"ხშირად ისეთი რთული მომენტებიც მქონია, მინდოდა, ყველაფერი მიმეტოვებინა და შინ დავბრუნებულიყავი" - ქართველი გოგონას გზა წარმატებისკენ

მარიამი 23 წლისაა. რუსთავში, ერთ ლამაზ, ქართული ტრადიციების დამფასებელ მუსიკალურ ოჯახში დაიბადა. ჰოდა, რა გასაკვირია, რომ მუსიკისადმი ინტერესი ღრმა ბავშვობიდანვე ჰქონოდა?! ამბობს, - პირველად, 5 წლის ასაკში დავდექი რუსთავის თეატრის სცენაზე, მზის როლს ვასრულებდი, რამაც დიდი წვლილი შეიტანა ჩემი ინტერესების ჩამოყალიბებაშიო. ამგვარმა დასაწყისმა ჩანს, მართლაც მზესავით გაუნათა ცხოვრება, რადგან ბავშვობიდან რატომღაც საოპერო მომღერლობაზე ოცნებობდა და დღეს უკვე იტალიაში სწავლობს და მღერის. რატომ გადაწყვიტა რუსთაველმა მარიამ ტყემალაძემ სწავლის გაგრძელება სწორედ იტალიაში, საოპერო მუსიკის მექაში და რამ მისცა საამისოდ სტიმული, ვინ შეაგულიანა ან ვინ გაუკვალა გზა? - მარიამს იტალიაში დავუკავშირდით და ვთხოვეთ იტალიამდე გავლილ გზასა და საოპერო თუ მის მიღმა ცხოვრებაზე მოეთხრო.

- ძალიან მიხარია, ჩემი საოპერო ცხოვრებით რომ დაინტერესდით. მუსიკალური განათლება რუსთავში მივიღე - ჯერ მუსიკალური ექვსწლედი დავამთავრე (რ. ლაღიძის მე-3 სამუსიკო სკოლა) და შემდეგ თბილისში, ზ. ფალიაშვილის სახ. ნიჭიერთა ათწლედის საგუნდო-სადირიჟორო განყოფილებაზე განვაგრძე სწავლა. პარალელურად, უამრავ მუსიკალურ ღონისძიებაში ვმონაწილეობდი, მაგრამ, როგორც გითხარით, ოპერა მიტაცებდა და სწორედ ამიტომ 16 წლის ასაკში ჩავაბარე თბილისის ევგენი მიქელაძის სახელობის ცენტრალურ სამუსიკო სასწავლებელში, სადაც ვოკალურ განყოფილებაზე მყავდა გამორჩეული პედაგოგი დოდო დიასამიძე, რომელმაც არაერთი ქართველი ვარსკვლავი აღზარდა. მეც ნელ-ნელა ვიზრდებოდი მის ხელში, ამასობაში სკოლაც დავამთავრე და საქართველოს უნივერსიტეტში, ბიზნეს-ადმინისტრირების ფაკულტეტზე ჩავაბარე. ამავე პერიოდში მეგობრისგან იტალიაში არსებული საოპერო აკადემიის შესახებ შევიტყვე. დავინტერესდი და მათ ჩემი ჩანაწერი გავუგზავნე. მალევე მიპასუხეს და მათ აკადაემიაში სწავლა შემომთავაზეს. ვფიქრობ, სწორედ ეს იყო ჩემს ცხოვრებაში გარდამტეხი მომენტი, რადგან საქართველოს კონსერვატორიაში ჩაბარებას ვაპირებდი, მაგრამ ოჯახმა მირჩია და მხარიც დამიჭირა, სწავლა იტალიაში გამეგრძელებინა.

- იტალიური იცოდით?

- საქმეც ეგაა, რომ ჩემი გადაწყვეტილება საკმაოდ რთული იყო - მივდიოდი სრულიად უცხო ქვეყანაში და არ ვიცოდი იტალიური ენა. მიუხედავად ამ დაბრკოლებებისა, მოსმენიდან 2 თვეში ჩავედი იტალიის ქალაქ პეზაროში და სწავლაც დავიწყე. აკადემიაში საკმაოდ დატვირთული ვიყავი, უამრავი კონცერტი, მასტერკლასი და ღონისძიება გვქონდა. ნელ-ნელა გამოცდილება და თავდაჯერებულობაც მემატებოდა, მაგრამ ამავდროულად ძალიან მიჭირდა, უცხო ქვეყანაში ჩემი ოჯახის წევრებისა და მეგობრების გარეშე. მინდა, დედაჩემს მადლობა გადავუხადო, რადგან ამ რთულ მომენტებში ყველაზე დიდი მხარდაჭერა მან გამიწია. მოკლედ, აკადემიაში 6-თვიანი სწავლის შემდეგ გადავწყვიტე, თავი გამომეცადა და იმავე ქალაქში Gioachino Rossini-ის კონსერვატორიის მისაღებ გამოცდებზე გავედი. წარმოიდგინეთ, უმაღლესი შეფასება ავიღე და ჩავირიცხე ორ ფაკულტეტზე, მათ შორის კი რენესანსისა და ბაროკოს ფაკულტეტი ავირჩიე. ვფიქრობ, გამიმართლა, რადგან იქ შევხვდი ძალიან კარგ მასწავლებელს - რომინა ბასოს, რომელმაც შემასწავლა ბაროკოს საფუძვლები და დამეხმარა, კარგად ჩავწვდომოდი იტალიურ სასწავლო სისტემას. ასე დაიწყო ჩემი ცხოვრების რთული მეორე ეტაპი, რადგან მიწევდა მუსიკისი ისტორიის იტალიურ ენაზე სწავლა და პარალელურად - თავად იტალიური ენის სწავლაც.

ამ ყველაფერს ემატებოდა საცხოვრებლისა საბუთების განახლების პრობლემა და ხშირად ისეთი რთული მომენტებიც მქონია, მინდოდა, ყველაფერი მიმეტოვებინა და შინ, ჩემს ოჯახში დავბრუნებულიყავი. მაგრამ აქაც ჩემი მიღწეული წარმატებები და ოჯახის მხარდაჭერა მამხნევებდა.

დროდადრო, ახალ წლამდე ან სააღდგომოდ, კონცერტის მეორე დღეს ვახერხებდი საქართველოში გამომგზავრებას და 1 თვის ოჯახთან გატარებას, შემდეგ ისევ უკან ვბრუნდებოდი და ვაგრძელებდი სწავლას, ხოლო ზაფხულის არდადეგებზე, სწავლის საფასური რომ გადამეხადა, სასტუმროებში ან ზღვისპირა რესტორანში მიმტანად ვმუშაობდი. რამდენჯერმე სტიპენდიის მოპოვებაც მოვახერხე. სირთულეების პარალელურად, კვლავ გამიმართლა, რადგან კიდევ ერთ უნიჭიერეს მასწავლებელს შევხვდი - ნაირა აგასარიანს, რომელიც დიდი სიფრთხილითა და მოთმინებით მუშაობდა ჩემთან. სწორედ მისი რჩევითა და მხარდაჭერით გავედი ქალაქ ფერმოს Giovanni Battista Pergolesis-ის სახ. სახელმწიფო კონსერვატორიის სამაგისტრო გამოცდებზე და ჩავირიცხე კიდეც ვოკალურ კამერულ ფაკულტეტზე.

- ალბათ უკვე თავდაჯერებულებაც მოგემატათ. როგორ შეიცვალა თქვენი ცხოვრება, კონცერტებზე თუ გამოდიხართ და რომელი იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი გამოსვლა?

- სწავლის პერიოდში 23 კონცერტი მქონდა. განსაკუთრებით 2020 წლის მონტე ვერდის ფესტივალს გამოვყოფ, სადაც მთავარ როლზე კონკურსის საფუძველზე დამამტკიცეს. მაისში უნდა შემდგარიყო ჩემი დებიუტი, მაგრამ კოვიდ-პანდემიის გამო ეს ფესტივალი ჯერ ივლისისთვის გადაიდო, შემდეგ კი სულ გაუქმდა. მიუხედავად ამისა, იმდენად ამ როლისთვის ისეთ კონკურეციაში გავიმარჯვე, რომ ამან დიდი სტიმული და თავდაჯერებულობა მომცა. შესაძლოა, ესეც კი იყო მაგისტრატურაზე წარმატებით ჩაბარების წინაპირობა, ასე რომ, შემართებით ვარ და მოუთმენლად ველი სწავლის დაწყებას.

- სულ სწავლაზე ვლაპარაკობთ, მაგრამ ვფიქრობ, იტალია ისეთი ემოციებისა და იმპულსების ქვეყანაა, თავგადასავლებსა და ლირიკას ვერ ასცდებოდით...

- პირველად რომ წავედი, იტალიაზე საკმაოდ კარგი წარმოდგენა მქონდა, მაგრამ ნანახმა მოლოდინს გადააჭარბა - ვიწრო ქუჩები, მთის წვერზე გაშენებული ქალაქები, მუზეუმები... განსაცვიფრებელია როგორ არის შენარჩუნებული ძველი და ახალი ნაგებობები. ვფიქრობ, იტალია იმ ქვეყანათა რიგშია, სიცოცხლეში ყველა ადამიანმა რომ უნდა ნახოს. ამას ემატება იტალიელი ხალხი. ხშირად ამბობენ, ბუნებით ქართვლებს გვგვანანო და მეც მსგავსი წარმოდგენა მქონდა, ვიდრე პირადად არ დავაკვირდი მათ. მე ვიტყოდი, იტალიელები იმდენად გვგვანან, რამდენადაც განსხვავდებიან ჩვენგან. ბუნებით შუა ასაკამდე (50 წლამდე) მეტად ვგავართ - ჩვენსავით ხმაურიანები, ლაღები არიან, მაგრამ ამ ასაკის შემდეგ ქართველი ფიზიკურად იმდენად აღარ აქტიურობს, ნერვიულობას იწყებს სიბერეზე. აქ კი - პირიქით, ფაქტობრივად, 50 წლიდან იწყებენ ცხოვრებას, დადიან ცეკვის წრეებზე, მხიარულობენ, ვარჯიშობენ. სასიამოვნოდ განცვიფრებული დავრჩი, როდესაც ვნახე, როგორ ცეკვავდნენ იტალიის ვიწრო ქუჩებში ბებოები ტანგოს, ევროპულ ცეკვებს და ა.შ. იტალიელებთან საერთო ენის გამონახვა არც გამჭირვებია. ბევრი ადგილობრივი მეგობარი მყავს, ვისაც შემიძლია დავეყრდნო, მაგრამ ჩემი საუკეთესო მეგობარი მაინც ქართველი პიანისტი გოგონაა - თამარ კუპატაძე, რომელიც აქ პეზაროში გავიცანი.

რაც შეეხება ლირიკას - ალბათ, სიყვარულს გულისხმობთ, შემიძლია გითხრათ, რომ სულ მაგ მდგომარეობაში ვარ (იღიმის), მაგრამ არც ვინმეს, კონკრეტულს ვგულისხმობ და ამ ეტაპზე არც ოჯახის შექმნას ვაპირებ. რაც შეეხება თავგადასავალს, რასაც მოგიყვებით, ამბავს უფრო დავარქმევდი: 2019 წლის ზაფხულში, სამუშაო დღის ბოლოს მეგობარმა ბაიკით მომაკითხა და შინ გაცილება შემომთავაზა. თავიდან ვიუარე, რადგანაც სათანადოდ არ მეცვა, მაგრამ არ მომეშვა, თავისი ტყავის ქურთუკიც კი დამითმო და დავიძარით. პირველი წამები სიხარულის იყო, შემდეგ კი შიშმა ამიტანა და ვთხოვე, სიჩქარე შეენელებინა, არადა, გზადაც არავინ შეგვხვედრია. მახსოვს ბოლო მოსახვევი, სადაც მთელი ძალით მოვხვიე ხელები, თვალები მაგრად დავხუჭე და ბუტბუტი დავიწყე: მამაო ჩვენო... ვერ დავასრულე, შემდეგ კი ტკივილისგან გონს მოვედი და მივხვდი, მანქანა დაგვეჯახა. მახსოვს საჭესთან გოგონა იჯდა. მე ინსტიქტურად წამოვდექი და მალევე მუხლები მომეკეცა. მსუბუქი დაზიანება მივიღე, ჩემი მეგობრისგან განსხვავებით, რომელსაც ფეხზე მრავალი ოპერაცია დასჭირდა. ამ ამბის გასაკუთრებული მონაკვეთი ის არის, რომ სავაადმყოფოში გადაყვანის შემდეგ ჩემს სანახავად ორი პოლიციელი მოვიდა. მათ გამოჯანმრთელება მისურვეს და მითხრეს, იღბალი გქონია, ეს ნამდვილი სასწაული იყოო. თურმე, საგზაო ინციდენტის ჩანაწერი უნახავთ და გაოგნებულები იყვნენ, ისეთი სიმაღლიდან გადმოვარდნილი, როგორ გადავრჩი.

- რა გეგმები და პერსპექტივები გაქვთ, როდის ფიქრობთ, ქართველ მაყურებელს წარუდგეთ და კიდევ - გიძნელდებათ სამშობლოსგან, ოჯახისგან შორს ყოფნა?

- მომავალზე ბევრი მიფიქრია, მინდოდა, ჩემი პროფესია და სამშობლო ერთმანეთისთვის დამეკავშირებინა, რადგან ადამიანი მაშინ არის ბედნიერი, როცა ყველა ემოციას ირგვლივ მყოფებს უზიარებს. დღე არ გასულა, საქართველოსა და ოჯახზე რომ არ მეფიქრა, მაგრამ ჩემი ცხოვრების ამ ეტაპზე მიჭირს ჩემი პროფესიისა და სამშობლოს ერთმანეთთან შეთავსება, რადგან ბაროკო სპეციფიური მიმართულებაა, რომელსაც განსაკუთრებით იტალიაში აფასებენ, შესაბამისად, ჩემი მოკლევადიანი გეგმები მთლიანად იტალიაში სწავლასა და კონკურსებში მონაწილეობას უკავშირდება. ხოლო სამომავლოდ დიდი სიამოვნებით გავეცნობი ქართველ საზოგადოებას ამ ამპლუაში.

ავტორი: ირმა ხარშილაძე