განყოფილება #731- მეორე მსოფლიო ომის პერიოდის საიდუმლო ლაბორატორია, სადაც ცოცხალ ადამიანებზე შემზარავი ექსპერიმენტები ტარდებოდა
მეორე მსოფლიო ომში მონაწილე ნაცისტური გერმანიის სასტიკი და არაადამიანური საქციელი ისტორიას კარგად ახსოვს. ებრაელების გენოციდი საკმაოდ ნაცნობი თემა და კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი ერთ-ერთი ყველაზე შემზარავი დანაშაულია, მაგრამ ცოტამ თუ იცის, რომ ომის პერიოდში ნაცისტებისგან არანაკლები სისასტიკით გამოირჩეოდა მათი მოკავშირე - იაპონია.
განყოფილება #731 - ითვლებოდა, რომ ჩინეთის ქალაქ ჰარბინში მდებარე ეს დაწესებულება ეპიდემიების პრევენციაზე მუშაობდა. სინამდვილეში კი ის იმპერიული იაპონიის არმიის საიდუმლო დივიზიის სახელი იყო, სადაც მეორე მსოფლიო ომის დროს ცოცხალ ადამიანებზე შემზარავი ექსპერიმენტები ტარდებოდა.
731-ე შენაერთის შექმნის მთავარი მიზეზი 1930-იან წლებში, მიკრობიოლოგი შირო იშიის მოხსენება გახდა, სადაც ის ბიოლოგიური იარაღის შექმნის მნიშვნელობაზე საუბრობდა:
"არტილერიისგან განსხვავებით ბიოლოგიური იარაღი მომენტალური მოკვდინების ეფექტით არ გამოირჩევა, მაგრამ აუფეთქებელი ნაღმები ხმაურის გარეშე აღწევს ადამიანის ორგანიზმში, ანგრევს მას, იწვევს ენით აღუწერელ ტკივილს და ნელ სიკვდილს. ნაღმების წარმოება არაა აუცილებელი, იარაღად გამოდგება ნებისმიერი რამ - საკვები, კოსმეტიკა, ტანსაცმელი, ცხოველები, ჰაერი, მთავარია საქმეში ბაქტერიები ჩავრთოთ და შედეგიც იქნება.“
ამ მოხსენებამ სამხედრო ხელმძღვანელობის დიდი მოწონება დაიმსახურა და საბოლოოდ, 1932 წელს, ჩინეთში, ოკუპირებული მანჯურიის ტერიტორიაზე შეიქმნა „731-ე შენაერთის“ სახელით ცნობილი ლაბორატორია. გარეშე პირთათვის ეს კომპლექსი ცნობილი იყო, როგორც იაპონიის არმიის წყლით მომარაგების მთავარი სამმართველო. ასეთი შენიღბვის წყალობით წლების მანძილზე უცნობი იყო, თუ რა ხდებოდა განთავსებულ კომპლექსში.
- აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ შენობა ჩინეთის ტერიტორიაზე რამდენიმე მიზეზის გამო განთავსდა. პირველი მიზეზით, იაპონიის საიდუმლო ასე უფრო გასაიდუმლოებული იქნებოდა, მეორე მიზეზის თანახმად კი, ცდების შედეგად ჰაერში მოხვედრილი ბაქტერიები არა იაპონიის, არამედ ჩინეთის მოსახლეობას დააზარალებდა, რაც შეეხება მესამე მიზეზს - ეს ტერიტორია სავსე იყო „მორებით“ (ასე უწოდებდნენ იაპონელები ჩინელებს, მონღოლებს, კორეელებსა და რუსებს), რაც მათთვის ხელსაყრელ პირობებს ქმნიდა, რადგან "731-ე დანაყოფში“ ცდები სწორედ "მორებზე“ ტარდებოდა.
დანაყოფში თითქმის ყოველ დღე შეედინებოდა ტყვეების ახალი ნაკადი. საკნებში გამოკეტილები ვერასდროს წარმოიდგენდნენ თუ რა საშინელება ელოდათ წინ. თავდაპირველად, მნიშვნელოვანი იყო ტყვეების კარგად გამოკვება, რადგან შემდგომი ექსპერიმენტებისთვის მათი კარგი ჯანმრთელობის მდგომარეობა დიდ საჭიროებას წარმოადგენდა. ისინი ხომ იაპონელებისთვის მხოლოდ საცდელი „თაგვები“ იყვნენ და სხვა არაფერი.
ტყვეებით მომარაგების შემდეგ, ლაბორატორია მოვალეობის შესასრულებლად უკვე მზად იყო. სწორედ ამ ეტაპიდან იწყება მეორე მსოფლიო ომის ერთ-ერთი უსასტიკესი ფურცლის წერა.
ყველა ცდის დოკუმენტური დაფიქსირება ხდებოდა: იწერდნენ, აკეთებდნენ ჩანახატებს, აფიქსირებდნენ ფოტო და ვიდეო აპარატურაზე.
ლაბორატორიის ერთ-ერთ შენობაში განთავსებული იყო პატარა და დიდი ზომის გალიები. პატიმრების ორგანიზმში სხვადასხვა დაავადების შემცველი ვაქცინის შეყვანის შემდეგ, მათ პატარა გალიებში ათავსებდნენ და დასნეულების პროცესს აკვირდებოდნენ. დიდ გალიებში ერთად ათავსებდნენ ჯანმრთელ და დაავადებულ ადამიანს და ჯანმრთელი პატიმრის ინფიცირების პროცესს ადევნებდნენ თვალს.
ყველაზე ამაზრზენი ცდები კი ე.წ საოპერაციოში ტარდებოდა. საოპერაციო მაგიდაზე მყოფ ფხიზელ პატიმარს ექიმები ცოცხლად კვეთდნენ (იშვიათ შემთხვევაში ანესთეზიით) და გულ-მკერდ გადახსნილი, მუცელგაფატრული პაციენტის შინაგან ორგანოებს სწავლობდნენ.
731-ე დანაყოფის ერთ-ერთი წევრის განცხადებაში ვკითხულობთ: “ისინი ჩემთვის „მორები” იყვნენ. „მორებს” ადამიანად არ ვთვლიდით. ისინი იქამდეც მკვდრები იყვნენ და მეორეჯერ კვდებოდნენ, ჩვენ მხოლოდ სასიკვდილო განაჩენი მოგვყავდა ძალაში.“
არაადამიანური ცდების რიცხვი დღითიდღე მატულობდა. შენაერთის წევრების “შემოქმედებითი ნიჭი” კი უსაზღვრო იყო. პატიმრებს უზღუდავდნენ საჭმლისა და წყლის რაოდენობას, ათავსებდნენ დაბალი წნევის კამერებში, სანამ თვალები ბუდეებიდან არ ამოუვარდებოდათ, კიდებდნენ თავდაყირა, უსხამდნენ ცხოველის სისხლს (ხშირ შემთხვევაში ცხენისას), გუდავდნენ გაზის კამერებში, წვავდნენ ან ცოცხლად მარხავდნენ. სწავლობდნენ სექსუალური გზით გადამდებ დაავადებებს და საკანში გაჩენილ ბავშვებსაც ექსპერიმენტებისთვის იყენებდნენ. სისხლის დაკარგვის შედეგის შესასწავლად დიდი რაოდენობით სისხლს ართმევდნენ. განყოფილების ყოფილი თანამშრომლის, ოკავა ფუკუმაცუს თანახმად, ერთ-ერთი შემთხვევის დროს, ორი-სამ დღის ინტერვალში რამდენიმე ლიტრი სისხლი აიღეს.
“მინუს 20 გრადუს ცელსიუს ტემპერატურაზე ადამიანები ეზოში გაჰყავდათ, მოშიშვლებულ კიდურებს გაყინულ კასრებში ადებინებდნენ და სრული გაყინვის შემდეგ ცდას წყვეტდნენ. შემდეგ ხის წკეპლის გამოყენებით ხელებზე იქამდე ურტყამდნენ, სანამ გაყინული კიდურები არ დაიმსხვრეოდა”. – 731-ე შენაერთის ერთ-ერთი წევრის მოგონებებიდან.
მსგავს ცდებში მონაწილეობის მიღებას აიძულებდნენ ბავშვებსაც. ერთ-ერთ დოკუმენტში სამი დღის ჩვილის ცოცხლად გაყინვის ფაქტი ფიქსირდება.
- ექსპერიმენტებს ბოლო 1945 წლის აგვისტოში მოეღო. იაპონიის კაპიტულაციის დღე ახლოვდებოდა. გადაწყდა შენაერთის ლიკვიდაცია. დაიწყეს ნივთმტკიცებების განადგურება. დაწვეს მათი მამხილებელი დოკუმენტები, შენობის დიდი ნაწილი დაანგრიეს. კრემატორიუმში დაწვეს გვამები, ძვლები სპეციალური მოწყობილობით დაფქვეს, ნაწილი დამარხეს, ნაწილი კი მდინარეს გაატანეს.
დანაშაულის კვალის განადგურების შემდეგ, შენაერთის წევრები, სამხედრო მატარებლით, აღმოსავლეთ იაპონიისკენ დაიძრნენ. თან მხოლოდ მნიშვნელოვანი დოკუმენტები წაიღეს, რომლებიც ხელშეუხებლობის გარანტიით აშშ-ს გადასცეს.
1949 წლის 25-30 დეკემბერს საბჭოთა კავშირში, ქალაქ ხაბაროვსკში გაიმართა სამხედრო ტრიბუნალი, რომლის მიზანიც “731-ე განყოფილების” საქმიანობის შეფასება და შენაერთის 12 წევრის გასამართლება იყო. ოთხ ადამიანს 25 წელი მიესაჯა გამოსასწორებელ ბანაკებში, დანარჩენებს შედარებით ნაკლები. სამი ათასი ადამიანიდან, მხოლოდ 12-ის დაჭერა მოახერხეს, დანარჩენი იაპონიაში აგრძელებდა ცხოვრებას და თანაც საკმაოდ საპატიო თანამდებობებზე. იაპონიის ხელისუფლება მათ დასჯას არც გეგმავდა.
სისხლიანი შენაერთის წევრებიდან ზოგიერთი უნივერსიტეტის დეკანი იყო, ზოგიერთი საავადმყოფოში აგრძელებდა თავის სამედიცინო საქმიანობას, ზოგი მათგანი კი ბიზნესში ცდიდა ძალებს. ბოროტების ხელმძღვანელი შირო იშიი უდარდელად ცხოვრობდა და 1959 წელს სიმსივნით გარდაიცვალა.
განყოფილება #731 წლების მანძილზე ტაბუდადებული თემა იყო. მის შესახებ საჯაროდ პირველად 2017 წელს, იაპონიის ეროვნული მაუწყებლობის NHK-ის ეთერში გასულ დოკუმენტურ ფილმში ისაუბრეს, რამაც ქვეყანაში დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია.
ზუსტად არავინ იცის, რამდენი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა ექსპერიმენტებს. ვარაუდობენ, რომ პატიმრების რაოდენობა დაახლოებით 300 000 იყო, მათგან ცოცხალი კი არავინ გადარჩენილა.