"ჩაკვდა ეზო... ახლა რაღაც სიზმარივით მაგონდება ყველაფერი" - რა წერია 36 წლის წინანდელ წერილში, რომლითაც ლევან უჩანეიშვილი "სესილია ბებიას" დაემშვიდობა

ცოტა ხნის წინ, შემთხვევით, ხელში ჩამივარდა 1984 წლის ქართული პრესა, რომელიც ლეგენდარული მსახიობის სესილია თაყაიშვილის გარდაცვალების შესახებ იუწყება. საქართველოს ბებია 1984 წლის 21 მაისს 78 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

გაზეთების ფურცლებზე მსახიობის გარდაცვალებას ცნობილი ადამიანები ეხმაურებიან. თითოეული წერილი თუ მოგონება საინტერესოა, თუმცა ჩემი ყურადღება ერთ-ერთმა განსაკუთრებულად მიიქცია. ეს აშშ-ში მოღვაწე ქართველი მსახიობი ლევან უჩანეიშვილია.

ცნობილია, რომ სესილია თაყაიშვილი ვაკეში, იმ ეზოს მობინადრე იყო, სადაც მისი მეზობლები იყვნენ ასევე გენიალური მსახიობი ეროსი მანჯგალაძე და დიდი ქართველი რეჟისორი მიხეილ თუმანიშვილი.

იმავე ეზოში, ამ საოცარი ადამიანების თვალწინ კი, ერთი ნიჭიერი ბიჭი იზრდებოდა, რომლის სახითაც მომავალში მაყურებელმა ქართული თეატრისა და კინოს მსახიობი ლევან უჩანეიშვილი გაიცნო.

პატარა ლევანს თურმე დიდ ყურადღებას აქცევდა ქალბატონი სესილია და ლევანი კი მას ბებიას ეძახდა.

36 წლის წინ კი, როდესაც საქართველოს ბებია ამ ქვეყნიდან წავიდა, ლევანი მაშინდელი პრესის საშუალებით („ახალგაზრდა კომუნისტი“ #63, 1984 წელი, 26 მაისი) ასე გამოემშვიდობა:

"ჩაკვდა ეზო, ჩვენი ეზო. სიზმარივით ლამაზი და სიცოცხლით სავსე ეზო.

რა, ბატონი ეროსი არ კმაროდა? მას შემდეგ თქვენ დაგვრჩით... ჩვენი ეზოს, ჩვენი ქალაქის, ჩვენი ხალხის ბებია. დედა რომ დედაა, ის არ მტუქსავდა იმდენს, რამდენსაც თქვენ, "ყველასთან თავმდაბალი იყავი, ნუ ათქმევინებ, ჯერ არაფერი გაუკეთებია და ცხვირს მაღლა სწევსო“. დიახ, თავმდაბლობა იყო თქვენი ცხოვრების პრინციპი და მეც ამას მასწავლიდით.

თქვენი ოთახი მიყვარდა... ის ოთახი, სადაც პირველად მომისმინეთ და მითხარით: "ხელების ქნევა და ყვირილი არ ნიშნავს ლექსის კითხვას". ის, ოთახი, სადაც პირველად წაგიკითხეთ შანდორფ პეტეფის "მიყვარხარ"... ვითომ საცემრად გამომიდექით, დამიჭირეთ და მაკოცეთ. თქვენი სურათი მაჩუქეთ წარწერით... მაშინ ჩემს სიხარულს საზღვარი არ ჰქონდა.

ის პატრა ოთახი მიყვარდა, სადაც გვიან ღამემდე ჩემი შეკითხვებით არ გასვენებდით. "კაი, დავიღალე, მეძინება და წაეთრიე ახლა სახლში". ამას ისე ტკბილად მეტყოდით, რომ თქვენგან წამოსულს რაღაც განსაკუთრებული, დიდი რამ მინდოდა, გამეკეთებინა.

რამდენს გასცემდით თქვენი სიცოცხლით, რითაც მეც ბედნიერად ვთვლიდი თავს, მეამაყებოდა, რომ თქვენი, "სესილია ბებიას" მეზობელი ვიყავი. ამით თითქოს რაღაც მემატებოდა, თითქოს რაღაცით ვმაღლდებოდი.

ერთი წლის წინ საავადმყოფოში ჩემი ინტერვიუ მოგიტანეთ. ბავშვივით გაგიხარდათ, სანამ თქვენს გვარს მოკრავდით თვალს.

მერე ხმამღლა წაიკითხეთ:

"- თქვენი საყვარელი მსახიობი?

- სესილია თაყაიშვილი".

ხელმეორედ გადაიკითხეთ. "ჩემს მეტი ვერავინ ნახე გაზეთში დასაწერი?" - მეჩხუბეთ. დაუმატეთ, უჩემოდ აწი არაფერი დაწეროო. ახლაც რომ თქვენზე ვწერ, თქვენი თხოვნის მიუხედავად? მაპატიეთ, სესილია ბებია. მაპატიეთ, რამეთუ ვეღარ გაჩვენებთ ამ გაზეთს, ვეღარ წაგიკითხავთ და ვეღარ "გაგალანძღიებთ" თავს.

ერთი ოცნება კი მქონდა, თქვენთან ერთად მეთამაშა. ...ჩაკვდა ჩვენი ეზო, სესილია ბებია და ახლა რაღაც სიზმარივით მაგონდება ყველაფერი - თქვენ, ბატონი ეროსი და ...

ნახვამდის, სესილია ბებია. თქვენი "ზურიკელა" - ლევან უჩანეიშვილი.

2007 წელს ლეგენდარული მსახიობის სესილია თაყაიშვილის 100 წლის იუბილისთვის მოწყობილ საღამოზე წარმოდგენილი იყო სპექტაკლი "სესილია", რომელიც ფონდ "იავნანასა“ და მარჯანიშვილის თეატრის ორგანიზებით შეიქმნა. (რეჟისორები - ლევან წულაძე, გია კიტია). მასში მონაწილეობას მარჯანიშვილის თეატრის დასი და ჰოლივუდში მოღვაწე მსახიობი ლევან უჩანეიშვილი იღებდნენ. ის სპეციალურად ამ დღისთვის ამერიკიდან ჩამოვიდა.

"მე სესილია ბებიას ვეძახდი, ის კი, როგორც ზურიკელას, ისე მექცეოდა. "შენ დოხტური უნდა გამოხვიდე, რომ ყველას მოგხვედოო", - მითხრა ერთხელ სესილია ბებიამ ფანჯრიდან და სიგარეტის კვამლი შემომაბოლა.

მე საარტისტოზე მინდა, ჩავაბარო, სესილია ბებია და ისეთი ხველება ავტეხე, ვითომ ვიხრჩობოდი. "ოო, „იძიოტ!“ - მითხრა სესილიამ და ფანჯარა მომიჯახუნა.

მეორე დღეს თავისთან დამიბარა წინასაგამოცდო გასაუბრებაზე. სიგარეტს დასწვდა, მე ასანთი ავუნთე. მოუკიდა, საფერფლე მივაწოდე. "ოი, მაგი არ გიშველის, პადხალიმ!". სიგარეტი გააბოლა, ტახტზე მოკალათდა და სმენად გადაიქცა. ვნერვიულობდი, არ ვიცი, ალბათ ძალიან მოვინდომე და ისე ხმამაღლა დავიწყე ლექსის კითხვა, რომ ტახტზე შეხტა.

"უი!" - რაღაც მომაძახა და საფერფლეც მოაყოლა.

"შენ ლექსის კითხვა ხმამაღალი ყვირილი და ხელების ქნევა ხომ არ გგონია?“

თავი ჩავღუნე. დამარიგა, დამაწყნარა და "ახლა მოთხრობაზე გადავიდეთო". სესილია ბებიას მივუახლოვდი, თვალებში შევხედე და ძალიან დაბალი ხმით დავიწყე - "მე გავიგე არსი ჩემი ყოფიერებისა, მე აღგიქვი შენ როგორც აპოთეოზი სულიერი განცდისა და ესთეტიკური შემეცნებისა... მე მაგიჟებენ შენი თვალები“... „ვის უბედავ, შე მასახარა?!“ - ხელი მომიქნია. გავიქეცი, გამომეკიდა, ჯერ პატარა ოთახში ვირბინეთ, შემდეგ "ზალაში", მერე ეზოს დავარტყით წრე და პატარა ოთახში "ჩავბარდი".

სესილიამ გაიცინა, "ეჰ, შენგან შეიძლება, მართლა რაღაც გამოვიდესო". შემდეგ სურათი მაჩუქა და ხელი მომიწერა - "მწვანე გზით გევლოს ხელოვნებაში. შენი სესილია ბებია. მე დღეს ავიხდინე ბავშვობის ოცნება, ვითამაშე სესილია ბებიასთან"“ - ასე გაიხსენა 2007 წელს, აღნიშნულ სპექტაკლში ლეგენდარული მსახიობი ლევან უჩანეიშვილმა.