"ქალღმერთი დალი" სტუმრებისა და გამარჯვებულების მოლოდინში - რას ჰყვება მარიამ ხაჭვანი კინოფესტივალზე, რომელსაც სვანეთი უმასპინძლებს
ძალიან მალე სვანეთი დიდი დღესასწაულის მომსწრე გახდება - წელს, უკვე მეორედ, 10-16 ივლისს მესტიაში სვანეთის საერთაშორისო კინოფესტივალი "ქალღმერთი დალი“ მოეწყობა. კინოფესტივალის დამფუძნებლები არიან რეჟისორი მარიამ ხაჭვანი და მისი მეუღლე - თეიმურაზ ჩხვიმიანი.
წელს ფესტივალი გაცილებით მასშტაბური იქნება - მონაწილეებით, ფილმებით, ჩვენებებით, უცხოელი პატივსაცემი სტუმრებით. საკონკურსო ფილმების მიღება 30 მაისის ჩათვლით იყო, ფილმების პროექტების მიღებამ კი 20 ივნისამდე გადაიწია.
მიმდინარე სამზადისსა და კინოფესტივალის პროგრამაზე საუბარი მის დამფუძნებელს, რეჟისორ მარიამ ხაჭვანს ვთხოვეთ:
- წელს საფესტივალოდ ასობით ფილმი შემოვიდა, გასულ წელთან შედარებით, ალბათ, 10-ჯერ მეტი. ძირითადად, უცხოური პროდუქციაა, ქართული მხოლოდ რამდენიმე ფილმია. ფილმებს პირადად მეც ვარჩევ და გადაგზავნილიც მაქვს სხვა პროფესიონალებთან. 20 ივნისისთვის უკვე შერჩეული გვექნება საკონკურსო ფილმებიც.
- რა შთაბეჭდილება დაგრჩათ - როგორი დონის ფილმებია?
- ნორმალური ფილმებია, მეტ-ნაკლებად - კარგი, მაგრამ მათგან კარგი 20 მოკლემეტრაჟიანი ფილმი ნამდვილად შეირჩევა.
- პირველ ფესტივალს რომ შეადაროთ, სხვაობა როგორია?
- გასულ წელს ჩემს ფესტივალზე ამდენი ფილმი ნამდვილად არ შემოსულა, სადღაც - 400-500 იყო, მაგრამ ისეთი კარგი ფილმები არ იყო, როგორსაც ველოდი, ამიტომ ჩემს ნაცნობ პროფესიონალებს ვთხოვე რეკომენდაციები, საფესტივალოდ კარგი პროგრამა რომ მქონოდა. თუმცა შემოსულებიდანაც შევარჩიეთ რამდენიმე კარგი ფილმი. წელს ვნახოთ, რა იქნება, ჯერ ყველა ფილმი არ გვინახავს. ისეთი ჟიურის წევრები გვყავს - ქართველიც და უცხოელიც, ძალიან გვინდა, კარგი დონე რომ იყოს.
- კინოფესტივალის ჟიურის წევრები ვინ იქნებიან?
- უცხოელებიდან იქნება ვინ ვანაკერი - კანის საერთაშორისო კინოფესტივალის მოკლემეტრაჟიანი ფილმების ფესტივალის ოფიციალური კონკურსის შესარჩევი კომიტეტის წევრი; ასევე, იქნება რეჟისორი სამეჰ ალა, რომელიც პირველი ეგვიპტელი რეჟისორია, რომელმაც კანის საერთაშორისო კინოფესტივალზე "ოქროს პალმის რტო“ მოიპოვა თავისი მოკლემეტრაჟიანი ფილმით - "მეშინია, შენი სახე არ დამავიწყდეს“ და იმავე წელს ანუ 2021-ში ჩვენთან - სვანეთის საერთაშორისო კინოფესტივალზე "ქალღმერთ დალის“ პრიზით დაჯილდოვდა. ქართველებიდან ჟიურის წევრი გახლავთ საფრანგეთში მოღვაწე ცნობილი კინორეჟისორი გელა ბაბლუანი.
- მთავარი პრიზი - "ქალღმერთი დალი“ მხოლოდ ფილმს გადაეცემა?
- არა, "ქალღმერთი დალი“ გადაეცემა საუკეთესო მოკლემეტრაჟიან მხატვრულ ფილმს, ასევე - საუკეთესო რეჟისორ ქალს და საუკეთესო ოპერატორს.
- როგორც ცნობილია, ფესტივალზე უნდა შეირჩეს 10 სრულმეტრაჟიანი მხატვრული ფილმის პროექტიც. ამ ნომინაციაში ვინ შეაფასებს პროექტებს, იგივე ჟიური?
- არა, ამ შემთხვევაშიც საერთაშორისო ჟიური იქნება, მაგრამ - სხვადასხვა ადამიანებისგან შემდგარი, რადგან ფესტივალის პროგრამა საკმაოდ დატვირთული გვაქვს პრეზენტაციებით, "ფიჩინგ ფორუმით“, ვორკშოფებით, მასტერკლასებით... წელს "ფიჩინგ ფორუმზე“ პრეზენტაციებს მხოლოდ ქართველები წარმოადგენენ ანუ მხოლოდ ქართული პროექტები გვექნება, თუმცა სამომავლოდ, შესაძლოა - მომავალ წელსაც, გვინდა, საერთაშორისო პროექტებიც მივიღოთ. ჯერჯერობით საამისოდ მზად არ ვართ. საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროსა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის მხარდაჭერით დავაწესეთ ფულადი პრიზები, რომელიც გადაეცემათ "ფიჩინგ ფორუმზე“ წარმოდგენილი საუკეთესო სრულმეტრაჟიანი ქართული ფილმების პროექტებიდან (და არა - ფილმებიდან) საუკეთესოს ავტორებს - რეჟისორებს. ასევე, "პირველი არხის“ მხარდაჭერით, ფულადი პრიზი გადაეცემა საუკეთესო რეჟისორ ქალს.
- ცხადია, ნელ-ნელა ფესტივალი გაიზრდება და დაიხვეწება კიდეც. საინტერესოა, წლევანდელი ფესტივალი რით გამოირჩევა გასული წლის ფესტივალისგან?
- წლევანდელი ფესტივალი, უპირველესად, იმით იქნება გამორჩეული, რომ გასულ წელს თუ ორი ძალიან მნიშვნელოვანი უცხოელი სტუმარი გვყავდა, წელს უკვე 12 მაღალი რანგის უცხოელი სტუმარი გვეყოლება. მაგალითად, ქართველების გარდა, ვორკშოფებს ჩაატარებენ: ქრისტოფერ ლეპარკი - კანის კინოფესტივალის Director’s Fortnight სექციის გენერალური მდივანი, ასევე, LUX-ის სელექციის პანელის წევრი, მას საკმაოდ დიდი რეგალიები აქვს; ასევე, მარტინა ბლეისი - "ბერლინალეს“ მარკეტის სექტორის წარმომადგენელი. მოკლედ, ძალიან წონიანი ხალხი ჩამოდის, გარდა ზემოთ ხსენებული ადამიანებისა, წელს სვანეთს და კინოფესტივალს ესტუმრებიან: ალიონა შუმაკოვა - კანის საერთაშორისო კინოფესტივალის Director’s fortnight -კორესპოდენტი; კარმენ გრეი - ბერლინის საერთაშორისო კინოფესტივალისა და ვინტერტურის საერთაშორისო მოკლემეტრაჟიანი ფილმების ფესტივალის შესარჩევი კომიტეტის წევრი, თავისუფალი ხელოვნების ჟურნალისტი; მარტა ბალაგა - ჟურნალისტი Cineuropa & Variety-ში, ფინეთის კრიტიკოსთა ასოციაცია SARV-ის, კინოკრიტიკოსთა საერთაშორისო ფედერაცია FIPRESCI-ისა და ევროპის კინოაკადემიის წევრი; ედვინას პუტსკა - ჟურნალისტი, ტალინის კინოფესტივალის პროგრამერი, ევროპული კინოაკადემია FIPRESCI-ის წევრი, ფესტივალებზე მოგზაური, მოხალისე და რეპორტიორი; ფრედი ოლსონი - გეტებორგის კინოფესტივალის პროგრამერი და - ნიკოლას ნიკიტინი - SOFA-ს წარმომადგენელი. ამ ადამიანების უმრავლესობა პირველად ჩამოდის საქართველოში და ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება ჩვენი ქვეყნისთვის, ფესტივალისთვის და ქართველი რეჟისორებისთვის.
გარდა იმისა, რომ კინოფესტივალი პერსონებით იქნება გამორჩეული, წელს კიდევ უფრო ბევრ ჩვენებას ვგეგმავთ - მოკლემეტრჟიანი ფილმების გარდა, საზოგადოებას წარვუდგენთ სრულმეტრაჟიან ქართულ და უცხოურ მხატვრულ ფილმებს, 2022 წლის გამოშვებას, რომლებიც ჯერ არსად უჩვენებიათ. მესტიის ცენტრში, სასტუმრო "ფოსტის“ მიმდებარე ტერიტორიაზე მოვაწყობთ გარეჩვენებებს და ყოველ საღამოს მესტიის ცენტრს, დაახლოებით, 200-კაციანი აუდიტორია ეყოლება. ასევე, პარალელურად, ჩვენებები იქნება მესტიის კულტურის ცენტრში, სადაც არის კინოთეატრი და შეიძლება, ჩვენებები დავამატოთ მესტიის მუზეუმში.
- როგორც მახსოვს, შარშან ვარაუდობდით, რომ თქვენი კინოფესტივალის უცხოელი სტუმრები შეიძლება ისე მოეხიბლა სვანეთს, რომ ამ მხარეში ფილმების გადაღებაც კი მოესურვებინათ. რას ფიქრობთ, დაინტერესდნენ?
- გასული წლის ფესტივალი ისეთი მასშტაბური არ იყო, თუნდაც პანდემიიდან გამომდინარეც, მაგრამ ვინც ესწრებოდა უცხოელებიდან, საკმაოდ ნორმალურად შეაფასა პირველი ფესტივალი. წელს, მოწვევები ვისაც გავუგზავნე, იმდენმა ადამიანმა დამიდასტურა, ფაქტობრივად - ყველამ და გაოცებულიც კი დავრჩი, ამიტომ ვფიქრობ, ეს უკვე იმას ნიშნავს, რომ ძალიან დაინტერესდნენ. ვნახოთ, სამომავლოდ არაფერია გამორიცხული. ზოგადად, ვგეგმავთ, რომ ჩვენს ფესტივალზე რაც შეიძლება მეტი ცნობილი საერთაშორისო კინოფესტივალიდან მოვიწვიოთ სტუმრები, რომლებიც ჩაატარებენ ვორკშოპებს, გაეცნობიან ქართველების შემოქმედებასაც, ფილმებსაც, შეიძლება თავის ფესტივალებზე წაიღონ ეს ფილმები... როდესაც უცხოურ ფესტივალებში მონაწილეობას ვაპირებ, უპირველესად ვინტერესდები, რა ფესტივალია, ვინ არის ჟიურის შემადგენლობაში, არის თუ არა იმ ფესტივალზე სწორედ ის ადამიანი, ვისთან შეხვედრასაც ვოცნებობ, რამდენად ღირს, გადავიხადო თუნდაც ის თანხა, რაც მასში მონაწილეობისთვისაა განსაზღვრული და ა.შ. მხოლოდ ამის გარკვევის შემდეგ ვაგზავნი საკუთარ ფილმს. ამგვარად იქცევა ყველა, მნიშვნელობა არ აქვს, დამწყები რეჟისორია თუ სხვადასხვა დიდი ფესტივალის რამდენჯერმე გამარჯვებული. ასეთივე პრესტიჟული უნდა გახდეს ჩვენი ფესტივალიც, რომ ბევრს მოუნდეს მასში მონაწილეობა, სტუმრად ჩამოსვლა და სხვ. მართალია, ჯერჯერობით ჩვენთან გადასახადი არ გვაქვს, მაგრამ შეიძლება ოდესმე კიდეც დავაწესოთ, ასეთი დროც დადგეს. ძალიან მინდა, რომ ფესტივალი მხოლოდ ფილმების ჩვენებით კი არ ამოვწუროთ, არამედ - ე.წ. კინობაზრობა სვანეთშიც განვავითაროთ. აქტიურად გვქონდეს ვორკშოფები, პრეზენტაციები, "ფიჩინგ ფორუმები“, სხვადასხვა სახის მასტერკლასები, ასევე, დავაფუძნეთ "სვანეთის რეზიდენსი“ - აქტივობები ახალგაზრდა, დამწყები რეჟისორებისთვის, რაც დაეხმარება მათ კონტაქტების მოძიებაში და ა.შ.
- სვანეთის საერთაშორისო კინოფესტივალი "ქალღმერთი დალი“ გაიხსნება 10 ივლისს და დაიხურება 15 ივლისს გრანდიოზული ცერემონიით ღია ცის ქვეშ, თუ, რა თქმა უნდა, წვიმამ არ შეგვიშალა ხელი.
იმედია, ყველაფერი კარგად ჩაივლის და ვფიქრობ, ჩვენი კინოფესტივალიდან ბევრი კარგი რამის გაკეთებას შევძლებთ სვანეთისთვის, საქართველოსთვის და ქართველებისთვის.
იხილეთ ასევე:
ავტორი: ირმა ხარშილაძე