გარდაიცვალა ქართული ტელევიზიის ლეგენდა - ლია მიქაძის სატელევიზიო გზა, მისი სილამაზით აღტაცებული ფიდელ კასტრო და ნაკლებად ცნობილი ფოტოები

86 წლის ასაკაში გარდაიცვალა საქართველოს ტელემაუწყებლობის პირველი ტელეწამყვანი ლია მიქაძე. ის ტელევიზიაში მისი გახსნის დღიდან მუშაობდა და იქ თითქმის ნახევარი საუკუნე გაატარა.

1956 წლის 30 დეკემბრის საღამოს ეთერში გავიდა "თბილისის ტელეხედვის" პირველი გადაცემა. იმ მცირერიცხოვანი თბილისელების ტელევიზორების ეკრანებზე, რომლებსაც სახლში ეს საოცარი ყუთი ედგათ, გამოჩნდა ულამაზესი ახალგაზრდა ქალი. იგი მიესალმა მაყურებლებს, შემდეგ კი თავისი სტუმრები წარუდგინა. იმ წუთიდან დაიწყო საქართველოს ტელევიზიის ისტორია.

ქალბატონ ლიაზე ambebi.ge - ს არქივში არარეთი სტატია ინახება, მათ შორის ინტრევიუ, რომელშიც ტელევიზიაში მოხვედრის თაობაზე ჰყვებოდა.

"ტელევიზიის დიქტორების შესარჩევად კონკურსი რომ გამოცხადდა, თეატრალურ ინსტიტუტში, პირველ კურსზე (მიხეილ თუმანიშვილთან) ვსწავლობდი. ერთხელაც, ბატონ მიშასთან მისი ყოფილი სტუდენტი, მერაბ ჯალიაშვილი მივიდა და სთხოვა, - თბილისში ტელევიზია იხსნება და ლამაზი გოგონები გვჭირდებაო. მიშამ მკვახედ უპასუხა: მე შენთვის არავინ მყავს, თავი დამანებეო... რამდენიმე ხნის შემდეგ რადიოში დამიბარეს, მაგრამ თუმანიშვილის ნებართვის გარეშე როგორ გავბედავდი წასვლას?! რომ ვკითხე, - რატომ მიბარებენ-მეთქი? მეც მკაცრად მიპასუხა: - მე რა ვიციო?). მაშინ არ წავალ-მეთქი, - აუცილებლად უნდა წახვიდეო. საქართველოს რადიო მაშინ რუსთაველის გამზირზე, კავშირგაბმულობის სახლში მდებარეობდა. იქ ვიღაც კაცი დამხვდა, დიდი სათვალით. მერე გავიგე, ავთო გაჩეჩილაძე ყოფილა, რომელიც რადიოს საბავშვო რედაქციიდან ტელევიზიის ჯგუფში გადასულა. რაღაც ოფიციალური ტექსტი წამაკითხეს გაზეთიდან, თანაც - ქართულ და რუსულ ენებზე. გარკვეული პერიოდის შემდეგ მთაწმინდაზე დამიბარეს. იქ რომ ავედი, კინაღამ გადავირიე: 300-მდე გოგო დამხვდა! ვინც კი თბილისში ლამაზმანი იყო, ყველა იქ შეკრებილა, საღამოს კაბებში, გრძელი ხელთათმანებით, გეტრებითა და ა.შ. ვიფიქრე, - ლია, აქ შენი ადგილი არ არის-მეთქი, და გამოპარვა დავაპირე. უკვე ეზოში ვიყავი გასული, როცა მერაბ ჯალიაშვილმა დამინახა და ძალით შემათრია უკან.

ვეხვეწებოდი: დაღლილი ვარ, გამიშვი-მეთქი, მაგრამ არ მომეშვა. სტუდიაში შემიყვანა, კამერის წინ დამაყენა და მითხრა, - გამოაცხადე: "ტექნიკური მიზეზების გამო, დროებით წყდება ფილმის ჩვენება და ცოტა ხანში კვლავ განვაგრძობთ ფილმის დემონსტრირებას". ყველაფერი ეს ვთქვი ჩვეულებრივად, ნერვიულობის გარეშე. მერე ისევ წამაკითხეს ოფიციალური ტექსტები. მერაბს ისევ ვთხოვე: გამიშვი, დაღლილი ვარ-მეთქი. პატარა ოთახში შემიყვანა, აქ დაისვენეო. იქ ორი ქალი და ერთი ბიჭი რაღაცას კერავდნენ. - უსაქმოდ ვერ გავჩერდები, მომეცით, მეც მოგეხმარებით-მეთქი, - ვუთხარი. აღმოჩნდა, რომ ეს იყო სტუდიის ფარდა, რომელიც შემდეგ 11 წელი ეკიდა მთაწმინდის სტუდიაში. კონკურსი ღია ეთერში გადაიცემოდა და ვისაც უკვე ჰქონდა ტელევიზორი, უყურებდა. რეკავდნენ სტუდიაში: "ეს კარგია, ეს არ ვარგა, ის საერთოდ რატომ მოვიდა, იმას სარკე არა აქვს სახლში?!" ყველას თავისი აზრი ჰქონდა. ამ 300 გოგონადან პირველ ეტაპზე 9 შეგვარჩიეს, შემდეგ კი უკვე ცეკაში გადაწყვიტეს, რომ პირველი დიქტორები ვიქნებოდით მე და შურიკო მაჭავარიანი", - ყვებოდა ქალბატონი ლია ინტერვიუში.

• კიდევ ერთი ამონარიდი მისი მონათხრობიდან:

"აკაკი ძიძიგური სულ გვეუბნებოდა: ჩვენ თბილისის ტელევიზია ვართ და არავის არ უნდა მივბაძოთ, ჩვენ ჩვენი პროდუქცია უნდა შევქმნათო. არავის ვბაძავდით და საბჭოთა კავშირში ერთ-ერთი საუკეთესოები ვიყავით. ჩვენს სტუდიას სტუმრობდნენ მთელ მსოფლიოში ცნობილი ადამიანები: მომღერალი დინ რიდი, პიანისტი ვან კლიბერნი, იტალიელი კინოვარსკვლავი ლუჩია ბოსე, ბერძენი მომღერალი იოვანა. მაშინ თბილისის ფილარმონიის დირექტორი იყო გუგული ყიფიანი. მოსკოვში თუ ვინმე ცნობილი არტისტი ჩამოვიდოდა, აუცილებლად ჩამოიყვანდა თბილისში.

მაშინ ფილარმონია "გოფილექტის ბაღში", პლეხანოვის გამზირზე იყო და იქ იმართებოდა კონცერტები, რომლებიც მე მიმყავდა. როგორღაც ისე მოხდა, რომ მე მიწევდა მხეცების მომთვინიერებლებისა და მათი ცხოველების მასპინძლობაც. ავთო გაჩეჩილაძე იყო ცირკის "გიჟი" და მას მოჰყავდა ხოლმე სტუმრები: ვალტერ ზაპაშნი, მარგარიტა ნაზაროვა, ირინა ბუგრიმოვა. ზაპაშნის ვეფხვის თავი მუხლებზე მედო, მაგრამ როდესაც მთაწმინდის სტუდიის ვიწრო კორიდორში ბუგრიმოვას ლომის უზარმაზარი თავი გამოჩნდა, ყველანი ოთახებში ჩავიკეტეთ. ირინა მას "ფისუნიას" ეძახდა. ეს "ფისუნია" კი სტუდიურ პიანინოზე აძვრა და ისე გვარიანად გაისეირნა მის კლავიატურაზე, რომ მერე ვეღარც ააწყვეს".

ქალბატონ ლიას ხშირად ახსენებდნენ ხოლმე კუბის ყოფილ ლიდერ ფიდელ კასტროსთან დაკავშირებულ ისტორიას. მას ქართველი ქალბატონი თურმე ისე მოეწონა, რომ კუბაში გადასახლებაც კი შესთავაზა. კუბის რევოლუციის ლიდერისა და ლია მიქაძის შესახებ ისტორიაზე საქართველოში საკმაოდ დიდხანს ხმამაღლა არ ლაპარაკობდნენ, თუმცა ჭორად ხმები ქალაქში მაინც დადიოდა...

1961 წელს 25 წლის საოცრად მომხიბვლელი გარეგნობის ლია მიქაძე (და უკვე საკმაოდ პოპულარული წამყვანი) ოფიციალურ დელეგაციასთან ერთად, რომელსაც ცნობილი კომუნისტი - პარტოკრატი, მოლოტოვი ხელმძღვანელობდა, კუბაში გაემგზავრა. ჯგუფში იყვნენ ხელოვნების გიგანტები: ვერა მარეცკაია, გიორგი ტოვსტონოგოვი, ოლეგ ეფრემოვი, აკაკი ხორავა, იონა ტუსკია... კუბა რევოლიციის ორი წლის თავს ზეიმობდა. ხოსე გრანტეს მოედანზე სამხედრო აღლუმი გაიმართა. ექვსი საათის განმავლობაში ახალგაზრდა ლიდერი, ფიდელ კასტრო მგზნებარე სიტყვით გამოდიოდა. იქ შენიშნა თურმე მან ლია მიქაძე და შემდეგ " ბონიტა, ბონიტას" ("ლამაზო") ძახილით ცდილობდა მისი ყურადღების მიქცევას, კასტრო მაშინ უცოლო იყო, არც ლია იყო გათხოვილი... ამბობენ, რომ ქართველ ტელეწამყვანს იმ დროისთვის უცოლო რევოლუციონერმა ცოლობა და კუბაში დარჩენა შესთავაზა, თუმცა უარი მიიღო. მეორედ მათი შეხვედრა 1963 წელს შედგა, როცა საბჭოეთის ლიდერმა ნიკიტა ხრუშჩოვმა საბჭოეთის მეგობარი ფიდელ კასტრო საქართველოში მიიწვია.

"ბედნიერი ვარ, რომ ჩემი ცხოვრების განმავლობაში უამრავ საინტერესო ადამიანთან მქონდა ურთიერთობა“, - ასე მორიდებულად იხსენებდა წლების შემდეგ ლია მიქაძე ფიდელ კასტროსთან შეხვედრას.

• ambebi.ge ღრმა მწუხარებას გამოხატავს ქართველი ტელევიზიის ლეგენდის გარდაცვალების გამო და უსამძიმრებს ოჯახსა და ახლობლებს.