"რკინის გუმბათისა" და "დავითის შურდულის" შემდეგ უკვე "რკინის სხივი“? - როგორ მუშაობს ისრაელის ულტრათანამედროვე, ლაზერული რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემა
15 ოქტომბერს გავრცელდა კადრები, რომელშიც ასახული იყო, თითქოსდა, ისრაელის თანამედროვე რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემა "რკინი სხივის“ მუშაობა. კადრების ავთენტურობა არ დასტურდება, სავარაუდოდ, ის რომელიმე კომპიუტერული თამაშიდან არის აღებული, ექსპერტების ნაწილის თქმით კი, ვიდეოზე რეალურად "რკინის გუმბათის“ მუშაობაა ნაჩვენები.
მიუხედავად იმისა, რომ გავრცელებული კადრები, დიდი ალბათობით, ფეიკია, უნდა აღინიშნოს, რომ ისრაელს ლაზერიანი ანტისარაკეტო სისტემა ნამდვილად აქვს.
- რა არის "რკინის სხივი“ (Iron Beam)?
ეს არის სუპერთანამედროვე რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემა, რომელიც მოწინააღმდეგის რაკეტის გასანადგურებლად ლაზერს იყენებს. ამ იარაღის თაობაზე ისრაელმა ჯერ კიდევ 2014 წელს გაავრცელა ინფორმაცია.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="iw" dir="rtl">פריצת דרך עולמית במערכת יירוט הלייזר: משרד הביטחון ורפאל יירטו לראשונה בעולם רקטות, פצמ״רים, טילי נ״ט ומל״טים באמצעות מערכת הלייזר. זו הפעם הראשונה שמוצגת יכולת מוכחת לשימוש בנשק אנרגיה. תוך כשנה המערכת צפויה להיכנס לשימוש ראשוני בעוטף עזה<a href="https://twitter.com/GLZRadio?ref_src=twsrc%5Etfw">@GLZRadio</a> <a href="https://t.co/nGp8pgf6PE">pic.twitter.com/nGp8pgf6PE</a></p>— דורון קדוש | Doron Kadosh (@Doron_Kadosh) <a href="https://twitter.com/Doron_Kadosh/status/1514589686521544705?ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>მისი ერთ-ერთი მასშტაბური საბრძოლო გამოცდა 2022 წელს ჩატარდა და შედეგები საკმაოდ შთამბეჭდავი იყო. The Times of Israel-ის ინფორმაციით, სისტემის დატესტვა შედგა უპილოტო საფრენი აპარატების, რაკეტების, ნაღმმტყორცნებისა და ტანკსაწინააღმდეგო რაკეტების წინააღმდეგ და ეს საკმაოდ წარმატებული გამოდგა.
ისრაელის თავდაცვის სამინისტროს კვლევითი-სამეცნიერო ჯგუფის ხელმძღვანელმა იანივ როტემმა განაცხადა, რომ ცდები "რთულ დიაპაზონსა და ვადებში ტარდებოდა".
ქვეყნის თავდაცვის სამინისტროში აცხადებენ, რომ სისტემა არის "ეფექტიანი, ზუსტი, გამოყენებაში მარტივი და ბევრად იაფია, ვიდრე სხვა ნებისმიერი თავდაცვის სისტემა, რომელიც ისრაელს გამოუყენებია“.
"ლაზერი თამაშის წესებს ცვლის, ხოლო ტექნოლოგია გამოსაყენებლად უფრო მარტივია და თანაც ეკონომიკურად მომგებიანი“, - თქვა როტემმა.
იმის გასარკვევად, თუ როგორ მოხდება ამ სისტემის ინტეგრირება, უნდა ვიცოდეთ, ზოგადად როგორ მუშაობს ისრაელის ჰაერ და რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემები.
ამჟამად ისრაელს 3-ეშელონიანი საჰაერო თავდაცვის სისტემა აქვს.
პირველი არის "რკინის გუმბათი“, რომელიც განკუთვნილია არამართვადი ტაქტიკური რაკეტებისაგან დასცვისთვის 4-დან 70 კმ-მდე ფრენის მანძილიდან. შექმნილია ისრაელის ცნობილი სამხედრო-სამრეწველო კონცერნ Rafael-ის მიერ.
"რკინის სხივზეც“ Rafael -ი მუშაობს. კომპანიამ 2014 წელს 11 თებერვალს, სინგაპურში იარაღის გამოფენაზე გაასაჯაროვა ახალი ლაზერული კომპლექსის რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემა. "რკინის სხივის" დახვეწაზე მეცნიერები ამ წლების განმავლობაში აგრძელებდნენ მუშაობას. იმჟამად კომპანიის წარმომადგენლები ამბობდნენ, რომ ახალი სისტემის თავდაცვით ფარში მიერთებით ისრაელს შესწევდა ძალა გაენადგურებინა 2-7 ათასიანი დისტანციის სპექტრის რაკეტები.
როგორც ამბობენ, მას პირობითად ნულოვანი დონის დაცვა შეუძლია და "რკინის გუმბათის“ დამოუკიდებელი დამხმარე იქნება.
შემდეგი არის "დავითის შურდული“, რომელიც შექმნილია ახლო მანძილზე მოქმედი ბალისტიკური რაკეტების გასანადგურებლად. მისი მოქმედების რადიუსი 70-300 კმ-მდეა.
აღსანიშნავია, რომ "რკინის სხივი“ სხვა სისტემებისგან განსხვავებით არ ფინანსდებოდა დასავლელი პარტნიორებისგან და ჭეშმარიტად ებრაული იარაღია.
სისტემის მთავარი უპირატესობა მისი სისწრაფეა და ამ კომპონენტში ის "რკინის გუმბათსაც" აღემატება. "რკინის სხივი“ ძლიერ ლაზერის სხივს გამოიყენებს და ობიექტზე 4-5 წამის განმავლობაში ზემოქმედებს, რაც მის გარდაუვალ განადგურებას იწვევს.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">IMOD's DDR&D and Rafael successfully completed ground-breaking tests with a high-power laser interception system against steep-track threats. The demonstrator successfully intercepted UAVs, mortars, rockets, and anti-tank missiles in multiple scenarios. <a href="https://t.co/DhHzCaGM8P">pic.twitter.com/DhHzCaGM8P</a></p>— Ministry of Defense (@Israel_MOD) <a href="https://twitter.com/Israel_MOD/status/1514589295335469070?ref_src=twsrc%5Etfw">April 14, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>მეორე უპირატესობა სისტემის გამოყენების ფასია. ის ელექტრო გენერატორის დამუხტვის ტოლფასია, რაც ზოგიერთი სამხედრო ექსპერტის თქმით, 3-4 დოლარს შეადგენს. შედარებისთვის, "რკინის გუმბათის“ რაკეტა "თამირის“ ფასი 50-150 ათას დოლარამდე მერყეობს. თანაც ეს რაკეტები ჯერ უნდა აწარმოო, შემდეგ მიიტანო "რკინის გუმბათამდე“, ხოლო ლაზერული იარაღი, ფაქტობრივად, უსაზღვრო საბრძოლო მასალას შეიცავს. სანამ დენის წყაროსთან წვდომა აქვს, იქამდე იმუშავებს.
კომპლექსის ყველაზე დიდი ნაკლი ის არის, რომ ამ ეტაპზე უნივერსალური არ არის. ცუდი ამინდისა და დაბალი ხილვადობის დროს, მისი ეფექტიანობა ბევრად მცირდება, თუმცა ახლო აღმოსავლეთში ხშირად კარგი ამინდია და ცაც მოწმენდილია.
ისრაელის თავდაცვის სამინისტროს ამ მიზეზიდან გამომდინარე გეგმაში აქვს, რომ სისტემის განლაგება თვითმფრინავზეც შეიძლებოდეს, რომელიც ღრუბლებს ზემოთ იფრენს და ისე გაანადგურებს მოწინააღმდეგის სამიზნეებს.
The Times of Israel-ის თქმით, ლაზერული სისტემა უკვე ინტეგრირებულია და პერიოდულად მოწინააღმდეგის ნამდვილ სამიზნეებს ანადგურებს. მაგალითად, 2022 წელს მისი გამოყენებით უპილოტო საფრენი აპარატი ჩამოაგდეს.
ისრაელის თავდაცვის კვლევითი ჯგუფის პირველადი გეგმის მიხედვით, სისტემა 2024 წლამდე სრულად მზად იქნებოდა და მისი მოქმედებაში სრულად მოყვანა შესაძლებელი გახდებოდა, თუმცა ეს სამხედროებმა უფრო მოკლე ვადებში მოსთხოვეს.
გამოცემის ცნობით, ისრაელელ ჯარისკაცებს ჰქონდათ ისეთი ესკალაციის შიში, რომლის დროსაც მოწინააღმდეგე რაკეტების ისეთ რაოდენობას გამოიყენებდა, რასაც "რკინის გუმბათი“ სრულად ვერ აუვიდოდა, ამიტომაც აჩქარებდნენ კვლევითი ჯგუფის თანამშრომლები.
ჯარისკაცების შიში 7 ოქტომბერს რეალობად იქცა. "ჰამასის" გამოშვებულ უამრავი რაკეტის მცირე ნაწილს "რკინის გუმბათი“ მართლაც ვერ გაუმკლავდა.
ახლა კი, როდესაც ისრაელმა სამხედრო ოპერაცია დაიწყო ღაზას წინააღმდეგ და ორმხრივი ცეცხლი ინტენსიური ხდება, ამას ემატება ქვეყნის ჩრდილოეთით, ლიბანის ტერიტორიაზე განლაგებული "ჰეზბოლას" ტერორისტების თანამედროვე არსენალიც, არაა გამორიცხული, რომ "რკინის სხივი“ მოქმედებაში თავდაპირველად დათქმულ ვადაზე ადრე მართლაც მოიყვანონ...
იხილეთ ასევე:
- რას წარმოადგენს ანტისარაკეტო სისტემა "რკინის გუმბათი“, რომელსაც ისრაელში "ცის ღმერთს" ეძახიან?
- როგორ იწყებოდა ისრაელსა და პალესტინელებს შორის კონფლიქტი ათწლეულების წინ - ისტორიული რაკურსი და მოუგვარებელი დაპირისპირების დეტალები
ავტორი: ანრი კურტანიძე