"კრემლის გეგმა იყო, რომ როგორც კი, შეიჭრებოდნენ კიევში, ოდესაში გადაესხათ დიდი საზღვაო დესანტი..." - პუტინის ჩაშლილი გეგმები და მიზეზები, რამაც ეს განაპირობა

რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ უკვე იმდენი დრო გავიდა, რომ შეგვიძლია ვცადოთ და გავაანალიზოთ, ფრონტის ის მიმართულებები, რომელზეც განხორციელდა რუსეთის პირველი შეტევები და იმ ტერიტორიების მნიშვნელობა, რაც უპირველესად მოხვდა რუსეთის სამიზნეში. ამ თემაზე გვესაუბრება სამხედრო-ანალიტიკური ჟურნალის, "არსენალის“ რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი:

- რუსეთმა უკრაინაზე თავდასხმისას, პირველი სარაკეტო დარტყმები სტრატეგიულ ობიექტებზე მიიტანა. ეს იყო, როგორც სამხედრო, ასევე დიდ ქალაქებთან ახლოს მდებარე სტრატეგიული მნიშვნელობის ობიექტები, საწვავის ბაზები, აეროპორტები და სხვა. უკრაინაზე შეტევა დაიწყო ძირითადად რამდენიმე მიმართულებიდან. რუსეთის ტერიტორიიდან - კურსკის, ბელგოროდის, როსტოვის ოლქებიდან, ასევე ანექსირებული ყირიმის ნახევარკუნძულისდან და ბელარუსის ტერიტორიიდან. პირველი შეტევა ბელარუსისა და რუსეთის - კურსკის ოლქიდან განხორციელდა უკრაინის დედაქალაქ კიევის მიმართულებით.

შეიძლება ითქვას, რომ ბელარუსის პრეზიდენტმა ლუკაშენკომ უკრაინელებსა და ბელარუსებს შორის მეგობრობა "ააფეთქა“ მას მერე, რაც რუსეთს უფლება მისცა მისი ტერიტორიიდან შეეტია უკრაინისთვის. კიევი ბელორუსის საზღვრიდან 90 კმ-შია და ამიტომ აღმოჩნდა რუსული არმია უკრაინის დედაქალაქის მისადგომებთან ლამის ერთ დღეში. ბელარუსს, რომ არ მიეცა უფლება რუსეთის არმიისთვის შეტევა დაეწყოთ ჩერნობილის მხრიდან, შეიძლება ვთქვათ, რომ მაშინ, ის საშინელება, რისი მომსწრენიც ვართ კიევის ოლქის ქალაქებში - ბუჩაში, ირპინში და ა.შ. არ დატრიალდებოდა.

შემდეგ იყო შეტევა ხარკოვზე, ძირითადად, ბელგოროდის ოლქიდან, ასევე ხორციელდებოდა დარტყმები როსტოვის ოლქიდან, რომელსაც ესაზღვრება მანამდე 8 წლის წინ ოკუპირებული დონბასი, სადაც ადგილობრივი სეპარატისტების დასახმარებლად, შევიდა რუსეთის რეგულარული არმიის საბატალიონე-ტაქტიკური ჯგუფები.

ძირითადი შეტევა ხორციელდებოდა ლუგანსკის, დონეცკის მხრიდან უკრაინის აღმოსავლეთ ნაწილისკენ. ხოლო რაც შეეხება სამხრეთიდან, ანუ ანექსირებული ყირიმიდან შეტევა განხორციელდა 3 მხრივ - ხერსონის და მიკოლაივის ცენტრისკენ, ასევე ზაპოროჟიის მიმართულებით, სადაც მთავარი იყო აეღოთ ატომური ელექტროსადგურის ტერიტორია და აღმოსავლეთისკენ ჯერ მელიტროპოლის მხარეს ბერდიანსკი, რის მერეც მიადგნენ მარიუპოლს. ეს ყველა ქალაქი არის აზოვის ზღვის სანაპირო ზოლზე.

• რა გეგმების განხორციელება სურდა პუტინს უკრაინაში?

- პუტინი როდესაც ლაპარაკობდა უკრაინის დენაციფიკაციაზე, გულისხმობდა, რომ უკრაინის დედაქალაქის კიევის აღების შემთხვევაში, გაიქცეოდა უკრაინის ხელისუფლება, შესაძლოა პრეზიდენტიანად, ანაც ზელენსკის დააკავებდნენ, შესაძლოა მოეკლათ კიდეც, რის შემდეგაც უკრაინაში დასვამდნენ პრორუსულ, კრემლისგან მართულ ხელისუფლებას, რომელიც ქვეყნის განვითარების ევროპულ გზაზე უარს იტყოდა, პრეტენზიაც არ ექნებოდა ევროკავშირსა თუ ნატოში გაწევრებაზე. და უკრაინა, ისევე როგორც ბელარუსი, "ჩაეხუტებოდა“ რუსეთს.

პუტინს ბლიცკრიგი არ გამოუვიდა ისევე, როგორც, თავის დროზე, ჰიტლერს. უკრაინელი ხალხის, არმიისა და ხელისუფლების თავგანწირულმა ბრძოლამ კრემლის გეგმები ჩაშალა. მათ ვერ შეძლეს უკრაინის დედაქალაქის აღება, მიუხედავად იმისა, რომ მთელი თვის განმავლობაში დასავლეთ და აღმოსავლეთ მხრიდან ცდილობდა დედაქალაქის ბლოკადას. როგორც ვიცით, რუსული არმიის ნაწილებმა 1-ელი აპრილიდან დაიწყეს კიევის მისადგომების დატოვება და ჩერნობილის გავლით, დაბრუნდნენ, როგორც ბელარუსის, ისე რუსეთის - კურსკის ოლქის ტერიტორიებზე.

დედაქალაქს მოეხსნა საფრთხე, თუმცა ბოლომე ვერაფერს გამოვრიცხავთ...

• ხარკოვი

- ხარკოვი სიდიდით უკრაინის მეორე ქალაქია, რომელიც რუსეთის საზღვრიდან 30 კმ-ში მდებარეობს. შესაბამისად, ის იქცა ერთ-ერთ პირველ სამიზნედ და პრობლემები ხარკოვთანაც დღემდე რჩება. რუსეთმა ჯარები გამოიყვანა კიევის მისადგომებიდან, სამაგიეროდ, მან მეტად დაიწყო ზრუნვა აღმოსავლეთ უკრაინისა და ასევე სამხრეთით - ოდესასკენ გზის გაჭრის გეგმების განხორციელებაზე.

ხარკოვის ჩრდილოეთით ბრძოლები კვლავ მიმდინარეობს, რაც შეეხება მარიუპოლს, ეს ქალაქი კვლავ ალყაშია და ასევე ბრძოლები მიდის ხერსონთან, მიკოლაევის გზისკენ გასაჭრელად, რათა შემდეგ რუსეთმა ოდესაშიც გაიძლიეროს პოზიციები.

• რატომ არ ან ვერ განხორციელდა ოდესის დაკავების გეგმა?

- თავიდან დაგეგმილი იყო, რომ, როგორც კი, რუსეთი შეიჭრებოდა კიევში, ოდესაში გადაესხათ დიდი საზღვაო დესანტი, ამისთვის რუსეთმა სპეციალურად დაიმატა საზღვაო ძალები - მიუხედავად იმისა, რომ მას შავ ზღვაში ძლიერი პოზიციები აქვს. დამატებით კიდევ 6 დიდი სადესანტო ხომალდი ატლანტის ოკეანისა და ხმელთაშუა ზღვის გავლით, შეიყვანეს შავ ზღვაში.

• რატომ სურს რუსეთს თავისი კონტროლის ქვეშ მოაქციოს სანაპირო ზოლი?

- პირველი, კრემლის მიზანია უკრაინას მოწყვიტოს ზღვაზე გასასვლელი, ეს უპირველესად შეეხება აზოვის ზღვას.

უკრაინისთვის შავ ზღვაზე გასასვლელი თითქოს რჩება, მაგრამ ამ ეტაპზე არ მოქმედებს, რადგან რუსეთის ხომალდები პატრულირებენ ამ მონაკვეთში.

გარდა ამისა, რუსეთისთვის უმნიშვნელოვანესია გაჭრას სახმელეთო გზა, როგორც ყირიმის ნახევარკუნძულისკენ, ასევ მოლდოვის შემადგენლობაში მყოფი დნესტრისპირეთის სეპარატისტული წარმონაქმნისკენ, სადაც არის რუსეთის სამხედრო ბაზა.

რაც შეეხება ოდესას, აქ იყო რამდენიმე ფაქტორი იმისა, თუ რატომ შეეშალა ხელი რუსული დესანტის გადასხმას. დესანტი უკვე იყო სევასტოპოლში, სადესანტო ხომალდებში, მიცურდნენ კიდეც ოდესას სიახლოვეს, ქალაქიდანაც მოჩანდა რუსული სადესანტო ხომალდები, თუმცა ვერ გაბედეს დაეწყოთ მოქმედება რამდენიმე მიზეზის გამო:

1. უკრაინელებმა იცოდნენ მოსალოდნელი საფრთხის შესახებ და სანაპირო ზოლი გაამაგრეს, ანუ დანაღმეს. რუსები ვერც მიაღწევდნენ ნაპირს, რადგან სანაპირო ზოლში ჩადებული იქნა ასობით საზღვაო ნაღმი, რომელიც ნებისმიერ მცურავ საშუალებას მიახლოებისთანავე გაანადგურებდა.

2. მოხდა უკრაინული არტილერიის მობილიზება ნაპირზე, რომელიც მიახლოებულ ხომალდებს ცეცხლს აუცილებლად გაუხსნიდა.

3. ამასთანავე, ბუნება დაეხმარა უკრაინას იმით, რომ იმ პერიოდში შტორმი მძვინვარებდა.

4. დაიწყო აზრთა სხვადასხვაობა რუს საზღვაო მედესანტეებს შორის. როგორც შემდგომში გაირკვა, მათი ნაწილი დესანტირებზე უარს ამბობდა, რადგან ხვდებოდნენ, რომ მსხვერპლი ძალიან დიდი იქნებოდა.

5. ამასთანავე, რუსეთმა იცის, რომ უკრაინას ოდესასთან გადამალული აქვს ხომალდსაწინააღმდეგო სარაკეტო სისტემები, სახელად "ნეპტუნი“, ბევრი არ აქვს, თუმცა ეს არის მართვადი რაკეტები, რომლითაც შეიძლება მოწინააღმდეგის ხომალდის დაზიანება, ჩაძირვა 280კმ სიშორეზე.

ამ ყველაფრის შედეგი ისაა, რომ ომის დაწყებიდან დღემდე, ოდესაში დესანტი ვერ გადასხა.

ოდესას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს პუტინისთვის, როგორც პოლიტიკურად, ასევე პირადადაც. ის აცხადებს, რომ ოდესა რუსული ქალაქია და უნდა დაუბრუნდეს რუსეთს ისევე, როგორც ყირიმის ნახევარკუნძული.

• "ის კვლავ შეეცდება ხარკოვის დაკავებას და უკრაინის ტერიტორიების სიღრმეში შეჭრას"

ბოლო დღეების განმავლობაში, როგორც უკრაინული, ასევე დასავლური ქვეყნების სადაზვერვო ინფორმაციით, რუსული ძალების თავმოყრა ხდება უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთით. რამდენად რეალურია ომი გახდეს უფრო ლოკალური და რუსეთი დასჯერდეს ლუგანსკისა და დონეცკის თვითგამოცხადებულ რესპუბლიკებზე სრული კონტროლის მოპოვებას.

ირაკლი ალადაშვილი:

- ამის შესახებ გარკვეული ეჭვები და მოსაზრებები მეც მაქვს, თუმცა არის საშიშროება იმის, რომ ის არ შეჩერდება დონეცკისა და ლუგანსკის ადმინისტრაციულ საზღვრებზე და გააგრძელებს შეტევას დნეპროს მიმართულებით. ის კვლავ შეეცდება ხარკოვის დაკავებას და უკრაინის ტერიტორიების სიღრმეში შეჭრას.

ავტორი: კესო კვარაცხელია