ბანკიდან პირდაპირ "მოსადში": რა არის ცნობილი მსოფლიოს ყველაზე გასაიდუმლოებული სპეცსამსახურის "შეფზე", თანამშრომლებსა და დაზვერვის მიზნებზე?
ისრაელის სადაზვერვო სამსახურების ისტორია 1929 წლიდან იწყება, დამოუკიდებელი ებრაული სახელმწიფოს გამოცხადებამდე მრავალი წლით ადრე. არაბულ მოსახლეობასთან კონფლიქტი, ისევე როგორც წინააღმდეგობები ბრიტანეთის ხელისუფლებასთან, მოითხოვდა სადაზვერვო მუშაობას ებრაულ დასახლებებზე თავდასხმების თავიდან ასაცილებლად და ებრაელთა არალეგალური იმიგრაციის უზრუნველსაყოფად პალესტინაში. სწორედ მაშინ გამოჩნდა პირველი ებრაული დაზვერვის სამსახური სახელად "შაი".
1948 წელს ისრაელის სახელმწიფოს გამოცხადების შემდეგ, დაზვერვის სამსახურების რეორგანიზაცია ბრიტანული ხაზით მოხდა. შედეგად გამოჩნდა თანამედროვე ისრაელის სადაზვერვო სამსახურების პროტოტიპები: "შაბაკი" და "AMAN".
მრავალრიცხოვანმა დაძაბულობამ სამხედრო და პოლიტიკურ დაზვერვის სამსახურებს შორის, 1951 წელს გამოიწვია მათი რეორგანიზაცია ამერიკული ხაზით. სწორედ მაშინ შეიქმნა ლეგენდარული "მოსადი", რომელიც ანგარიშს უშუალოდ პრემიერ-მინისტრს აბარებდა.
ძირითადი მიზნები
· ინფორმაციის ფარული შეგროვება საზღვარგარეთ;
· საზღვარგარეთ ისრაელის და ებრაული სამიზნეების წინააღმდეგ ტერორისტული ქმედებების პრევენცია;
· მტრული ქვეყნების მიერ არატრადიციული იარაღის მარაგების განვითარებისა და შეძენის პრევენცია;
· ებრაელთა რეპატრიაციის განხორციელება იმ ქვეყნებიდან, საიდანაც ოფიციალური გამგზავრება ისრაელში შეუძლებელია;
· სტრატეგიული, პოლიტიკური და ოპერატიული დაზვერვის ინფორმაციის მოპოვება;
· სპეცოპერაციებს ისრაელის სახელმწიფოს გარეთ.
"მოსადის" საქმიანობა ღრმად არის კლასიფიცირებული და ინფორმაცია ამ სპეცსამსახურისა და მისი მუშაობის შესახებ, როგორც წესი, თითქმის არასოდეს ჩნდება. მაგალითად, 1990-იანი წლების ბოლომდე სამსახურის უფროსის სახელი ოფიციალურად არ გამჟღავნებულა, ხოლო 1960-იან წლებამდე ამ ორგანიზაციის საჯაროდ ხსენებაც კი აკრძალული იყო. „მოსადის“ საქმიანობის საკანონმდებლო რეგულირება მხოლოდ 1990-იანი წლების ბოლოს დაიწყო. მანამდე თანამშრომლები მოქმედებდნენ მხოლოდ შიდა ინსტრუქციებისა და ხელმძღვანელობის ბრძანებების საფუძველზე, რომელიც მხოლოდ პრემიერ-მინისტრის წინაშე იყო ანგარიშვალდებული.
"მოსადისთვის“ მომზადება ჩვეულებრივ ხორციელდება ისრაელის მოქალაქეებს შორის, რომლებიც მსახურობდნენ ჯარში. წინასწარი ტესტები და ინსპექტირება რამდენიმე თვე გრძელდება. ამ სამუშაოს პერსონალის მართვის განყოფილება ახორციელებს. ვინც ჩააბარებს ტესტებს, მოსადის აკადემიაში ირიცხება, რომელსაც „მიდრაშ“ ჰქვია.
ქალები
ახლო აღმოსავლური მენტალიტეტის თავისებურებებიდან გამომდინარე, ისრაელის დაზვერვაში არალეგალი ქალების ჩართვა შეზღუდულია. პირველ წლებში ქალები მხოლოდ დამხმარე ადმინისტრაციულ თანამდებობებზე მუშაობდნენ. ისინი უკიდურესად იშვიათად იგზავნებოდნენ ოპერატიულ სამუშაოზე, მითუმეტეს საზღვარგარეთ. მიუხედავად ამისა, როგორც ისტორიკოსი ჯოზეფ ტელმანი ისრაელის მედიაზე დაყრდნობით წერს, "მოსადის“ ოპერატიული პერსონალის მინიმუმ 20% ქალია. ყველაზე მაღალი რანგის ქალი აქ ალიზა მაგენი იყო, რომელმაც დირექტორის მოადგილის თანამდებობას მიაღწია.
2015 წლის 3 ივნისს ორგანიზაციის პერსონალის განყოფილების უფროსად პირველად დაინიშნა ქალი. მას გენერალ-მაიორის არმიის წოდება მიენიჭა. დანიშვნამდე ის „მოსადის“ პერსონალის განყოფილებაში მსახურობდა.
სხვადასხვა რეგიონიდან ისრაელში ჩასული ხალხის დიდი რაოდენობა საშუალებას აძლევს დაზვერვას, შეარჩიოს პერსონალი, რომელიც ყველაზე შესაფერისია სამუშაოსთვის მსოფლიოს კონკრეტულ ქვეყანაში - გარეგნობის, კულტურული მახასიათებლების, ქვეყნისა და ენის ცოდნის საფუძველზე, ადგილობრივი დიალექტების ჩათვლით.
90-იანი წლებიდან მოსადი რეგულარულად აქვეყნებდა რეკლამებს ისრაელის გაზეთებში, სადაც იწვევდა ადამიანებს ორგანიზაციაში სამუშაოდ. 2000 წელს გამოქვეყნდა რეკლამა ტექსტით „მოსადი ყველასთვის ღია არ არის“. მას დაახლოებით ათასი ადამიანი გამოეხმაურა, მაგრამ მხოლოდ ერთი მიიღეს.
2000-იანი წლების მიჯნაზე, "მოსადმა" დაიწყო პოლიტიკური ჯაშუშობისგან თავის დაღწევა რეგიონში ისრაელის ორი მთავარი ოპონენტის - ირანისა და პალესტინის წინააღმდეგ მიზანმიმართული ქმედებებისკენ. მაირ დაგანმა, რომელიც ხელმძღვანელობდა საგარეო დაზვერვას 2002 წლიდან 2011 წლამდე, პრიორიტეტების ცვლილება საკმაოდ ნათლად ახსნა: „ჩვენ არ ვართ შეერთებული შტატები და თუ გულუბრყვილოდ განვაგრძობთ რწმენას, რომ ყველაფრის ერთდროულად გაკეთება შეგვიძლია, მაშინ საბოლოოდ ჩვენ გავაკეთებთ სრულიად არაფერს".
"მოსადის" ამჟამინდელი დირექტორი
„მოსადის“ ამჟამინდელი დირექტორი დევიდ ბარნეაა. იგი დაიბადა აშკელონში და გაიზარდა რიშონ ლეზიონში. ბარნეა სწავლობდა თელ-ავივის სარდლობის სამხედრო სკოლა-პანსიონში და ჩაირიცხა IDF-ში 1983 წელს. მან სამხედრო სამსახური გენერალური შტაბის სადაზვერვო პოლკში გაიარა. მოგვიანებით სწავლობდა შეერთებულ შტატებში, მიიღო ბაკალავრის ხარისხი ნიუ-იორკის ტექნოლოგიური ინსტიტუტიდან და MBA პეისის უნივერსიტეტიდან. შემდეგ ის ისრაელში საინვესტიციო ბანკში ბიზნეს-მენეჯერად მუშაობდა.
კარიერა
მოსადს ის 1996 წელს ის შეუერთდა - გაიარა კოლექციონერების კურსი და მსახურობდა ცომეთის დივიზიაში, მეთაურობდა ოპერატიულ ნაწილებს ისრაელში და მის ფარგლებს გარეთ. 2,5 წლის განმავლობაში ის მუშაობდა კეშეტის სამმართველოს უფროსის მოადგილედ, 2013 წელს დაინიშნა ცომეთის სამმართველოს უფროსად. სადაც ისრაელის ეროვნული უსაფრთხოების შესახებ ოთხი ჯილდო გადაეცა განყოფილებას, რომელსაც ის ხელმძღვანელობდა. 2019 წელს იგი „მოსადის“ ხელმძღვანელის მოადგილედ დაინიშნა, ხოლო 2021 წელს რომ ხელმძღვანელი გახდა.
ბარნეა დაქორწინებულია და ოთხი შვილი ჰყავს.
"მოსადის" კაცები და ქალები, რომლებიც რისკის ქვეშ აყენებენ თავიანთ სიცოცხლეს, თავიანთი ოჯახებისგან შორს ცხოვრობენ მოგონილი სახელებითა და ცხოვრების ისტორიით. მამაც და ხშირად წარმოუდგენელ ოპერაციებს ატარებენ ისრაელისადმი მტრულად განწყობილ ქვეყნებში, სადაც უმცირესი შეცდომაც კი, შესაძლოა საბედისწერო აღმოჩნდეს.
წაიკითხეთ ასევე:
მოამზადა ეკა დარჩიაშილმა