ძაღ­ლე­ბის მე­პატ­რო­ნე­ებს გარ­კვე­უ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბის დაც­ვა მო­უ­წევთ. კა­ნონპ­რო­ექ­ტის მი­ხედ­ვით, გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის ნუს­ხა, ასე­ვე ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი, სა­დაც დღის კონ­კრე­ტულ მო­ნაკ­ვეთ­ში აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის შეს­ვლა­ზე შე­ზღუდ­ვა იქ­ნე­ბა. კონ­კრე­ტუ­ლად რა ინი­ცი­ა­ტი­ვებ­ზე მიმ­დი­ნა­რე­ობს მუ­შა­ო­ბა და რო­გო­რი იქ­ნე­ბა მათი კონ­ტრო­ლის მე­ქა­ნიზ­მი, ამ და სხვა მნიშ­ვნე­ლო­ვან სა­კი­თხებ­ზე "ინ­ტერპრეს­ნი­უსს“ ცხო­ველ­თა მო­ნი­ტო­რინ­გის სა­ა­გენ­ტოს მთა­ვა­რი იუ­რის­ტი, კახა­ბერ იო­სე­ლი­ა­ნი ესა­უბ­რა.

- ბა­ტო­ნო კა­ხა­ბერ, რო­გორც სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის გახ­და ცნო­ბი­ლი, მიმ­დი­ნა­რე­ობს მსჯე­ლო­ბა, რომ კონ­კრე­ტუ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის გამ­რავ­ლე­ბა აიკ­რძა­ლოს, შე­იქ­მნას ნუს­ხა, სა­დაც აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი შევა. გარ­და პიტ­ბუ­ლი­სა, რო­მე­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბი შე­იძ­ლე­ბა მოხ­ვდნენ აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის ნუს­ხა­ში და კონ­კრე­ტუ­ლად რა სა­ხის შე­ზღუდ­ვე­ბი იქ­ნე­ბა და­წე­სე­ბუ­ლი?

- რაც შე­ე­ხე­ბა აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლებს, სა­მუ­შაო ჯგუ­ფის წევ­რე­ბი­სა და და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი პი­რე­ბის მხრი­დან სრუ­ლი კონ­სენ­სუ­სია, რომ უსაფრ­თხო­ე­ბის ნორ­მე­ბი არ­სე­ბობ­დეს, რათა ფა­ტა­ლუ­რი შე­დე­გე­ბი არ დად­გეს.

გა­ნი­ხი­ლე­ბა რამ­დე­ნი­მე ალ­ტერ­ნა­ტი­ვა, ერთ-ერ­თია ნუს­ხის გან­სა­ზღვრა და ის, რომ ცალ­კე­უ­ლი ჯი­შე­ბის მი­მართ დად­გინ­დეს გარ­კვე­უ­ლი ტი­პის შე­ზღუდ­ვა, უსაფრ­თხო­ე­ბის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა, ან ჯი­შე­ბის გამ­რავ­ლე­ბის და ქვე­ყა­ნა­ში შე­მოყ­ვა­ნის აკ­რძალ­ვა.

მე­სა­მე ალ­ტერ­ნა­ტი­ვაა, რომ სა­ვალ­დე­ბუ­ლო იყოს იმ ჯი­შის ძაღ­ლე­ბის გაწ­ვრთნა, რომ­ლე­ბიც გაწ­ვრთნას ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბი­ან. ამას­თან, შე­სა­ბა­მი­სი და­მა­დას­ტუ­რე­ბე­ლი სა­ბუ­თი უნდა ჰქონ­დეს მე­პატ­რო­ნეს. ამ ვა­რი­ან­ტე­ბის გან­ხილ­ვა მიმ­დი­ნა­რე­ობს. ჩვენ სხვა ქვეყ­ნე­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბას გა­ვე­ცა­ნით, რა პრაქ­ტი­კაც აქვთ იმის მი­ხედ­ვით ვმსჯე­ლობთ.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ევ­რო­კავ­ში­რის იმ ქვეყ­ნებ­ში, სა­დაც ში­ნა­უ­რი ცხო­ვე­ლე­ბი­სად­მი სიყ­ვა­რუ­ლით და უფ­ლე­ბე­ბის დაც­ვის მა­ღა­ლი სტან­დარ­ტე­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ვი­ან, სა­ერ­თოდ აკ­რძა­ლუ­ლია გარ­კვე­უ­ლი ჯი­შე­ბი, მა­გა­ლი­თად პიტ­ბუ­ლი და სხვა აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შე­ბი.

- რა კრი­ტე­რი­უ­მე­ბის მი­ხედ­ვით გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა აგ­რე­სი­უ­ლი ტი­პის ძაღ­ლე­ბის ნუს­ხა?

- სხვა ქვე­ყა­ნა­ში აკ­რძალ­ვე­ბი ჰა­ერ­ზე არ არის შედ­გე­ნი­ლი. არ­სე­ბობს კვლე­ვე­ბი, მეც­ნი­ე­რუ­ლად და­სა­ბუ­თე­ბუ­ლი, რაც გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას სა­ფუძ­ვლად უდევს. შე­უ­ია­რა­ღე­ბე­ლი თვა­ლი­თაც ჩანს, რომ გარ­კვე­უ­ლი ჯიში აგ­რე­სი­უ­ლია და მა­ღალ რის­კებს შე­ი­ცავს.

სპონ­ტა­ნუ­რად არ ხდე­ბა ამ ჯი­შე­ბის შედ­გე­ნა. მა­გა­ლი­თად, სა­მე­ზობ­ლო თუ იტყვის, რომ ეს ჯიში აგ­რე­სი­უ­ლია და ავ­კრძა­ლოთ - არა, ასე არ ხდე­ბა. მსოფ­ლი­ოს გა­მოც­დი­ლე­ბის მი­ხედ­ვით ხდე­ბა ჯი­შე­ბის შერ­ჩე­ვა. ამ ყვე­ლაფ­რის მი­ზა­ნია მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის­თვის და ცხო­ვე­ლე­ბის­თვის ჰარ­მო­ნი­უ­ლი თა­ნა­არ­სე­ბო­ბის გა­რე­მო იყოს. აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლის პირ­ვე­ლი მსხვერ­პლი არის სხვა ცხო­ვე­ლი. უამ­რა­ვი შემ­თხვე­ვაა, რო­დე­საც ცხო­ვე­ლებს გლე­ჯენ, რაც ხში­რად არ მო­დის ჩვე­ნამ­დე. უსაფრ­თხო­ე­ბის ნორ­მე­ბი ცხო­ვე­ლის უფ­ლე­ბებს და ინ­ტე­რე­სებ­საც ემ­სა­ხუ­რე­ბა. ზოგს წარ­მო­უდ­გე­ნია, რომ ცხო­ვე­ლის და პატ­რო­ნის კა­ნო­ნი­ერ ინ­ტე­რე­სებს ვზღუ­დავთ: "აი, რას ჰქვია ალი­კა­პი“ და ასე შემ­დეგ. ეს ასე არ არის. მიკ­ვირს, რა­ტომ არის უსაფრ­თხო­ე­ბის ნორ­მებ­ზე აზ­რთა სხვა­დას­ხვა­ო­ბა. უსაფრ­თხოდ რომ უნდა იყოს ცხო­ვე­ლი და რისკს არ უნდა ქმნი­დეს, ეს ხომ ცხა­დია?! ძაღ­ლი მხო­ლოდ პატ­რო­ნის ნე­ბით არ მოქ­მე­დებს, პატ­რონს რა­ღაც დო­ზით აქვს ზე­მოქ­მე­დე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა. იცით, რომ ვარ­კე­თილ­ში პიტ­ბულ­მა პატ­რო­ნიც კი დაგ­ლი­ჯა. ასეთ ძაღლს შე­ზღუდ­ვა უნდა ჰქონ­დეს.

- კა­ნონპ­რო­ექ­ტში გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლია ასა­კობ­რი­ვი ზღვა­რის და­წე­სე­ბაც, კერ­ძოდ, ის რომ 16 წლამ­დე პირს არ შე­უძ­ლია აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლის სა­სე­ირ­ნოდ გაყ­ვა­ნა. რა გა­მოც­დი­ლე­ბის ფონ­ზე გა­კეთ­და აღ­ნიშ­ნუ­ლი ჩა­ნა­წე­რი და რას შეც­ვლის აღ­ნიშ­ნუ­ლი მე­ქა­ნიზ­მის ამოქ­მე­დე­ბა?

- რა თქმა უნდა, აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღლს, რო­მელ­საც 5 სმ-იანი სიგ­რძის კბი­ლი აქვს, კონ­ტრო­ლის მე­ქა­ნიზ­მი სჭირ­დე­ბა. ძა­ლი­ან ხში­რია შემ­თხვე­ვა, რო­დე­საც მცი­რე­წლო­ვა­ნიც კი ასე­ირ­ნებს ასე­თი ჯი­შის ძაღლს და ვერ იმორ­ჩი­ლებს, გა­ექ­ცე­ვა ხოლ­მე, რამ­დე­ნი­მე ადა­მი­ანს დაკ­ბენს. ვფიქ­რობ, ასა­კობ­რი­ვი შე­ზღუდ­ვა შე­დეგს გა­მო­ი­ღებს. ხომ არ შე­იძ­ლე­ბა პოს­ტფაქ­ტუმ ხდე­ბო­დეს რე­ა­გი­რე­ბა? რო­დე­საც დაგ­ლეჯს ადა­მი­ანს, შემ­დეგ უნდა და­ვაკ­ვირ­დეთ ცოფი სჭირს თუ არა?! პრე­ვენ­ცი­უ­ლი მე­ქა­ნიზ­მი უნდა იყოს კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა­ში, ეს რომ არ მოხ­დეს.

უნდა გა­ი­ზარ­დოს კონ­ტრო­ლის და აღ­სრუ­ლე­ბის მე­ქა­ნიზ­მი, მა­გა­ლი­თად, პო­ლი­ცი­ას ჰქონ­დეს რე­ა­გი­რე­ბის უფ­ლე­ბა. მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტის უფ­ლე­ბა­მო­სილ ორ­გა­ნო­ებს არ გვყავს თა­ნამ­შრომ­ლე­ბის ის რა­ო­დე­ნო­ბა, რომ მთე­ლი ქა­ლა­ქი მო­ვიც­ვათ და ვა­კონ­ტრო­ლოთ. რო­დე­საც კონ­ტროლს უფრო მას­შტა­ბუ­რი სახე მი­ე­ცე­მა, ეს შე­დეგს გა­მო­ი­ღებს. მა­გა­ლი­თად, უნდა გა­კონ­ტროლ­დეს მე­პატ­რო­ნე აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღლს დღის სა­ა­თებ­ში თუ ასე­ირ­ნებს ალი­კა­პის გა­რე­შე სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი თავ­შეყ­რის ად­გი­ლებ­ში, სტა­დი­ონ­ზე...

- რა შე­გიძ­ლი­ათ თქვათ იმ ჯი­შის ძაღ­ლებ­ზე, რომ­ლე­ბიც ნუს­ხა­ში არ შე­დი­ან? მათ­ზეც გავ­რცელ­დე­ბა რა­ი­მე ტი­პის შე­ზღუდ­ვა?

- რა ზო­მი­საც არ უნდა იყოს არა­აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლი, რისკს არ ქმნის, რომ ვი­ღაც დაგ­ლი­ჯოს და ასე შემ­დეგ. გან­სა­ზღვრუ­ლი იქ­ნე­ბა დე­კო­რა­ტი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლე­ბიც, მათ არა­ნა­ი­რი შე­ზღუდ­ვა არ შე­ე­ხე­ბათ. მათი ზო­მი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, მათი და­მორ­ჩი­ლე­ბა მარ­ტი­ვია. ძი­რი­თა­დი უსაფრ­თხო­ე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბია ალი­კა­პი, მოკ­ლე სა­ბე­ლი, ან გრძე­ლი სა­ბე­ლი, ასე­ვე ტრან­სპორ­ტი­რე­ბი­სას მოკ­ლე საბ­მე­ლი, და­მა­ტე­ბით ალი­კა­პი, ან სპე­ცი­ა­ლუ­რი კონ­ტე­ი­ნე­რი. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ეს ინ­ტენ­სი­უ­რად გა­კონ­ტროლ­დეს, რაც შემ­დეგ შე­დეგს გა­მო­ი­ღებს.

ასე­ვე, კონ­კრე­ტუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა, სა­დაც აგ­რე­სი­უ­ლი ჯი­შის ძაღ­ლებს შე­ზღუდ­ვა ექ­ნე­ბათ, რომ შე­ვიდ­ნენ დღის კონ­კრე­ტულ სა­ა­თებ­ში, ღა­მის სა­ა­თებ­ში უფრო შემ­სუ­ბუ­ქე­ბუ­ლია ეს რე­ჟი­მი. ასე­ვე, შე­ზღუდ­ვა არ ექ­ნე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რად ცხო­ვე­ლე­ბის­თვის გა­სა­სე­ირ­ნე­ბელ სივ­რცე­ებს. რო­გორც ჩემ­თვის არის ცნო­ბი­ლი, სა­დაც კი მო­ე­წყო­ბა მას­შტა­ბუ­რი სკვე­რი, იქ გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი უნდა იყოს ცხო­ვე­ლე­ბის გა­სა­სე­ირ­ნე­ბე­ლი სივ­რცე, შე­სა­ბა­მი­სად, იქ არ იქ­ნე­ბა შე­ზღუდ­ვა.

- მას შემ­დეგ, რაც აღ­ნიშ­ნუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­სა­ხებ გახ­და ცნო­ბი­ლი, მას არა­ერ­თი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბა მოჰ­ყვა. აღ­ნიშ­ნა­ვენ, რომ პიტ­ბუ­ლი არ არის მკვლე­ლი. ადა­მი­ა­ნია მკვლე­ლი, ვინც არას­წო­რად შე­აჯ­ვა­რა და გა­ამ­რავ­ლა, არას­წო­რად აღ­ზარ­და და მარ­თა, ამი­ტო­მაც სა­ჭი­როა თა­ვი­დან­ვე, ნე­ბის­მი­ე­რი ჯი­შის სწო­რად აღ­ზრდა. რო­გორ შე­ა­ფა­სებთ მათ პო­ზი­ცი­ას?

- არი­ან ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლებ­საც კა­ნონპ­რო­ექ­ტზე გა­ურ­კვე­ვე­ლი მი­ზე­ზე­ბის გამო პრე­ტენ­ზია აქვთ. აქ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია საღი აზრი, რო­მე­ლიც ეფუძ­ნე­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სოდ აღი­ა­რე­ბულ სტან­დარ­ტებს და მიზ­ნებს. არ შე­იძ­ლე­ბა საფრ­თხე არ­სე­ბობ­დეს, ცხო­ვე­ლის უფ­ლე­ბა ილა­ხე­ბო­დეს. ცხო­ვე­ლის უფ­ლე­ბის შე­ლახ­ვას გა­ნა­პი­რო­ბებს ის, რომ არა­სა­თა­ნა­დოდ კონ­ტროლ­დე­ბა და არ არ­სე­ბობს ცხო­ვე­ლის მე­პატ­რო­ნის სა­მარ­თლებ­რი­ვი სა­ფუძ­ვლე­ბი. უპა­სუ­ხის­მგებ­ლო პატ­რო­ნი ფო­ბი­ებს უჩენს ადა­მი­ა­ნებს ცხო­ვე­ლის მი­მართ.

უსაფრ­თხო გა­რე­მო­ში ყოფ­ნის უფ­ლე­ბა უფრო მა­ღა­ლი სტან­დარ­ტის უფ­ლე­ბაა, ვიდ­რე პატ­რო­ნის სურ­ვი­ლი, რომ კონ­კრე­ტუ­ლი ჯი­შის ცხო­ვე­ლის ყოლა სურს ისე, რომ მას შე­ზღუდ­ვა არ ჰქონ­დეს. ეს არ შე­ე­ხე­ბა ქვე­ყა­ნა­ში არ­სე­ბულ ძაღ­ლებს, მე­პატ­რო­ნეს არა­ვინ ჩა­მო­არ­თმევს ამ ძაღლს, უბ­რა­ლოდ, მათ გამ­რავ­ლე­ბის უფ­ლე­ბა არ ექ­ნე­ბათ. სა­უ­ბა­რი არ არის, რომ ძაღ­ლებს წა­ვარ­თმევთ და ჩავ­კე­ტავთ სა­დღაც და­ხუ­რულ სივ­რცე­ში. პატ­რო­ნი ამ ძაღ­ლის ინ­ტე­რე­სებს უნდა იცავ­დეს. უნდა არ­სე­ბობ­დეს შე­ზღუდ­ვე­ბი, მე­პატ­რო­ნე­ებს არ­სე­ბულ ძაღ­ლე­ბი ეყო­ლე­ბათ, უბ­რა­ლოდ გამ­რავ­ლე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა არ ექ­ნე­ბათ. ასე­ვე, სა­უ­ბა­რია, რომ თუ მე ჯერ არ მყავს ძაღ­ლი, ვერ შე­ვი­ძენ მა­გა­ლი­თად პიტ­ბულს.

- რო­დის შე­იძ­ლე­ბა იქ­ცეს კა­ნო­ნად აღ­ნიშ­ნუ­ლი ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბი. რა ეტაპ­ზეა პრო­ცე­სი? რო­დის გვექ­ნე­ბა ხელ­შე­სა­ხე­ბი შე­დე­გი?

- ჯერ ოფი­ცი­ა­ლუ­რად არ მომ­ხდა­რა კა­ნონპ­რო­ექ­ტის ინი­ცი­რე­ბა, ახლა იწყე­ბა პრო­ცე­სი, რომ შე­იქ­მნას სა­მუ­შაო ჯგუ­ფი და სა­ბო­ლოო რე­დაქ­ცი­აც ვი­ცო­დეთ. ზუს­ტი პა­სუ­ხი არ მაქვს, რო­დის გან­ხორ­ცი­ელ­დე­ბა, პარ­ლა­მენ­ტი გაგ­ცემთ ზუსტ პა­სუხს. რო­გორც რი­გი­თი ექ­სპერ­ტი, ჩარ­თუ­ლი ვარ სა­მუ­შაო პრო­ცეს­ში. მე რო­გორც ვიცი, წლის ბო­ლომ­დე აპი­რე­ბენ კა­ნო­ნის მი­ღე­ბას. სა­მუ­შაო ჯგუ­ფი ვიკ­რი­ბე­ბით, გან­ხილ­ვა უკვე ამ თვის ბო­ლო­დან და­ი­წყე­ბა.

თე­ო­ნა ცი­ხიშ­ვი­ლი

"ინ­ტერპრეს­ნი­უ­სი“