"ხანდახან მგონია, რომ ოპოზიციაში არის ხალხი, რომელიც ხელისუფლების თამაშს თამაშობს...“ - ოპოზიცია ისევ აქციებს აანონსებს, რას ფიქრობენ ექსპერტები?

"ერთი პერიოდი მეგონა და შეიძლება, ზედმეტად ოპტიმისტურად, რომ ქართული პოლიტიკური ცხოვრება საბოლოოდ დაემშვიდობა ე.წ. ქუჩის დემოკრატიას“... - რა უნდა მოიმოქმედოს ოპოზიციამ ქვეყანაში ახალი დაძაბულობის ფონზე?

5 ივლისის მოვლენების შემდეგ საქართველოში მოვლენები კვლავ დაიძაბა. ოპოზიციურ სპექტრში დაიწყო საუბარი მთავრობისთვის უნდობლობის გამოცხადებაზე, მეორე მხრივ კი, საპარლამენტო საქმიანობაში მონაწილეობის მინიმუმამდე დაყვანაზე. ქუჩის საპროტესტო აქციები მედიისა და ოპოზიციის მონაწილეობით კვლავ გრძელდება. მედიასაშუალებების ორგანიზებით, პრემიერ-მინისტრის გადადგომის მოთხოვნით მორიგი მასშტაბური აქცია შაბათს, 17 ივლისს გაიმართება. რამდენად სწორად მოქმედებს ამჟამად ოპოზიცია და უკეთეს შემთხვევაში, როგორ უნდა მოქმედებდეს, რა გავლენას ახდენს არსებული ვითარება საქართველოს საერთაშორისო იმიჯზე? რამდენად სწორ აქცენტებს აკეთებენ მედიასაშუალებები საკუთარ მოთხოვნებში? - ამ კითხვებზე AMBEBI.GE-ს ექსპერტები პასუხობენ.

ექსპერტი, ვახტანგ ძაბირაძე:

"სამწუხაროდ, ფაქტობრივად, დავუბრუნდით იმ ვითარებას, რაც ე.წ შარლ მიშელის შეთანხმებამდე გვქონდა. დღის წესრიგში დადგა ისევ მთავრობის გადადგომა, ისევ ვადამდელი არჩევნები, ისევ ბოიკოტი და შესაბამისად, ამ ყველაფრის აღსრულების მექანიზმიც იგივეა, ანუ, საპროტესტო აქციები და მიტინგები რუსთაველზე.

ზოგადად, ამბობენ ხოლმე, - ნორმალური ხალხი სხვის შეცდომებზე სწავლობსო, საკუთარ შეცდომებზე ვერსწავლა კი უფრო რთული ვითარება მგონია. აქ ოპოზიციას ვგულისხმობ, რადგან ეს პროცესი 6 თუ 7 თვის წინ დაიწყო და რით დასრულდა, ვნახეთ - ფაქტობრივად, არაფრით. გახარია კი გადადგა, მაგრამ ის თვითონ გადადგა, იმიტომ არ გადამდგარა, რომ ოპოზიციის ზეწოლასა და მოთხოვნებს ვერ გაუძლო, ანუ ფაქტობრივად, ის 6 თუ 7-თვიანი პროცესი დასრულდა იმით, რომ ოპოზიცია შევიდა პარლამენტში და შარლ მიშელის დოკუმენტს მოაწერა ხელი - ნაწილმა არც მოაწერა, მაგრამ მთელი ეს პროცესი მიილია.

ახლა ახალი რეალობაა ის, რომ მედიაზე განახორციელეს შტურმი - გასაგებია, ეს ძალიან არასწორია ხელისუფლების მხრიდან, საპროტესტოა და მე არა მგონია, რომ საქართველოში არსებული ნორმალური ადამიანი, მეტ-ნაკლებად სინდის-ნამუსი რომ აქვს შერჩენილი, მოიწონებდა იმას, რაც 5 ივლისს მოხდა. რამდენიც არ უნდა ილაპარაკოს ხეისუფლებამ, რომ 3 000 თუ 3 500 პოლიციელი ჰყავდა გამოყვანილი, მე ეს არ მაინტერესებს - ვნახე, რომ რუსთაველზე, განა შემთხვევით რომელიმე ჟურნალისტს, არამედ მთლიანად, მედიას გაუსწორდნენ და ეს პროცესი არ იყო ერთწუთიანი - 6 საათი გრძელდებოდა! როცა ამის შემდეგ ხელისუფლება მეუბნება, არ ველოდითო, როგორ შეიძლება, ეს ვინმემ დაიჯეროს? ყველაზე უკეთეს ვარიანტში ის, რაც 5 ივლისს ხდებოდა, ხელისუფლებისგან წაყრუების პოლიტიკა იყო, თუმცა, ვერც იმას გამორიცხავ, რომ თუ მთლიანად ხელისუფლება თუ არა, ვიღაცები ამას პირიქით აქეზებდნენ, თანაც თუ იმასაც გავიხსენებთ, რომ დილით პრემიერის გამოსვლა ფაქტობრივად, იმას ნიშნავდა, რომ ხელისუფლებამ მართლა ხელი დაიბანა და გვერდზე გადგა... საერთოდ რაზეა ლაპარაკი? დიახ, ეს არის ახალი გარემოება, მაგრამ არის ეს ის გარემოება, რომელიც იმ საშუალებებით, რაც ზემოთ იყო გამოყენებული, აიძულებს ხელისუფლებას, ის დათმობაზე და რიგგარეშე არჩევნებზე წავიდეს?

სხვანაირად რომ შევხედოთ ამ სიტუაციას, ე.ი. მე როგორც ვხედავ, ქვეყანაში მიდის ძალაუფლებისთვის ბრძოლა, დანარჩენი, ხალხი, გაჭირვება, პატრიოტიზმი, ევროპული მომავალი და ა.შ. - სულ ყველაფერი შესაფუთი მასალაა იმისთვის, რაც სინამდვილეში ხდება. ძალაუფლებისთვის იბრძვის ოპოზიციაც და ხელისუფლებაც. მათში რაღაც ნაწილი, რა თქმა უნდა, შედგება ადამიანებისგან, რომლებიც გულწრფელად იბრძვიან ამ ღირებულებებისთვის, მაგრამ ეს იმდენად მცირე ნაწილია ორივე მხრიდან, რომ საერთო სურათზე გავლენას ვერ ახდენენ. ამ პოზიციიდან უნდა შევხედოთ, წავა კი ხელისუფლება დათმობაზე და საერთოდ, რას ნიშნავს მათთვის დათმობა? თუ პრემიერი გადადგება, მინისტრი გადადგება, ოპოზიციის იმ მოთხოვნებს შეასრულებენ, რაზეცაა საუბარი, ეს ნიშნავს, რომ მან ფაქტობრივად, წინასწარ უნდა აღიაროს, რომ ოქტომბერში არჩევნებში მარცხდება. ამიტომ, როდესაც ხალხი იმისთვის იბრძვის, რომ ძალაუფლება შეინარჩუნოს, ამ ნაბიჯს რატომ გადადგამს?

მეორე, 30 წელია ამ ქვეყანაში ერთსა და იმავე წრეზე ვტრიალებთ, სულ მიტინგებია და ა.შ. მე არ მახსოვს არც ერთი წელი, როდესაც ივლის-აგვისტოში რაღაც ასეთი მძლავრი პროტესტი ყოფილიყოს, მაშინაც კი, როდესაც ქვეყანა თითქმის წკიპზეა მისული და მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა ხელისუფლებას არ ენდობა, დავუშვათ, როგორც იყო შევარდნაძის და სააკაშვილის დროს. ივლისი და აგვისტო მკვდარი თვეები იყო. ახლა, როდესაც ოპოზიცია იმავეს იწყებს, ივლისია - რამდენ ხანს გასტანს ეს ზეწოლა ხელისუფლებაზე, იმავე, მიტინგებით? თუ ხელისუფლება არ გადადგება და დარწმუნებული ვარ, რომ არ გადადგება, მაშინ რა პერსპექტივა აქვს ოპოზიციას?

ამას არ ფიქრობს ოპოზიცია. ეს პროცესი მათ უნდა გამოეყენებინათ იმისთვის, რომ თანდათანობით ზეწოლა განეხორციელებინათ ისე, რომ ოქტომბერში ოპოზიციის რეიტინგი ყოფილიყო მაქსიმალურად მაღალი, რათა ხელისუფლებას 43% ვერ აეღო. ამისთვის უნდა გამოეყენებინათ საპარლამენტო ტრიბუნა, კომისიის შექმნა, საერთაშორისო თანამეგობრობის ჩართვა და ყველა მექანიზმი. შეიძლება, ვინმეს ცუდი პარალელი ეგონოს, მაგრამ პირველად არ ხდება საქართველოში, როდესაც ჟურნალისტი გარდაიცვალა - ყველას ახსოვს გიორგი სანაიას გარდაცვალება. მაშინაც, ხელისუფლება, ფაქტობრივად, მორყეული იყო, მაგრამ იმჟამინდელმა ოპოზიციამ გაცილებით სწორად წარმართა ამის შემდგომ პოლიტიკური პროცესი. ტრაგედია მოხდა, რომელიც ხელისუფლებას ბრალდებოდა, მაგრამ ოპოზიციამ ქუჩაში კი არ დაიწყო ამაზე ყვირილი, სამგლოვიარო პროცესი შექმნა და ამით ჩვენი მოსახლეობის გული მოიგო, თავის მხარეს გადაიყვანა. დღეს, როდესაც ჟურნალისტებზე ზეწოლაა, ცხადია, ეს უნდა გააპროტესტო და ამაზე არც ვკამათობთ.

მაგრამ როდესაც ჟურნალისტები გამოდიან და პრემიერის გადადგომას ითხოვენ, მედია როგორც კი გადადის იმ ფლანგზე, სადაც პოლიტიკური აქტივობები და მოთხოვნებია, ჩათვალეთ, რომ ის ისედაც უკვე ხელისუფლების თამაშს თამაშობს. პრემიერის განცხადება გაიხსენეთ, მან თქვა, რომ არსებობს ისეთი მედია საშუალებები, რომელიც ოპოზიციას წარმოადგენსო. მედიას უნდა დაეყენებინა ერთადერთი მოთხოვნა, რომ სასწრაფოდ იქნას ყველაფერი გამოძიებული, ამ მიმართულებით უნდა ყოფილიყო ჩარეული და არა - მოეთხოვა პრემიერის გადადგომა. ანუ იმავეს ითხოვს, რასაც "ნაციონალური მოძრაობა“... თუ თამაში მიდის იმაზე, რომ საზოგადოების მხარდაჭერა მოიპოვო, მაშინ ჯერ ის უნდა განსაზღვრო, მოსახლეობას რა უნდა. მიუხედავად ყველაფრისა, რაც მოხდა, საზოგადოებაში ყველაზე მეტად რისიც ეშინიათ, არასტაბილურობაა. როდესაც ასეთ ვითარებაში რადიკალურ მოთხოვნას აყენებ და თვლი, რომ უნდა გამოვიდეს ქუჩაში ქუდზე კაცი და ა.შ. თუ ამას წააგებ და ხალხი არ გამოვა, ხელისუფლება კიდევ უფრო გათავხედდება - ოპოზიციის მხრიდან ვლაპარაკობ, ამის გაგება და დანახვა ნუთუ ასე რთულია? ესაა პრობლემა, როდესაც ოპოზიცია არ ფიქრობს. ღმერთო, მაპატიე და ხანდახან მგონია, რომ ოპოზიციაში არის ხალხი, რომელიც ხელისუფლების თამაშს თამაშობს - როგორ შეიძლება, ასე იდიოტურად იმეორებდე ერთსა და იმავე სისულელეს?“ - აღნიშნავს ვახტანგ ძაბირაძე.

• "ჯეოქეისის“ თავმჯდომარე, ვიქტორ ყიფიანი:

"ოპოზიციაზე ან გნებავთ, ხელისუფლებაზე საუბრისას, ვფიქრობ, ყველანი ერთ, ძალიან მნიშვნელოვან საკითხზე უნდა შევთანხმდეთ, რომ ამ ქვეყნის პოლიტიკური მომავლის დაყოფა სახელისუფლებო ან ოპოზიციურ ნაწილად შიდა საქმეებში ძალიან კონტრპროდუქტიული, ხოლო საგარეო ასპარეზზე ქვეყნის იმიჯისა და მისი რეპუტაციის საზიანოა. თანამედროვე პოლიტიკურ ცხოვრებაში გადაწყვეტილებათა მიღება კარგა ხანია, მხოლოდ ხელისუფლების საქმე არ გახდა - დღეს ოპოზიცია, მიუხედავად იმისა, რომ მას ოპოზიცია ჰქვია, საქართველო იქნება თუ სხვა რომელიმე ქვეყანა, თანაბრად პასუხისმგებელია პოლიტიკური პროცესის სტაბილურობასა და შედეგიანობაზე. აქედან გამომდინარე, განცხადებები, რომელიც მოვისმინეთ, რომ საპარლამენტო ოპოზიციის მონაწილეობა მინიმუმამდე იქნეს დაყვანილი საპარლამენტო ფორმატში, ვფიქრობ, ჩვენ იმ პრინციპებს, რომელიც აღვნიშნეთ, ოპოზიციის პასუხისმგებლობასა და პროცესში წინდახედულობაზე, ეწინააღმდეგება და ქვეყნისთვის სიკეთის მომტანი არ იქნება.

პოლიტიკა სხვა არაფერია, თუ არა მაქსიმალური ჩართულობა, მაქსიმალური თანამონაწილეობა ყველა აქტორის მხრიდან და როდესაც ყველა აქტორზე ვლაპარაკობთ, აქ ოპოზიცია მოიაზრება, როგორც ერთ-ერთი უმთავრესი აქტორი, მით უმეტეს, როდესაც საუბარი საპარლამენტო ოპოზიციაზეა. ამდენად, პატივცემულ ოპოზიციონერებს შევახსენებდი იმ აქსიომას, რომ მათი სხვადასხვა პროცესიდან განზე გადგომა საზიანო იქნება საერთო ქართული დღის წესრიგისთვის და ჩვენ პრაქტიკულად, ჩვენს პარტნიორებთან იმავე წრეზე წასვლა მოგვიწევს, როდესაც ჩვენ ვარწმუნებდით, რომ ეს ქვეყანა ევროატლანტიკური ინტეგრაციისა და ოჯახის სრულუფლებიანი წევრობის ღირსი იყო. ჩემი მოწოდება იქნება, კიდევ ერთხელ დაფიქრდნენ, ამ განცხადებათა რეალიზების შედეგად შესაძლო და პრაქტიკულად, გარდაუვალ შედეგებზე.

ერთი პერიოდი მეგონა და შეიძლება, ზედმეტად ოპტიმისტურად, რომ ქართული პოლიტიკური ცხოვრება საბოლოოდ დაემშვიდობა ე.წ. ქუჩის დემოკრატიას. აქედან გამომდინარე, ის მოწოდებები, რომელიც გვესმის, ვფიქრობ, პროცესს არცთუ მიმზიდველ სახეს აძლევს. ჩემი აზრით, როგორიც არ უნდა იყოს უთანხმოების საკითხი პროცესის მონაწილეებს შორის, ალბათ, მათ ყველას ერთი რამ უნდა აერთიანებდეს - ქვეყნის ცივილურობა და მისი პრესტიჟი საერთაშორისო საზოგადოების წინაშე. თქვენ წარმოგიდგენიათ, იმ წვალების შემდეგ, რაც ევროკავშირის მხრიდან ფასილიტაციისა და მედიაციის პროცესს უკავშირდებოდა, ჩვენ რომ დავუბრუნდეთ ისევ საწყის პოზიციებს, როგორ მოვახერებთ იმაზე განმარტებებს, თუ რატომ გადავყარეთ წყალში ის ძალისხმევა, რომელიც თანაბრად დაიახარჯა როგორც ქართული მხრიდან, ასევე ევროპული ინსტიტუტების მხრიდან? მე მგონი, ეს იქნება ძალიან საბედისწერო შეცდომა და კიდევ ძალიან დიდი დრო და ძალისხმევა დაგვჭირდება, რომ ისევ ელემენტარული ნდობა დავიბრუნოთ ჩვენი ევროპელი პარტნიორების თვალში. ამიტომ, ჩემი დაბეჯითებითი თხოვნა და მოწოდება იქნება, რომ ჩვენ დიდ სურათში დავინახოთ ამ გადაყწვეტილებათა შედეგი, დიდ სურათში მოვახდინოთ ამა თუ იმ განცხადების პროექტირება და ასე თუ გავაკეთებთ, ქვეყნის გრძელვადიანი პერსპექტივის ჭრილში, მისი ხვალინდელი გადმოსახედიდან, შეიძლება, ამა თუ იმ განცხადების რეალურ აღსრულებაზე საბედნიეროდ, ამა თუ იმ პოლიტიკურმა ძალამ უარი თქვას“, - აღნიშნავს ვიქტორ ყიფიანი.