"წაგებული ომიდან დაბრუნებული კაცისთვის, ძნელი აღმოჩნდა სცენაზე ასვლა და თამაში" - როგორ წარიმართა 90-იანი წლების ბესტსელერის ავტორის ცხოვრება

90 -იანი წლების ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ქართული რომანი "თბილისს ვტოვებ ალიონზე“ 30 წლის ხდება. ამ პერიოდის თაობაში იშვიათად შეხვდებით კითხვის მოყვარულ ადამიანს, რომელმაც მთელი წიგნი თუ არა, მისი ცალკეული ეპიზოდები მაინც ზეპირად არ იცოდეს. რომანი პირველად 1992 წელს დაიბეჭდა და მალევე ბესტსელერად იქცა. 35 000-იანი ტირაჟით გამოცემული წიგნი რამდენიმე დღეში აღარ იშოვებოდა. ნაწარმოებზე იმდენად დიდი მოთხოვნა გაჩნდა, რომ გადამყიდველებს მისი გაყიდვა გათმაგებულ ფასადაც კი არ უჭირდათ. მას შემდეგ რომანი კიდევ 7- ჯერ გამოიცა, ყოველ ჯერზე შთამბეჭდავი ტირაჟით...

მარტივი, უშუალო ენითა და კარგი იუმორით დაწერილ რომანს, რომელიც 80-იანი წლების თბილისური სამეგობროს თავგადასავლებით სავსე ცხოვრებაზე ყვებოდა, მკითხველის გულის დაპყრობა არ გასჭირვებია. ახალგაზრდული სიყვარული, მისწრაფებები, მეგობრობა, თბილი, გულწრფელი და ლაღი ურთიერთობები - ძნელი მისახვედრი არ არის, თუ რატომ გაჩნდა ამხელა მოთხოვნა წიგნზე 90-იანი წლების ბნელ და მძიმე პერიოდში. მაშინ, როდესაც კეთილი და სასიამოვნო ემოციებით სავსე ამბების დიდი დეფიციტი იყო.

ამ ცნობილი წიგნის გარდა ავტორს კიდევ ოთხი რომანი და ერთი პოეტური კრებული აქვს გამოცემული, მაგრამ რატომღაც მედიის ყურადღების ცენტრში იშვიათად ექცევა.

გადავწყვიტეთ, ჩვენი მკითხველითვის უკეთესად გაგვეცნო ბევრისთვის საყვარელი ნაწარმოებების ავტორი კახა სულუაშვილი.

- ბატონ კახა, საუბარი თქვენი ყველაზე ცნობილი რომანით დავიწყო. გვიამბეთ, როგორ და სად დაიწერა ის?

- მაშინ 19 წლის ვიყავი, თეატრალური უნივერსტეტის პირველი კურსის სტუდენტი. ერთი პერიოდი სტუდენტებიც მიჰყავდათ ჯარში და მეც მომიწია ასტრახანში წასვლა. იქ ცოტა დაუმორჩილებელი გახლდით და ხშირად მიწევდა "გაობახტში“ ყოფნა. პერიოდულად ერთკაციან კამერაშიც კი მსვამდენენ. სწორედ ასეთ საკანში დავიწყე ამ რომანის წერა. იმდენად მომეძალა ჩემი ქალაქის, მეგობრების მოანტრება, ზედამხედველს ვთხოვე, კალამი და ფურცელი მოეცი... თავიდან პატარა ლექსი დავწერე, რომელიც შემდეგ ამ რომანს დაედო საფუძვლად. პირველი 18 გვერდი " გაობახტში“ დაიწერა. დაახლოებით 2 თვეში დავასრულე. სიმართლე გითხრათ, მაშინ არც კი დამიშვია, რომ ამ წიგნით ვინმე ისე დაინტერესდებოდა, რომ მის დაბეჭდვას მოინდომებდნენ. მაშინ წიგნებს სახელმწიფო გამოსცემდა და ეს მარტივად ნამდვილად არ ხდებოდა.

- როგორ იხილა დღის სინათლე თქვენმა რომანმა?

- ჯარიდან რომ დავბრუნდი, მეორე კურსზე, რეპეტიციისთვის დიალოგი დაგვჭირდა. გვითხრეს, რამე მარტივი ნაწარმოები მონახეთო. გამახსენდა ჩემი ხელნაწერი წიგნი და ინსტიტუტში მივიტანე. ჩემს იმჟამინდელ მეწყვილეს, ახლა მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობს, მაია ლომიძეს ვუთხარი, აარჩიე აქედან რამე დიალოგი და გავაკეთოთ-მეთქი. დავიწყეთ მეცადინეობა. მაიას მეზობელი იყო გამომცემლობა "მერანის“ თანამშრომელი მანანა ასათიანი. ერთხელაც მაიასთვის უკითხავს, რას კითხულობო და ჩაუხედავს ხელნაწერში. მოწონებია და უთქვამს, სასწრფაოდ დაურეკე ამ ბიჭს და ჩვენთან მოვიდეს გამომცემლობაშიო. რომ მივედი, მითხრეს, ვერ გეტყვით, რომ გადასარევი რომანია, მაგრამ კომერციულად მომგებიანი იქნება და თუ სურვილი გაქვთ, დავბეჭდავთო. შოკში ვიყავი. ნამდვილად ვერ წარმოვიდგენდი ამას. და უფრო მეტად იმას, რა გამოხმაურებაც შემდეგ მოჰყვა წიგნს.

- როგორ შეხვდა მკითხველი რომანს?

- 1987 წელს დაიწერა და წიგნი 1992 წელს გამოიცა. გამოცემისთანავე ბესტსელერი გახდა. 35 000 წიგნი გაიყიდა 2 თვენახევარში. უფრო დიდი რეკორდი იმ პერიოდში არ არსებობდა. შემდეგ გადამყიდველებმა დაიწყეს მისი გაყიდვა. ათმაგ ფასად ყიდდნენ. ერთხელ ბაზრობაზე გამყიდველს ვეხუმრე, რა ამბავია ამხელა ფასი-მეთქი, მომიბრუნდა და მითხრა, - შენ არაფერი გესმის, თუ არ გინდა ნუ იყიდიო. საერთო ჯამში, წიგნი 7-ჯერ გამოიცა ეს და ყველა ჯერზე ძალიან სწრაფად გაიყიდა.

- როგორ ფიქრობთ, დღევანდელი გადასდახედიდან, რამ განაპირობა ამ წიგნის ასეთი აღიარება და სიყვარული?

- ამაზე მარტივი პასუხი მაქვს - მაშინ სიკეთის ძალიან დიდი დეფიციტი იყო ქვეყანაში. სხვა ქვეყნებმა შეიძლება ამას გაუძლონ, ვერც კი იგრძნონ, მაგრამ საქართველოში ამის ატანა შეუძლებელია. საკმაოდ მძიმე სიტუაცია იყო 90-იანებში. მაშინ გამოჩნდა ვინ ვინ იყო რეალურად. მომრავლდა დაჯგუფებები, საძმოები. ქართველებმა ერთანეთის ძარცვა დაიწყეს. არავინ არავის ინდობდა. ის თბილი, ლაღი ურთიერთობები, სიკეთე და სიყვარული, რაზეც არის წიგნი, ყველასთვის სანატრელი გახდა. ამ წიგნით მინდოდა მეთქვა, რომ არ არის აუცილებელი ვინმე გარეწარი და მკვლელი იყოს. საკმარისია, ადამიანებმა ერთმანეთს მოსმენა შეწყვიტონ, რომ აურზაური გარანტირებულია. რომანის მთავარი გმირები, თბილისელი ბიჭები ცდილობენ იცხოვრონ სწორად და გარემოებების მიუხედავად, არასოდეს არაფრის ფასად წავიდნენ კომპრომისზე საკუთარ ღირსებასთან. რადგან ღირსების განცდა ამ ქვეყნად ყველაზე მნიშვნელოვანი რამ არის. ამ რომანში მრავლად არის ავტობიოგრაფიული ეპიზოდები. მეც, ისევე, როგორც ჩემი რომანის პერსონაჟებს, ყოველთვის მქონდა სიმართლის დაცვის გამძაფრებული სურვილი. ამ რომანში არის ასეთი ფრაზა - "გავაკეთებ ყველაფერს, რაც მინდა თუ ჩემი სურვილის ხორცშესხმა ვინმეს არ ავნებს“ - ეს გახდა შემდეგ ჩემი ცხოვრების კრედოც. შეიძლება ბევრი ვერაფერი გავაკეთე, მაგრამ სურვილი კი ყოველთვის დიდი მქონდა, რომ ჩემ ირგვლივ ყველაფერი სამართლიანად ყოფილიყო.

- ამის გარდა კიდევ ოთხი რომანი და ერთი პოეტური კრებული გაქვთ გამოცემული. გვიამბეთ მათზეც...

- რომანიდან რომანამდე საკმაოდ დიდი პაუზები გამომივიდა. "თბილისს ვტოვებ ალიონზეს“ დაწერიდან დაახლოებით ათი წელის შემდეგ დავიწყე მუშაობა ახალ რომანზე "ლახტის პრინციპით“. თუმცა მალევე მივხვდი, რომ ეს ის არ იყო, რაც მინდოდა დამეწერა და შევჩერდი. რამდენიმე დღეში "სეკუნდანტის" წერას შევუდექი და ეს მართლაც ის იყო, რაც ჩაფიქრებული მქონდა. 2-3 თვე ვმუშაობდი და დავასრულე თუ არა, ძალიან დიდი ტრაგედია მოხდა ჩემს ცხოვრებაში, ჩემი მონაწილეობით, მაგრამ ჩემდაუნებურად. მომიწია დიდი თანხების მოძიება. დავჯექი და გადავწყვიტე, მერე რომანი, "ლახტის პრინციპით“ , დამემთავრებინა. საბოლოოდ, დამთავრება მაინც ვერ მოვახერხე, მაგრამ ისეთი ფორმა მივეცი, რომ გამოცემულიყო და შემდეგ გაგრძელებაზე მეფიქრა. ამის შემდეგ დაიწერა "როცა ერთაწმინდაში თოვს“. მას "თბილისს ვტოვებ ალიონზეს“ მეორე ნაწილსაც უწოდებენ. ეს რომანიც ისევე შეიყვარა მკითხველმა, როგორც "თბილისს ვტოვებ ალიონზე“, რადგან იგივე პერსონაჟები არიან აქაც, თუმცა სხვა დროში, გაზრდილები. ბოლო გამოცემული რომანია "მთავარი ფერი“. საკმაოდ მოცულობითი , 500 გვერდიანი წიგნი გამოვიდა. ეს უკვე თავიდან ბოლომდე გააზრებულად არის დაწერილი. რასაც ვფიქრობდი და რაც მინდოდა მეთქვა, სწორედ ის არის. 48 წლის ასაკში დავიწყე მასზე მუშაობა და საკამოდ დიდი ხნის განმავლობაში ვწერდი. ეს არის დეტექტივის ფორმის რომანი, რომელიც ყველა სხვა ჩემი ნაწარმოებისგან იმით განსხვავდება, რომ აქ არის ის, რასაც ვეძებდი და ვიდრე არ ვიპოვე, არ გავჩერდი. ერთგვარი პასუხია ყველაფერზე, ყველა იმ კითხვაზე რაც გამაჩნდა. ახლა ვასრულებ რომანს "სახლი არ იყიდება“. ამის შემდეგ ალბათ დიდი ნაწარმოებებს აღარ დავწერ.

- თქვენს ნაწარმოებებში განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს იუმორს. ყველაზე მძიმე ამბებსაც კი იუმორით ყვებით...

- იუმორის გარეშე შეუძლებელია, რადგან იმდენი სევდა შემოდის წერის პროცესში, რაღაცით თუ არ გააქარწყლე, არ გამოდის. რომანში "მთავარი ფერი“ კიდევ უფრო დიდი დოზით არის იუმორი.

- თქვენს ყოველდღიურობაზე გვიამბეთ. როგორ ცხოვრობთ, რას აკეთებეთ?

- ვცხოვრობ თბილისში, ოჯახთან ერთად და ხშირად ჩავდივარ ერთაწმინდაში, მამაჩემის აშენებულ სახლში. გახლავართ პროფესიონალი სამხედრო. ორი ომი მოვიარე. თერატრალურის დამთავრების შემდეგ მოხალისედ წავედი ომში. შემდეგ კი წაგებული ომიდან დაბრუნებული კაცისთვის, ძალიან ძნელი აღმოჩნდა სცენაზე ასვლა და თამაში. მას შემდეგ მივყევი სამხედრო საქმეს და დღემდე ვემსახურები. ამჟამად თავდაცვის სამინისტროში ვმუშაობ.

ვაკეთებ იმას, რაც ჩემი საქმეა და პერიოდულად იმასაც, რაც ძალიან მიყვარს - ვწერ. ბოლო პერიოდში პოეზიაზე გადავერთე. არც ისე დიდი ხნის წინ გამოვეცი ჩემი ლექსების კრებული.

- როგორია თქვნი სამომავლო გეგმები? როგორ ფიქრობთ, დაგრჩათ დასაწერი ის, რაც ჯერ არ დაგიწერიათ?

- ჩემი აზრით, ჩემს ბოლო რომანში ყველაფერი ვთქვი, რაც მინდოდა. 53 წელი არ არის ის ასაკი, რომ წერა შეწყვიტო, თუმცა ვფიქრობ, რაც დასაწერი მქონდა, უკვე დავწერე.