"ქართულმა ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვის საშუალებებმა, რომლებიც რუსეთის ავიაშეტევებს ძველი საბჭოთა რაკეტებით იგერიებდნენ, 6 "სუ-25“-ის ჩამოგდება შეძლეს" - რას წერს Forbes - ი?

ამერიკულ ჟურნალ "ფორბსში" (Forbes) გამოქვეყნდა სტატია, სათაურით:"საბჭოური "სუ-25“-ების უკრაინელი და რუსი პილოტები პოტენციური სისხლისმღვრელი საჰაერო ომის წინაშე დგანან“ (ავტორი - დევიდ ექსი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

"2014 წლის ომი უკრაინაში ავიაციის წინააღმდეგ მიმართული მწვავე ბრძოლითაც გამოირჩეოდა. ავიამოიერიშე თვითმფრინავებისა და ვერტმფრენების ეკიპაჟების მოვალეობა გამოიხატებოდა წინა ხაზზე მყოფი სახმელეთო ჯარების დახმარებაში ჰაერიდან. "დედამიწა-ჰაერის“ კლასის რაკეტებისა და საზენიტო ქვემეხების მჭიდრო ცეცხლი კონფლიქტის ორივე მხარის მიერ ნიშნავდა, რომ მფრინავებისათვის მიცემული ყოველი დავალების შესრულება მათთვის ნამდვილი ცეცხლოვანი კედლის გადალახვას ნიშნავდა.

გასაკვირი არაა, რომ ყველაზე მეტი საავიაციო დანაკარგი განიცადა თვითმფრინავის ისეთმა ტიპმა, რომელსაც უმოძრაო ფრთა ჰქონდა - მოიერიშე "სუ-25“-მა (ანუ "ბაყაყმა“, ნატოს კოდიფიკაციით), რომელსაც ფრენა ფრონტის ხაზთან ყველაზე ახლოს მოუწია.

უკრაინის სამხედრო-საჰაერო ძალებმა თავისი ხანმოკლე, დასამარცხებლად განწირული საჰაერო კამპანიის დროს, რუსეთისაგან მხარდაჭერილ დონბასელ სეპარატისტთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ხუთი "სუ-25“ დაკარგეს. ჩამოგდებული თვითმფრინავებისა და კიდევ სხვა ზარალის გამო კიევი იძულებული გახდა დონბასის ფრონტიდან მთელი თავისი ავიაცია გაეყვანა და სახმელეთო ძალები ჰაერიდან დაცვის გარეშე დაეტოვებინა.

რუსული "ბაყაყები“, როგორც ჩანს, რვა წლის წინათ გამართულ ბრძოლებში რაიმე სერიოზულ როლს არ ასრულებდნენ, მაგრამ ახლა, თუ რუსეთის ჯარები უკრაინაში შეიჭრებიან და საომარი მოქმედებების ზონას გააფართოვებენ, მაშინ "სუ-25“-ს, ალბათ, ისევ გამოყენებენ.

შესაბამისად, ორივე მხარე მსხვერპლს უნდა ელოდოს. რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ავიაპოლკებმა, რომლებიც "სუ-25“-ებისგან შედგებიან, 2008 წელს საქართველოში რუსეთის ჯარების შეჭრის დროს, მნიშვნელოვანი დანაკარგი განიცადეს. ქართულმა ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვის საშუალებებმა, რომლებიც რუსეთის ავიაშეტევებს ძველი საბჭოთა რაკეტებით იგერიებდნენ, ოთხი დღის განმავლობაში 6 "სუ-25“-ის ჩამოგდება შეძლეს.

რა თქმა უნდა, დღეისათვის უკრაინის ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვა უფრო მრისხანეა, ქართულთან შედარებით და გამორიცხული არ არის, რომ "დედამიწა-ჰაერის“ კლასის რაკეტები დიდ საფრთხეს შეუქმნის დაბალ სიმაღლეზე მფრენ და თანაც ბგერამდელი სიჩქარის მქონე "ბაყაყებს“, როცა ისინი ერთ ხაზად ეწყობიან - ავიაქვემეხებიდან ცეცხლის დასაშენად, რაკეტების გასაშვებად და ბომბების ჩამოსაყრელად.

უკრაინის "სუ-25“-ბის დანაკარგები განსაკუთრებით იმიტომ იყო შოკისმომგვრელი, რომ იმ დროს უკრაინის სამხედრო საჰაერო ძალებს სამ ათეულზე ნაკლები თვითმფრინავი ჰქონდათ, რომლებიც მათ საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ დარჩათ, 1991 წლიდან. რამდენიმე თვეში უკრაინელი მფრინავების 15% ბრძოლებში დაიღუპა.

"დედამიწა-ჰაერის“ კლასის იმ რაკეტებით, რომლებსაც დონბასელი სეპარატისტები უშვებდნენ (რუსეთის მხარდაჭერით), სულ ცოტა, ოთხი "ბაყაყი“ იქნა ჩამოგდებული. ზოგიერთი მონაცემით, მეხუთე "სუ-25“ რუსულ ავიაგამანადგურებელ "მიგ-29“-ს შეებრძოლა და დამარცხდა.

ძველი "ბაყაყების“ გარემონტების შემდეგ ამჟამად უკრაინის სამხედრო-საჰაერო ძალები 31 "სუ-25“-ის ექსპლოატაციას ეწევა ნიკოლაევთან ახლოს დისლოცირებულ ერთი საავიაციო ბრიგადის შემადგენლობაში, შავი ზღვის სანაპიროზე. კიდევ ათამდე თვითმფრინავი დაკონსერვებულ მდგომარეობაშია.

რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალები, თავი მხრივ, 200 მოიერიშე "სუ-25“-ებს ითვლის, ოთხი პოლკის შემადგენლობაში, პლუს ცალკე ავიაესკადრილია. სამხრეთი სამხედრო ოლქს სამი ავიაპოლკი აქვს, თითოში ხუთი ავიაესკადრილიით, სულ კი თითქმის 80 "ბაყაყი“. მათი აეროდრომები ისეთ ადგილებზე მდებარეობს, რომ თავისუფლად შეუძლიათ უკრაინისათვის საჰაერო დარტყმების მიყენება.

რუსეთმა ბოლო თვეებში უკრაინის საზღვრის გასწვრივ თავი მოუყარა უზარმაზარ სამხედრო ძალებს, რომლებსაც მოსკოვიდან, ალბათ, მალე ომის დაწყების სიგნლს მისცემენ.

რუსული ავიაციის და კერძოდ, "სუ-25“-ების თავმოყრა საზღვართან ახლოს მდებარე სამხედრო აეროდრომებზე სულ რაღაც საათების საქმეა. ერთი ავიაესკადრილია წინასწარ ბელარუსშია გადასროლილი, წრთვენებში მონაწილეობის მიზნით და ის შეიძლება საკმაო ხნით ისევ ბელარუსში დარჩეს, სავარაუდო ფრონტის ხაზთან ახლოს.

რა თქმა უნდა, უკრაინელი მფრინავებიც ემზადებიან ომისათვის. კიეველი "ბაყაყების“ ეკიპაჟებმა მონაწილეობა მიიღეს გასული წლის დეკემბერში გამართულ საჰაერო მანევრებში, სადაც მათ მაღალი კლასის "საფირმო ფრენა“ განახორციელეს ძალზე დაბალ სიმაღლეზე - ისეთი რეჟიმით, როცა მათი შემჩნევა მტრის მეზენიტეებს მანამ არ შეუძლიათ, ვიდრე თვითმფრინავები მათი თავების ზემოთ არ აღმოჩნდება". წყარო

მოამზადა სიმონ კილაძემ