"ამ შეშლილ სამყაროში დასავლეთის და ამერიკის იმედი გვაქვს" - რა რეაქციები მოჰყვა ვიდეოს, სადაც, სავარაუდოდ, სომეხი ტყვეების მკვლელობაა ასახული: უმძიმესი დანაშაულის ნიშნები და მხარეების პოზიცია
ინტერნეტში გავრცელებულ ვიდეოკადრებს, რომელზეც სავარაუდოდ, აზერბაიჯანელი ჯარისკაცები სომეხ უიარაღო ტყვეებს კლავენ, სომხების მწვავე რეაქცია მოჰყვა. სომხეთის პრემიერ-მინისტრის ნიკოლ ფაშინიანის ცნობით, გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, შემთხვევა 2022 წლის სექტემბერში მოხდა.
მისი თქმით, სომხეთი გამოიყენებს ყველა საერთაშორისო მექანიზმს, რათა უზრუნველყოს გამოძიება და დამნაშავეთა პასუხისმგებლობა. "ძალადობის ასეთი აქტები სათანადოდ უნდა დაისაჯოს" - აღნიშნა მან.
- თავის მხრივ, სოციალურ ქსელში გავრცელებულ კადრებს აზერბაიჯანის პროკურატურაც გამოეხმაურა და განაცხადა, რომ გამოიძიება გარემოებებისა და კანონის შესაბამისად იმოქმედებს.
19 სექტემბერს სომხურმა მხარემ გაავრცელა ცნობები, რომლის თანახმადაც აზერბაიჯანულ მხარესთან შეტაკების შედეგად, დაღუპულად და უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლება 207 ადამიანი, 293 კი დაიჭრა. მოკლულია ოთხი სამოქალაქო პირი და კიდევ ერთი, დაკარგულად ითვლება. 20 სომეხი სამხედრო აზერბაიჯანულ მხარეს ტყვედ არის ჩავარდნილი. ასევე გაირკვა, რომ 28 სექტემბერს, სამხედრო პირი, სამუელ ანტალიანი, რომელიც უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლებოდა, აზერბაიჯანის საზღვართან იპოვეს და ის ცოცხალია.
- სკანდალურ ვიდეოს უკვე მოჰყვა საერთაშორისო ორგანიზაციების გამოხმაურება - სამხრეთ კავკასიაში ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელმა ტოივო კლაარის შეფასებით, თუ აღნიშნული ვიდეოს ნამდვილობა დადასტურდება, ეს იქნება ომის დანაშაული და დამნაშავეები აუცილებლად უნდა დაისაჯონ...
20 სექტემბერს ჟენევაში, ამერიკის სახელმწიფო მდივნის ენტონი ბლინკენის მონაწილეობით, სომხეთისა და აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრა გაიმართა. არარატ მირზოიანმა და ჯეიხუნ ბაირამოვმა კონფლიქტის მშვიდობიანი გზით მოგვარებისთვის მზადყოფნა გამოთქვეს. იმავე შეხვედრაზე სომეხმა მინისტრმა დახვრეტილი ჯარისკაცების საკითხიც დააყენა, რაზეც ბაირამოვმა უპასუხა, რომ საქმის გარშემო მოკვლევა დაწყებულია.
ადამიანის უფლებათა დამცველი ქრისტინე გრიგორიანი აცხადებს, რომ აზერბაიჯანული მხარე ამ პროცესს გაწელავს, არადა, ინციდენტი 13 სექტემბერს, სომხეთ-აზერბაიჯანის სასაზღვრო შეტაკებებისას მოხდა, როდესაც აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები სომეხ სამხედროებს თავს ესხმიან და მათ სასაზღვრო საგუშაგოს იკავებენ.
"ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც სომეხ სამხედრო ტყვეებს არაჰუმანურად ეპყრობიან. ვიდეოს გავრცელებამდე, 16 სექტემბერს, სომხეთის ადამიანის უფლებათა დაცვის სამსახურმა გამოაქვეყნა ანგარიში, რომლის დახურული ნაწილი მოიცავს ვიდეოებს, რომელზეც სომეხი სამხედრო ტყვეების წამებაა ასახული" - წერს გრიგორიანი.
სომხეთის ყოფილმა ომბუდსმენმა არმენ ტატოიანმა "ფეისბუქის" გვერდზე გამოაქვეყნა ინფორმაცია, რომ მან შეისწავლა გავრცელებული ვიდეოს შინაარსი და გაარკვია, რომ ეს დანაშაული ახლად შექმნილი სპეციალური დანიშნულების ბატალიონმა "კომანდომ" ჩაიდინა.
სომხური მედიის ცნობით, დახვრეტილი ორი სომეხი ჯარისკაცის ვინაობა კადრებიდან ამოიცნეს. სხვების ვინაობა დგინდება, რადგან უკვე ცნობილია, კონკრეტულად, სად მოხდა ინციდენტი და იმ დროს ვინ ასრულებდა თავის მოვალეობას. 12-14 სექტემბერს, იმ ადგილას თავის მოვალეობას 17 ადამიანი ასრულებდა. მათი ნაწილი დღემდე დაღუპულად, ან უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლებოდა.
"ცხედრების ნაწილი იდენტიფიცირებული არ არის. ამასთან, გამორიცხული არ არის, რომ დაკარგული სომეხი სამხედროები ტყვედ ჰყავდეთ" - წერს უფლებადამცველი სირანუშ სააკიანი.
პარალელურად, მთიანი ყარაბაღის რეგიონში გრძელდება სროლები. სომხეთის შსს სამინისტროს პრეს-მდივანი ვან უნანიანი ТАСС -სთან ინტერვიუში ამბობს, რომ აზერბაიჯანული მხარის პროვოკაციების მიუხედავად, სომხური მხარე მაინც განაგრძობს მოლაპარაკებებში მონაწილეობას, სამხრეთ კავკასიაში მშვიდობის დასამყარებლად.
ადგილობრივების თქმით, კარგი იქნება, ასეთი საშინელებები არ ხდებოდეს, მაგრამ ომია და მას ზოგჯერ კანონები არ აქვს, თუმცა, რაც შეეხება სამხედრო ტყვეების დახვრეტას, ადგილობრივ პროკურატურაში საქმის გამოძიება დაწყებულია და მისი ჩამდენები დაუსჯელი არ დარჩებიან. აზერბაიჯანული პროკურატურის განაჩენის საფუძველზე სამხედროების დასჯის არ სჯერათ სომეხ სამოქალაქო აქტივისტებს. ისინი მიიჩნევენ, რომ ახლა ერთადერთი თავისი სიტყვის თქმა საერთაშორისო ორგანიზაციებსა საზოგადოებას შეუძლია.
"გასაგებია, რომ თურქეთის პირისპირ ვართ და ჩვენი გამარჯვების შანსები მცირეა, მაგრამ ეს არის თვალსაჩინოს დანაშაული აზერბაიჯანის მხრიდან და იმედია, ამ საქმეს მაინც ბოლომდე მიჰყვება. ჩვენ არ გვყავს სტრატეგიული მოკავშირე და 2020 წლის მოვლენებმა დაგვანახა, რომ არც არასდროს გვყოლია, რუსეთი მხოლოდ თავისი ინტერესების სასარგებლოდ თამაშობს და ახლა არც ეს გამოდის. ახლა კუთხეში მიმწყვდეული გველეშაპივით იქცევა და ცეცხლის ფრქვევას განაგრძობს, ბირთვული იარაღით იმუქრება... ამ შეშლილ სამყაროში მხოლოდ დასავლეთის და ამერიკის იმედი გვაქვს, სიმართლე მსოფლიომ უნდა გაიგოს და აზერბაიჯანელი სამხედროები სამაგალითოდ უნდა დაისაჯონ..." - ამბობს სამოქალაქო აქტივისტი ჰაიანე ადამიანი.