ტყეები, სავანა და ჰიპოპოტამები: მეცნიერებმა საჰარას უდაბნოს მრავალი ათასი წლის წინანდელი კლიმატის მოდელირება შეძლეს

ფინელმა და ბრიტანელმა მკვლევარებმა საჰარას რეგიონში კლიმატური ცვლილებების ისტორიული ქრონოლოგია შეისწავლეს, რომელიც უდაბნოში 800 000 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში მიმდინარეობდა.

გამოცემა Nature Communications- ში გამოქვეყნებულ სამეცნიერო სტატიაში აღნიშნულია, რომ მოდელირების გამოყენებით, გუნდმა შეძლო ზუსტი კლიმატის დადგება და შეავსო თანამედროვე საჰარას რეგიონის ისტორიაში გარკვეული ხარვეზები.

"საჰარის უდაბნოს ციკლური ტრანსფორმაცია მწვანე სავანისა და ტყეებიდან უდაბნომდე ერთ-ერთი ყველაზე დრამატული ცვლილებაა ჩვენს პლანეტაზე. ჩვენი კვლევა ერთ-ერთი პირველი კლიმატის მოდელირების კვლევაა, რომელმაც აფრიკის ტენიანი პერიოდების სიმულირება შეძლო და დაადგინა, რატომ და როდის ხდებოდა ეს მოვლენები“, - ამბობს ჰელსინკის უნივერსიტეტის კლიმატური მეცნიერი ედუარდ არმსტრონგი.

მკვლევარებმა განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილეს ე.წ აფრიკის ტენიან პერიოდზე - როდესაც აფრიკის კონტინენტის დიდი ნაწილი მცენარეებით იყო დაფარული. სიმულაციამ დაადასტურა დიდი ხნის ჰიპოთეზა, რომ აფრიკის კლიმატის ცვლილება დედამიწის ორბიტალური პრეცესიით (დედამიწის წარმოსახვითი ღერძის დახრის ცვლილება) იყო გამოწვეული,რის ციკლიც 21 000 წლის განმავლობაში გრძელდებოდა. როგორც სხვა მონაცემებით და ტესტებით დადასტურდა, პრეცესია გულისხმობდა პერიოდულ დათბობას ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში და უფრო ინტენსიურ მუსონებს დასავლეთ აფრიკაში, რამაც გამოიწვია ძალიან ბევრი ბუნებრივი მოვლენა საჰარას რეგიონში.

იმის ცოდნა, თუ როდის იყო საჰარა მწვანე და დასახლებული სხვადასხვა ცხოველით, მოგვცემს მეტ ინფორმაციას მთელ მსოფლიოში ადამიანის გავრცელების პროცესის შესახებ.

"ჩრდილოეთ აფრიკაში ტენიანი პერიოდების მოდელირებით შეგვიძლია მეტი გავიგოთ ადამიანის აფრიკაში მიგრაციის შესახებ. ახლა უკეთესად შეგვიძლია ადამიანთა გავრცელების მოდელირება და აფრიკაში ჩვენი გვარის ევოლუციის შესწავლა“, - ამბობს ჰელსინკის უნივერსიტეტის მეცნიერი მიკა ტალავაარა.