ქვე­ყა­ნა­ში უმ­ძი­მე­სი ეპიდსი­ტუ­ა­ცი­აა. ყო­ველ­დღი­უ­რად ათა­სო­ბით ადა­მი­ა­ნი ინ­ფი­ცირ­დე­ბა, გარ­დაც­ვლილ­თა რა­ო­დე­ნო­ბაც არ არის ცოტა, რის გა­მოც ხალ­ხი მძი­მე, ტრა­გი­კუ­ლი რე­ა­ლო­ბის წი­ნა­შეა... ამის პა­რა­ლე­ლუ­რად მო­სახ­ლე­ო­ბის ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­სი არც ისე ნელი ტემ­პით მიმ­დი­ნა­რე­ობს, თუმ­ცა ამ ყვე­ლა­ფერს მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე­ე­ბიც ჰყავს, ე.წ. ან­ტი­ვაქ­სე­რე­ბი, რომ­ლებ­საც რო­გორც ამ­ბო­ბენ, ამ ჩი­ხურ სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში გარ­ვე­უ­ლი წვლი­ლი მი­უ­ძღვით. რე­ა­ლუ­რად რამ მი­იყ­ვა­ნა მდგო­მა­რე­ო­ბა ასეთ კრი­ზი­სამ­დე და აქე­დან რა არის გა­მო­სა­ვა­ლი - ჩვენს კი­თხვებს ექ­სპერ­ტი ჯან­დაც­ვის სა­კი­თხებ­ში, კლი­ნი­კუ­რი ექ­სპერ­ტი, პრო­ფე­სო­რი მაკა ბუ­ლე­იშ­ვი­ლი პა­სუ­ხობს:

- ფაქ­ტია, რომ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­სი უპ­რე­ცე­დენ­ტოდ სწრა­ფად მიმ­დი­ნა­რე­ობს. დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში 30 000 ადა­მი­ა­ნი იც­რე­ბა. ამას ჩემი დაკ­ვირ­ვე­ბით, თა­ვის მი­ზე­ზი აქვს - რო­გორც კი და­ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა და გარ­დაც­ვლილ­თა რი­ცხვი მა­ტუ­ლობს, მო­სახ­ლე­ო­ბის ის ნა­წი­ლი, თუ მა­ნამ­დე ვაქ­ცი­ნა­ცი­ა­ზე ჭოჭ­მა­ნობ­და, ყო­ვე­ლი ახა­ლი მძი­მე ინ­ფორ­მა­ცი­ის მოს­მე­ნის შემ­დეგ ასაც­რე­ლად მი­დის. მათი ეს აქ­ტი­ვო­ბა უმე­ტე­სად ამი­თაა გა­მოწ­ვე­უ­ლი, თო­რემ უმე­ტე­სო­ბას გა­აზ­რე­ბუ­ლი კი არ აქვს, აცრა რა­ო­დენ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია (რა თქმა უნდა, ეს ყვე­ლას არ ეხე­ბა). ამას­თან, არც ის პე­რი­ო­დი უნდა დაგ­ვა­ვი­წყდეს, როცა დღე­ში 1000-1500 ადა­მი­ა­ნი იც­რე­ბო­და და ეს არც ისე შო­რე­ულ წარ­სულ­ში იყო. ასე­ვე არის კა­ტე­გო­რია, ვინც ფიქ­რობს, რომ დღეს და­ვის­ვე­ნებ და ხვალ, ზეგ ავიც­რე­ბი, მაგ­რამ ამა­სო­ბა­ში არას­წო­რად და­ცუ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ის ფონ­ზე ინ­ფი­ცირ­დე­ბა. არა­და, სულ იმას ვამ­ბობთ, რომ რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის დაც­ვა ვაქ­ცი­ნა­ცი­ამ­დეც და მე­რეც მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

- სამ­წუ­ხა­როა, ზო­გი­ერთს მარ­თლაც არ აქვს გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბუ­ლი, რომ რე­კო­მენ­და­ცია ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის შემ­დე­გაც ყვე­ლამ უნდა და­იც­ვას.

- და ამი­ტო­მაც გვაქვს ბევ­რი შემ­თხვე­ვა, როცა ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პირ­ვე­ლი დო­ზის შემ­დეგ დას­ნე­ბოვ­დნენ და რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის და­უც­ვე­ლო­ბა სა­კუ­თარ თავ­ზე გა­მოს­ცა­დეს. რა­ტომ შე­ვი­და სი­ტუ­ა­ცია ჩიხ­ში? - მე­კი­თხე­ბით. შარ­შან ამ დროს, კარ­გად მახ­სოვს, გუ­ლის ფან­ცქა­ლით ვე­ლო­დე­ბო­დით ვაქ­ცი­ნა, ან რა­ი­მე სა­წამ­ლო სა­შუ­ა­ლე­ბა რო­დის გა­მოჩ­ნდე­ბო­და. ახლა გვაქვს ვაქ­ცი­ნა და ჩვენ­ვე უგუ­ლე­ბელ­ვყოფთ. აქ ყვე­ლა­ფერ­მა ერ­თდრო­უ­ლად იმუ­შა­ვა... რო­დე­საც 15 მარ­ტი­დან ქვე­ყა­ნა­ში ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­სი და­ი­წყო, მა­შინ­ვე ტრა­გი­კუ­ლი შემ­თხვე­ვა მოხ­და, სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლი გარ­და­იც­ვა­ლა. ეს ამ პრო­ცე­სის გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლად სე­რი­ო­ზუ­ლი მუხ­რუ­ჭი აღ­მოჩ­ნდა. მო­სახ­ლე­ო­ბის დიდ ნა­წილ­ში ში­შის ფაქ­ტორ­მა და­ი­სად­გუ­რა და სწო­რედ იმ პე­რი­ოდ­ში აქ­ტი­უ­რად ჩა­ერ­თნენ და ზედ­მი­წევ­ნით იმუ­შა­ვეს ან­ტი­ვაქ­სე­რებ­მა. ეს მა­შინ, როცა, გან­სა­კუთ­რე­ბით რე­გი­ო­ნებ­ში, ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით არა­ნა­ი­რი ინ­ფორ­მა­ცია არ არ­სე­ბობ­და... მარ­ტი, აპ­რი­ლი, მა­ი­სი - ამ თვე­ებ­ში რე­გი­ო­ნებ­ში პრაქ­ტი­კუ­ლად ან­ტი­ვაქ­სე­რუ­ლად მო­აზ­როვ­ნე­ებ­მა მაქ­სი­მა­ლუ­რად შე­ბო­ჭეს ვაქ­ცი­ნა­ცია. სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ორ ბა­ნა­კად და­ი­ყო - ვაქ­ცი­ნის მომ­ხრე­ე­ბად და მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე­ე­ბად, რაც ძა­ლი­ან მტკივ­ნე­უ­ლი და სა­ჭირ­ბო­რო­ტო თე­მაა... ბევრ წე­რილს ვი­ღებ, სა­დაც ჩემი მი­სა­მარ­თით არის გაფრ­თხი­ლე­ბა, - შე­ვეშ­ვა ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით სა­უ­ბარს, რომ მე­დი­კო­სე­ბი თუ არ გავ­ჩერ­დე­ბით, გან­მე­ორ­დე­ბა „ნი­უნ­ბერ­გის პრო­ცე­სი,“ სა­დაც მე და ჩემი კო­ლე­გე­ბი წარვდგე­ბით და გაგ­ვა­სა­მარ­თლე­ბენ. ამი­ტომ, მირ­ჩე­ვენ, დრო­ზე ვუშ­ვე­ლო თავს და გავ­ჩუმ­დე! მოკ­ლედ, არის ასე­თი თავ­დას­ხმე­ბი და მათ შო­რის, არა­კო­რექ­ტუ­ლიც... მოკ­ლედ, ან­ტი­ვაქ­სე­რუ­ლი მოძ­რა­ო­ბა ჩვენ­თან სე­რი­ო­ზულ დო­ნე­ზე ჩა­მო­ყა­ლიბ­და. ამ ყვე­ლაფ­რის ერ­თობ­ლი­ო­ბამ კი შექ­მნა ის მძი­მე სუ­რა­თი, რის წი­ნა­შეც დღეს ვართ.

- რო­დე­საც ან­ტი­ვაქ­სე­რე­ბი­დან ვინ­მე ინ­ფი­ცირ­დე­ბა, ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით აზრს თუ იც­ვლი­ან და თუ გყო­ლი­ათ ასე­თი პა­ცი­ენ­ტე­ბი?

- ექი­მი ვარ და ყუ­რა­დღე­ბა ყვე­ლას უნდა მო­ვაქ­ციო და ყვე­ლას ვპატ­რო­ნობ კი­დეც. რო­დე­საც ადა­მი­ა­ნი და­ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლია, ჩემ­თვის არა­ვი­თა­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბა არ აქვს, ვინ არის. მას დახ­მა­რე­ბა ესა­ჭი­რო­ე­ბა და ვალ­დე­ბუ­ლი ვარ, და­ვეხ­მა­რო. მათი შე­ხე­დუ­ლე­ბა ნამ­დვი­ლად არ იც­ვლე­ბა, მაგ­რამ დას­ნე­ბოვ­ნე­ბი­სას ოჯა­ხის ექი­მის რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბით სარ­გებ­ლო­ბენ, 112-შიც რე­კა­ვენ და თუ მკურ­ნა­ლო­ბის პე­რი­ოდ­ში და­ა­ვა­დე­ბის დი­ნა­მი­კა დამ­ძიმ­და, კლი­ნი­კა­შიც გა­ნაგ­რძო­ბენ მკურ­ნა­ლო­ბას. უბ­რა­ლოდ, არ სცნო­ბენ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ზო­გი­ერ­თმა არც ისე მარ­ტი­ვად გა­და­ი­ტა­ნა ინ­ფექ­ცია... ან­ტი­ვაქ­სე­რულ­მა კამ­პა­ნი­ამ დიდი გავ­ლე­ნა იქო­ნია ისეთ ადა­მი­ა­ნებ­ზე, ვინც ფან­ტას­ტი­კის მოყ­ვა­რუ­ლია. ამას­თან, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ცრურ­წმე­ნე­ბის მიმ­დევ­რე­ბიც საკ­მა­რი­სად არი­ან... ახლა ასე­თი რამ გავ­რცელ­და, რომ ნა­ნემ­სა­რის ად­გილ­ზე 20-თეთ­რი­ანს იდე­ბენ, იკ­რავ­სო... არც ის უნდა დაგ­ვა­ვი­წყდეს, რომ გარ­კვე­უ­ლი პე­რი­ო­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვაქ­ცი­ნა ჩვე­ნი ქვეყ­ნის­თვის ხელ­მი­საწ­ვდო­მი არ იყო. ის კამ­პა­ნია, რაც აც­რას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ქვე­ყა­ნა­ში ჩა­ტარ­და, საკ­მა­რი­სი არ აღ­მოჩ­ნდა. იქ, სა­დაც ერთი კი­თხვის 9-ჯერ შე­მობ­რუ­ნე­ბა შე­უძ­ლი­ათ წი­ნა­და­დე­ბის სხვა­დას­ხვა წყო­ბით, რა­ზეც ვალ­დე­ბუ­ლე­ბი ვართ და ვპა­სუ­ხობთ კი­დეც, ცოტა მეტი სა­მუ­შაო იყო ჩა­სა­ტა­რე­ბე­ლი. ყვე­ლა­ფე­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა­ზე, იმ პი­რებ­ზე, იმ რწმე­ნა­ზე, იმ ადა­მი­ა­ნებ­ზე, თუ ვინ და რო­გორ ესა­უბ­რე­ბა მო­სახ­ლე­ო­ბას. ვაქ­ცი­ნა­ცი­ა­ზე ინ­ფორ­მა­ცია უნდა მი­ა­წო­დოს პირ­მა, ვი­საც სა­მე­დი­ცი­ნო გა­ნათ­ლე­ბა აქვს - ეს მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია! სა­ერ­თოდ კი, რაც არ უნდა გა­ვა­კე­თოთ, ასეა - ყო­ველ­თვის რა­ღა­ცას ვაგ­ვი­ა­ნებთ, შეგ­ვიძ­ლია, მაგ­რამ საქ­მე გა­დაგ­ვაქვს ხვა­ლის­თვის - ეს მიდ­გო­მაა ჩვე­ნი მთა­ვა­რი პრობ­ლე­მა. არა­და, რაც დღე­საა გა­სა­კე­თე­ბე­ლი, არას­დროს უნდა გა­და­ი­დოს ხვა­ლის­თვის, რად­გან არა­ვინ იცის, ხვალ რა იქ­ნე­ბა...

- ვიცი, რომ ვაქ­ცი­ნი­რე­ბუ­ლებ­ში ოთხი­ვე ვაქ­ცი­ნის გვერ­დით ეფექ­ტებ­ზე, გარ­კვე­ულ ჯგუ­ფებ­ში, კვლე­ვას ატა­რებ­დით. კვლე­ვამ რა სუ­რა­თი აჩ­ვე­ნა?

- სხვა­დას­ხვა უნი­ვერ­სი­ტე­ტის პრო­ფე­სო­რი ვარ, მყავს ასის­ტენ­ტე­ბი და რო­დე­საც ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­სი და­ი­წყო, სურ­ვი­ლი გა­მიჩ­ნდა, მათი დახ­მა­რე­ბით, ამ პრო­ცე­სის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა­ზე კვლე­ვა ჩა­მე­ტა­რე­ბი­ნა. 15 მარ­ტი­დან ივ­ლი­სის ჩათ­ვლით, 50 000 ადა­მი­ა­ნი ტე­ლე­ფო­ნით გა­მო­ი­კი­თხა. ადა­მი­ა­ნებს ოთხი­ვე ვაქ­ცი­ნა­ზე (სი­ნო­ფარ­მი, სი­ნო­ვა­კი, ას­ტრა­ზე­ნე­კა, პფა­ი­ზე­რი) ვე­კი­თხე­ბო­დით, აც­რი­დან პირ­ვე­ლი 7 დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში თუ რა ჩი­ვი­ლე­ბი გა­მო­უვ­ლინ­დათ. გან­სა­ზღვრუ­ლი იყო ქა­ლე­ბის, მა­მა­კა­ცე­ბის, სხვა­დას­ხვა ასა­კობ­რი ჯგუ­ფე­ბი და ჯგუ­ფე­ბი ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მი­ხედ­ვი­თაც (ქრო­ნი­კულ და­ა­ვა­დე­ბებ­ში 60 წელს გა­და­ცი­ლე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი შე­დი­ოდ­ნენ):

• სი­ნო­ფარ­მით და სი­ნო­ვა­კით აც­რის შემ­დეგ მო­სახ­ლე­ო­ბის 85%-ს არა­ნა­ი­რი სიმპტო­მი არ აღე­ნიშ­ნე­ბო­და. 12%-ს გა­მო­უვ­ლინ­და მხრის, ნა­ნემ­სა­რის ტკი­ვი­ლი, შე­შუ­პე­ბა, ქა­ვი­ლის შეგ­რძნე­ბა, გად­მო­ცე­მი­თი ტკი­ვი­ლი მხარ­ში, 2%-მდე იყო თა­ვის ტკი­ვი­ლი და ტემ­პე­რა­ტუ­რის მო­მა­ტე­ბა (პირ­ვე­ლი 1-2 დღე), შემ­დეგ ჩი­ვი­ლი იყო - თა­ვის ტკი­ვი­ლი, ძი­ლი­ა­ნო­ბა, მოს­ვე­ნე­ბის სურ­ვი­ლი, მი­ვარ­დნი­ლო­ბა, თავ­ბრუს­ხვე­ვა და კუნ­თე­ბის ტკი­ვი­ლი. ეს სიმპტო­მე­ბი 1-დან მაქ­სი­მუმ 7 დღემ­დე გრძელ­დე­ბა და მერე აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ლაგ­დე­ბა.
• ას­ტრა­ზე­ნე­კას ვაქ­ცი­ნით აც­რილ­თა 75%-ს სა­ერ­თოდ არა­ნა­ი­რი ჩი­ვი­ლი არ გა­მო­უვ­ლინ­დათ. და­ნარ­ჩენ პრო­ცენ­ტებ­ში - არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზია, თა­ვის ტკი­ვი­ლი, ნა­ნემ­სა­რის ად­გილ­ზე ტკი­ვი­ლი, გა­და­ცე­მი­თი ტკი­ვი­ლი (ყვე­ლა­ზე მეტი ეს იყო). იყო ასე­ვე ნა­ნემ­სარ­ზე შე­წით­ლე­ბა, სის­ხლნაჟ­ღენ­თი, კუნ­თე­ბის ტკი­ვი­ლი და მა­ღა­ლი ტემ­პე­რა­ტუ­რა.
• ფა­ი­ზერ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში 77%-ს არა­ნა­ი­რი ჩი­ვი­ლი არ ჰქო­ნია, და­ნარ­ჩენ პრო­ცენ­ტებ­ში - და­სა­ხელ­და ტკი­ვი­ლი ნა­ნემ­სა­რის ად­გილ­ზე, სე­რი­ო­ზუ­ლი ძლი­ე­რი სა­ერ­თო სი­სუ­ტე (ზოგს სამი დღე, ზოგს - ერთი კვი­რა). იყო შე­შუ­პე­ბაც, სი­წით­ლე, ტკი­ვი­ლის გა­და­ცე­მა მხარ­ში და ამის გამო მოძ­რა­ო­ბის ოდ­ნავ შე­ზღუდ­ვა 2 კვი­რამ­დე. ტემ­პე­რა­ტუ­რის მა­ტე­ბა, გუ­ლის­რე­ვის შეგ­რძნე­ბა, თავ­ბრუს­ხე­ვე­ვა გა­მოვ­ლინ­და, 3%-ს კუნ­თე­ბის სა­ში­ნე­ლი ტკი­ვი­ლი, ხოლო არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზია, ღე­ბი­ნე­ბა - ძა­ლი­ან მცი­რე პრო­ცენტს.

- ყვე­ლა ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რია და ვაქ­ცი­ნას შე­სა­ბა­მი­სად პა­სუ­ხობს.

- ასეა და უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ, რომ ეს არის ვაქ­ცი­ნა, მან უნდა იმუ­შა­ოს და ორ­გა­ნიზ­მი და­იც­ვას. მისი მუ­შა­ო­ბის მე­ქა­ნიზ­მით კი ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბი გა­მო­მუ­შავ­დე­ბა, შემ­დეგ კი და­ინ­ფი­ცი­რე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში და­ა­ვა­დე­ბა უსიმპტო­მოდ, ან ძა­ლი­ან მცი­რე სიმპტო­მე­ბით მიმ­დი­ნა­რე­ობს. მთა­ვა­რია, ადა­მი­ა­ნის სი­ცო­ცხლე გა­დარ­ჩეს.

- ამ ბოლო პე­რი­ოდ­ში იმა­საც ამ­ბო­ბენ, რომ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის შემ­დეგ ბევ­რი ინ­ფი­ცირ­დე­ბა. ეს იმით ხომ არაა გა­მოწ­ვე­უ­ლი, რომ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის ცენ­ტრებ­ში ერ­თბა­შად უამ­რა­ვი ადა­მი­ა­ნი იყ­რის თავს, სა­დაც რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბის სრულ­ყო­ფი­ლი დაც­ვა ვერ ხერ­ხდე­ბა?

- გარ­კვე­ულ­წი­ლად მი­ზე­ზი ესეც არის. ფა­ი­ზე­რის შე­მოს­ვლის შემ­დეგ, პირ­ველ დღე­ებ­ში იქ ისე­თი ხალ­ხმრავ­ლო­ბა იყო, ვე­რა­ნა­ი­რი დაც­ვა მათ ვერ გა­ა­ჩე­რებ­დათ, ხალ­ხის ნა­კა­დი ერ­თმა­ნეთ­ზე გა­და­დი­ო­და. სა­დაც 600 კაცი ერთ სივ­რცე­შია თავ­მოყ­რი­ლი, იმის ალ­ბა­თო­ბა, რომ იქ ვინ­მე და­ინ­ფი­ცირ­დე­ბა, ამის რის­კი დი­დია. შე­დე­გი კი მო­აქვს ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას, დის­ტან­ცი­ის დაც­ვას, ნიღ­ბის სწო­რად ტა­რე­ბას! მა­სობ­რი­ვად და­ი­წყეს ასე­ვე იმ სი­ცხი­ან­მა ადა­მი­ა­ნებ­მა გა­და­ად­გი­ლე­ბა, რომ­ლებ­საც ტეს­ტი არ ჰქონ­დათ გა­კე­თე­ბუ­ლი, ისი­ნი აქ­ტი­უ­რად გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­კუ­რორ­ტო სე­ზონ­ზე და­დი­ან... რა თქმა უნდა, ინ­ფექ­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბას ხელს ესეც უწყობს...

- რე­ინ­ფი­ცი­რე­ბის ფაქ­ტე­ბი შე­იძ­ლე­ბა არ არის ხში­რი, თუმ­ცა ის მა­ინც არ­სე­ბობს, ხომ?

- დელ­ტა შტამ­ზე, სამ­წუ­ხა­როდ, ორ თვე­ში ჩემი პა­ცი­ენ­ტე­ბი­დან არა­ერ­თი და­ინ­ფი­ცირ­და და საკ­მა­ოდ რთულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იყ­ვნენ, მაგ­რამ ახლა ყვე­ლა კარ­გად არის. ეს ხდე­ბა უმე­ტე­სად იმის გამო, რომ ორ­გა­ნიზ­მი და­უძ­ლურ­და ძა­ლე­ბის აღ­დგე­ნა ვერ შეძ­ლო და ამა­სო­ბა­ში მისი მე­ო­რედ და­ინ­ფი­ცი­რე­ბაც მოხ­და.

- ძალ­ზე სამ­წუ­ხა­რო ამ­ბა­ვია ისიც, რომ ორ­სუ­ლე­ბი დელ­ტა შტა­მით აქ­ტი­უ­რად ინ­ფი­ცირ­დე­ბი­ან... ზო­გი­ერ­თის ავა­დო­ბა ლე­ტა­ლუ­რი შე­დე­გით დას­რულ­და. წინა ტალ­ღე­ბის დროს ასე­თი ფაქ­ტე­ბი თით­ქმის არ ყო­ფი­ლა...

- მათი და­ინ­ფი­ცი­რე­ბა, ვფიქ­რობ, ოჯა­ხის წევ­რე­ბის და­უ­დევ­რო­ბით აიხ­სნე­ბა. როცა იცი, რა მდგო­მა­რე­ო­ბაა, რა­ნა­ი­რად არ უნდა გა­ით­ვა­ლის­წი­ნო და ორ­სულ ქალ­თან გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სიფრ­თხი­ლე არ გა­მო­ი­ჩი­ნო იმის­თვის, რომ არ და­ინ­ფი­ცირ­დეს?! მე­ო­რე­ცაა - ქუ­ჩა­ში ბევრ ორ­სულს ვხე­დავ, რომ­ლე­ბიც გა­და­ად­გილ­დე­ბი­ან. მოძ­რა­ო­ბას ვერ შე­უ­ზღუ­დავ, მაგ­რამ რო­დე­საც მძი­მე სი­ტუ­ა­ცი­აა, როცა დელ­ტა შტამ­მა ასე­თი ამ­ბა­ვი და­ატ­რი­ა­ლა, უნდა გაფრ­თხილ­დნენ. წინა შტა­მე­ბი­სას დას­ნე­ბოვ­ნე­ბუ­ლი კი იყ­ვნენ, მაგ­რამ მათი სი­ცო­ცხლე ტრა­გი­კუ­ლად არ დას­რუ­ლე­ბუ­ლა. ორ­სუ­ლი, რო­მე­ლიც ნა­ყოფს ატა­რებს, ორ ადა­მი­ან­ზეა პა­სუ­ხის­მგე­ბე­ლი. მისი იმუ­ნუ­რი სის­ტე­მაც ფა­ქი­ზია, ნა­ყოფს დე­დის ორ­გა­ნიზ­მის­გან დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით ელექტრო­ლი­ტე­ბი, მი­ნე­რა­ლე­ბი, ვი­ტა­მი­ნე­ბი მი­აქვს. ასეთ დროს ად­ვი­ლად ხდე­ბა მათი დას­ნე­ბოვ­ნე­ბა. ეს პრობ­ლე­მა იმა­ნაც გა­მო­იწ­ვია, რომ ორ­სუ­ლებ­ში ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­სი აქამ­დე დაშ­ვე­ბუ­ლი არ იყო, თუმ­ცა თემა გა­ნი­ხი­ლე­ბო­და. კვლე­ვე­ბის გა­რე­შე ვერ აც­რი­დი. მას მერე, რაც კვლე­ვე­ბი და­ი­დო, მი­ი­ღეს სარ­წმუ­ნო ინ­ფორ­მა­ცია, რომ ვაქ­ცი­ნა მათ­თვის უსაფრ­თხოა, ორ­სუ­ლე­ბის ვაქ­ცი­ნა­ცია და­ი­წყო და ისი­ნი აქ­ტი­უ­რად არი­ან ამ პრო­ცეს­ში ჩარ­თუ­ლი.

- სა­ვე­ლე ჰოს­პიტ­ლე­ბის თე­მა­საც შე­ვე­ხოთ. ჩვენს რე­ა­ლო­ბა­ში ეს ახა­ლია. ამას­თან, მგო­ნი, იქ მო­თავ­სე­ბუ­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბი შირ­მი­თაც არ არი­ან გა­მო­ყო­ფი­ლი. არა­და, რო­გორც იტყვი­ან, პა­ცი­ენტს ღირ­სე­ბა აქვს.

- სა­ვე­ლე ჰოს­პი­ტა­ლი ჩემ­თვის ახა­ლი არ არის, პრაქ­ტი­კა­ში მი­ნა­ხავს, დიდი ხნის პრაქ­ტი­კა მაქვს. სა­ვე­ლე ჰოს­პი­ტა­ლი 2008 წლის ომის დრო­საც იყო მო­წყო­ბი­ლი, მა­ში­ნაც ურ­თუ­ლე­სი მდგო­მა­რე­ო­ბა იყო (თან, ჩემი თა­ო­ბის ექი­მებს, ყვე­ლას გავ­ლი­ლი გვაქვს სამ­ხედ­რო სა­ვალ­დე­ბუ­ლო კა­თედ­რა თა­ვის გა­დამ­ზა­დე­ბით). სა­ერ­თოდ, რო­გორც ჩემი ექ­სპერ­ტუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბი­დან ვიცი, ასეთ სა­კი­თხებ­ში სე­რი­ო­ზუ­ლად სამ­ხედ­რო ექი­მე­ბი არი­ან ჩარ­თუ­ლე­ბი, რომ­ლებ­საც დიდი გა­მოც­დი­ლე­ბა აქვთ... სა­ვე­ლე ჰოს­პი­ტალ­ში პა­ცი­ენ­ტე­ბი მა­შინ გა­დაჰ­ყავთ, რო­დე­საც კლი­ნი­კა­ში ად­გი­ლი არ არის, სა­დაც მათ სა­ჭი­რო დახ­მა­რე­ბა ჩა­უ­ტარ­დე­ბათ. ის ინ­ტენ­სი­უ­რი არ არის, მაგ­რამ იქ ხვდე­ბა ადა­მი­ა­ნი, ვი­საც სუნ­თქვა უჭირს, აქვს და­ბა­ლი სა­ტუ­რა­ცია, გა­მო­ხა­ტუ­ლი აქვს ყვე­ლა სიმპტო­მი, რაც კო­ვი­დის­თვის არის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი. ამის მარ­თვა მარ­ტი­ვი არ არის. მას პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი სჭირ­დე­ბა და რაც მთა­ვა­რია, ყვე­ლა­ფე­რი სტან­დარ­ტებს უნდა აკ­მა­ყო­ფი­ლებ­დეს. რაც შე­ე­ხე­ბა შირ­მას, ბა­რი­ერს, კარ­გი იქ­ნე­ბო­და, თუ სხვა­დას­ხვა სქე­სის ადა­მი­ა­ნებს გა­ვა­ცალ­კე­ვებთ, მაგ­რამ ვფიქ­რობ, ჯერ გარ­კვე­უ­ლი ნი­უ­ან­სე­ბი და­სახ­ვე­წი გვექ­ნე­ბა. ყვე­ლა­ფე­რი შე­იქ­მნა იმის­თვის, რომ გა­ჭირ­ვე­ბა­ში მყო­ფებს სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა სწრა­ფად აღ­მო­უ­ჩი­ნონ. პა­ცი­ენ­ტის იქ მო­თავ­სე­ბა იმ მო­მენ­ტში მისი გა­დარ­ჩე­ნის წყა­რო უნდა იყოს, იქი­დან რე­ა­ნი­მა­ცი­ა­ში არ უნდა მოხ­ვდეს. პრობ­ლე­მა კი სა­ერ­თოდ ის არის, რომ ქვე­ყა­ნა­ში ზო­გა­დად სა­ვე­ლე ჰოს­პიტ­ლის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა დად­გა, ანუ როცა კლი­ნი­კა პა­ცი­ენტს ვე­ღარ ღე­ბუ­ლობს. მთა­ვა­რი პრობ­ლე­მა სა­ო­ჯა­ხო მე­დი­ცი­ნაა, რო­მე­ლიც გა­და­იტ­ვირ­თა და რო­მელ­საც აღარ შე­უძ­ლია პა­ცი­ენ­ტის დის­ტან­ცი­ურ რე­ჟიმ­ში მარ­თვა. ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში პირ­ვე­ლა­დი ჯან­დაც­ვა სე­რი­ო­ზუ­ლა­დაა გა­სა­აქ­ტი­უ­რე­ბე­ლი. ძა­ლი­ან კარ­გი ექი­მე­ბი მუ­შა­ო­ბენ, მაგ­რამ მთე­ლი წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ეს დარ­გი არ იყო პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი, მა­შინ, რო­დე­საც მსოფ­ლი­ო­ში პი­ვე­ლა­დი ჯან­დაც­ვა და ოჯა­ხის ექი­მი პრე­ვენ­ცი­ის თვალ­საზ­რი­სით, ერთ-ერთი მთა­ვა­რია. რა და­ა­ვა­დე­ბაც არ უნდა იყოს, თუ პრე­ვენ­ცია სწო­რა­დაა ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი და პირ­ვე­ლად ჯან­დაც­ვა­ში სწო­რი მე­ნე­ჯმენ­ტია, კლი­ნი­კა­ში ბევ­რი პა­ცი­ენ­ტი აღარ ხვდე­ბა.

- კი, ბოლო დროს არის შე­კი­თხვე­ბი, წუ­ხი­ლი ოჯა­ხის ექი­მებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით.

- წარ­მო­ვიდ­გი­ნოთ, რა ხდე­ბა, რა მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში ვართ და ესეც უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ. მთა­ვა­რი ის არის, რომ პა­ცი­ენ­ტი პირ­ვე­ლი­ვე დღე­ებ­ში სე­რი­ო­ზუ­ლი შე­სა­ფა­სე­ბე­ლია და ასეც ხდე­ბა, მაგ­რამ და­ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა რი­ცხვის სა­ო­ცარ­მა მა­ტე­ბამ უცებ პრობ­ლე­მე­ბი ყვე­ლა რგოლ­ში გა­ა­ჩი­ნა, მაგ­რამ დაბ­ნე­ვის დროს არ გავ­ქვს! ყვე­ლა რგო­ლი უნდა გა­ვა­ერ­თი­ა­ნოთ, მე­ტად გა­ვამ­ყა­როთ და ვფიქ­რობ, თუკი პირ­ვე­ლა­დი ჯან­დაც­ვის რგოლ­ში წახ­მა­რე­ბაა სა­ჭი­რო, მე­ტად წა­ვეხ­მა­როთ, რათა და­ა­ვა­დე­ბის დრო­უ­ლი პრე­ვენ­ცია მოხ­დეს. სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში პა­ცი­ენ­ტი დრო­უ­ლად უნდა იქ­ნას კლი­ნი­კა­ში გა­დაყ­ვა­ნი­ლი. ყვე­ლა ადა­მი­ანს აქვს ცხა­დია, სა­კუ­თა­რი არ­ჩე­ვა­ნი. ძა­ლი­ან სამ­წუ­ხა­როა, რო­დე­საც ამ ავ­ბე­დო­ბის ჟამს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ორ სხვა­დას­ხვა ბა­ნა­კა­დაა და­ყო­ფი­ლი - ვაქ­ცი­ნის მომ­ხრე და მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე­ე­ბად. ამ თე­მა­ზე გვე­ხარ­ჯე­ბა ის უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი სა­ა­თე­ბი და დღე­ე­ბი მა­შინ, რო­დე­საც პან­დე­მია ულ­მობ­ლად გვი­ტევს. ესაა ომი და ეს ომი ისევ ყვე­ლამ მხო­ლოდ ერ­თად უნდა მო­ვი­გოთ. აი­ცე­რით!