გა­სულ კვი­რას აშშ-ის კონ­გრეს­ში სა­ქარ­თვე­ლოს მხარ­დამ­ჭე­რი აქტი სა­ქარ­თვე­ლოს­თან მე­გობ­რო­ბის ჯგუ­ფის თა­ნა­თავ­მჯდო­მა­რე­ებ­მა - ჯერი კო­ნო­ლიმ და ადამ კინ­ზინ­გერ­მა კვლავ წა­რად­გი­ნეს. კა­ნონპ­რო­ექ­ტი ადას­ტუ­რებს აშშ-ის მხარ­და­ჭე­რას სა­ქარ­თვე­ლოს და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბი­სა და სუ­ვე­რე­ნი­ტე­ტის მი­მართ, აღი­ა­რებს სა­ქარ­თვე­ლოს ერ­თგუ­ლე­ბას დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი­სად­მი, და ადას­ტუ­რებს აშშ-ის წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბას რუ­სე­თის მიერ რე­გი­ონ­ში გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი აგ­რე­სი­ის, ისე­ვე, რო­გორც რუ­სუ­ლი პრო­პა­გან­დის მი­მართ. კა­ნონპ­რო­ექ­ტი, ასე­ვე, მხარს უჭერს სა­ქარ­თვე­ლოს ევ­რო­პულ და ევ­რო­ატ­ლან­ტი­კურ ინ­ტეგ­რა­ცი­ას.

სა­ქარ­თვე­ლოს მხარ­დამ­ჭე­რი აქ­ტის და მისი მნიშ­ვნე­ლო­ბის შე­სა­ხებ AMBEBI.GE-ს სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­კი­თხებ­ში პრე­ზი­დენ­ტის ყო­ფი­ლი მრჩე­ვე­ლი და ჯიპა-ს ასო­ცი­რე­ბუ­ლი პრო­ფე­სო­რი, თენ­გიზ ფხა­ლა­ძე ესა­უბ­რა.

- კი­დევ ერთხელ გა­ვიხ­სე­ნოთ, რა არის სა­ქარ­თვე­ლოს მხარ­და­ჭე­რის აქტი და რა გზა გა­ი­ა­რა დღე­ვან­დელ დღემ­დე. ეს არის ინი­ცი­ა­ტი­ვა, იდეა, რო­მე­ლიც 2018 წელს - ეს იყო პრე­ზი­დენტ გი­ორ­გი მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლის აშშ-ში ვი­ზი­ტის დროს, იქნა ინი­ცი­რე­ბუ­ლი. სე­ნა­ტის შე­ნო­ბა­ში მის­გან გახ­მა­ურ­და ინი­ცი­ა­ტი­ვა, რაც გუ­ლის­ხმობს იმ მხარ­და­ჭე­რის გაძ­ლი­ე­რე­ბას, რო­მე­ლიც ჩვენს ქვე­ყა­ნას აშშ-ის მხრი­დან აქვს, ამის ერ­თგვარ კონ­სო­ლი­დი­რე­ბას და ჩვე­ნი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის ახალ ეტაპ­ზე გა­დას­ვლას.

სა­ქარ­თვე­ლოს მხარ­და­ჭე­რის აქტი რამ­დე­ნი­მე გან­ზო­მი­ლე­ბას მო­ი­ცავს, თუმ­ცა მთა­ვა­რი აქ­ცენ­ტი ქვეყ­ნის ეროვ­ნულ უსაფრ­თხო­ე­ბა­ზე, ევ­რო­ატ­ლან­ტი­კურ ინ­ტეგ­რა­ცი­ა­ზე და ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბის არა­ღი­ა­რე­ბის პო­ლი­ტი­კის გაძ­ლი­ე­რე­ბა­ზე კეთ­დე­ბა, ისე­ვე, რო­გორც შემ­დგომ­ში ამ ტე­რი­ტო­რი­ე­ბის სა­ქარ­თვე­ლოს შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში დაბ­რუ­ნე­ბა­ზე, ანუ დე­ო­კუ­პა­ცი­ა­ზე.

2018 წელს სა­ქარ­თვე­ლოს მე­გობ­რო­ბის ჯგუფს სე­ნა­ტო­რი პო ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და - სწო­რედ მან შე­ი­ტა­ნა ეს აქტი კონ­გრეს­ში. ეს აშშ-ის 115-ე მოწ­ვე­ვის კონ­გრე­სი იყო. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, კონ­გრეს­ში ძა­ლი­ან გრძელ­ვა­დი­ა­ნი პრო­ცე­დუ­რაა და ასე ად­ვი­ლი არაა, ინი­ცი­ა­ტი­ვა კა­ნო­ნად იქ­ცეს. ამი­ტომ, იმ პე­რი­ოდ­ში ეს ვერ მო­ეს­წრო და უკვე შემ­დგო­მი, ანუ 116-ე მოწ­ვე­ვის კონ­გრეს­ში, ამ შემ­თხვე­ვა­ში კონ­გრეს­მენ­მა კინ­ზინ­გერ­მა, რო­მე­ლიც სა­ქარ­თვე­ლოს მე­გობ­რო­ბის ჯგუფს ხელ­მძღვა­ნე­ლობს, ამ სა­კი­თხის გაგ­რძე­ლე­ბა ითა­ვა. გახ­სოვთ, რომ აქ­ტმა რამ­დე­ნი­მე ეტა­პი გა­ი­ა­რა, კენ­ჭისყრაც შედ­გა ქვე­და პა­ლა­ტა­ში და ა.შ. თუმ­ცა, ვერც 116-ე მოწ­ვე­ვის კონ­გრეს­მა მო­ას­წრო ის, რომ სა­ბო­ლო­ოდ და­ეს­რუ­ლე­ბი­ნა პრო­ცე­დუ­რე­ბი და ხელ­მო­სა­წე­რად პრე­ზი­დენ­ტის­თვის გა­და­ეგ­ზავ­ნა. ახლა უკვე ახა­ლი, 117-ე მოწ­ვე­ვის კონ­გრე­სი იწყებს ამ პრო­ცე­დუ­რას. ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ აქ ისევ ის ადა­მი­ა­ნია, რო­მე­ლიც სა­კითხს წინა კონ­გრეს­ში ლი­დე­რობ­და და თა­ნაც ისე­თი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, რომ ის ახლა უკვე აშშ-ის სა­პარ­ლა­მენ­ტო დე­ლე­გა­ცი­ის ხელ­მძღვა­ნე­ლია ნატო-ში. ასე რომ, აქ­ტის ხე­ლახ­ლა წარ­დგე­ნა ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყო. ში­ნა­არ­სობ­რი­ვად მას­ში არა­ფე­რი შეც­ვლი­ლა, თუმ­ცა იმის­თვის, რომ თა­რო­ზე შე­მო­დე­ბუ­ლი არ დარ­ჩე­ნი­ლი­ყო, ხე­ლა­ხა­ლი წარ­დგე­ნა კონ­გრე­სის­თვის და პრო­ცე­დუ­რე­ბის ხე­ლა­ხა­ლი ამოქ­მე­დე­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი იყო.

- აქ­ტში სა­ერ­თოდ არა­ნა­ი­რი შეს­წო­რე­ბა არ შე­სუ­ლა?

- არა, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად იგი­ვე აქ­ტია. შემ­დგო­მი გან­ხილ­ვის შე­დე­გად, შე­საძ­ლოა, მა­გა­ლი­თად, სე­ნატ­მა შე­ი­ტა­ნოს რა­ი­მე ცვლი­ლე­ბა, თუმ­ცა ამ­ჟა­მად დო­კუ­მენ­ტი, ტექ­სტი აბ­სო­ლუ­ტუ­რად იგი­ვეა. უბ­რა­ლოდ, მა­შინ ვერ მო­ეს­წრო, რომ კა­ნო­ნად ქცე­უ­ლი­ყო და ამი­ტო­მაც მოხ­და მისი ხე­ლა­ხა­ლი წარ­დგე­ნა.

- აქ­ტში ხაზ­გას­მუ­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს გა­ნუხ­რე­ლი სწრაფ­ვა დე­მოკ­რა­ტი­ის­კენ, მი­უ­ხე­და­ვად და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბის მი­ღე­ბის შემ­დეგ ბევ­რი, ასე ვთქვათ, ტურ­ბუ­ლენ­ტუ­რი მოვ­ლე­ნი­სა. ბოლო წლებ­ში - თუნ­დაც, ამ 2-3 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში რა­ღა­ცე­ბი კვლავ შე­იც­ვა­ლა და გა­მოჩ­ნდა, თუმ­ცა სა­ქარ­თვე­ლოს მე­გობ­რო­ბის ჯგუფ­მა აქტი მა­ინც, ისევ წა­რად­გი­ნა...

- ეს ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რად­გან ამ აქ­ტის თა­რო­ზე შე­მო­დე­ბა არაფ­რით არ შე­იძ­ლე­ბა. შემ­დგო­მი გან­ხილ­ვე­ბის დროს რამ­დე­ნად აი­სა­ხე­ბა ბო­ლოდ­რო­ინ­დე­ლი ვი­თა­რე­ბა, ეს სხვა თე­მაა - შეს­წო­რე­ბე­ბი შევა თუ არ შევა. თუმ­ცა ყვე­ლამ უნდა ვე­ცა­დოთ, მაქ­სი­მა­ლუ­რი ძა­ლის­ხმე­ვა გა­მო­ვი­ჩი­ნოთ იმის­თვის, რომ ეს ინი­ცი­ა­ტი­ვა კა­ნო­ნად იქ­ცეს. ეს არაა ად­ვი­ლი, ძა­ლი­ან დიდი მუ­შა­ო­ბა და კონ­სო­ლი­დი­რე­ბუ­ლი ძა­ლის­ხმე­ვა სჭირ­დე­ბა. კონ­სო­ლი­დი­რე­ბულ ძა­ლის­ხმე­ვას ვე­ძა­ხი იმას, რომ თა­ვის­თა­ვად ცხა­დია, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას­თან ერ­თად, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ყვე­ლა უნდა იყოს ჩარ­თუ­ლი. ნე­ბის­მი­ე­რი გზავ­ნი­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­დან უნდა იყოს ის, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს ეს ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი დო­კუ­მენ­ტი - მხარ­და­ჭე­რის აქტი სჭირ­დე­ბა. აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ყვე­ლას ვგუ­ლის­ხმობ - პო­ლი­ტი­კურ პარ­ტი­ებს, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას და ა.შ. ყვე­ლას­გან უნდა იყოს კონ­სო­ლი­დი­რე­ბუ­ლი გზავ­ნი­ლი, რად­გან ეს ჩვე­ნი ქვეყ­ნის უსაფრ­თხო­ე­ბა­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს თავ­დაც­ვი­სუ­ნა­რი­ა­ნო­ბას გა­აძ­ლი­ე­რებს, შე­ა­კა­ვებს რუ­სულ ოკუ­პა­ცი­ას და და­აჩ­ქა­რებს სა­ქარ­თვე­ლოს ინ­ტეგ­რა­ცი­ას ჩრდი­ლო­ატ­ლან­ტი­კურ ალი­ან­სში.

- რო­დის შე­იძ­ლე­ბა, ვე­ლო­დოთ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას აქ­ტის კა­ნო­ნად ქცე­ვის შე­სა­ხებ? მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ აღ­ნიშ­ნეთ, რა ცვლი­ლე­ბე­ბის მო­ტა­ნაც შე­უძ­ლია მას, მარ­თლაც რე­ა­ლუ­რი იქ­ნე­ბა ეს ცვლი­ლე­ბე­ბი თუ შე­იძ­ლე­ბა, კა­ნო­ნად გახ­დო­მის შემ­თხვე­ვა­შიც უფრო გზავ­ნი­ლე­ბად დარ­ჩეს?

- მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლის იდე­აც, რო­დე­საც 2018 წელს ამა­ზე სა­უბ­რობ­და მა­შინ­დე­ლი პრე­ზი­დენ­ტი, ეს იყო, რომ ჩვენ ძა­ლი­ან ბევ­რი რე­ზო­ლუ­ცია გვაქვს, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი რე­ზო­ლუ­ცი­ე­ბი, გვაქვს არა­ერ­თი გან­ცხა­დე­ბა, ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ჩა­ნა­წე­რე­ბი აშშ-ის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა­ში, მათ შო­რის ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბის არა­ღი­ა­რე­ბის შე­სა­ხებ. ანუ, იდეა იყო ის, რომ ამ ყვე­ლა­ფე­რის თავ­მოყ­რა მომ­ხდა­რი­ყო და მი­ღე­ბუ­ლი ყო­ფი­ლი­ყო არა ძლი­ე­რი გან­ცხა­დე­ბა, არა­მედ ძლი­ე­რი კა­ნო­ნი.

ეს იმით გან­სხვავ­დე­ბა ყვე­ლა სხვა რე­ზო­ლუ­ცი­ი­სან, რომ ამას უკვე კა­ნო­ნის ძალა ექ­ნე­ბა, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც გან­ვი­თარ­დე­ბა ძა­ლი­ან კონ­კრე­ტუ­ლი პროგ­რა­მე­ბი, ამი­ტომ ყვე­ლა იმ სფე­რო­ში, რო­მე­ლიც ვახ­სე­ნე, ამას ვიგ­რძნობთ და ვნა­ხავთ. მთა­ვა­რია, ეს კა­ნო­ნი გახ­დეს, რომ­ლის პრო­ცე­დუ­რაც ად­ვი­ლი ნამ­დვი­ლად არ არის. ჯერ ერთი, აშშ-ის კონ­გრეს­ში უამ­რა­ვი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ინი­ცი­ა­ტი­ვაა და­რე­გის­ტრი­რე­ბუ­ლი და ელე­მენ­ტა­რუ­ლად, მათ გან­ხილ­ვას დრო სჭირ­დე­ბა; მერე, ამე­რი­კა­ში არ ხდე­ბა კა­ნო­ნე­ბის ერთ დღე­სა თუ ერთ კვი­რა­ში მი­ღე­ბა - იქ აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, ამა­ზე ორი­ვე პა­ლა­ტის არამ­ხო­ლოდ პო­ლი­ტი­კუ­რი თან­ხმო­ბა, არა­მედ მათ მიერ შე­თან­ხმე­ბუ­ლი ტექ­სტის სა­ბო­ლოო ვერ­სია იყოს; მხო­ლოდ შემ­დგომ მი­დის ეს პრე­ზი­დენ­ტის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ა­ში და ამ ეტაპ­ზე სა­ჭი­როა მუ­შა­ო­ბა იმის­თვის, რომ პრე­ზი­დენ­ტის ოფი­სი ამ კა­ნონ­ზე ხელ­მო­წე­რის სა­ჭი­რო­ე­ბა­ში დარ­წმუნ­დეს. ე.ი., ეს ძა­ლი­ან შო­რია, არ არის მარ­ტი­ვი გზა და ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლი შრო­მა სჭირ­დე­ბა. თუმ­ცა კი­დევ ვამ­ბობ, ეს ერთ-ერთი უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი ამო­ცა­ნაა სა­ქარ­თვე­ლოს ეროვ­ნუ­ლი უსაფრ­თხო­ე­ბის­თვის და კე­თილ­დღე­ო­ბის­თვის.

- მე­ო­რე მხრივ, იქ­ცე­ვა თუ არა ინი­ცი­ა­ტი­ვა კა­ნო­ნად, რუ­სე­თის გად­მო­სა­ხე­დი­და­ნაც აქვს მნიშ­ვნე­ლო­ბა...

- უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, სრუ­ლი­ად ახა­ლი ტი­პის, ძა­ლი­ან ძლი­ერ მხარ­და­ჭე­რას ნიშ­ნავს, რაც გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა არა მხო­ლოდ გან­ცხა­დე­ბებ­ში, არა­მედ, ეს კა­ნო­ნი გუ­ლის­ხმობს ძა­ლი­ან კონ­კრე­ტულ ინი­ცი­ა­ტი­ვებს, რაც ეხ­მა­რე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს და იმავდრო­უ­ლად, გუ­ლის­ხმობს ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზულ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას იმ მხა­რის თუ სუ­ბი­ექ­ტე­ბის, ვინც სა­ქარ­თვე­ლოს ოკუ­პა­ცი­ის პრო­ცეს­ში არი­ან ჩარ­თულ­ნი. იქ მთე­ლი თა­ვია სა­ქარ­თვე­ლოს ოკუ­პი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე, რო­მე­ლიც, დამ­ტკი­ცე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ხაზს გა­უს­მევს იმ კონ­კრე­ტულ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას, რაც აქვთ სა­ხელ­მწი­ფო თუ კერ­ძო კომ­პა­ნი­ებს, სუ­ბი­ექ­ტებს, რომ­ლე­ბიც იქ სა­ქარ­თვე­ლოს ცენ­ტრა­ლუ­რი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ნე­ბარ­თვის გა­რე­შე საქ­მი­ა­ნო­ბენ. ასე რომ, ეს ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლი რა­მაა, ოღონდ მთა­ვა­რია, ჯერ მი­ვი­დეთ იქამ­დე. მაქ­სი­მა­ლუ­რად ყვე­ლა­ფე­რი გა­ვა­კე­თოთ, რომ და­ვეხ­მა­როთ ჩვენს ამე­რი­კელ პარტნი­ო­რებს, რომ ინი­ცი­ა­ტი­ვა, რომ­ლის კა­ნო­ნად გახ­დო­მა­ზეც ორი კონ­გრე­სის გან­მავ­ლო­ბა­ში იყო მცდე­ლო­ბე­ბი, თუმ­ცა ეს ვერ მო­ხერ­ხდა, ახლა იქ­ცეს კა­ნო­ნად.

- ამის გა­კე­თე­ბა, ალ­ბათ, მხო­ლოდ მე­სი­ჯე­ბით შეგ­ვიძ­ლია...

- რე­ა­ლუ­რად ისი­ნი იღე­ბენ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას, თუმ­ცა აქ ძა­ლი­ან დიდი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს ჩვენს აქ­ტი­უ­რო­ბას, მუდ­მივ შეხ­სე­ნე­ბას იმი­სა, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კი­თხი დრო­ზე უნდა იყოს გან­ხი­ლუ­ლი. რა თქმა უნდა, უდი­დე­სი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს იმას, თუ რა ვი­თა­რე­ბა გვაქვს აქ, რო­გორ და­ვეხ­მა­რე­ბით ამე­რი­კელ კა­ნონ­მდებ­ლებს, რათა ად­ვი­ლად მი­ი­ღონ ამ კა­ნონ­ზე გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა. ანუ, სკეპ­ტი­კო­სებს რომ არ მივ­ცეთ იმის თქმის სა­შუ­ა­ლე­ბა, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში რა­ღაც ყვე­ლა­ფე­რი ისე ვერ არის, რო­გორც უნდა იყოს დე­მოკ­რა­ტი­ულ და გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვე­ყა­ნა­შიო...