ეს ადა­მი­ა­ნი წარ­მა­ტე­ბუ­ლი ქა­ლის მშვე­ნი­ე­რი ნი­მუ­შია. მი­უ­ხე­და­ვად ბევ­რი წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბი­სა და იმედ­გაც­რუ­ე­ბი­სა, ფარ-ხმალს არას­დროს ყრის. გული წყდე­ბა, რომ ამ ეტაპ­ზე სამ­შობ­ლოს­თვის არ უწევს იმ რე­სურ­სი­სა და გა­მოც­დი­ლე­ბის და­ხარ­ჯვა, რო­მე­ლიც პე­რი­ო­დუ­ლად უცხო­ეთ­ში და­უგ­როვ­და. მის­თვის პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლია გა­რე­მოს დაც­ვა და ოც­ნე­ბად აქვს, ოდეს­მე ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბე­ბის დაც­ვის კუ­თხი­თაც იმუ­შა­ოს. "ტი­პი­უ­რი გუ­რუ­ლი“ ნინო შა­რა­ში­ძე ამ­ჟა­მად ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის გა­რე­მო­სა და ჯან­მრთე­ლო­ბის ევ­რო­პუ­ლი ცენ­ტრის ტექ­ნი­კუ­რი ოფი­ცე­რია და გერ­მა­ნი­ის ქა­ლაქ ბონ­ში ცხოვ­რობს. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ გა­ე­რო­ში მუ­შა­ო­ბა პრეს­ტი­ჟუ­ლი და ბევ­რის­თვის სა­ოც­ნე­ბოა, ნოს­ტალ­გი­ით გა­მოწ­ვე­ულ ემო­ცი­ებს ვე­რა­ფერს უხერ­ხებს:

"ვერ წარ­მო­მიდ­გე­ნია უფრო დიდი პრო­ფე­სი­უ­ლი ბედ­ნი­ე­რე­ბა, ვიდ­რე სა­კუ­თარ ქვე­ყა­ნა­ში რა­ი­მე სა­სარ­გებ­ლოს გა­კე­თე­ბაა. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ცხოვ­რე­ბა ჩემ­თვის ბედ­ნი­ე­რე­ბა, აქ ცხოვ­რე­ბა კი სა­ვალ­დე­ბუ­ლო სამ­სა­ხუ­რი­ვი­თაა. ჩემი სუნ­თქვა და არ­სე­ბო­ბა სა­ქარ­თვე­ლოა და ამას ფი­ზი­კუ­რად ვგრძნობ. მე­ნატ­რე­ბა, მე­ტი­რე­ბა, ჟრუ­ან­ტე­ლი მივ­ლის, სულ მე­ფიქ­რე­ბა, რა და რო­გორ უნდა გა­კეთ­დეს, რომ ის სა­ქარ­თვე­ლო გვქონ­დეს, რო­გო­რიც ყვე­ლას გვინ­და, ისე­თი იყოს, რომ არც მე და არც სხვას დიდი ხნით არ დას­ჭირ­დეს უცხო­ეთ­ში ყოფ­ნა“.

ambebi.ge-სთვის გერ­მა­ნი­ი­დან გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და ბუ­ნებ­რი­ვი რე­სურ­სე­ბის მი­ნის­ტრის ყო­ფი­ლი მო­ად­გი­ლე და პო­ლი­ტი­კოს - გოგ­ლა ჟვა­ნი­ას მე­უღ­ლე ნინო შა­რა­ში­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა.

• ბავ­შვო­ბა საყ­ვა­რელ ქუ­ჩა­ზე

1971 წელს მო­ვევ­ლი­ნე ქვე­ყა­ნას, სა­დაც ორი წლით უფ­რო­სი ძმა დამ­ხვდა… კა­ხას წყა­ლო­ბით ბი­ჭე­ბის გა­რე­მოც­ვა­ში ვიზ­რდე­ბო­დი, სულ მათ ვბა­ძავ­დი და მათ­ნა­ი­რი მინ­დო­და ვყო­ფი­ლი­ყა­ვი. მან­ქა­ნებ­ზე და გან­სა­კუთ­რე­ბით ფეხ­ბურ­თის თა­მაშ­ზე ვგიჟ­დე­ბო­დი და თუ ვინ­მე გა­ბე­დავ­და და მე­ტყო­და, - გოგო ხარ და ფეხ­ბურთს არ გა­თა­მა­შებ­თო, - ვე­უბ­ნე­ბო­დი, მოდი, ვი­ჭი­და­ოთ და ვინც მო­ე­რე­ვა, იმან ითა­მა­შოს - მეთ­ქი. ჩემ­ხე­ლებს თით­ქმის ყვე­ლას ვე­რე­ო­დი. იმ­ჟა­მად სა­ბურ­თა­ლო­ზე ვცხოვ­რობ­დი, ერთ პა­ტა­რა საყ­ვა­რელ ქუ­ჩა­ზე (ამ ქუ­ჩა­ზე 20 წლის ასაკ­ში ისევ დავ­ბრუნ­დით სა­ცხოვ­რებ­ლად და დღემ­დე იქ ვცხოვ­რობთ). ვე­ლო­სი­პე­დით სი­ა­რუ­ლი მიყ­ვარ­და, უზარ­მა­ზა­რი ვე­ლო­სი­პე­დი მყავ­და "უკ­რა­ი­ნა“, პედ­ლებს ძლივს ვწვდე­ბო­დი, მაგ­რამ ხე­ლებ­გაშ­ვე­ბუ­ლი ვა­ტა­რებ­დი. კარ­გად ვცუ­რავ­დი, ზა­ფხუ­ლო­ბით ზღვა­ზე, რომ მივ­დი­ო­დით, ძა­ლი­ან ღრმად გავ­დი­ო­დი, იქაც ბი­ჭებს ვე­ჯიბ­რე­ბო­დი, ზამ­თარ­ში - თხი­ლა­მუ­რე­ბით სრი­ალ­შიც, თუმ­ცა ამა­ში სხვა გოგო- ბი­ჭე­ბი მჯობ­ნიდ­ნენ. 9 წლის ვი­ყა­ვი, როცა ჩემი მშობ­ლე­ბი და­შორ­დნენ და სა­ბურ­თა­ლო­დან დიღ­მის მა­სივ­ში გა­და­ვე­დით სა­ცხოვ­რებ­ლად. სკო­ლაც შე­ვიც­ვა­ლე - 25-ე სკო­ლი­დან 169-ეში გა­და­ვე­დი.

• "მამა ან­ტი­საბ­ჭო­უ­რი სუ­ლის­კვე­თე­ბით გვზრდი­და"

დედა ფი­ლო­ლო­გი, მამა კი ფი­ლო­სო­ფო­სი იყო. ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო მშობ­ლე­ბი მყავ­და, მამა - გან­სა­კუთ­რე­ბით, რო­მე­ლიც შვი­ლებს ბავ­შვო­ბი­დან ან­ტი­საბ­ჭო­თა იდე­ე­ბით გვა­საზ­რდო­ებ­და. დედა ამას ძა­ლი­ან გა­ნიც­დი­და და ეში­ნო­და. მა­გა­ლი­თად, მოჰ­ყავ­და ზვი­ა­დი­სა და მე­რა­ბის ცხოვ­რე­ბა და მა­მას საყ­ვე­დუ­რობ­და, რა­ტომ რის­კავ და რა ცხოვ­რე­ბას სთა­ვა­ზობ ბავ­შვებ­სო. კახა 2 წლით უფ­რო­სი იყო ჩემ­ზე, ძა­ლი­ან პო­ე­ტუ­რი, გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი, ამა­ვე დროს, "მო­ლი­დე­რო" ტიპი, ბევ­რს წერ­და. ისე­თი სივ­რცე იყო, ქუ­ჩა­საც რომ ვერ აუვ­ლი­დი გვერდს, მით უმე­ტეს, თუ ლი­დე­რო­ბა­ზე გქონ­და პრე­ტენ­ზია. მას შე­ეძ­ლო მთე­ლი ღამე ეკი­თხა, დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში კი "მა­გა­რი“ ბი­ჭის იმი­ჯი ჰქო­ნო­და. ძა­ლი­ან კარ­გი ძმა მყავ­და, ძა­ლი­ან... უბან­ში პო­პუ­ლა­რუ­ლი იყო, გა­რეგ­ნო­ბაც გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ჰქონ­და... ალ­ბათ მა­მას გავ­ლე­ნა იყო, ერ­თთა­ვად სის­ტე­მის წი­ნა­აღ­მდე­გი რომ იყო და ყვე­ლა უსა­მარ­თლო­ბას აპ­რო­ტეს­ტებ­და. კა­ხას მუდ­მი­ვად წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბა ჰქონ­და სკო­ლის კომ­კავ­ში­რის მდი­ვან­თან და დი­რექ­ტორ­თან. დირექ­ტორს კა­ბი­ნეტ­ში სტა­ლი­ნის სუ­რა­თი ეკი­და. ერთხელ კა­ხამ საპ­რო­ტეს­ტო ლექ­სი და­წე­რა და დი­რექ­ტორს კა­ბი­ნეტ­ში შე­უგ­ზავ­ნა. მა­შინ ჩემი მშობ­ლე­ბი პედ­საბ­ჭო­ზე და­ი­ბა­რეს.

მა­მას ოც­ნე­ბა იყო საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი­დან წას­ვლა, მაგ­რამ ვერ გა­მო­უ­ვი­და.. ამ დროს და­ი­წყო ეროვ­ნუ­ლი მოძ­რა­ო­ბა და ეს ისეთ დიდ თან­ხვედ­რა­ში იყო ჩემი ცხოვ­რე­ბის ოც­ნე­ბას­თან... იმ ოც­ნე­ბით ვიზ­რდე­ბო­დით, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს მო­მა­ვა­ლი არის სა­დღაც, და­მო­უ­კი­დე­ბელ ევ­რო­პულ სივ­რცე­ში. 1987 წლი­დან და­წყე­ბუ­ლი, ყვე­ლა პრო­ცეს­ში აქ­ტი­უ­რად ვი­ყა­ვით ჩარ­თუ­ლი. ეს 16-17 წლის გო­გო­ნე­ბი ისე ვგულ­შე­მატ­კივ­რობ­დით ეროვ­ნულ მოძ­რა­ო­ბას, ამ ცვლი­ლე­ბებ­ზე დიდი ვნე­ბა ჩვენ­თვის არ არ­სე­ბობ­და. ისე­თი გან­ცდა გვქონ­და, სხვა სამ­ყა­რო­ში ვა­ბი­ჯებ­დით...

• "ყვე­ლა­ფერ­ზე გუ­რუ­ლო­ბა მა­წე­რია"

თავ­და­პირ­ვე­ლად ჟურ­ნა­ლის­ტო­ბა მინ­დო­და, დავ­დი­ო­დი ჟურ­ნა­ლის­ტთა სკო­ლა­ში, სა­დაც ნო­დარ ტა­ბი­ძე გვი­კი­თხავ­და ლექ­ცი­ებს. მერე ძა­ლი­ან დიდი მო­თხოვ­ნე­ბი წა­ვუ­ყე­ნე ჩემს თავს და გა­დავ­წყვი­ტე, რომ არ ვიქ­ნე­ბო­დი კარ­გი ჟურ­ნა­ლის­ტი. ფსი­ქო­ლო­გო­ბაც მინ­დო­და, ფი­ლო­ლო­გო­ბაც... მოკ­ლედ, ყვე­ლა­ფე­რი მინ­დო­და, გარ­და ეკო­ნო­მი­კი­სა და ბო­ლოს ეკო­ნო­მი­კურ­ზე ჩა­ვა­ბა­რე - ჩემი მე­გობ­რე­ბი აბა­რებ­დნენ და ხუ­თი­ვე მოვ­ხვდით. დე­დაც გუ­რუ­ლია, დო­ლი­ძეა გვა­რად. ორ­მხრი­ვად გუ­რუ­ლი ვარ, ტი­პი­უ­რი გუ­რუ­ლი. ვფიქ­რობ, მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა ხელს მიშ­ლის გუ­რუ­ლო­ბა - ძა­ლი­ან ემო­ცი­უ­რი ვარ. მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა ყვე­ლა რომ გას­წავ­ლის, ემო­ცი­ე­ბი უნდა მარ­თოო, სულ ვფიქ­რობ­დი, რამ­დე­ნად დიდი ფორა აქვთ ადა­მი­ა­ნებს, ვი­საც არა­ნა­ი­რი ძა­ლის­მე­ვა არ სჭირ­დე­ბა და ეს ბუ­ნებ­რი­ვად გა­მოს­დის-მეთ­ქი. გუ­რულს ეს არაფ­რით არ გა­მო­უ­ვა. სა­ხე­ზე, ქცე­ვა­ზე და ყვე­ლა­ფერ­ზე მა­წე­რია გუ­რუ­ლო­ბა. გა­ე­რო­ში ვმუ­შა­ობ, სა­დაც ემო­ცი­ე­ბის მარ­თვა ლა­მის ერთ-ერთი მთა­ვა­რი კომ­პე­ტენ­ცი­აა, თუმ­ცა მე ეს ნაკ­ლე­ბად გა­მომ­დის... მიყ­ვარს გუ­რია, იქა­უ­რი ტე­ნი­ა­ნი სურ­ნე­ლი სულ მე­ნატ­რე­ბა, ვგიჟ­დე­ბი ყვე­ლა­ფე­რი გა­დამ­წვა­ნე­ბუ­ლი რო­მაა. მაგ­რამ ეს გუ­რუ­ლი ხა­სი­ა­თი....

• "ჩემი ყვე­ლა­ზე დიდი ტკი­ვი­ლი"

ჩემი უდი­დე­სი ტრა­გე­დია ჩემს ძმას უკავ­შირ­დე­ბა, სა­ში­ნე­ლე­ბა დაგ­ვა­ტყდა თავს. ჩემი 22 წლის ძმა 1991 წელს ქუ­ჩა­ში მოკ­ლეს. ეს ამ­ბა­ვი დო­ლი­ძე­ზე მოხ­და - ნას­ვამ­მა დო­ლი­ძე­ლებ­მა თა­ვის­სა­ვე უბან­ში მოკ­ლეს ჩემი ძმა. ისი­ნი სამ­ნი იყ­ვნენ და სი­გა­რე­ტის გამო შე­კამთდნენ.

ეს ერთი ტრა­გე­დია იყო, მე­ო­რე კი სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სე­ბი, - ყვე­ლა მოს­ყი­დუ­ლი იყო, ჩვე­ნი ად­ვო­კა­ტიც კი. მკვლე­ლი, რო­მელ­საც არც უა­რუყ­ვია მკვლე­ლო­ბა, სა­სა­მარ­თლო დარ­ბა­ზი­დან გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს, იმ მო­ტი­ვით, თით­ქოს­და თავს იცავ­დაო. ისე გა­მო­იყ­ვა­ნეს, თით­ქოს ჩემი ძმა და­ეს­ხა სა­მი­ვეს თავს, ისი­ნი კი იგე­რი­ებ­დნენ. იმ დრო­ის­თვის უკვე ბევ­რი უსა­მარ­თლო­ბა მქონ­და ნა­ნა­ხი, საბ­ჭო­თა პე­რი­ო­დი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, ეს ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ყო­ველ­დღი­უ­რო­ბა იყო, მაგ­რამ ასე­თი - არა­ფე­რი. კა­ხას დიდი და ძლი­ე­რი სა­მე­გობ­რო ჰყავ­და. მზად იყ­ვნენ შუ­რის­ძი­ე­ბის­თვის, მაგ­რამ დედა ყვე­ლას სა­თი­თა­ოდ ეხ­ვე­წე­ბო­და, - შვი­ლე­ბო, ფიქ­რიც არ გა­ბე­დო­თო. სულ ეში­ნო­და, კა­ხას მე­გობ­რებს სა­მა­გი­ე­რო არ გა­და­ე­ხა­დათ. არ ვა­ჭარ­ბებ, კახა ყვე­ლას­თვის სა­თაყ­ვა­ნე­ბე­ლი, ლა­მა­ზი, ნი­ჭი­ე­რი და კარ­გი ადა­მი­ა­ნი იყო. ამას­თა­ნა­ვე, ის ძლი­ე­რი, პო­ე­ტუ­რი, სა­მარ­თლი­ა­ნი, გო­გო­ნე­ბის­თვის სა­სურ­ვე­ლი ბიჭი და ბი­ჭე­ბის­თვის სა­სურ­ვე­ლი მე­გო­ბა­რი იყო. მოკ­ლედ, ძა­ლი­ან მძი­მედ გა­და­ვი­ტა­ნეთ ეს ტრა­გე­დია, ჩემი მშობ­ლე­ბი ამ დროს უკვე 60-ს გა­და­ცი­ლე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვნენ. ეს უმ­ძი­მე­სი დარ­ტყმა იყო ჩვენ­თვის ყვე­ლას­თვის. მაგ­რამ მო­ხუ­ცი მშობ­ლე­ბი მთლად გა­ნად­გურ­დნენ. მამა მა­ლე­ვე გარ­და­იც­ვა­ლა.

• "ცოტა ხან­ში, გოგ­ლაც გა­მოჩ­ნდა ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში"

ცოტა ხან­ში, გოგ­ლა გა­მოჩ­ნდა ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში. ის "მწვა­ნე­თა მოძ­რა­ო­ბა­ში“ გა­ვი­ცა­ნი, მა­შინ 21 წლის სტუ­დენ­ტი ვი­ყა­ვი. მა­ნამ­დე, ერთი მე­გო­ბა­რი მყავ­და, ჩემ­თან იყო, დე­დას ტე­ლე­ფო­ნე­ბის წიგ­ნა­კი ჰქონ­და, ალ­ფა­ბეტს რომ ჩა­მოვ­ყე­ვით, მ-ზე ეწე­რა - "მწვა­ნე­ე­ბი“. მე­გო­ბა­რი მე­უბ­ნე­ბა, მო­ი­ცა, მანდ დავრე­კოთ, მათი სპი­კე­რი - ზურა ჟვა­ნია მომ­წონ­სო. ვუ­თხა­რი, რა­ტომ მოგ­წონს, ბე­ბე­რია-მეთ­ქი. იმ ასაკ­ში დი­დად მეჩ­ვე­ნე­ბო­და. 1992 წლის არ­ჩევ­ნე­ბის წინა პე­რი­ო­დი იყო და ზუ­რას­თან ტე­ლე­ფო­ნით და­კავ­ში­რე­ბა რთუ­ლი იყო. დავ­რე­კეთ და მაკა მდი­ვანს ეუბ­ნე­ბა, ნანა ვარ, დევ­და­რი­ა­ნი, სას­წრა­ფო საქ­მე მაქ­ვსო. ზუ­რამ ყურ­მი­ლი აიღო, და მაკა ეუბ­ნე­ბა, - ზურა, ნანა არ ვარ, მაკა ვარ და ძა­ლი­ან მიყ­ვარ­ხა­რო. ზუ­რას გა­ე­ღი­მა, მაგ­რამ თბი­ლად მო­ი­შო­რა, უთხრა, ახლა არ­ჩევ­ნე­ბი გვაქვს და როცა ჩა­ივ­ლის, მერე და­მი­რე­კეო.

არ­ჩევ­ნებ­მა "მწვა­ნე­ე­ბის­თვის“ ტრი­უმ­ფა­ლუ­რად ჩა­ი­ა­რა, მა­კას არ და­ვი­წყნია, ზუ­რას და­უ­რე­კა და ეუბ­ნე­ბა - გა­მარ­ჯო­ბა ზურა, სიყ­ვა­რუ­ლის თა­ო­ბა­ზე რომ გა­წუ­ხებ­დით, მე ის ვარო. ძა­ლი­ან სა­სა­ცი­ლო იყო... ეს ყვე­ლა­ფე­რი, რა თქმა უნდა, იუ­მო­რის დო­ნე­ზე დარ­ჩა. მა­კას ინი­ცი­ა­ტი­ვით­ვე შე­ვე­დით "მწვა­ნე­ებ­ში“. გა­რე­მოს დაც­ვა ყო­ველ­თვის მა­ინ­ტე­რე­სებ­და. "მწვა­ნე­ებს“ დიდი გეგ­მე­ბი ჰქონ­დათ, ევ­რო­პარ­ლა­მენ­ტა­რებ­თან ურ­თი­ერ­თობ­დნენ, ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო გუნ­დი იყო და გული მწყდე­ბა, რომ მერე "მოქკავ­ში­რად" გა­და­იქ­ცნენ და სულ სხვა მი­მარ­თუ­ლე­ბით წა­ვიდ­ნენ. მათ სხვა მას­შტა­ბე­ბის პო­ლი­ტი­კუ­რი ამ­ბი­ცი­ე­ბი გა­უჩ­ნდათ, თო­რემ, მა­შინ­დე­ლი "მწვა­ნე­თა მოძ­რა­ო­ბა“ იყო სუ­პერპროგ­რე­სუ­ლი ძალა.

თვი­თონ ზურა იყო ძა­ლი­ან პროგ­რე­სუ­ლი ადა­მი­ა­ნი. მდგრა­დი გან­ვი­თა­რე­ბის პრინ­ცი­პე­ბი ისე ეს­მო­და, რო­გორც არა­ვის იმ­დრო­ინ­დელ სა­ქარ­თვე­ლო­ში (და შე­იძ­ლე­ბა მის ფარ­გლებს გა­რე­თაც). მოკ­ლედ, ძა­ლი­ან მომ­წონ­და იქ ყოფ­ნა. მა­შინ პო­ლი­ტექ­ნი­კურ­ში ვმუ­შა­ობ­დი კა­თედ­რა­ზე, პა­რა­ლე­ლუ­რად კი "მწვა­ნე­ებ­ში“ დავ­დი­ო­დი, სა­დაც შევ­ხვდი გოგ­ლას. ზურა რამ­დე­ნა­დაც სწრა­ფი იყო მოქ­მე­დე­ბა­სა თუ აზ­როვ­ნე­ბა­ში, გოგ­ლა იმ­დე­ნად ნელი და დინ­ჯი იყო, ტი­პი­უ­რი ლე­ჩხუ­მე­ლი (ბე­ბია ყავ­და ლე­ჩხუ­მი­დან, სო­ფელ დერ­ჩი­დან, რო­მელ­ზეც გიჟ­დე­ბო­და)... ძმე­ბი რა­დი­კა­ლუ­რად გან­სხვავ­დე­ბოდ­ნენ ერ­თმა­ნე­თის­გან. ზუ­რას შე­ეძ­ლო ერთ ღა­მე­ში ერთი წიგ­ნი წა­ე­კი­თხა, 4 სა­ა­თი სძი­ნე­ბო­და და მე­ო­რე დღეს ფორ­მა­ში ყო­ფი­ლი­ყო. მარ­თლაც უნი­კა­ლუ­რად ნი­ჭი­ე­რი იყო. ზო­გა­დად, მათი ოჯა­ხი იყო ყვე­ლა­ზე დიდი სიმ­დიდ­რე, ზუ­რას და გოგ­ლას სა­ო­ცა­რი დედ-მამა ჰყავ­დათ.

• "ძა­ლი­ან გან­ვიც­დი, ჩა­მოს­ვლა რომ ვერ მო­ვა­ხერ­ხე"

შე­ვარ­დნა­ძე ჩემ­თვის ბავ­შვო­ბი­დან მი­უ­ღე­ბე­ლი იყო, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი მას შემ­დეგ, რაც ზუ­რას ათას­გვა­რი ბინ­ძუ­რი ჭორი აუ­გო­რა, ხან უკა­ნო­ნო შვი­ლო­ბას აბ­რა­ლებ­დნენ, ხან ეთ­ნი­კურ წარ­მო­მავ­ლო­ბა­ზე უვრცე­ლებ­დნენ ჭო­რებს. ისეთ ოჯახ­ში გა­ვი­ზარ­დე, სა­დაც ეთ­ნი­კუ­რი ნიშ­ნით ადა­მი­ა­ნე­ბის გარ­ჩე­ვა­ზე ლა­პა­რა­კი არ ყო­ფი­ლა, ყვე­ლას ერ­თნა­ი­რად ვცემ­დით პა­ტივს და არა­ვის ვან­სხვა­ვებ­დით. გოგ­ლას არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ოჯა­ხი ჰქონ­და, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ დედა ეთ­ნი­კუ­რად არა­ქარ­თვე­ლი იყო, ძა­ლი­ან ქარ­თუ­ლი. მათ­თან სი­ახ­ლო­ვემ ბევ­რი რამ შემ­ძი­ნა.

გოგ­ლას მშობ­ლებ­ზე ვგიჟ­დე­ბო­დი, სა­ოც­რად თბი­ლე­ბი, დახ­ვე­წი­ლე­ბი და გა­ნათ­ლე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვნენ. დიდი სა­ნა­თე­საო ჰყავ­დათ ორი­ვე მხრი­დან და მათი სახ­ლი ყვე­ლას შეკ­რე­ბის ად­გი­ლი იყო. მამა გოგ­ლა­სა­ვით დინ­ჯი და კე­თილ­შო­ბი­ლი, დედა კი აქ­ტი­უ­რი, ენერ­გი­უ­ლი და სა­ოც­რად კე­თი­ლი - ყვე­ლა­ზე გა­და­ყო­ლი­ლი იყო. გერ­მა­ნი­ა­ში ვი­ყა­ვი, როცა რემა დე­ი­და გარ­და­იც­ვა­ლა, გოგ­ლა სამი დღით ადრე ჩა­ვი­და სა­ქარ­თვე­ლო­ში. მე და ჩემი ში­ლე­ბი კი კო­ვი­დის გამო, სა­ერ­თოდ ვერ ჩა­ვე­დით და დღემ­დე ამას ძა­ლი­ან გან­ვიც­დი....

• "გეხ­ვე­წე­ბი, პა­ლა­ტა­ში შე­ვარ­დნა­ძე­ზე ცუდი არა­ფე­რი თქვაო"

გოგ­ლას ლა­პა­რა­კი არ უყ­ვარს და მხო­ლოდ ქცე­ვით მაგ­რძნო­ბი­ნა სიყ­ვა­რუ­ლი, მთე­ლი მისი ქმე­დე­ბე­ბით გა­მო­ხა­ტავ­და ამას. სხვა­თა შო­რის, 22 აპ­რილს ვი­ქორ­წი­ნეთ - დე­და­მი­წის დღეს, სპე­ცი­ა­ლუ­რად არ დაგ­ვიმ­თხვე­ვია... შე­უღ­ლე­ბა ვიწ­რო წრე­ში აღ­ვნიშ­ნეთ, მძი­მე პე­რი­ო­დი იყო - აფხა­ზე­თის ომი... ქორ­წი­ნე­ბის პირ­ვე­ლი პე­რი­ო­დი­დან რაც მახ­სენ­დე­ბა, ეს არის ომი, პო­ლი­ტი­კუ­რი სა­უბ­რე­ბი... რო­გორც უკვე ვთქვი, მა­მა­ჩე­მის­თვის შე­ვარ­დნა­ძე სრუ­ლი­ად მი­უ­ღე­ბე­ლი იყო და როცა გოგ­ლას მივ­ყვე­ბო­დი ცო­ლად, მა­შინ ზუ­რას გა­მოკ­ვე­თი­ლი პრო­შე­ვარ­დნა­ძის­ტუ­ლი პო­ზი­ცია ეჭი­რა. ამა­ზე ცოტა არ იყოს, ვნერ­ვი­უ­ლობ­დი. მამა თა­ვის აზ­რებს არას­დროს მა­ლავ­და და გან­ვიც­დი­დი, პირ­ვე­ლი­ვე შეხ­ვედ­რა­ზე რამე უხერ­ხუ­ლო­ბა არ შე­ექ­მნა. მახ­სოვს, ვეხ­ვე­წე­ბო­დი, შე­ვარ­დნა­ძე­ზე ცუდი არა­ფე­რი თქვა-მეთ­ქი. იმ პირ­ველ სა­ღა­მოს გაგ­ვი­წია ან­გა­რი­ში. ჩემ­თვი­საც იმ­დე­ნად მი­უ­ღე­ბე­ლი იყო შე­ვარ­დნა­ძე, მეც გა­მოვ­ხა­ტავ­დი ამას. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ის პე­რი­ო­დია, როცა ზურა არის შე­ვარ­დნა­ძის უახ­ლო­ე­სი, მე კი სულ პრო­ტესტს და უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბას გა­მოვ­ხა­ტავ. ერთი სა­სა­ცი­ლო მო­მენ­ტი მახ­სენ­დე­ბა: მუ­ცე­ლი ამ­ტკივ­და და სამ­შო­ბი­ა­რო­ში უნდა წა­მიყ­ვა­ნონ, 1994 წლის 8 მარ­ტია, პა­ტა­რა ვარ, დე­დამ­თი­ლი მე­უბ­ნე­ბა, რა­ღაც უნდა გთხო­ვო და შე­მის­რუ­ლეო. მეგო­ნა, მე­ტყო­და ექი­მებს და­უ­ჯე­რეო ან რა­ი­მე მსგავსს, ის კი მე­უბ­ნე­ბა - გეხ­ვე­წე­ბი, პა­ლა­ტა­ში შე­ვარ­დნა­ძე­ზე ცუდი არა­ფე­რი თქვაო. ისე გა­ნიც­დი­და ამ და­პი­რის­პი­რე­ბულ აზ­რებს, სამ­შო­ბი­ა­რო­ში მი­მა­ვალ­საც ამას მთხოვ­და. ძა­ლი­ან სა­სა­ცი­ლო იყო. სამ­წუ­ხა­როდ, მე მარ­თა­ლი აღ­მოვ­ჩნდი, სა­ბო­ლო­ოდ, შე­ვარ­დნა­ძემ ზურა და­უნ­დობ­ლად გა­წი­რა...

• ორ­ჯერ გა­რე­მოს დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში და ორ­ჯერ - გა­ე­რო­ში

ნინო ჩხო­ბა­ძეს "მწვა­ნე­ე­ბი­დან“ ვიც­ნობ­დი. მი­ნის­ტრად რომ და­ნიშ­ნეს, მეც შე­მომ­თა­ვა­ზა სა­მი­ნის­ტრო­ში მის­ვლა. სა­ინ­ტე­რე­სო პე­რი­ო­დი იყო. მწვა­ნე­ე­ბი­დან მი­სუ­ლი ნინო გა­რე­მოს­დაც­ვით სფე­რო­ში სა­ერ­თა­შო­რი­სო ვარ­სკვლა­ვად იქცა. ბევ­რი ისე­თი კა­ნო­ნი მი­ვი­ღეთ და ისეთ მრა­ვალ­მხრივ ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბას მი­ვუ­ერ­თდით, სა­კა­ნონ­მდებ­ლო დო­ნე­ზე გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი სტან­დარ­ტე­ბით სა­ქარ­თვე­ლო გა­მორ­ჩე­უ­ლად პროგ­რე­სუ­ლი იყო მთელს პოსტსაბ­ჭო­თა სივ­რცე­ში. ზურა იმ­ხა­ნად პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რე იყო და კარ­გად ეს­მო­და, რა იყო გა­რე­მოს დაც­ვა, რაც პოსტსაბ­ჭო­თა სივ­რცე­ში იშ­ვი­ა­თი გა­მო­ნაკ­ლი­სი იყო. მერე, სა­ა­კაშ­ვი­ლის პე­რი­ოდ­ში კი და­ე­რივ­ნენ გა­რე­მოს­დაც­ვით კა­ნონ­მდებ­ლო­ბას, მაგ­რამ 90-ია­ნე­ბის ბო­ლოს, ჩვე­ნი სა­მი­ნის­ტრო წამ­ყვა­ნი იყო. ბევრ მი­ნის­ტრთან მი­მუ­შა­ვია, მათ შო­რის გოგა ხა­ჩი­ძეს­თან, რო­მელ­მაც გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რის, თუ შე­კა­მა­თე­ბის გამო სამ­სა­ხუ­რი­დან ძა­ლი­ან ცუდი ფორ­მით გა­მა­თა­ვი­სუფ­ლა (სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის და გა­რე­მოს დაც­ვი­თი პო­ლი­ტი­კის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სის მო­ად­გი­ლე ვი­ყა­ვი).

ამის შემ­დეგ ჟე­ნე­ვა­ში წა­ვე­დი და გა­ე­რო­ში და­ვი­წყე მუ­შა­ო­ბა. არ­ჩევ­ნე­ბამ­დე სამი თვით ადრე სა­ქარ­თვე­ლო­ში დავ­ბრუნ­დი და ჩა­ვერ­თე "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის“ სა­არ­ჩევ­ნო შტაბ­ში, მათ შო­რის, გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი პროგ­რა­მის შე­მუ­შა­ვე­ბა­ში. მერე მოხ­და ცვლი­ლე­ბა, რა­საც მოჰ­ყვა ჩემი და ხა­თუ­ნა გო­გა­ლა­ძის ისევ გა­რე­მოს დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში დაბ­რუ­ნე­ბა. ფაქ­ტობ­რი­ვად, თა­ვი­დან მოგ­ვი­წია სა­ა­კაშ­ვი­ლის დროს დაშ­ლი­ლი სა­მი­ნის­ტროს აღ­დგე­ნა. მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლე ვი­ყა­ვი, ორი­ვეს კარ­გად გვეს­მო­და რა იყო გა­სა­კე­თე­ბე­ლი, თუმ­ცა სრუ­ლი­ად ხელ-ფეხ­შეკ­რუ­ლე­ბი აღ­მოვ­ჩნდით. ბევ­რი სირ­თუ­ლე გა­დაგ­ვხდა თავს და სა­ბო­ლო­ოდ, ჩვენს მიერ და­სა­ხუ­ლი მიზ­ნე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა ვერ შევ­ძე­ლით, რაც ჩემ­თვის დღემ­დე ძა­ლი­ან მტკივ­ნე­უ­ლია. ეს იყო სფე­რო, რო­მელ­საც ძა­ლი­ან ცოტა გულ­შე­მატ­კი­ვა­რი ჰყავ­და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში.

მერე მოხ­სნეს ხა­თუ­ნა, მეც წა­მო­ვე­დი და ისევ ჟე­ნე­ვა­ში დავ­ბრუნ­დი. წე­ლი­წად­ნა­ხე­ვა­რი გა­ე­როს ევ­რო­პის ეკო­ნო­მი­კუ­რი კო­მი­სი­ის გა­რე­მოს დაც­ვით გან­ყო­ფი­ლე­ბა­ში ვი­მუ­შა­ვე, შემ­დეგ ისევ სა­ქარ­თვე­ლო­ში დავ­ბრუნ­დი. ახლა კი ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში გა­რე­მოს დაც­ვის, ჯან­დაც­ვი­სა და ტრან­სპორ­ტის სა­კი­თხებ­ზე ვმუ­შა­ობ. ეს გან­ყო­ფი­ლე­ბა ბა­ზი­რე­ბუ­ლია გერ­მა­ნი­ა­ში, ვცხოვ­რობ ქა­ლაქ ბონ­ში და ვმუ­შა­ობთ 56 ქვეყ­ნის სამ სექ­ტორ­თან, რათა ევ­რო­პის რე­გი­ონ­ში შე­ვამ­ცი­როთ ტრან­სპორ­ტით გა­მოწ­ვე­უ­ლი და­ბინ­ძუ­რე­ბა, გა­მო­ნა­ბოლ­ქვი, ხმა­უ­რი, და მო­ვახ­დი­ნოთ მაქ­სი­მა­ლუ­რად ჯან­სა­ღი ტრან­სპორ­ტის წა­ხა­ლი­სე­ბა, რო­გო­რი­ცაა ვე­ლო­სი­პე­დით სი­ა­რუ­ლი და გა­რე­მოს­თვის უვ­ნე­ბე­ლი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ტრან­სპორ­ტი. ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო საქ­მეა და უდი­დეს სი­ა­მოვ­ნე­ბას მო­მა­ნი­ჭებს, თუ კი რე­ა­ლურ შე­დე­გებს მი­ვაღ­წევთ.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში მუ­შა­ო­ბის სურ­ვი­ლი ჩემს აქ ყოფ­ნას მუდ­მი­ვად თან გას­დევს. ვერ წარ­მო­მიდ­გე­ნია უფრო დიდი პრო­ფე­სი­უ­ლი ბედ­ნი­ე­რე­ბა, ვიდ­რე სა­კუ­თარ ქვე­ყა­ნა­ში რა­ი­მე სა­სარ­გებ­ლოს გა­კე­თე­ბა.

• "ოჯახ­მა ერ­თად მო­ვი­ყა­რეთ თავი"

დე­დას ჩემი ძმის­თვის უნ­დო­და ბექა და­ერ­ქმია, მაგ­რამ არ და­არ­ქვა და უფ­როს შვილს მე და­ვარ­ქვი ეს სა­ხე­ლი. მე­ო­რე შვილს ზურა ჰქვია და ორი­ვე­ნი ბი­ძებ­თან არი­ან კავ­შირ­ში... ჩემი უფ­რო­სი შვი­ლი გერ­მა­ნი­ის სა­უ­ნი­ვერ­სი­ტე­ტო ქა­ლაქ აა­ხენ­ში სწავ­ლობს კომ­პი­უ­ტე­რულ მეც­ნი­ე­რე­ბას, ზურა კი ბო­ნის სა­ერ­თა­შო­რი­სო სკო­ლა­ში და­დის. ის ბევ­რს ფიქ­რობს მო­მა­ვალ პრო­ფე­სი­ა­ზე და ამ ბოლო დროს ინ­ჟი­ნე­რი­ამ და­ა­ინ­ტე­რე­სა. აქ ეს დარ­გი ძა­ლი­ან კარ­გა­დაა გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი, თუმ­ცა ჯერ გერ­მა­ნუ­ლი არ იცის და ალ­ბათ ის­წავ­ლის.

გოგ­ლა 2 თვეა, რაც ბონ­შია, ერ­თად ვართ. მა­წუ­ხებს, რომ 90 წლის დედა მარ­ტო მყავს თბი­ლის­ში და წე­ლი­წად­ნა­ხე­ვა­რია არ მი­ნა­ხავს. ჩემი ოც­ნე­ბაა, ოდეს­მე ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბე­ბის კუ­თხით ვი­მუ­შაო. უსა­მარ­თლო­ბა ყვე­ლა სფე­რო­ში მი­უ­ღე­ბე­ლია და სა­მარ­თლებ­რივ სა­ხელ­მწი­ფო­ზე ვოც­ნე­ბობ.

• "ვთვლი, რომ ჯარ­ში ვარ..."

ევ­რო­პა­ში ცხოვ­რე­ბამ იცით, რა მაჩ­ვე­ნა? სა­ქარ­თვე­ლოს­თან შე­და­რე­ბით, აქ ისე­თი მძი­მე ბი­უ­როკ­რა­ტი­აა, სულ იმა­ზე ვფიქ­რობ, რო­გორ არი­ან ეს ქვეყ­ნე­ბი ასე­თი გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი, სად არის წარ­მა­ტე­ბის მთა­ვა­რი სა­ი­დუმ­ლო.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში როცა ხარ, არა­ფე­რი მოგ­წონს და გგო­ნია, სხვა­გან ყვე­ლა­ფე­რი უკე­თე­სია, ჩვე­ნი ქვეყ­ნე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას შო­რის გან­სხვა­ვე­ბა ძა­ლი­ან დი­დია, მაგ­რამ თი­თო­ე­ულ ადა­მი­ან­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში, თი­თო­ე­ულ უწყე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში გაქვს გან­ცდა, რომ ისი­ნი ჩვე­უ­ლებ­რი­ვე­ბი არი­ან, არაფ­რით უკე­თე­სე­ბი. ჩემი დაკ­ვირ­ვე­ბით, ევ­რო­პუ­ლი წარ­მა­ტე­ბის მთა­ვა­რი სა­ი­დუმ­ლო ორ რა­მე­შია - პრო­ფე­სი­ნა­ლიზმსა და დის­ციპ­ლი­ნა­ში (ამ უკა­ნას­კნელ­ში მა­ღა­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა, პა­ტი­ოს­ნე­ბა, არ­მო­ტყუ­ე­ბა შე­დის).

ნოს­ტალ­გი­ას ვერ აღ­გი­წერთ... სა­ქარ­თვე­ლო­ში ცხოვ­რე­ბა ჩემ­თვის ბედ­ნი­ე­რე­ბა, აქ ცხოვ­რე­ბა კი სა­ვალ­დე­ბუ­ლო სამ­სა­ხუ­რი­ვი­თაა. ჩემი სუნ­თქვა და არ­სე­ბო­ბა სა­ქარ­თვე­ლოა და ამას ფი­ზი­კუ­რად ვგრძნობ. მე­ნატ­რე­ბა, მე­ტი­რე­ბა, ჟრუ­ან­ტე­ლი მივ­ლის, სულ მე­ფიქ­რე­ბა, რა და რო­გორ უნდა გა­კეთ­დეს, რომ ის სა­ქარ­თვე­ლო გვქონ­დეს, რო­გო­რიც ყვე­ლას გვინ­და, ისე­თი იყოს, რომ არც მე და არც სხვას დიდი ხნით არ დას­ჭირ­დეს უცხო­ეთ­ში ყოფ­ნა. ეს არის და ეს...