თა­მარ კან­კა­ვა რა­ჭის მკვიდ­რი გახ­ლავთ. ის პირ­ვე­ლი იყო, ვი­საც შო­ვის ტრა­გე­დი­ის შემ­დეგ მო­ხა­ლი­სე­ო­ბის სურ­ვი­ლი გა­უჩ­ნდა. თა­მარს სხვე­ბიც აჰ­ყვნენ და დღეს სა­მო­ქა­ლა­ქო აქ­ტი­ვის­ტე­ბის დიდი ჯგუ­ფი ცდი­ლობს მაშ­ვე­ლე­ბის, მო­ხა­ლი­სე­ე­ბის და იქ მყო­ფი ადა­მი­ა­ნე­ბის დახ­მა­რე­ბას. სა­ვე­ლე სა­სა­დი­ლო­ში მუ­შა­ო­ბა არ წყდე­ბა...

• Ambebi.ge თა­მარ კან­კა­ვას ესა­უბ­რა:

- უკვე 4 წე­ლია, ამ­ბრო­ლა­უ­რის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტეტ­ში, სო­ფელ ქვე­მო თლუღ­ში ვცხოვ­რობ. სა­ნამ ეს უბე­დუ­რე­ბა თავს დაგ­ვა­ტყდე­ბო­და, ზუს­ტად შოვი კო­ტე­ჯე­ბის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე, 3-4 დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, რა­ღაც სე­მი­ნა­რებს ვეს­წრე­ბო­დი. შე­სა­ნიშ­ნავ გა­რე­მო­ში კარ­გი დრო გა­ვა­ტა­რე. იმ ემო­ცი­ის გა­მო­ძა­ხი­ლი იყო, რომ იქ დაბ­რუ­ნე­ბას 15 აგ­ვის­ტოს ვა­პი­რებ­დი, რად­გა­ნაც ჩემი შვი­ლი, რო­მე­ლიც ახლა სა­ზღვარ­გა­რე­თაა, მაგ დღეს 15 წლის ხდე­ბა. მოკ­ლედ, მის და­ბა­დე­ბის დღეს­თან და­კავ­ში­რე­ბით რა­ღაც გეგ­მე­ბი მქონ­და, მინ­დო­და, შოვ­ში სი­ურპრი­ზი მო­მე­წყო. მთე­ლი დღე­ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ამ სა­კითხს ვუტ­რი­ა­ლებ­დი, რა­ღაც ვა­რი­ან­ტებს გან­ვი­ხი­ლავ­დი. იმ დღეს, ამ­ბრო­ლა­ურ­ში მო­მი­წია საქ­მე­ზე წას­ვლა, თო­რემ წე­სით, მეც იქ უნდა ვყო­ფი­ლი­ყა­ვი.

- მო­ხა­ლი­სე­ო­ბის სურ­ვი­ლი რო­გორ გა­გიჩ­ნდათ?

- ამ ტრა­გე­დი­ის შე­სა­ხებ ინ­ტერ­ნე­ტის სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­ვი­ტყვე, მერე მაგ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ბევ­რი ნაც­ნო­ბი იყო, ზოგი პიკ­ნიკ­ზე, ზოგი ის­ვე­ნებ­და და ამან შე­მაშ­ფო­თა. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით აღ­მოჩ­ნდა, რომ სტი­ქი­ის პე­რი­ოდ­ში იქი­დან გა­სუ­ლე­ბი იყ­ვნენ. ინ­ტერ­ნე­ტი­დან­ვე გა­ვი­გე, რომ "სან­სეტ შოვ­ში“ ადა­მი­ა­ნე­ბი ვერ­ტმფრე­ნებს და შვე­ლას ითხოვ­დნენ. ძა­ლი­ან სტრე­სუ­ლი იყო ის მო­მენ­ტი, რომ ხალ­ხი სა­ა­თე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში შვე­ლას ითხოვ­და. ზოგ­ჯერ 5 წუთ­საც რომ გა­დამ­წყვე­ტი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს, ის 5 წუთი 5 სა­ა­თი ხდე­ბა...

ყვე­ლა­ნი ძა­ლი­ან ცუდ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში ვი­ყა­ვით. თუმ­ცა თა­ვი­დან კარ­გად ვერც გა­ვაც­ნო­ბი­ე­რე და აღ­ვიქ­ვი, რა მოხ­და. ვფიქ­რობ­დი, რომ "სან­სეტ შო­ვის“ ტე­რი­ტო­რი­ის მცი­რე მო­ნაკ­ვეთ­ზე იყო რა­ღაც მომ­ხდა­რი. იმ ღა­მეს რა­ჭა­ში და სა­ქარ­თვე­ლო­ში მგო­ნი, არა­ვის ეძი­ნა. მე­ო­რე დილა რომ გა­თენ­და, უკვე და­ღუ­პუ­ლე­ბის შე­სა­ხე­ბაც შე­ვი­ტყვეთ...

მო­უს­ვენ­რად ვი­ყა­ვი, ად­გილ­ზე ვერ ვჩერ­დე­ბო­დი. მინ­დო­და, რა­ღაც გა­მე­კე­თე­ბი­ნა და არ ვი­ცო­დი, რა. სამ­ძებ­რო სა­მუ­შა­ო­ებ­ში ვერ ჩა­ვერ­თვე­ბო­დი, ამის არც კომ­პე­ტენ­ცია მაქვს და არც ფი­ზი­კუ­რი მომ­ზა­დე­ბა, ეს გარ­კვე­ულ ცოდ­ნა­საც მო­ი­თხოვს. შო­ვამ­დე მომ­ლო­დი­ნე­თა რი­ცხვი დიდი იყო, მათ შო­რის ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბიც იყ­ვნენ და რაჭ­ვე­ლე­ბის ჯგუფ­ში სტა­ტუ­სი დავ­წე­რე, - მო­ხა­ლი­სედ მივ­დი­ვარ, თუ ვინ­მეს სურ­ვი­ლი გაქვთ, იქ­ნებ გა­მომ­ყვეთ, მარ­ტო წას­ვლა არ მინ­და. არა­ნა­ი­რი თან­ხა სა­ჭი­რო არ არის-მეთ­ქი.სა­რე­მონ­ტო სა­მუ­შა­ო­ე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე ჩემი სა­კუ­თა­რი ფული მქონ­და.

თით­ქოს ვი­ცო­დი კი­დეც, პირ­ვე­ლი ვინც გა­მო­მეხ­მა­უ­რე­ბო­და და ასეც მოხ­და, ეთო არ­სა­ნი­ძე, ჩემი მე­გო­ბა­რი, სა­მო­ქა­ლა­ქო აქ­ტი­ვის­ტი, რა­ჭის სა­თე­მო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის (არა­სამ­თავ­რო­ბო) ხელ­მძღვა­ნე­ლი. ეთომ მი­თხრა, მოვ­დი­ვა­რო. ამ­ბრო­ლა­ურ­ში შევ­ხვდით და სა­ნამ შევ­ხვდე­ბო­დი, ან­გა­რიშ­ზე რამ­დე­ნი­მე ათა­სი ლარი ხალ­ხმა უკვე გად­მო­რი­ცხა. ეთოს ბევ­რჯერ აქვს საქ­ველ­მოქ­მე­დო აქ­ტი­ვო­ბე­ბი ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი და სა­ვა­რა­უ­დოდ, მისი ან­გა­რი­შის ნო­მე­რიც არა­ერ­თმა ადა­მი­ან­მა იცო­და. შე­მო­სუ­ლი თან­ხით პირ­ვე­ლა­დი მოხ­მა­რე­ბის ნივ­თე­ბი შე­ვი­ძი­ნეთ. ად­გი­ლობ­რი­ვი მე­წარ­მე­ე­ბიც გა­მოგ­ვეხ­მა­ურ­ნენ, რა­ღაც პრო­დუქ­ტე­ბი გაგ­ვა­ტა­ნეს. ყვე­ლაფ­რის მო­ბი­ლი­ზე­ბა ძა­ლი­ან სწრა­ფად მოხ­და. ხალ­ხი გზა­ში გვხდე­ბო­და, ვი­ღა­ცე­ბი გვი­რე­კავ­დნენ და აქ ამ ად­გი­ლას დაგ­ხვდე­ბით, პრო­დუქ­ტებს გა­გა­ტან­თო..

- ბა­ზარ­ში ბე­ბო­ებ­მაც გა­და­წყვი­ტეს დახ­მა­რე­ბა და თან­ხის გარ­კვე­უ­ლი რა­ო­დე­ნო­ბაც გად­მოგ­ცეს. ამა­ზე და­წე­რი­ლი თქვე­ნი პოს­ტი სო­ცი­ა­ლურ ქსელს სწრა­ფად მო­ე­დო...

- რო­მელ­საც კარგთან ერ­თად, ნე­გა­ტი­უ­რი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბაც მოჰ­ყვა. იმის­თვის გამ­კი­ცხეს, ბე­ბო­ებს ხურ­და ფული რა­ტომ გა­მო­ვარ­თვი, მათ ხომ ის თვი­თო­ნაც სჭირ­დე­ბა­თო?!

წარ­მო­შო­ბით რაჭ­ვე­ლი არ ვარ, ჩემი მე­ზობ­ლე­ბის­გან ბევრ რა­ღა­ცას ვსწავ­ლობ, მათ შო­რის, აქა­ურ ადა­თებს. რა­ჭა­ში წლე­ბის წინ ახა­ლი ჩა­მო­სუ­ლი რომ ვი­ყა­ვი, მე­ზობ­ლე­ბის გაც­ნო­ბის ეტა­პი მქონ­და. ერთ-ერ­თმა ბე­ბომ სა­კუ­თა­რი ნა­წარ­მი, მო­სა­კი­თხი მო­მი­ტა­ნა. გულ­წრფე­ლო­ბა მა­ხა­სი­ა­თებს, ამი­ტომ დიდი მად­ლო­ბა ყუ­რა­დღე­ბის­თვის, გა­მი­ხარ­და, მაგ­რამ ამ პრო­დუქტს ჩემ­თან არა­ვინ მი­ირ­თმევს და რომ არ გა­ვა­ფუ­ჭოთ, შე­ვა­პა­რე, ხომ არ ჯო­ბია, უკან გა­გა­ტა­ნოთ და სხვას გა­უ­მას­პინ­ძლდეთ-მეთ­ქი?! ძა­ლი­ან ეწყი­ნა...

მერე მე­ზობ­ლის ქალ­ბა­ტო­ნებ­მა ამიხ­სნეს, არა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში ასე­თი რამ მე­ო­რედ არ გა­ა­კე­თოო... ჰოდა, იმ ბა­ზარ­ში იყო ერთი ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­მაც 25 თეთ­რი მომ­ცა. ეს იმ­ხე­ლა ემო­ცია იყო. იმ 25 თეთ­რს გა­ცი­ლებთ მეტი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა ჰქონ­და, ვიდ­რე ვინ­მეს მი­ლი­ო­ნი რომ გად­მო­ე­რი­ცხა. ბა­ზარ­ში ბე­ბო­ებ­მა ჯი­ბე­ე­ბი მო­ი­ჩხრი­კეს. მათ არ ვიც­ნობ, მაგ­რამ რო­მე­ლი­ღა­ცამ მიც­ნო, უარი არ გვი­თხრა, რა­ღა­ცებს რომ ყი­დუ­ლობ, გა­მო­გად­გე­ბა, მაგ საქ­მე­ში ჩვე­ნი მის­ხა­ლიც იქ­ნე­ბაო. ჩემი უარი მათ­თვის დიდი შე­უ­რა­ცხყო­ფა და უპა­ტივ­ცემ­ლო­ბა იქ­ნე­ბო­და. ჯამ­ში სულ 19 ლარი და 25 თეთ­რი იყო.

- ალ­ბათ, ასეთ უარ­ყო­ფით კო­მენ­ტა­რებს არც ელო­დით...

- უსი­ა­მოვ­ნო იყო ნამ­დვი­ლად იმის წა­კი­თხვა, ეს რა ადა­მი­ა­ნი ვარ, რო­გორ გა­მო­ვარ­თვი, ან რა გა­მო­საქ­ვეყ­ნე­ბე­ლი ფოტო იყო, პი­ა­რის­თვის და ლა­ი­ქე­ბის­თვის რას არ კად­რუ­ლო­ბე­ნო... ყვე­ლა­ზე მძი­მე მა­ინც ეს იყო - ეგ თან­ხა თუ ასე გჭირ­დე­ბო­და, ან­გა­რი­შის ნო­მე­რი და­წე­რე და ჩა­გი­რი­ცხავ­თო...

- მოკ­ლედ, სო­ფელ გლო­ლას ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ხართ და­ბა­ნა­კე­ბუ­ლი და იქ არის ახლა თქვე­ნი სა­ვე­ლე სა­სა­დი­ლო...

- კი, სო­ფელ გლო­ლას ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე, სოფ­ლის ბო­ლოს, სა­დაც ტრა­ფა­რე­ტია, იქ­ვეა მდი­ნა­რე დღვი­ო­რა. ხიდს რო­გორც კი გა­დახ­ვალთ, შოვი იწყე­ბა და აქ გვაქვს სა­ვე­ლე სამ­ზა­რე­უ­ლო. თა­ვი­დან მე და ეთო ვი­ყა­ვით, შემ­დეგ აქ­ტი­ვის­ტე­ბი სა­მეგ­რე­ლო­დან და სვა­ნე­თი­დან ჩა­მო­ვიდ­ნენ, ალექ­სან­დრე შა­ნა­ვა და ვიკა ფილ­ფა­ნი. ჩვე­ნი აქ­ტი­ვო­ბის პირ­ველ დღეს, იქ იმ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ყვე­ლას მი­ვა­წო­დეთ ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის მიერ მო­წო­დე­ბუ­ლი საკ­ვე­ბი, წყა­ლი ანუ მო­ხა­ლი­სე მაშ­ვე­ლებს. ისე­თი დაღ­ლი­ლე­ბი იყ­ვნენ, ჭა­მის თა­ვიც არ ჰქონ­დათ. ხალ­ხი გა­ნად­გუ­რე­ბუ­ლი იყო...

- გარ­და მშრა­ლი საკ­ვე­ბი­სა, ცხელ კერ­ძებ­საც უმ­ზა­დებთ, ხომ?

- კი, რა­ტომ­ღაც მე და ეთომ მო­ვი­ფიქ­რეთ და სა­ჭი­როდ ჩავ­თვა­ლეთ, რომ ცხე­ლი სა­დი­ლიც დაგ­ვემ­ზა­დე­ბი­ნა, რა­საც სხვებ­მაც და­უ­ჭი­რეს მხა­რი... 2 კა­ცის და­წყე­ბუ­ლი საქ­მე დიდ აქ­ტი­ვო­ბა­ში გა­და­ი­ზარ­და. 25 კა­ცამ­დე ვართ. ჯგუფ­ში მო­რი­გე­ო­ბაა, ადა­მი­ა­ნე­ბი ერ­თმა­ნეთს ენაც­ვლე­ბი­ან. მო­ქა­ლა­ქე­ებს თა­ვი­ან­თი სურ­ვი­ლით მო­აქვთ საკ­ვე­ბი, წყა­ლი, გვიგ­ზავ­ნი­ან პრო­დუქ­ტებს. ამი­ტომ, იმ ტე­რი­ტო­რა­ზე, სა­დაც ვართ და­ბა­ნა­კე­ბუ­ლე­ბი, მა­რა­გის­თვის სა­წყო­ბიც შე­იქ­მნა. იმ ადა­მი­ანს, დამ­ხმა­რე ნა­გე­ბო­ბა ჰქონ­და და ვუ­თხა­რით, მოგ­ვა­ქი­რა­ვეთ-თქო. რას ჰქვია, მოგ­ვა­ქი­რა­ოთ, ამა­ში თან­ხმა რო­გორ უნდა ავი­ღო, ხალ­ხის და­სახ­მა­რებ­ლად ხართ მო­სუ­ლიო. მერე სახ­ლიც დაგ­ვით­მეს. ჩვე­ნი რუ­სი­კო ბებო და უკვე ყვე­ლას ბებო დიდ საქ­მეს აკე­თებს. აქ­ტი­ვის­ტე­ბი უმე­ტე­სად მას­თან ვართ.

ახალ­გაზ­რდე­ბიც არი­ან, ჩემი შვი­ლის ტო­ლე­ბი, ძა­ლი­ან ენერ­გი­უ­ლე­ბი, მო­წეს­რი­გე­ბუ­ლე­ბი, მო­ტი­ვი­რე­ბუ­ლე­ბი, რაც ყვე­ლას დიდ ენერ­გი­ას გვაძ­ლევს... ჩემ­თვის მთელ ამ ამ­ბავ­ში მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი და გუ­ლი­სა­მა­ჩუ­ყე­ბე­ლია სწო­რედ ეს ერ­თი­ა­ნო­ბაა - ასა­კით, შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბით, ქცე­ვით გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის ერ­თსუ­ლოვ­ნე­ბა და ერ­თი­ა­ნო­ბა.... შიდა ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ვინც მუ­შა­ობს, მათ ცხელ კერძს ვუგ­ზავ­ნით. ამას იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის შე­მავ­სებ­ლის ფუნ­ქცია აქვს. მარ­თა­ლია, ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბენ, მაგ­რამ თუნ­დაც რამ­დე­ნი­მე სა­ა­თი ასე­თი დატ­ვირ­თვით მუ­შა­ო­ბის და ასე­თი ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი წნე­ხის ქვეშ მყო­ფებს სწრა­ფად ენერ­გი­ის აღ­დგე­ნა­ში გვინ­და, და­ვეხ­მა­როთ. ჰო, მის მო­სამ­ზა­დებ­ლად დიდი ზო­მის ქვა­ბი იყო სა­ჭი­რო და ამა­ში ჩემი სო­ფე­ლი, მე­ზობ­ლე­ბი და­მეხ­მარ­ნენ, გა­ზის მო­წყო­ბი­ლო­ბაც, რა­ზეც დიდი ქვა­ბი იდ­გმე­ბა, ისიც მე­ზო­ბელ­მა გა­მო­მა­ტა­ნა...

მაშ­ვე­ლე­ბი რა­საც ჩვენ­გან ელო­დე­ბი­ან, ეს მხო­ლოდ საკ­ვე­ბი არ არის, მათ სჭირ­დე­ბათ სო­ლი­და­რო­ბა, რომ მათ­ზე ზრუ­ნა­ვენ, ფიქ­რო­ბენ. ეს მუხ­ტი ჩვენ­გან მი­ი­ღეს. ჩვენ­გან საკ­ვე­ბი მო­ხა­ლი­სე­ებს ალ­პი­ნის­ტებს (4 ბიჭი) მი­აქვთ. რა­ღაც ეტა­პამ­დე მი­დის მან­ქა­ნა, მერე ბი­ჭე­ბი ფე­ხით და ტვირ­თით რთულ გზა­ზე მი­დი­ან...

მე­ო­რე დღეს უკვე გვე­ლოდ­ნენ, მე­სა­მე დღეს ცოტა რომ შე­აგ­ვი­ან­დათ, და­გა­ვი­წყდი­თო? - იხუმ­რეს. მშივ­რე­ბი კი არ არი­ან, ასე­თი ემო­ცი­ის გა­ზი­ა­რე­ბა სჭირ­დე­ბო­დათ. ყვე­ლას ერ­თნა­ი­რი ემო­ცია გვაქვს და ემო­ცი­ებს ასე საკ­ვე­ბის კონ­ტე­ი­ნე­რე­ბით ვუც­ვლით.

- მაშ­ვე­ლე­ბის ემო­ცი­უ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა მარ­თლაც მძი­მე იქ­ნე­ბა...

- რო­გორც იცით, ამ­ბრო­ლა­უ­რის რა­ი­ო­ნუ­ლი სა­ა­მარ­თვე­ლოს სა­გა­მო­ძი­ე­ბო გან­ყო­ფი­ლე­ბის გა­მომ­ძი­ე­ბე­ლი, მი­რი­ან ჭე­ლი­ძე გარ­და­იც­ვა­ლა. ეტყო­ბა, მის­მა გულ­მა ამ სა­ში­ნე­ლე­ბის ყუ­რე­ბას ვერ გა­უძ­ლო. სამი შვი­ლის მამა, ასე­თი ადა­მი­ა­ნუ­რი ბევ­რი არ შემ­ხვედ­რია. ჩემს მე­ზო­ბელ სო­ფელ­ში ცხოვ­რობ­და, სამ­სა­ხუ­რებ­რი­ვად მაგ ადა­ნი­ან­თან რამ­დენ­ჯერ­მე გა­და­ვიკ­ვე­თე. მერე აქ შევ­ხვდი და სულ ვხე­დავ­დი, რო­გორ გან­ცდებ­ში იყო... როცა სამი შვი­ლის მამა ხარ, ამ ყვე­ლა­ფერს უე­მო­ცი­ოდ ვერ შე­ხე­დავ. ბევ­რი ადა­მი­ა­ნი, ვინც აქ არის, ვერ უძ­ლებს, ცუ­დად ხდე­ბა და სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა სჭირ­დე­ბათ. მარ­თლა ძა­ლი­ან მძი­მე სი­ტუ­ა­ცი­აა გო­ნე­ბის­თვის რთუ­ლად აღ­საქ­მე­ლია... ჩვენ რაც შეგ­ვიძ­ლია, ენერ­გი­ას არ ვზო­გავთ.