ნორ­ვე­გია ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი ქვე­ყა­ნა იყო, ვინც "კო­ვიდ 19"-ის­გან თა­ვის და­სა­ცა­ვად ევ­რო­პის წამ­ლის სა­ა­გენ­ტოს მიერ დამ­ტკი­ცე­ბუ­ლი, ოქსფორ­დის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ბრი­ტა­ნულ-შვე­დურ კომ­პა­ნია "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" მიერ წარ­მო­ე­ბუ­ლი ვაქ­ცი­ნა შე­ი­ტა­ნა სა­ხელ­მწი­ფო­ში, თუმ­ცა მა­ლე­ვე შე­ა­ჩე­რა მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა. კო­ვიდ­პან­დე­მი­ას­თან საბ­რძოლ­ვე­ლად სა­ქარ­თვე­ლო­შიც სწო­რედ ეს ვაქ­ცი­ნა შე­მო­ი­ტა­ნეს. 15 მარ­ტი­დან და­წყე­ბუ­ლი ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცეს­ში სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის 3 ათას­ზე მეტი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი აიც­რა, რამ­დე­ნი­მე გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნა და­ფიქ­სირ­და და, სამ­წუ­ხა­როდ, ერთი ტრა­გი­კუ­ლად დას­რულ­და - 18 მარტს ახალ­ცი­ხის კლი­ნი­კა "იმედ­ში" 27 წლის ექთა­ნი მეგი ბაქ­რა­ძე გარ­და­იც­ვა­ლა. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, სა­ქარ­თვე­ლო­ში "კო­ვიდ­თან" ბრძო­ლა კვლავ "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნით გრძელ­დე­ბა და, პრინ­ციპ­ში, პან­დე­მი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ, ამ­ჟა­მად ქვე­ყა­ნა­ში სხვა ალ­ტერ­ნა­ტი­ვა არც გაგ­ვაჩ­ნია, გან­სხვა­ვე­ბით ბევ­რი სხვა ქვეყ­ნის­გან.

დღეს ევ­რო­პა­ში საკ­მა­ოდ სა­ფუძ­ვლი­ა­ნად იკ­ვლე­ვენ ამ ვაქ­ცი­ნას და ძი­რი­თად კვლე­ვებს ნორ­ვე­გია უძღვე­ბა. რა­ტომ თქვა ნორ­ვე­გი­ამ უარი "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" პრე­პა­რა­ტით ვაქ­ცი­ნა­ცი­ა­ზე, რა ფა­ზა­ზეა დღეს მისი კვლე­ვა და კი­დევ რა დას­კვნე­ბი კეთ­დე­ბა? - გვე­სა­უბ­რე­ბა ნორ­ვე­გი­ა­ში მცხოვ­რე­ბი ჩვე­ნი თა­ნა­მე­მა­მუ­ლე, დიპ­ლო­მი­რე­ბუ­ლი მე­დი­კო­სი და კომ­პა­ნია "აია­ნე კონ­სალ­თინ­გის" ჯან­დაც­ვი­სა და ფარ­მა­ცევ­ტი­კის მი­მარ­თუ­ლე­ბა­თა კონ­სულ­ტან­ტი ქალ­ბა­ტო­ნი მა­რი­ა­ნა ტოკ­ვი აია­ნე.

- ქალ­ბა­ტო­ნო მა­რი­ა­ნა, ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ჩვე­ნი წინა ინ­ტერ­ვი­უ­დან, და­ახ­ლო­ე­ბით, 2 თვე გა­ვი­და, ცოტა დროა, მაგ­რამ რა­ღა­ცე­ბი მა­ინც შე­იც­ვა­ლა - ნორ­ვე­გი­ამ "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნა­ცია შე­ა­ჩე­რა, სა­ქარ­თვე­ლომ "ას­ტრა­ზე­ნე­კა" შე­მო­ი­ტა­ნა და ვაქ­ცი­ნა­ცია და­ი­წყო, რა­საც ვაქ­ცი­ნი­რე­ბუ­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბა მოჰ­ყვა. რას გვე­ტყვით, რო­გორ მი­დის ნორ­ვე­გი­ა­ში "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" კვლე­ვე­ბი?

- მო­გე­სალ­მე­ბით და მად­ლო­ბას გიხ­დით ინ­ტე­რე­სის­თვის, რად­გან ეს სა­კი­თხი მიმ­დი­ნა­რე და აქ­ტუ­ა­ლუ­რია, ამი­ტომ მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად მი­მაჩ­ნია ინ­ფორ­მი­რე­ბუ­ლო­ბის და გამჭვირ­ვა­ლო­ბის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა. ნორ­ვე­გია ამ შემ­თხვე­ვა­ში სწო­რედ იმი­ტომ არის სა­ინ­ტე­რე­სო, რომ მე­ო­რე ქვე­ყა­ნა გახ­ლდათ მსოფ­ლი­ო­ში, რო­მელ­მაც "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნის გა­მო­ყე­ნე­ბა შე­ა­ჩე­რა და, მი­უ­ხე­და­ვად EMA/WHO-ის (ევ­რო­პის წამ­ლის სა­ა­გენ­ტო და ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცია - ი.ხ.) გან­ცხა­დე­ბი­სა, დღემ­დე არ აახ­ლებს მის გა­მო­ყე­ნე­ბას. იგი, ასე­ვე, "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" პრე­პა­რა­ტით გა­მოწ­ვე­ულ შე­საძ­ლო მძი­მე გარ­თუ­ლე­ბებ­სა და შე­საძ­ლო ლე­ტა­ლო­ბა­ზე ძი­რი­თა­დი კვლე­ვის მწარ­მო­ე­ბე­ლი ქვე­ყა­ნაა დღე­ის­თვის...

ასევე დაგაინტერესებთ

10:06 / 20-03-2021

"გაჰკივის, "ასტრაზენეკა" მხოლოდ 55 წლის ზემოთ ასაკის ადამიანებმა უნდა გაიკეთონო, ეს კაციღა გვაკლდა დაბნეულ საზოგადოებას" - გოცირიძე ფხაკაძეზე

13:01 / 22-03-2021

"ასტრაზენეკა" - აშშ-ში ჩატარებულმა კვლევამ ვაქცინის 79%-იანი ეფექტურობა აჩვენა, თრომბის წარმოქმნის გაზრდილი რისკი კი არ დადასტურდა

17:23 / 22-03-2021

ამირან გამყრელიძე არ გამორიცხავს, რომ 27 წლის ექთნის საკითხის შესასწავლად საქართველოში "ასტრაზენეკას" წარმომადგენლები ჩამოვიდნენ

დღეს­დღე­ო­ბით გა­მი­ჭირ­დე­ბა მტკი­ცე­ბი­თი ფორ­მით ლა­პა­რა­კი, რად­გან მდგო­მა­რე­ო­ბა არის დი­ნა­მი­კუ­რი, ფა­ქი­ზი და მო­სა­ლოდ­ნე­ლია გარ­კვე­უ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი. ამი­ტომ ინ­ფორ­მა­ცი­ას გა­წო­დებთ იმა­ზე დაყ­რდნო­ბით, რაც დღეს ოფი­ცი­ა­ლურ ად­გი­ლობ­რივ წყა­რო­ებ­ში მო­ი­პო­ვე­ბა. რო­გორც ზე­მოთ აღ­ვნიშ­ნე, "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნის გა­მო­ყე­ნე­ბა ჯერ და­ნი­ამ შე­ა­ჩე­რა, ერთი ლე­ტა­ლო­ბის ფაქ­ტის გა­მოვ­ლე­ნის სა­ფუძ­ველ­ზე. და­ნი­ის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას და­ეყ­რდნო ნორ­ვე­გია და სიფრ­თხი­ლის პრინ­ცი­პის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, მა­ნაც შე­ა­ჩე­რა პრე­პა­რა­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბა. მე­ო­რე დღეს კი უკვე და­ფიქ­სირ­და ად­გი­ლობ­რი­ვი ლე­ტა­ლო­ბის ფაქ­ტიც. დღეს მოკ­ვლე­ვა­შია 2 გარ­დაც­ვა­ლე­ბა და 5 კრი­ტი­კუ­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა, ასე­ვე, 50 მძი­მე გარ­თუ­ლე­ბა. მო­ნა­ცე­მე­ბი, რა­საც გაწ­ვდით, ამო­ღე­ბუ­ლია ნორ­ვე­გი­ის ჯან­დაც­ვის ინ­სტი­ტუ­ტის პუბ­ლი­კა­ცი­ი­დან.

იმ ეტაპ­ზე, რო­დე­საც "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნა­ცია დრო­ე­ბით შე­ჩერ­და, ნორ­ვე­გი­ას უკვე გა­აჩ­ნდა "ფა­ი­ზე­რი­სა" და "მო­დერ­ნას" ვაქ­ცი­ნა­თა დო­ზე­ბი. თუმ­ცა, მო­თხოვ­ნის მას­შტა­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ეს დო­ზე­ბი აქაც ძა­ლი­ან მცი­რეა. მი­წო­დე­ბის შე­ფერ­ხე­ბა, მსოფ­ლი­ოს მას­შტა­ბით, აქ­ტუ­ა­ლუ­რი სა­კი­თხია. "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნა სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის­თვის იყო გან­კუთ­ვნი­ლი და მო­ეს­წრო 121 820 ადა­მი­ა­ნის ამ პრე­პა­რა­ტით აცრა.

"ას­ტრა­ზე­ნე­კას" ვაქ­ცი­ნა­ზე გა­მოვ­ლე­ნი­ლი სა­ვა­რა­უ­დო ლე­ტა­ლო­ბი­სა და მძი­მე რე­აქ­ცი­ე­ბის გა­მოკ­ვლე­ვის პრე­რო­გა­ტი­ვა ჯერ გა­და­ე­ცა "რიქ­სეჰოს­პი­ტალს", სა­დაც ეს შემ­თხვე­ვე­ბი იყო და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი. კვლე­ვა­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბენ ად­გი­ლობ­რი­ვი ექი­მე­ბი და ოს­ლოს სა­უ­ნი­ვერ­სი­ტე­ტო კლი­ნი­კის პრო­ფე­სო­რი პოლ ან­დრე ჰოლ­მე.

ბა­ტონ­მა ჰოლ­მემ რამ­დე­ნი­მე დღის წინ და­ა­დას­ტუ­რა, რომ მუ­შა­ობს გარ­დაც­ვა­ლე­ბის ფაქ­ტებ­სა და "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" შო­რის კავ­ში­რის ჰი­პო­თე­ზა­ზე და გვერ­დით ეფექ­ტებს უწო­და მწვა­ვე იმუ­ნო­რეს­პონ­სუ­ლი რე­აქ­ცი­ე­ბი.

ამა­ზე წერს ნორ­ვე­გი­ის ყვე­ლა ბეჭდ­ვი­თი გა­მომ­ცემ­ლო­ბა და იყო სა­ტე­ლე­ვი­ზიო ჩარ­თვე­ბიც. მა­გა­ლი­თის­თვის წყა­როდ მო­ვიყ­ვან Aftenposten, NRK, VG, Nettavisen. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ პრე­პა­რა­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბა შე­ჩე­რე­ბუ­ლია, ჯან­დაც­ვის ინ­სტი­ტუ­ტი ზრუ­ნავს უკვე აც­რილ სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნალ­ზე და გა­მო­ყოფს 5 ძი­რი­თად სიმპტომს, რო­მელ­ზეც სთხოვს უკვე აც­რი­ლებს, გან­სა­კუთ­რე­ბით აც­რი­დან 2 კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ყუ­რა­დღე­ბის გა­მახ­ვი­ლე­ბას. ეს სიმპტო­მე­ბია სი­სუს­ტის შეგ­რძნე­ბა, აუხ­სნე­ლი ტკი­ვი­ლის შეგ­რძნე­ბა, უჩ­ვე­უ­ლო სი­ლურ­ჯე სხე­უ­ლის სხვა­დას­ხვა ად­გილ­ზე, კან­ზე სის­ხლჩაქ­ცე­ვის არ­სე­ბო­ბა.

ამ პრე­პა­რატს შე­იძ­ლე­ბა, და­უ­ყოვ­ნე­ბე­ლი ტი­პის რე­აქ­ცი­ე­ბიც ჰქონ­დეს, თუმ­ცა, რად­გან ნორ­ვე­გი­ა­ში მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა 11 მარტს შე­ჩერ­და, ჩვენ­თან მხო­ლოდ მოგ­ვი­ა­ნე­ბით გარ­თუ­ლე­ბებ­ზეა დღეს ყუ­რა­დღე­ბა გა­მახ­ვი­ლე­ბუ­ლი.

ნორ­ვე­გი­ის წამ­ლის სა­ა­გენ­ტოს ხელ­მძღვა­ნე­ლი ზი­გურ ჰორ­ტე­მო აცხა­დებს, რომ ქვე­ყა­ნას საკ­მა­რი­სი მი­ზე­ზი აქვს, ჩათ­ვა­ლოს, რომ პრე­პა­რატ­მა მძი­მე გარ­თუ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვია, მათ შო­რის - გარ­დაც­ვა­ლე­ბა, და ევ­რო­პის მე­დი­ცი­ნის სა­ა­გენ­ტოს გა­უგ­ზავ­ნა შე­ფა­სე­ბა და რჩე­ვა პრე­პა­რა­ტის ანო­ტა­ცი­ა­ში გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს იმ შემ­თხვე­ვა­თა სუ­რა­თი, რა­ზეც ნორ­ვე­გია ამახ­ვი­ლებს ყუ­რა­დღე­ბას. ეს შე­ფა­სე­ბა ნორ­ვე­გი­ის წამ­ლის სა­ა­გენ­ტომ უკვე გა­უგ­ზავ­ნა თა­ვის წარ­მო­მად­გე­ნელს ევ­რო­პუ­ლი მე­დი­ცი­ნის სა­ა­გენ­ტოს გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის აღ­რი­ცხვის კო­მი­ტეტ­ში. ის ინ­დი­კა­ცია, რაც ანო­ტა­ცი­ა­ში ჩა­ი­დო ამ შემ­თხვე­ვის შემ­დეგ, ნორ­ვე­გი­ის­თვის საკ­მა­რი­სი არ აღ­მოჩ­ნდა. მათ სურთ, რომ სრუ­ლი სუ­რა­თი იყოს წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, სხვა­დას­ხვა ქვე­ყა­ნა­ში პრო­ცე­სე­ბის მარ­თვი­სა და მათი თან­მიმ­დევ­რო­ბის სპე­ცი­ფი­კა სხვა­დას­ხვაა. ნორ­ვე­გი­ა­ში, ად­გი­ლობ­რი­ვი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ვერ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბენ პრე­პა­რატს, რო­მელ­ზეც არ დას­რუ­ლე­ბუ­ლა გარ­დაც­ვა­ლე­ბის მი­ზე­ზის მე­ქა­ნიზ­მის გა­მოკ­ვლე­ვა.

ამ ეტაპ­ზე ნორ­ვე­გია არ ეთან­ხმე­ბა პრე­პა­რა­ტის უსაფრ­თხო­ე­ბა­ზე მტკი­ცე­ბი­თი ფორ­მით გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბის გა­მო­ტა­ნას. ად­გი­ლობ­რი­ვი ჯან­დაც­ვის ინ­სტი­ტუ­ტი თა­ვად იღებს პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას და, მი­უ­ხე­და­ვად EMA/ WHO-ის მო­წო­დე­ბი­სა, პრე­პა­რატს არ გა­მო­ი­ყე­ნებს სრუ­ლი მოკ­ვლე­ვის დას­რუ­ლე­ბამ­დე. ჩვენ­თან 1 კვი­რა­ში გა­ირ­კვე­ვა, დარ­ჩე­ბა თუ არა ეს პრე­პა­რა­ტი ად­გი­ლობ­რი­ვი იმუ­ნი­ზა­ცი­ის პრო­ცეს­ში.

ინ­ფორ­მა­ცი­ის­თვის გე­ტყვით, რომ ყვე­ლა პა­ცი­ენტს, რო­მელ­საც ნორ­ვე­გი­ა­ში იკ­ვლე­ვენ, გა­დამ­კვეთ მოვ­ლე­ნად თრომ­ბო­ცი­ტო­პე­ნია უდას­ტურ­დე­ბა, სიკ­ვდი­ლი კი გა­მო­იწ­ვია თრომ­ბოზ­მა. მიმ­დი­ნა­რე­ობს გარ­კვე­ულ ჰი­პო­თე­ზა­ზე მუ­შა­ო­ბა, თუმ­ცა ამა­ზე მას შემ­დეგ მირ­ჩევ­ნია მო­გი­თხროთ, როცა და თუკი იგი და­დას­ტურ­დე­ბა. გუ­შინ­წინ, 20 მარტს ცნო­ბი­ლი გახ­და, რომ გერ­მა­ნი­ის "გრა­იფსვალ­დის" ჰოს­პი­ტალ­ში მკვლე­ვა­რებ­მა, სა­ვა­რა­უ­დოდ, და­ად­გი­ნეს "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" პრე­პა­რა­ტის მიერ ადა­მი­ან­თა მცი­რე ჯგუფ­ში თრომ­ბო­ზის წარ­მოქ­მნის მე­ქა­ნიზ­მი. ამა­ზე, ალ­ბათ, ად­გი­ლობ­რი­ვი ექი­მე­ბი გა­ა­კე­თე­ბენ ამომ­წუ­რავ და პრო­ფე­სი­ულ მი­მო­ხილ­ვას.

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში "ას­ტრა­ზე­ნე­კა­თი" და­წყე­ბულ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ა­სა და მის თან­მდევ ამ­ბებ­ზე რას ფიქ­რობთ და რას გვე­ტყვით?

- ვფიქ­რობ, და­სა­ფა­სე­ბე­ლია, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო სტრუქ­ტუ­რამ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­სი, მი­უ­ხე­და­ვად მრა­ვა­ლი ხელ­შემ­შლე­ლი ფაქ­ტო­რი­სა, და­ი­წყო და, პირ­ველ რიგ­ში, მი­ხა­რია, რომ მათ მო­ახ­დი­ნეს "კო­ვაქ­სის" პლატ­ფორ­მი­დან - ოფი­ცი­ა­ლუ­რი დე­ვე­ლო­პე­რის­გან ვაქ­ცი­ნის მი­ღე­ბა. სამ­წუ­ხა­რო მო­ცე­მუ­ლო­ბაა, რომ იმუ­ნი­ზა­ცი­ის პრო­ცე­სის და­წყე­ბა ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში ასეთ ფაქტს და­ემ­თხვა. მე­ნე­ჯმენ­ტის და პრო­ცეს­თა მარ­თვის სპე­ცი­ფი­კის საკ­მა­ოდ კარ­გად ცოდ­ნის გამო მეს­მის, რამ­ხე­ლა პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის, მოქ­ნი­ლო­ბი­სა და სიფრ­თხი­ლის გა­მო­ჩე­ნა უწევთ მათ და რამ­ხე­ლა პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზმს მო­ი­თხოვს მსგავ­სი გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლი დამ­თხვე­ვე­ბის მარ­თვა. ეს ისე­თი დამ­თხვე­ვაა, რომ­ლის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბაც რის­კე­ბის ანა­ლიზ­ში, ასეთ ტურ­ბუ­ლენ­ტურ დროს, რთუ­ლია არა მარ­ტო სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის, არა­მედ - სხვა, უფრო გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ქვეყ­ნე­ბის­თვი­საც. ამი­ტომ ვფიქ­რობ, ნე­ბის­მი­ე­რი ხმა­მა­ღა­ლი გა­ნა­ცხა­დი იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის­გან, რომ­ლე­ბიც უშუ­ა­ლოდ არ არი­ან ჩარ­თუ­ლი ად­გი­ლობ­რი­ვი პრო­ცე­სის მარ­თვა­ში, უნდა იყოს და­ბა­ლან­სე­ბუ­ლი კო­ლე­გი­ა­ლუ­რი ტო­ნით. თუმ­ცა ინ­ფორ­მა­ცი­ის გაც­ვლა არა­ნაკ­ლებ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვაქ­ცი­ნი­სად­მი სკეპ­ტი­კუ­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა 53%-ით შე­ა­ფა­სა NDI-ის ბოლო კვლე­ვამ. ეს სა­გან­გა­შო მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლია, ამი­ტომ ადრე ჩა­ვერ­თე იმა­ში, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის ვაქ­ცი­ნა­ცი­ა­ზე მეტი ინ­ფორ­მა­ცია მი­მე­წო­დე­ბი­ნა იმ ქვეყ­ნის მა­გა­ლით­ზე, რო­მე­ლიც ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცესს მათ­ზე ადრე აწარ­მო­ებ­და. ნორ­ვე­გი­ა­ში კი ად­გი­ლობ­რივ­მა რე­გი­ო­ნის მმარ­თვე­ლო­ბამ პრო­ექ­ტი გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლა, სა­დაც უცხო­ე­ლებს, რომ­ლე­ბიც აქ ცხოვ­რო­ბენ, მშობ­ლი­ურ ენა­ზე უხ­სნიდ­ნენ ეპი­დე­მი­ო­ლო­გი­ურ მდგო­მა­რე­ო­ბას და ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის მნიშ­ვნე­ლო­ბას. პრო­ექ­ტში მო­ნა­წი­ლე­ობ­დნენ ნორ­ვე­გი­ა­ში მოღ­ვა­წე სა­მე­დი­ცი­ნო სფე­როს წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნი­დან, მათ შო­რის, მეც მივ­მარ­თე ქარ­თუ­ლე­ნო­ვან მო­სახ­ლე­ო­ბას. თქვენ­თა­ნაც ვი­თა­ნამ­შრომ­ლე და ინ­ტერ­ვიუ ჩავ­წე­რე იქამ­დე არ­სე­ბულ 23 ადა­მი­ა­ნის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის ფაქ­ტზე, რო­მე­ლიც მე­ო­რე დღეს­ვე და­დას­ტურ­და, რომ არ უკავ­შირ­დე­ბო­და ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას. არა­მედ - უკავ­შირ­დე­ბო­და ამ ადა­მი­ა­ნე­ბის ტერ­მი­ნა­ლურ ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბას. ეს შემ­თხვე­ვა კი ნორ­ვე­გი­ა­ში სხვა სა­ხის შემ­თხვე­ვად ით­ვლე­ბა და ჯერ­ჯე­რო­ბით

და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი მხო­ლოდ ისაა, რომ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ა­სა და ლე­ტა­ლო­ბას შო­რის კავ­ში­რი გა­მო­რი­ცხუ­ლი არ არის, მაგ­რამ თუ რა კავ­ში­რია, ამა­ზე კვლე­ვა გრძელ­დება.

ჩემი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბის მი­მართ არ შეც­ვლი­ლა, თუმ­ცა ვიც­ნობ რა სა­ყო­ველ­თა­ოდ აღი­ა­რე­ბულ ძი­რი­თად სა­მე­დი­ცი­ნო ეთი­კის პრი­ცი­პებს (ესე­ნია: აუ­ტო­ნო­მია, ზი­ა­ნის მი­უ­ყე­ნებ­ლო­ბა, სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბა), ვგრძნობ პა­სუ­ხიმ­გებ­ლო­ბას მათი გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბა­ზე, მას­ზე ყუ­რა­დღე­ბის გა­მახ­ვი­ლე­ბა­ზე. ნორ­ვე­გია ამ პრინ­ცი­პე­ბის სა­სარ­გებ­ლოდ აკე­თებს არ­ჩე­ვანს, თუმ­ცა ზუს­ტად 1 კვი­რა­ში გა­ვი­გებთ მათი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის შე­სა­ხებ. იქამ­დე კი სიფრ­თხი­ლის პრინ­ცი­პის გამო პრო­ცეს­ში "ას­ტრა­ზე­ნე­კას" გა­მო­ყე­ნე­ბა შე­ჩე­რე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა.

ჩემი ერ­თა­დერ­თი რჩე­ვა იქ­ნე­ბა, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლი ერ­თმა­ნეთს გა­გე­ბით მო­ე­კი­დოს. მე, პი­რა­დად, მეს­მის რო­გორც იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის, რომ­ლე­ბიც იმუ­ნი­ზა­ცი­ის პრო­ცე­სის გაგ­რძე­ლე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბას აყე­ნე­ბენ წინ, მაგ­რამ ასე­ვე მეს­მის იმ ექი­მე­ბის, რო­მელ­თაც ამ კონ­კრე­ტულ პრე­პა­რატ­ზე სიფრ­თხი­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბა მი­აჩ­ნი­ათ უფრო მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად. აქ ცუდი და კარ­გი არ არ­სე­ბობს, აქ არ­სე­ბობს პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბის არ­სე­ბო­ბის უფ­ლე­ბა და ეს უფ­ლე­ბა სა­მე­დი­ცი­ნო სფე­როს წარ­მო­მად­გენ­ლებს ისე­ვე აქვთ, რო­გორც სხვა ადა­მი­ა­ნებს. ექი­მის გმი­რო­ბა პირ­ველ რიგ­ში არის ის, რომ იგი პა­ცი­ენტს არაფ­რით ავ­ნებს.

მი­უ­ღე­ბე­ლად მი­მაჩ­ნია იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის შე­უ­რა­ცხყო­ფა და დაკ­ნი­ნე­ბა, ვინც შე­შინ­და. ნორ­ვე­გი­უ­ლი სა­ყო­ველ­თაო მე­დი­ცი­ნის ასო­ცი­ა­ცი­ის ხელ­მძღვა­ნე­ლი მარ­თე ქვი­თუმ თანგ ენი აცხა­დებს, რომ მას შემ­დეგ, რაც ამ, რამ­დე­ნი­მე მძი­მე გვერ­დით მოვ­ლე­ნა­ზე ინ­ფორ­მა­ცია გავ­რცელ­და, ბევ­რი ნორ­ვე­გი­ე­ლი, მათ შო­რის - სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლი, ცდი­ლობს, სა­კუ­თარ ოჯა­ხის ექიმ­თან გა­არ­კვი­ოს, რამ­დე­ნად შე­უძ­ლია ვაქ­ცი­ნის მწარ­მო­ებ­ლის წი­ნას­წარ შერ­ჩე­ვა. ნორ­ვე­გია არ არის სკან­და­ლე­ბით და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი ქვე­ყა­ნა, პი­რი­ქით - ქვეყ­ნის მთა­ვა­რი შიდა და სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კის პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბია გამჭვირ­ვა­ლო­ბა, თა­ნას­წო­რო­ბა და ფაქ­ტე­ბით და­სა­ბუ­თე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გაც­ვლის­თვის ხელ­შე­წყო­ბა. აქ ცრუ ინ­ფორ­მა­ცი­ას გარ­კვე­უ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბით ებ­რძვი­ან. ვი­მე­დოვ­ნებ, სა­ქარ­თვე­ლო­ში პრო­ცე­სი ეფექ­ტი­ა­ნად იქ­ნე­ბა მარ­თუ­ლი, გვერ­დი­თი ეფექ­ტე­ბი ნაკ­ლე­ბად გა­მოვ­ლინ­დე­ბა და თუკი ის გა­მოვ­ლინ­დე­ბა, თი­თო­ე­უ­ლი ადა­მი­ა­ნის სი­ცო­ცხლის მნიშ­ვნე­ლო­ბა­ზე უდი­დე­სი აქ­ცენ­ტი გა­კეთ­დე­ბა. გა­ზი­ა­რე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბე­ბი, ვინც აქამ­დე ვაქ­ცი­ნა­ცი­ი­სად­მი უნ­დობ­ლო­ბას არ გა­ნიც­დი­და, მაგ­რამ დრო­ე­ბით მდგო­მა­რე­ო­ბა­ზე დაკ­ვირ­ვე­ბა გა­და­წყვი­ტა.

ევ­რო­პა­ში ეპი­დე­მი­ის მე­სა­მე ტალ­ღა შე­იმ­ჩნე­ვა, მდგო­მა­რე­ო­ბა საკ­მა­ოდ კრი­ტი­კუ­ლია ნორ­ვე­გი­ა­შიც, შემ­თხვე­ვა­თა რა­ო­დე­ნო­ბით ჯერ ჩვენ­თან მსგავ­სი მო­ნა­ცე­მე­ბი არ ყო­ფი­ლა. ამის გამო, პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბის გან­სა­ზღვრა გახ­და სა­ჭი­რო და ცხა­დია, ყვე­ლა ქვე­ყა­ნა ისე იქ­ცე­ვა, რო­გო­რი ად­გი­ლობ­რი­ვი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბი, პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბი და მდგო­მა­რე­ო­ბის მარ­თვის სპე­ცი­ფი­კაც აქვს და იღებს იმ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბებს, რაც ამ ეტაპ­ზე მი­აჩ­ნია ეპი­დე­მი­ას­თან ბრძო­ლის ეფექ­ტი­ან გზად. ასე­თი მდგო­მა­რე­ო­ბის დროს გამ­ტყუ­ნე­ბაც რთუ­ლია და - უპი­რო­ბო მხარ­და­ჭე­რაც. ახ­ლა­ხან WHO-მაც უსაფრ­თხოდ და­ა­სა­ხე­ლა ეს პრე­პა­რა­ტი და CDC-მაც (და­ა­ვა­დე­ბა­თა კონ­ტრო­ლი­სა და პრე­ვენ­ცი­ის ცენ­ტრი - ი.ხ.) ახალ­გაზ­რდა ასა­კი და მდედ­რო­ბი­თი სქე­სი გა­მო­ყო ცალ­კე ჯგუ­ფად, რო­მე­ლიც შე­და­რე­ბით მძი­მე გვერ­დით ეფექ­ტებს აღ­ნიშ­ნავს. ვაქ­ცი­ნის სარ­გე­ბე­ლი კვლა­ვაც აჭარ­ბებს სა­შიშ­რო­ე­ბას. ვაქ­ცი­ნა­ცია კვლა­ვაც რჩე­ბა ეპი­დე­მი­ას­თან გამ­კლა­ვე­ბის ერ­თა­დერთ გზად.

ბო­ლოს კარ­გი და­სას­რუ­ლის­თვის გაც­ნო­ბებთ, რომ 3 დღის წინ ცნო­ბი­ლი გახ­და, რომ ნორ­ვე­გი­ას 1.9 მი­ლი­ო­ნი ვაქ­ცი­ნის დოზა ჰქონ­და და­ჯავ­შნი­ლი "კო­ვაქს" პლატ­ფორ­მი­დან სა­კუ­თა­რი მო­სახ­ლე­ო­ბის­თვის. როცა მათ Gavi-სგან (ვაქ­ცი­ნე­ბის ალი­ან­სი - ი.ხ.) შე­თა­ვა­ზე­ბა მი­ი­ღეს ამ დო­ზე­ბის ტრან­სპორ­ტი­რე­ბის და­წყე­ბა­ზე, ნორ­ვე­გი­ამ უარი გა­ნა­ცხა­და და სა­კუ­თა­რი და­ჯავ­შნი­ლი დო­ზე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა და­უთ­მო შე­და­რე­ბით ღა­რი­ბი ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბას. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ნორ­ვე­გია ევ­რო­კავ­ში­რის პლატ­ფორ­მი­და­ნაც იღებს დო­ზებს, მცი­რე­დი გან­სხვა­ვე­ბა არის ამ ორ პლატ­ფორ­მა­სა და დე­ვე­ლო­პე­რე­ბის შო­რის მო­ლა­პა­რა­კე­ბებ­ში და ამის გა­მო­რი­ცხვაც აუ­ცი­ლე­ბე­ლი გახ­და ნორ­ვე­გი­ის­თვის. სა­ბო­ლო­ოდ კი ცნო­ბი­ლი გახ­და, რომ ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა ნორ­ვე­გი­ამ გა­სუ­ლი წლის ნო­ემ­ბერ­ში მი­ი­ღო, ისე, რომ ამა­ზე დიდი აქ­ცენ­ტი თავ­მომ­წო­ნე­ო­ბის გა­მო­სა­ხა­ტად არ გა­უ­კე­თე­ბია. ამ დო­ზე­ბი­დან 700,000 დოზა უკვე ჩა­მო­სუ­ლია "კო­ვაქ­სის" პროგ­რა­მით სხვა­დას­ხვა ქვე­ყა­ნა­ში, რომ­ლე­ბიც ამ პლატ­ფორ­მით სარ­გებ­ლო­ბენ.

- რა კარ­გი ინ­ფორ­მა­ცი­აა, გმად­ლობ... ბო­ლოს თქვენ­ზეც გვი­ამ­ბეთ, რა სი­ახ­ლე გაქვთ?

- ცოტა ხნის წინ მე­უღ­ლეს­თან ერ­თად ნორ­ვე­გი­ა­ში სა­აქ­ციო სა­ზო­გა­დო­ე­ბა და­ვა­არ­სე, რო­მელ­საც მისი მონ­დო­მე­ბით და­ერ­ქვა "თა­მა­და ჰოლ­დინ­გი". ვე­რას­დროს წარ­მო­მედ­გი­ნა, ამ სა­ხელ­წო­დე­ბას თუ გა­მო­ვი­ყე­ნებ­დი ბიზ­ნე­სის და­სა­რე­გის­ტრი­რებ­ლად, მაგ­რამ მე­უღ­ლემ და­მარ­წმუ­ნა, რომ მის მიერ შერ­ჩე­უ­ლი სი­ტყვის სიმ­ბო­ლუ­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბა და ჟღე­რა­დო­ბა კარ­გად აღიქ­მე­ბო­და ად­გი­ლობ­რივ სეგ­მენტზე. არ გა­მოვ­რი­ცხავ, ამ კომ­პა­ნი­ის მიერ სა­ქარ­თვე­ლო­ში გარ­კვე­უ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა­საც, ალ­ბათ, უფრო მოგ­ვი­ა­ნე­ბით. ჩემი მე­უღ­ლე ნორ­ვე­გი­ის ეკო­ნო­მი­კის სკო­ლის მიერ აკ­რე­დი­ტე­ბუ­ლი ეკო­ნო­მის­ტია და ერ­თად ხში­რად გან­ვი­ხი­ლავთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში მიმ­დი­ნა­რე მოვ­ლე­ნებს, გან­სა­კუთ­რე­ბით ჯან­დაც­ვი­სა და ეკო­ნო­მი­კის ჭრილ­ში. წლე­ბის წინ მისი სა­ქარ­თვე­ლო­შიც მოხ­ვედ­რაც და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია ყო­ფი­ლი "აბ­რე­შუ­მის გზა *Silk Road”-ზე გან­ლა­გე­ბულ ქვეყ­ნებ­ში სტუმ­რო­ბას­თან. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ეს გზა ეკო­ნო­მი­კის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვან გზად ით­ვლე­ბა. მე­უღ­ლე აპი­რებს სა­დოქ­ტო­რო თე­მის დაც­ვას ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით. ამი­ტომ ჩემი კვლე­ვე­ბი და ანა­ლი­ზი ხში­რად მო­ი­ცავს ეკო­ნო­მი­კურ პერ­სპექ­ტი­ვა­საც. მისი გავ­ლე­ნა შე­იმ­ჩნე­ვა ჩემს ამ ინ­ტე­რე­სებ­ში.

• სტა­ტი­ა­ში გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლია ინ­ფორ­მა­ცი­ე­ბი შემ­დე­გი წყა­რო­ე­ბი­დან: NRK, Afternposten, VG, Nettavisen, NDI, Council of Europe.

ავ­ტო­რი: ირმა ხარ­ში­ლა­ძე