მსოფ­ლიო ონ­კოს­ტა­ტის­ტი­კის თა­ნახ­მად, რამ­დე­ნი­მე ათე­ულ წე­ლი­წად­ში კი­ბო­თი ავა­დო­ბის 70% სა­შუ­ა­ლო და ხნი­ე­რი ასა­კის ადა­მი­ა­ნებ­ზე მოვა.

სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ნა­ცე­მე­ბი, ამ მხრივ, ემ­თხვე­ვა სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტა­ტის­ტი­კას. შუ­ახ­ნი­სა და მო­ხუ­ცე­ბულ­თა ასა­კის პა­ცი­ენ­ტებ­ში სიმ­სივ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი გა­ცი­ლე­ბით მა­ღა­ლია, ვიდ­რე ახალ­გაზ­რდებ­ში. ამას­თა­ნა­ვე, მნიშ­ვნე­ლო­ბა ენი­ჭე­ბა, კონ­კრე­ტუ­ლად რო­მელ სიმ­სივ­ნურ და­ა­ვა­დე­ბა­ზე ვსა­უბ­რობთ, მა­გა­ლი­თად, ამ სტა­ტის­ტი­კა­ში ხვდე­ბა ფილ­ტვის ან კუჭ-ნწლა­ვის კიბო, თუმ­ცა გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი სუ­რა­თი იკ­ვე­თე­ბა ძუ­ძუს კი­ბოს შემ­თხვე­ვა­ში.

ასაკ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი სიმ­სივ­ნის შე­სა­ხებ აკ. ფრი­დონ თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრის ონ­კო­ლო­გი ნანა ოთხო­ზო­რია გვე­სა­უბ­რა, რო­მელ­მაც ქა­ლებ­სა და მა­მა­კა­ცებ­ში გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ონ­კო­პა­თო­ლო­გი­ე­ბი და ისე­თი სა­ყუ­რა­დღე­ბო დე­ტა­ლე­ბი გა­ნი­ხი­ლა, რო­გო­რი­ცაა, მა­გა­ლი­თად, ფერ­ტი­ლო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა მკურ­ნა­ლო­ბის შემ­დეგ.

„თუ სიმ­სივ­ნის გავ­რცე­ლე­ბას ასა­კობ­რივ კა­ტე­გო­რი­ე­ბად დავ­ყოფთ, უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ ონ­კო­და­ა­ვა­დე­ბე­ბი და ახალ­გაზ­რდა ასა­კი დღემ­დე შეს­წავ­ლის სა­გა­ნია. ამის გამო, დიდი მნიშ­ვნე­ლო­ბა და­ა­ვა­დე­ბის გავ­რცე­ლე­ბა­სა და მის მკუ­რა­ნალ­ბას ენი­ჭე­ბა, რაც, ამ მკურ­ნა­ლო­ბის შე­სა­ბა­მის გვერ­დით ეფექ­ტე­ბტა­ნაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლურ მიდ­გო­მას სა­ჭი­რო­ებს რო­გორც მა­მა­კა­ცებ­ში, ასე­ვე ქალ­ბა­ტო­ნებ­ში.

ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გა­მოვ­ლე­ნის სტა­ტის­ტი­კას ე.წ. „სის­მსივ­ნის გა­ა­ხალ­გაზ­რდა­ვე­ბას“ ვერ და­ვარ­ქმევთ, თუმ­ცა არის კონ­კრე­ტუ­ლი ნა­ზო­ლო­გი­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც ად­რე­ულ ასაკ­ში ვლინ­დე­ბა. ამის მრა­ვა­ლი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ფაქ­ტო­რი არ­სე­ბობს, თუმ­ცა ერთ-ერთი სა­ფუძ­ვე­ლი გე­ნე­ტი­კუ­რი წი­ნას­წარ­გან­წყო­ბაა.

იმი­სათ­ვის, რომ აღ­ნიშ­ნუ­ლი მზარ­დი სტა­ტის­ტი­კუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბი შევ­ცვა­ლოთ, ად­რე­უ­ლი დი­აგ­ნოს­ტი­კა და სკრი­ნინ­გია სა­ჭი­რო, რაც ად­რე­ულ გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბა­სა და მაქ­სი­მა­ლუ­რად ეფექ­ტი­ან მკურ­ნა­ლო­ბა­საც გუ­ლის­ხმობს.“- გან­მარ­ტა ნანა ოთხზო­რი­ამ.

ქა­ლე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში გავ­რცე­ლე­ბით პირ­ველ ად­გილს ძუ­ძუს კიბო იკა­ვებს, თუმ­ცა ეს მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი სხვა­დას­ხვა ასა­კობ­რივ დი­ა­პა­ზონ­ში ვა­რი­რებს; თუ ნაკ­ლე­ბი პრო­ცენ­ტუ­ლო­ბით გვხვდე­ბა 18-29 წლის ასა­კის ადა­მი­ა­ნებ­ში, მსოფ­ლიო სტა­ტის­ტი­კით, და­ა­ვა­დე­ბულ­თა 36% 30-44 წლის პა­ცი­ენ­ტე­ბი არი­ან.

რაც შე­ე­ხე­ბა მა­მა­კა­ცებს, სა­წყის პო­ზი­ცი­ას ფილ­ტვის კიბო იკა­ვებს, ორი­ვე ნო­ზო­ლო­გი­ის შემ­თხვე­ვა­ში შე­საძ­ლე­ბე­ლია სკრი­ნინ­გი. 40-დან 70 წლის ჩათ­ვლით ასა­კის ქა­ლე­ბის­თვის. სკრი­ნინ­გი ით­ვა­ლის­წი­ნებს მა­მოგ­რა­ფი­ულ გა­მოკ­ვლე­ვას, პა­თო­ლო­გი­ის გა­მოვ­ლე­ნის შემ­თხვე­ვა­ში კი, ძუ­ძუს ექოს­კო­პი­ა­სა და მა­მო­ლო­გის მიერ გა­სინ­ჯვას, სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ბი­ოფ­სი­უ­რი მა­სა­ლის აღე­ბას და ცი­ტო­ლო­გი­ურ კვლე­ვას. სკრი­ნინ­გი ფილ­ტვის კი­ბოს აღ­მო­ჩე­ნის­თვის აქ­ტი­უ­რად მწე­ველ 45 წლის ზე­მოთ კა­ცებ­ში ტარ­დე­ბა გულ­მკერ­დის და­ბა­ლი დო­ზის კტ კვლე­ვას ით­ვა­ლის­წი­ნებს.

ასაკ­თან ერ­თად ონ­კო­ლო­გი­უ­რი ავა­დო­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი იზ­რდე­ბა. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ 75 წლის ასაკს ზე­მოთ პა­ცი­ენ­ტე­ბი ონ­კო­და­ა­ვა­დე­ბუ­ლე­ბის ერთ მე­სა­მედს წარ­მო­ად­გე­ნენ. აღ­ნიშ­ნულ მაჩ­ვე­ნე­ბელს გა­ნა­პი­რო­ბებს სხვა­დას­ხვა მი­ზეზ­თა ერ­თობ­ლი­ო­ბა, მა­გა­ლი­თად გე­ნო­მუ­რი არას­ტა­ბი­ლუ­რო­ბა, იმუ­ნო­სუპ­რე­სია, გა­რე­მოს მავ­ნე და ეპი­გე­ნე­ტი­კუ­რი ფაქ­ტო­რე­ბი და ა.შ.

„რო­დე­საც ვსა­უბ­რობთ ასაკ­ზე, უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ ქრო­ნო­ლო­გი­უ­რი და ფუნ­ქცი­უ­რი.

მო­ხუ­ცე­ბუ­ლი ასა­კი ეს არის სუ­ბი­ექ­ტუ­რი კულ­ტუ­რი ცნე­ბა, რომ­ლის დე­ფი­ნი­ცია ვა­რი­რებს ჯან­მრთე­ლო­ბის, სო­ცი­ა­ლუ­რი და ეკო­ნო­მი­კუ­რი ფაქ­ტო­რე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­ში ეს მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი სა­შუ­ა­ლოდ 70 წე­ლია. ზო­გი­ერთ გან­ვი­თა­რე­ბად ქვე­ყა­ნა­ში 60-65. ქრო­ნო­ლო­გი­უ­რი და ფუნ­ქცი­უ­რი ასა­კი შე­იძ­ლე­ბა ძლი­ე­რად გან­სხვავ­დე­ბო­დეს ერ­თმა­ნე­თი­სა­გან.

გე­რი­ატ­რი­ულ ონ­კო­ლო­გი­ა­ში სწო­რედ ფუქ­ცი­უ­რი ასა­კი გან­სა­ზღვრას მკურნ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ დე­ტა­ლებს. სწო­რედ ამი­ტომ უნდა მოხ­დეს მო­ხუ­ცე­ბულ­ტა ასაკ­ში პა­ცი­ენ­ტის კომ­პლექ­სუ­რად, მრა­ვა­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბიტ შე­ფა­სე­ბა და მკურ­ნა­ლო­ბის სწო­რი ტაქ­ტი­კის და­გეგ­მვა.

ევ­რო­პის ონ­კო­ლოგ­თა სკო­ლას აქვს ძა­ლი­ან კარ­გი კამ­პა­ნია, რო­მე­ლიც ამაღ­ლებს მო­სახ­ლე­ო­ბის ცნო­ბი­ე­რე­ბას ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით და ამ­ბობს, რომ ყვე­ლა ახ­ხარ­გაზ­რდა არ არის ჯან­მრთე­ლი და ყვე­ლა მო­ხუ­ცი არ არის ავად­მყო­ფი. ეს ყო­ვე­ლი­ვე უნდა ემ­სა­ხუ­რე­ბო­დეს ცნო­ბი­ე­რე­ბის ამაღ­ლე­ბას და რო­გორც და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ფაქ­ტო­რი არ უნდა გა­მო­ი­ყე­ნე­ბო­დეს მკურ­ნა­ლო­ბის მენ­ჯმენ­ტი­სათ­ვის.“ - აღ­ნიშ­ნა თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრის ონ­კო­ლოგ­მა ნანა ოთხზო­რი­ამ.

ახალ­გაზ­რდა ასაკ­ში ონ­კო­ლო­გი­უ­რი პა­ცი­ენ­ტე­ბის უმე­ტე­სო­ბას, მკურ­ნა­ლო­ბის შემ­დგომ, შვი­ლოს­ნო­ბის ფუნ­ქცი­ის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა სურს. სიმ­სივ­ნის სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო თე­რა­პი­ის სხვა­დას­ხვა მე­თო­დე­ბი რო­გო­რი­ცაა მაგ: ქი­რუ­გი­უ­ლი მკი­ურ­ნა­ლო­ბა, ქი­მი­ო­თე­რა­პია, რა­დი­ო­თე­რა­პია, ჰორ­მო­ნო­თე­რა­პია ახალ­გაზ­რდა ქა­ლებ­ში ხე­ლო­ვუ­რად იწ­ვე­ვენ ნა­ად­რევ მე­ნო­პა­უ­ზას, ხოლო მა­მა­კა­ცებ­ში სპერ­მა­ტო­გე­ნე­ზის დარ­ღვე­ვას.

მხო­ლოდ 2018 წელს მსოფ­ლი­ოს მაშ­ტა­ბით ქალ­ბა­ტო­ნებ­ში 8.6 მი­ლი­ო­ნი ონ­კო­ლო­გი­უ­რი დი­აგ­ნო­ზი­დან 10% ზე მეტი 40 წლამ­დე ასაკ­ში და­ის­ვა. ად­რე­უ­ლი დი­აგ­ნოს­ტი­კი­სა და ეფექ­ტუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბის წყა­ლო­ბით ახალ­გაზ­რდა ასაკ­ში სა­ერ­თო გა­დარ­ჩე­ნა­დო­ბის მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი ზო­გი­ერ­თი ლო­კა­ლი­ზა­ცი­ის სიმ­სივ­ნუ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის დროს უმ­ჯო­ბეს­დე­ბა. ბოლო წლებ­ში გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­ღა­ლია ინ­ტე­რე­სი ფერ­ტი­ლო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­სად­მი, თუმ­ცა სამ­წუ­ხა­როდ ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში იძუ­ლე­ბი ვხვდე­ბით არ­ჩე­ვა­ნი პა­ცი­ენ­ტის ჯან­მრთე­ლო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბის სა­სარ­გებ­ლოდ გა­ვა­კე­თოთ.

„ახალ­გაზ­რდა ქალ­ბა­ტო­ნე­ბის საკ­ვერ­ცხე­ე­ბი მე­ტად მდგრა­დია ცი­ტოს­ტა­ტი­კუ­რი მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის აგ­რე­სი­უ­ლი ზე­მოქ­მე­დე­ბის მი­მართ, ამის გამო ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის შემ­დეგ უნა­ყო­ფო­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი მხო­ლოდ 30%-ს შე­ად­გენს. მაგ­რამ, სამ­წუ­ხა­როდ, ეს მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი იზ­რდე­ბა შუა ხნის ასაკ­ში.

მა­მა­კა­ცე­ბის 20-50% კომ­ბი­ნი­რე­ბუ­ლი მკურ­ნა­ლო­ბის დას­რუ­ლე­ბი­დან 2-3 წე­ლი­წად­ში აღუდ­გე­ბა სპერ­მა­ტო­გე­ნე­ზის მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი. რო­გორც წესი ეს პრო­ცე­სი შექ­ცე­ვა­დია და აღ­დგე­ნის­თვის სა­შუ­ა­ლოდ სწო­რედ ზე­მოთ აღ­ნიშ­ნულ პე­რი­ოდს სა­ჭი­რო­ებს

ხში­რად ქალ­ბა­ტო­ნებ­ში ფერ­ტი­ლო­ბის ფუნ­ქცი­ის აღ­დგე­ნის პე­რი­ო­დად 1-დან 3 წლამ­დე მო­ვი­აზ­რებთ, თუმ­ცა არ­სე­ბობს მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი, რომ­ლის დრო­საც ზუს­ტად ვი­ცით, რომ ამ შე­დეგს არ უნდა ვე­ლო­დეთ. მა­მა­კა­ცებ­ში კი პრო­ცე­სის შექ­ცე­ვა­დო­ბის პრო­ცენ­ტუ­ლო­ბა ბევ­რად მა­ღა­ლია“, - აღ­ნიშ­ნა ნანა ოთხზო­რი­ამ.

ონ­კო­ფერ­ტი­ლო­ბა შე­და­რე­ბით ინო­ვა­ცი­უ­რი კონ­ცეფ­ცი­აა და ფერ­ტი­ლო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბის შე­საძ­ლობ­ლა­ზე მო­მუ­შა­ვე ექ­სპერტთა გუნდს მო­ი­ცავს, თუმ­ცა დღემ­დე ყვე­ლა­ზე ეფექ­ტურ სა­შუ­ა­ლე­ბად ონ­კო­ლო­გი­ა­ში ემ­ბრიო და/ან ოო­ცი­ტე­ბის კრი­ო­კონ­სერ­ვა­ცია რჩე­ბა. თუმ­ცა არ­სე­ბობს შე­და­რე­ბით ახა­ლი, ექ­სპე­რი­მენ­ტა­ლუ­რი მე­თო­დე­ბი, რო­გო­რი­ცაა საკ­ვერ­ცხის ქსო­ვი­ლის კრი­ო­კონ­სერ­ვა­ცია, ხე­ლოვ­ნუ­რი საკ­ვერ­ცხის ინ.ვიტ­რო მომ­წი­ფე­ბა. თუმ­ცა ონ­კო­ლო­გის პრე­რო­გა­ტი­ვაა ძი­რი­თა­თად შე­ე­ხოს ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ის­გან გა­მოწ­ვე­ულ ტოქ­სი­უ­რო­ბას და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით ცნო­ბი­ე­რე­ბის ამაღ­ლე­ბას.

„თო­დუ­ას კლი­ნი­კის ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და ჰე­მა­ტო­ლო­გი­უ­რი გან­ყო­ფი­ლე­ბის მუ­შა­ო­ბის პრინ­ცი­პია, რომ კიბო გა­ნა­ჩე­ნი არ არის. ეს კი­დევ ერთხელ უს­ვამს ხაზს და­ა­ვა­დე­ბის ად­რე­უ­ლი გა­მოვ­ლი­ნე­ბის ეფექ­ტუ­რო­ბასს, რაც, სა­ბო­ლო­ოდ, სტა­ტის­ტი­კას პა­ცი­ენ­ტე­ბის სა­სარ­გებ­ლოდ ცვლის.

რო­გორც წესი, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ვუ­წყობთ ფეხს იმ თა­ნა­მედ­რო­ვე სტან­დარ­ტებს, პრო­ტო­კო­ლებ­სა და გა­იდ­ლა­ი­ნებს, რომ­ლე­ბიც მსოფ­ლი­ო­ში ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლის­თვის არ­სე­ბობს და რა­საც ამე­რი­კი­სა თუ ევ­რო­პის ონ­კო­ლოგ­თა ასო­ცი­ა­ცია ნერ­გავს.

ჩვენს კლი­ნი­კა­ში თი­თო­ე­უ­ლი პა­ცი­ენ­ტის შემ­თხვე­ვა კონ­სი­ლი­უმ­ზე ირ­ჩე­ვა, რომ­ლის დრო­საც ყვე­ლა ექი­მი სა­კუ­თარ აზრს გა­მოთ­ქვამს მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თო­დის ეფექ­ტი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით. ბო­ლოს კი, მკურ­ნა­ლო­ბის ნე­ბის­მი­ე­რი სახე, იქ­ნე­ბა ეს იმუ­ნო, ქი­მიო თუ თარ­გეთ თე­რა­პი­ე­ბი, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად თა­ნა­მედ­რო­ვე გა­იდ­ლა­ი­ნე­ბის მი­ხედ­ვით წა­რი­მარ­თე­ბა.

თუმ­ცა, უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ გარ­თუ­ლე­ბე­ბი­სა და სხვა დე­ტა­ლუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად, ექიმ­სა და პა­ცი­ენტს შო­რის ხდე­ბა და სწო­რედ ასე ირ­ჩე­ვა მის­თვის ყვე­ლა­ზე ეფექ­ტი­ა­ნი მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თო­დი.

ჩვენ გვაქვს ძა­ლი­ან კარ­გი კამ­პა­ნია, რომ­ლის ლო­ზუნ­გია - „მად­ლო­ბა, რომ ამ ბრძო­ლა­ში გვეხ­მა­რე­ბით!“. თა­ნა­მედ­რო­ვე მე­თო­დებ­თან ერ­თად, ფსი­ქო­სო­ცი­ა­ლუ­რი მხარ­და­ჭე­რაც სა­ჭი­როა, რო­მელ­საც ავად­მყო­ფო­ბის და­მარ­ცხე­ბამ­დე მივ­ყა­ვართ“, - გან­მარ­ტა ფრი­დონ თო­დუ­ას კლი­ნი­კის ონ­კო­ლოგ­მა.

ნე­ბის­მი­ერ ასაკ­ში, ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის და­მარ­ცხე­ბის­თვის, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თო­დე­ბი, ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი მიდ­გო­მა, ად­რე­უ­ლი დი­აგ­ნოს­ტი­კა და შე­სა­ბა­მი­სი, თა­ნა­მედ­რო­ვე და ეფექ­ტუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბის კურ­სის გავ­ლა.

ყვე­ლა­ნა­ი­რი გარ­თუ­ლე­ბის, მათ შო­რის ფერ­ტი­ლო­ბის სა­კი­თხი, მკურ­ნალ­მა ექიმ­მა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად უნდა გა­ნი­ხი­ლოს და და­გეგ­მოს შე­სა­ბა­მი­სი ნა­ბი­ჯე­ბი პა­ცი­ენ­ტის დი­აგ­ნო­ზის, ასა­კის, სტა­დი­ის, სქე­სის, ოჯა­ხუ­რი და ეკო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბი­სა და მკურ­ნა­ლო­ბის სქე­მი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე.

NS