და არასოდეს ცდილობს სტანდარტებში ჩაჯდეს. ყოველთვის ნოვატორი იყო და ვფიქრობ, თამამად შეიძლება ითქვას, ქართულ თეატრალურ სივრცეში, ამ კუთხით, ის დღესაც ნოვატორია. რაც შეეხება შოუს ელემენტებს, ბატონი რობერტის სპექტაკლებში სანახაობა ყოველთვის იყო და რუსთაველის თეატრი ამითაც გამოირჩეოდა, მაგრამ ჩემი აზრით, დღევანდელ შოუებს სწორედ ის ცხოვრებისეული სიტკბო და სიმწარე აკლია, რომლის წარმოჩენასაც თავის სპექტაკლებში ბატონი რობერტი სულ ახერხებს; მას შეუძლია ერთდროულად გატიროს და გაცინოს.

- მესმის, მაგრამ რობერტ სტურუას სპექტაკლებს სჭირდება დაფიქრება, გააზრება, ხოლო სპექტაკლში ჩადებულ მინიშნებებს - ამოცნობა. ჩაღრმავება კი ბევრს არ სურს ან უბრალოდ, ვერ ახერხებს...

- კი, რა თქმა უნდა, სწორედ ამას ვამბობ და საუბარი აქეთ მიმყავს. თეატრი არ შეიძლება იყოს მხოლოდ შოუ - მივედი, გავერთე და წავედი. თეატრი ყოველთვის ერის თვითშეგნების ამაღლებას ემსახურებოდა. თუ დღეს მან ეს ფუნქცია დაკარგა, სპექტაკლზე მისულმა მაყურებელმა ყოფითი პრობლემები, მანკიერი მხარეები თუ დადებითი თვისებები ვერ აღმოაჩინა, მაშინ აქტუალობას დაკარგავს. თეატრი ამა თუ იმ სპექტაკლით ცდილობს, ადამიანს ეს ყველაფერი დაანახვოს და დააფიქროს. უთხრას, თუ რა არის ბოროტება და რა - სიკეთე. „მიჯაჭვულ პრომეთეში“ ერთ-ერთი გმირი, ანუ ჩვენი ძვირფასი მეგობარი გოგა ბარბაქაძე მაყურებელს ასეთი ფრაზით მიმართავს: თქვენ მოხვედით იმისთვის, რომ ამ წარმოდგენას უყუროთ, თქვენვე გადაწყვიტეთ, აქ ნიჭიერებაა, უნიჭობა თუ საერთოდ რა ხდება, მაგრამ თქვენ ამის უნარი არ გაქვთ. სამწუხაროდ, დღეს რატომღაც დაიკარგა ნიჭიერებაც და სხვა ფასეულობებიც. ყველა მღერის, ყველა ცეკვავს, ყველა პურს აცხობს, ყველა სახლს აშენებს, ანუ ყველამ ყველაფერი იცის და ყველა სფეროში პროფესორია, მაგრამ რეალურად ქაოსში აღმოვჩნდით. პროფესიულად შეიძლება მხოლოდ შენი საქმე იცოდე და არა ყველაფერი. შეიძლება ქართველი ხალხი ნიჭიერები ვართ, მაგრამ ეს ხომ იმას არ ნიშნავს, რომ ყველამ ყველაფერი ვიცით?!

- გეთანხმები, ასეა, მაგრამ ეს ერთი მხრივ სოციალურმა პრობლემებმაც მოიტანა, ადამიანები ელემენტარული ყოფითი მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად და თავის გატანის მიზნით, სხვადასხვა პროფესიას და საქმეს ეჭიდებიან...

- გეთანხმები, ეს ყოფამ და ცხოვრებამ მოიტანა, მაგრამ თუ ჩვენ ვსაუბრობთ ხელოვნებაზე: თეატრზე, კინოზე, სიმღერაზე, მხატვრობაზე, პოეზიაზე, აქ სხვა საკითხია. როცა შენ დიდი დოზით, თუნდაც სატელევიზიო სივრციდან მოგეწოდება მხოლოდ გართობაზე ორიენტირებული მასალა, ბევრჯერ უგემოვნო იუმორიც, სიმღერაც და გესმის დამახინჯებული მეტყველება, მერე აკადემიურ თეატრში რომ მოდიხარ, გესმის გამართული ქართული თუ მოძრაობა, რასაკვირველია, ეს ყველაფერი დაფიქრებას მოითხოვს. აკადემიურ თეატრში მხოლოდ ტაშიტუშს თუ ეძებ, ეს უკვე ნიშნავს, რომ იქ მისვლა სწორი ნაბიჯი არ იყო. კი, დარი-დური და ტაშიტუში კარგია, მასაც თავისი ადგილი და დოზა აქვს, მაგრამ ეს ყველაფერი უკვე იმ რაოდენობით ისმის და ყველაფრიდან გადმოედინება, რომ უკვე გადამეტებულია. დღეს ყველაფერს შოუ ჰქვია, მაგრამ სანახაობის დადგმა-კეთებას სჭირდება უდიდესი გემოვნება და ნიჭიერება. თუ მას პროფესიონალიზმი აკლია, შედეგად ქაოსს ვიღებთ და ამაზე გული მწყდება... ყველამ და პირველ რიგში, ტელევიზიებმა მაყურებლის განვითარებაზე უნდა იფიქრონ, მეტი ინტელექტუალური მასალა და შემეცნებითი გადაცემა შესთავაზონ.

- პრომეთეს როლზე მუშაობამ „სიყვარულს მიღმაში“ შენი პერსონაჟი „შეიწირა“? სერიალს ამიტომ გამოეთიშე თუ სცენარის მიხედვით, ასე იყო ჩაფიქრებული?

- არა, ასე დაემთხვა. მგონი, ახლა მეოთხე სეზონია და მიმდინარე სეზონში, სერიალის მიხედვით, ჩემი გმირი საქართველოდან წასულია. ასე რომ, ის ცალსახად პრომეთეს და რეპეტიციებს არ შეეწირა. თუმცა, ისიც უნდა ითქვას, რომ სპექტაკლზე მუშაობას იმდენი დრო მიჰქონდა, გამორიცხული იყო, მონაწილეობა სხვა რამეში მიმეღო, მაგრამ როგორც აღვნიშნე, უბრალოდ ასე დაემთხვა. მანამდე და არც მაშინ, როცა სერიალში ვთამაშობდი, ხანდახან თუ მოვკრავდი თვალს, თორემ ისე არ ვუყურებდი, რადგან დიდად არ მიყვარს საკუთარი უნიჭობის ყურება, ეს ცოტა რთულია (იცინის).

- მუხათწყაროში სახლს იშენებდით, შენი ხელით აკეთებდი ბევრ რამეს. მშენებლობა ახლა რა ფაზაშია?

- თითქმის ბოლოში გავედი. ყველაფერს სწორედ ჩემი ხელით რომ ვაკეთებდი, დროის უქონლობის გამო, მშენებლობა დიდი ხნით გაიჭიმა. თბილისშიც შევიძინეთ საცხოვრებელი ბინა და მისი რემონტის გამო, მუხათწყაროში სამუშაო პროცესი გარკვეული პერიოდი შევაჩერეთ. ისე გამოვიდა, ორ რემონტს მოვეჭიდე. სამწუხაროდ, დღევანდელ ცხოვრებაში ორი ფართობის კეთილმოწყობა არ გამოდის, მაგრამ მივყვებით ნელ-ნელა. მომავალში ეზოში ხეხილსაც დავრგავ. ძალიან მიყვარს მიწა და მასთან მუშაობა. ალბათ ამ ეტაპზე რომ გადავინაცვლებ, სულ იქ ვიქნები და თვალს ვეღარავინ მომკრავს.

- მშენებლობისას რა აითვისე? რას დაეუფლე?

- ყველაფერი: შედუღება, ლესვა, ფასადის კეთება, სანტექნიკა. შინ თუ რამე დაზიანდება, ხელოსანს აღარ ვურეკავ. აბსოლუტურად ყველა ხელსაწყო მაქვს: ბეტონის ამრევით დაწყებული, პატარა ქანჩებით დამთავრებული. ადამიანები სადმე რომ მიდიან, ტანსაცმელს ყიდულობენ, მე კი ხელსაწყოებს დავეძებ... სხვათა შორის, ძალიან ბევრჯერ, იმიტომ რომ საქმეში ვარ ჩართული, სადმე დაჯდომასა და გართობაზე უარს ვამბობ..წაიკითხეთ სრულად