პოლიტიკა
სამართალი

11

მაისი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

კვირა, მთვარის მეთხუთმეტე დღე დაიწყება 20:34-ზე, მთვარე მორიელშია კრიტიკული დღეა. არ იჩხუბოთ. ეცადეთ, ეს დღე მშვიდად განვლოთ. არ დაიწყოთ ახალი საქმეები; მოერიდეთ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღებას; ფინანსური საკითხების მოგვარება სხვა დღისთვის გადადეთ; ვაჭრობისთვის არახელსაყრელი დღეა, უძრავ ქონებასთან დაკავშირებული საკითხები სხვა დღეს მოაგვარეთ. აკონტროლეთ ემოციები. არასასურველია კამათი, ჩხუბი, საქმეების გარჩევა. არ გირჩევთ სამსახურის, საქმიანობის შეცვლას. სხვა დღისთვის გადადეთ მგზავრობა და მივლინება. კარგია შემოქმედებითი საქმიანობა, საოჯახო საქმეების შესრულება. ცუდი დღეა ქორწინებისა და ნიშნობისათვის. მატულობს ვენერიული დაავადებების რისკი. მოსალოდნელია ტრავმები, ქირურგიული ჩარევის ალბათობა.
მეცნიერება
მსოფლიო
კონფლიქტები
კულტურა/შოუბიზნესი
სამხედრო
მოზაიკა
სპორტი
Faceამბები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
"მსოფლიოში მაისისთვის უნდა ჩაწყნარდეს ვითარება, ოქტომბერში კი COVID-19-ის მეორე, ძალიან მწარე ტალღა დაიწყება" - გაეროს გენერალური მდივნის ქართველი მრჩეველი
"მსოფლიოში მაისისთვის უნდა ჩაწყნარდეს ვითარება, ოქტომბერში კი COVID-19-ის მეორე, ძალიან მწარე ტალღა დაიწყება" - გაეროს გენერალური მდივნის ქართველი მრჩეველი

მსოფ­ლი­ო­ში კო­რო­ნა­ვირუ­სის ახა­ლი შტა­მით ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბამ უკვე გა­და­ა­ჭარ­ბა სამ­მი­ლი­ონ­ნა­ხე­ვარს, ინ­ფექ­ცი­ამ 250 000-მდე ადა­მი­ა­ნი იმ­სხვერ­პლა 4 თვე­ში. პან­დე­მია ჯერ­ჯე­რო­ბით უკან არ იხევს და მეც­ნი­ე­რებს ამა­ზე ზუს­ტი პა­სუ­ხიც ჯერ არ აქვთ...

ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის, სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის პრობ­ლე­მე­ბი­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს მიერ COVID-19-თან ბრძო­ლის შე­სა­ხებ პრო­ფე­სორ­მა, გა­ე­როს გე­ნე­რა­ლუ­რი მდივ­ნის მრჩე­ველ­მა ჯან­დაც­ვის სა­კი­თხებ­ში, გი­ორ­გი ფხა­კა­ძემ AMBEBI.GE-სთან ინ­ტერ­ვი­უ­ში ისა­უბ­რა:

- თა­ვი­დან, როცა ჯან­მო-მ სა­გან­გე­ბო მდგო­მა­რე­ო­ბა გა­მო­ა­ცხა­და, ზოგ ქვე­ყა­ნა­ში, მა­გა­ლი­თად, სინ­გა­პურ­სა და სამ­ხრეთ კო­რე­ა­ში მა­შინ­ვე ჩა­კე­ტეს სა­ზღვრე­ბი. ბევ­რმა ქვე­ყა­ნამ გაფრ­თხი­ლე­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლად მი­ი­ღო, ზოგს კი ჰქონ­და და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა, „მერე ვქნა­თო“. არ სჯე­რო­დათ ბო­ლომ­დე, რომ ასე გავ­რცელ­დე­ბო­და, რად­გან, SARS-ის დრო­საც დიდი პრობ­ლე­მა იყო, ბევ­რი ქვე­ყა­ნა და­ზი­ან­და, თუმ­ცა აზი­ის ქვეყ­ნე­ბის და კა­ნა­დის გარ­და, ის არ გავ­რცელ­და;

MERS კი ძი­რი­თა­დად მსოფ­ლი­ოს არა­ბულ ნა­წილ­ში გავ­რცელ­და, სა­უ­დის არა­ბეთ­ში და სამ­ხრეთ კო­რე­ა­ში, ვაჭ­რო­ბის გამო. რე­ა­ლუ­რად, ამის გამო ბევ­რი ქვე­ყა­ნა ფიქ­რობ­და, რომ COVID-19 ლო­კა­ლუ­რი ვირუ­სი იქ­ნე­ბო­და

ეკო­ნო­მი­კუ­რი თვალ­საზ­რი­სით, ქვეყ­ნის ჩა­კეტ­ვა ფი­ნან­სუ­რად ძა­ლი­ან ძვი­რი სი­ა­მოვ­ნე­ბაა. ასე­ვე, უამ­რა­ვი ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მა არ იყო და არაა მზად, მი­ი­ღოს ასე­თი დიდი რა­ო­დე­ნო­ბის და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ხალ­ხი. მჯე­რა, რომ ეს გლო­ბა­ლუ­რი შეც­დო­მა იყო, რომ ყუ­რა­დღე­ბა არ მი­ვაქ­ცი­ეთ იმას, რაც ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ თქვა. ხალ­ხი ამ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას არ უს­მენს, ქვეყ­ნე­ბი არ უს­მე­ნენ - მო­დით, სი­მარ­თლე ვთქვათ, ესაა რე­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მა.

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში პირ­ვე­ლი პრეს­კონ­ფე­რენ­ცია უხან­ში გა­ჩე­ნილ კო­რო­ნა­ვირუს­თან და­კავ­ში­რე­ბით 22 იან­ვარს ჩა­ტარ­და...

- სა­ქარ­თვე­ლოს ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მამ ეს ინ­ფორ­მა­ცია ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­დან მი­ი­ღო. როცა პირ­ვე­ლი აფეთ­ქე­ბა მოხ­და, ინ­ფორ­მა­ცია ყვე­ლა ქვე­ყა­ნამ იქი­დან მი­ი­ღო. მათ მერე კი უკვე თვი­თონ ქვეყ­ნე­ბის გა­და­სა­წყვე­ტია, ვის რა დო­ნე­ზე შე­ეძ­ლო ამ გაფრ­თხი­ლე­ბის მი­ღე­ბა, ამას უკვე ძა­ლი­ან ძლი­ე­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა სჭირ­დე­ბა, ქვეყ­ნე­ბი იკე­ტე­ბა.

წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, არის ორი ვა­რი­ან­ტი: გარ­და­იც­ვლე­ბი­ან თქვე­ნი მშობ­ლე­ბი, მაგ­რამ ეკო­ნო­მი­კუ­რად სტა­ბი­ლუ­რად იქ­ნე­ბით ან მშობ­ლე­ბი გა­დარ­ჩე­ბი­ან, მაგ­რამ ეკო­ნო­მი­კუ­რად 3 წელი კარ­გად ვერ იქ­ნე­ბით

ამა­შია საქ­მე - ყვე­ლა ვერ თმობს ეკო­ნო­მი­კას. რა­ტომ ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბო­და ტრამ­პი ბო­ლომ­დე? რად­გან ეკო­ნო­მი­კურ კრახს მი­ი­ღებ­და. ახლა ჩვენ ეკო­ნო­მი­კუ­რი კრა­ხი გვაქვს. აქ იყო სა­უ­ბა­რი, გა­და­ვარ­ჩი­ნოთ ჩვე­ნი ბე­ბია, ბა­ბუა და მშობ­ლე­ბი, თუ გა­და­ვარ­ჩი­ნოთ ეკო­ნო­მი­კა. თი­თო­ე­ულ­მა ქვე­ყა­ნამ ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღო, ფი­ნან­სუ­რი წნე­ხის ქვეშ კი ბევ­რი პო­ლი­ტი­კო­სი ვერ იღებ­და გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას, ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში არ­ჩევ­ნე­ბის წინა პე­რი­ო­დი­ცაა...

- ზო­გი­ერთ ქვე­ყა­ნა­ში, რე­ა­გი­რე­ბის დაგ­ვი­ა­ნე­ბის შემ­დეგ რე­სურ­სე­ბის პრობ­ლე­მა გაჩ­ნდა - თქვე­ნი აზ­რით, რა არის მთა­ვა­რი, რის გა­მოც რიგი ქვეყ­ნე­ბი უკვე ვე­ღარ ეწე­ვი­ან პრო­ცესს?

- ესაა, რაც ხდე­ბა ნიუ-იორკსა და იტა­ლი­ა­ში, გან­სა­კუთ­რე­ბით, ჩრდი­ლო­ეთ იტა­ლი­ა­ში. რა­შია პრობ­ლე­მა? ჩვენ ვი­ცით, მო­დე­ლი­რე­ბა გვაქვს გა­კე­თე­ბუ­ლი, და­ახ­ლო­ე­ბით რამ­დე­ნი ადა­მი­ა­ნი და­ა­ვად­დე­ბა. ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლე­ბის 90% ამას იო­ლად გა­და­ი­ტანს. ვამ­ბობთ, რომ მთე­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბის და­ახ­ლო­ე­ბით 70% ამ ვირუ­სით და­ა­ვად­დე­ბა, თუმ­ცა ამ 70%-ის 10% იქ­ნე­ბა მძი­მე.

ბევ­რი ქვე­ყა­ნა მიხ­ვდა, რომ მათი ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მა ვერ გა­უძ­ლებს და ეს 5-10% გარ­და­ეც­ვლე­ბათ. ერთ-ერთი გა­მო­სა­ვა­ლია კა­რან­ტი­ნი, რათა ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მამ და­ა­ვა­დე­ბუ­ლე­ბი „გა­და­ა­მუ­შა­ვოს“, შეძ­ლოს მო­სახ­ლე­ო­ბის 5%-ის მი­ღე­ბის გა­და­ნა­წი­ლე­ბა რამ­დე­ნი­მე თვე­ზე. ერ­თდრო­უ­ლად ამ­დე­ნი ადა­მი­ა­ნი ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მას რომ მი­ად­გეს, სის­ტე­მა კო­ლაფ­სის წი­ნა­შეა, რაც ახლა ჩრდი­ლო­ეთ იტა­ლი­ა­ში ხდე­ბა.

- თსსუ-ს პირ­ვე­ლი სა­უ­ნი­ვერ­სი­ტე­ტო კლი­ნი­კის დი­რექ­ტორ­მა აღ­ნიშ­ნა, რომ ეს ვირუ­სი "მო­სახ­დე­ლია". ამას რო­გორ გა­მო­ეხ­მა­უ­რე­ბით?

- ადრე თუ გვი­ან, ამა თუ იმ ფორ­მით, ეს ვირუ­სი ყვე­ლას გვექ­ნე­ბა, ორი აზრი არ არ­სე­ბობს. ან გა­და­ვი­ტა­ნეთ ეს ვირუ­სი და არც ვი­ცით, ან გა­და­ვი­ტანთ, ან, იმე­დია, კა­რან­ტი­ნის პი­რო­ბებ­ში მაქ­სი­მა­ლუ­რად და­ვი­ცავთ თავს, და­ვე­ლო­დე­ბით ვაქ­ცი­ნას და ვაქ­ცი­ნით გა­და­ვი­ტანთ.

ტექ­ნი­კუ­რად შე­იძ­ლე­ბა, სხვა­ნა­ი­რად ინ­ტერპრე­ტი­რე­ბუ­ლია, თუმ­ცა ლო­გი­კა ერ­თია - ჩვენ ყვე­ლამ უნდა გა­და­ვი­ტა­ნოთ ეს ვირუ­სი, სა­კი­თხა­ვია, რბი­ლი თუ მწა­რე გზით. დღეს მძი­მე ავად­მყო­ფე­ბიც კი შე­იძ­ლე­ბა, იყ­ვნენ გა­მოყ­ვა­ნი­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბი­დან, ყვე­ლა­ზე არ მაქვს სა­უ­ბა­რი. ანუ, სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბა მა­ინც და­ბა­ლი იქ­ნე­ბა, მაგ­რამ თუ ყვე­ლა ერ­თდრო­უ­ლად მი­ა­წყდა ჩვენს ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მას, ის ფი­ზი­კუ­რად ვერ გა­უძ­ლებს, ამ­დე­ნი მედ­პერ­სო­ნა­ლი არ გვყავს ქვე­ყა­ნა­ში და ამ შემ­თხვე­ვა­ში, ძა­ლი­ან მძი­მე სი­ტუ­ა­ცია გვექ­ნე­ბა.

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში ამ­ჟა­მად არ­სე­ბულ ვი­თა­რე­ბას რო­გორ შე­ა­ფა­სებთ, რო­გორ ხე­დავთ ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ბრძო­ლას ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სის წი­ნა­აღ­მდეგ?

- ის ნა­ბი­ჯე­ბი, რაც ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრომ, მთავ­რო­ბამ მი­ი­ღო, სწო­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბი იყო - კა­რან­ტი­ნის შე­მო­ღე­ბა, ცოტა და­აგ­ვი­ან­და, მაგ­რამ მა­ინც. კარ­გია, რომ ჩა­კე­ტეს ქა­ლა­ქე­ბი, რომ კო­მენ­დან­ტის სა­ა­თი გა­მო­ა­ცხა­დეს.

მაგ­რამ, და­აგ­ვი­ა­ნეს სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის მო­ბი­ლი­ზა­ცია, და ვერ მო­ა­ხერ­ხეს ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მის გაძ­ლი­ე­რე­ბა ამ პრაქ­ტი­კუ­ლად, მო­გე­ბუ­ლი ერთი თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში

ეს ნიშ­ნავს ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მის ყვე­ლა ნა­წი­ლის მო­ბი­ლი­ზა­ცი­ას: სა­ა­ვად­მყო­ფო­ე­ბი, პო­ლიკ­ლი­ნი­კე­ბი, ლა­ბო­რა­ტო­რი­ე­ბი და ა.შ. იცით, რამ­დე­ნი სა­წო­ლია სა­ქარ­თვე­ლო­ში? ამ ციფ­რებს რომ ათა­მა­შე­ბენ, იქ არის ბოქ­სი­რე­ბუ­ლი პა­ლა­ტე­ბი? ამ პა­ლა­ტე­ბის ხა­რის­ხი ვინ­მემ გა­და­ა­მოწ­მა? ამას გარ­და, ერთი თვეა, ვერ და­ვი­ნა­ხე ინ­ტენ­სი­უ­რი სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის გა­დატ­რე­ნინ­გე­ბა.

და­ვი­წყოთ პერ­სო­ნა­ლუ­რი თავ­დაც­ვი­თი მო­წყო­ბი­ლო­ბე­ბით, ხელ­თათ­მა­ნე­ბით, ნიღ­ბე­ბით. ყვე­ლა სა­მე­დი­ცი­ნო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბას სა­ქარ­თვე­ლო­ში ეს მო­წყო­ბი­ლე­ბე­ბი სჭირ­დე­ბა - ჩაც­მას და გახ­დას 15-15 წუთი სჭირ­დე­ბა, ორი­ვე შემ­თხვე­ვა­ში რა­ი­მე შეც­დო­მა რომ იყოს, ეს ფუჭი და უფრო დიდი ზი­ა­ნია. ვინ­მეს აც­ვია ეს? რა­საც ტე­ლე­ვი­ზორ­ში ვხე­დავ, რა­ღაც ქი­რურ­გი­უ­ლი ნიღ­ბე­ბი და სა­სა­ცი­ლო ფორ­მე­ბი აც­ვი­ათ.

კი­დევ არის ტეს­ტი­რე­ბის სა­კი­თხი - მთე­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბის ტეს­ტი­რე­ბა შე­დეგს არ მოგ­ვცემს. ტეს­ტი­რე­ბა ცოტა რთუ­ლი თე­მაა, რად­გან სწრა­ფი ტეს­ტიც, კომ­პა­ნი­ი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, შე­იძ­ლე­ბა, 50%-ით იყოს ზუს­ტი, ამი­ტომ 2-3 ტეს­ტი უნდა გა­ა­კე­თო

ძვი­რიც ჯდე­ბა, რად­გან ტეს­ტის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა მხო­ლოდ 20%-ია, და­ნარ­ჩე­ნი მო­დის იმ ადა­მი­ა­ნის სა­თა­ნა­დო აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბა­ზე, რო­მე­ლიც ტესტს ატა­რებს. მერე, როცა ტეს­ტი ჩა­ტარ­დე­ბა, ეს მო­წყო­ბი­ლო­ბა უსაფრ­თხოდ უნდა იყოს გა­ნად­გუ­რე­ბუ­ლი, რათა ნა­გავ­საყ­რელ­ში არ აღ­მოჩ­ნდეს და ძრო­ხე­ბი და ღო­რე­ბი არ ჭამ­დნენ. ეს ერ­თი­ა­ნი ჯაჭ­ვია და ფრთხი­ლად უნდა ვი­ყოთ.

ასე რომ, მთე­ლი ჩვე­ნი სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლი სპე­ცი­ა­ლუ­რი პერ­სო­ნა­ლუ­რი დაც­ვი­თი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბით უნდა იყოს აღ­ჭურ­ვი­ლი, ნამ­დვი­ლად ერთჯე­რა­დით, რად­გან რო­გორც ვიცი, ხდე­ბო­და ხოლ­მე, რომ ერთჯე­რად საგ­ნებს ხე­ლახ­ლა ხმა­რობ­დნენ. მე­ო­რე ეტა­პი უნდა იყოს ტეს­ტი­რე­ბა, თუ არა და, ჩვენ მი­ვი­ღებთ იმას, რომ ცხე­ლე­ბის ცენ­ტრე­ბი ფაქ­ტობ­რი­ვად, COVID-19-ის დის­ტრი­ბუ­ცი­ის ცენ­ტრე­ბი გახ­დე­ბა.

არ ვაკ­რი­ტი­კებ მთავ­რო­ბას, პი­რი­ქით - ეს რე­ა­ლო­ბაა, რო­მელ­საც თვა­ლებ­ში უნდა ჩავ­ხე­დოთ. სა­ჭი­როა კერ­ძო კლი­ნი­კე­ბის ჩარ­თუ­ლო­ბა. მიმ­დი­ნა­რე კლი­ნი­კურ და­ა­ვა­დე­ბებ­ზეც უნდა ვი­ფიქ­როთ, მაგ­რამ სხვა­დას­ხვა მე­თო­დი არ­სე­ბობს, მა­გა­ლი­თად გერ­მა­ნი­ის, რომ ტრი­ა­ჟი სა­ა­ვად­მყო­ფოს გა­რეთ კეთ­დე­ბა. ფსი­ქო­ლო­გი­ა­ში უნდა გვქონ­დეს ჩა­ბეჭ­დი­ლი, რომ COVID-19 პო­ტენ­ცი­უ­რად ყვე­ლას აქვს - ვი­ცით, რომ ძა­ლი­ან ბევრ პა­ცი­ენტს 14 დღის შემ­დეგ აუ­წია ტემ­პე­რა­ტუ­რამ, ბევ­რმა გა­და­ი­ტა­ნა კი­დეც. ყვე­ლას ისე უნდა ვუმ­კურ­ნა­ლოთ, რო­გორც COVID პა­ცი­ენტს, უსაფრ­თხო­ე­ბის წე­სე­ბი ყვე­ლა სა­მე­დი­ცი­ნო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა­ში უნდა იყოს და­ცუ­ლი და ყვე­ლა მათ­გა­ნი უნდა ჩა­ერ­თოს პრო­ცეს­ში.

- პლუ­სე­ბი­დან რას გა­მოჰ­ყოფ­დით - თქვე­ნი აზ­რით, რითი ვა­ხერ­ხებთ იმას, რომ ჯერ ჩვენ­თან მას­შტა­ბუ­რი აფეთ­ქე­ბა არ არის?

- ვინ გი­თხრათ, რომ არ არის? როცა სტა­ტის­ტი­კა­ზე ვსა­უბ­რობთ, პო­ლი­ტი­კო­სი არ ვარ, მეც­ნი­ე­რუ­ლად ვსა­უბ­რობ. გა­დავ­ხე­დოთ რუ­კას, მა­გა­ლი­თად, აფ­რი­კა­ში COVID-19 არ არის, რო­გორ ფიქ­რობთ, რა­ტომ არ არის?

- ერთ-ერთი მო­საზ­რე­ბით, იქ ზუს­ტი მო­ნა­ცე­მე­ბი ტეს­ტე­ბის ნაკ­ლე­ბო­ბის გამო ვერ აღი­რი­ცხე­ბა...

- დიახ, არის მო­ნა­ცე­მი და არ არის ტეს­ტი! სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­ტარ­და 3 000 ტეს­ტამ­დე, აქე­დან 200-მდე პა­ცი­ენტს და­უმ­ტკიც­და ინ­ფექ­ცია. დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლე­ბი ვართ, რომ ქალ­ბა­ტონს, რო­მე­ლიც ხელ­ვა­ჩა­უ­რის რა­ი­ონ­ში ან­თე­ბით გარ­და­იც­ვა­ლა და სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში არ მი­სუ­ლა, კო­რო­ნა­ვირუ­სი არ ჰქონ­და? აქ სა­უ­ბა­რია სა­ქარ­თვე­ლოს ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მა­ზე - მა­გა­ლი­თად, მაჩ­ვე­ნეთ სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი ბოლო 10 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ჩვენ ეს არ გვაქვს, რად­გან ადეკ­ვა­ტუ­რად რე­გის­ტრა­ცი­ას ვერ ვა­კე­თებთ.

- მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ზუს­ტად არა­ვინ იცის, რო­დის დას­რულ­დე­ბა პან­დე­მია, თქვენს პროგ­ნოზს მა­ინც გკი­თხავთ - რო­დის და რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა, და­ა­მარ­ცხოს მსოფ­ლი­ომ ეს ვირუ­სი?

- გა­ვიხ­სე­ნოთ 1920 წელი, ეს­პა­ნუ­რი გრი­პის პან­დე­მია. სამი ტალ­ღა იყო: პირ­ვე­ლი სა­შუ­ა­ლო დო­ნის იყო, მე­ო­რე - ძლი­ე­რი, მე­სა­მე კი პა­ტა­რა. თითო ტალ­ღა და­ახ­ლო­ე­ბით, 2-3 თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში გრძელ­დე­ბა, ჩვენ მხო­ლოდ პირ­ვე­ლი ტალ­ღის და­სა­წყის­ში ვართ.

ასე რომ, ჩემი ვა­რა­უ­დით, მსოფ­ლი­ო­ში, მა­ი­სის თვის­თვის ეს უნდა ჩა­წყნარ­დეს, ზა­ფხუ­ლი რა­ღაც­ნა­ი­რად უნდა გა­ვი­ა­როთ, შემ­დეგ კი, ოქ­ტომ­ბრის თვის­თვის მე­ო­რე ტალ­ღა და­ი­წყე­ბა

მე­ო­რე ტალ­ღა უფრო მწა­რე იქ­ნე­ბა, მაგ­რამ იქ­ნე­ბა არა მარ­ტო COVID-19-ის ტალ­ღა, არა­მედ - შიდსის, სი­ფი­ლი­სის, გო­ნო­რე­ას და მენ­ტა­ლუ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის ეპი­დე­მია. რა­ტომ? შიდსის სა­კი­თხებ­ზე ვმუ­შა­ობ­დი ბოლო 20 წელი... მსოფ­ლიო ჩა­კე­ტი­ლია, მსოფ­ლი­ომ სიკ­ვდილს ჩა­ხე­და თვა­ლებ­ში, სუფ­თა ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი მო­მენ­ტი შე­მო­დის - შე­იძ­ლე­ბა, ძა­ლი­ან ბევ­რმა ადა­მი­ან­მა იფიქ­როს, თით­ქოს ყვე­ლა­ფერ­მა გა­ი­ა­რა. სინ­გა­პურ­ში ასე ხდე­ბა - უკვე 1 კვი­რაა, მე­ო­რე ტალ­ღა წა­მო­ვი­და, ყვე­ლა­ფე­რი ჩა­კე­ტი­ლი იყო, ახლა ხალ­ხი მო­დუნ­და, გა­იხ­სე­ნეს ყვე­ლა­ფე­რი, გახ­შირ­და და­უც­ვე­ლი სექ­სი.

ასე თუ მოხ­და, სამ­წუ­ხა­როდ, დიდი ბიძ­გი იქ­ნე­ბა იმის­თვის, რომ მი­ვი­ღოთ შიდსის და სექ­სუ­ა­ლუ­რად გა­დამ­დე­ბი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის ეპი­დე­მია

მე­ო­რე სა­კი­თხია, რომ როცა 2 თვე სახ­ლში ხარ ჩა­კე­ტი­ლი, შე­საძ­ლოა, ამან სხვა­დას­ხვა მენ­ტა­ლუ­რი და­ა­ვა­დე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. მე­სა­მეა არა­გა­დამ­დე­ბი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, გულ­სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბი და დი­ა­ბე­ტი, რად­გან ვსხედ­ვართ სახ­ლში და არ გვაქვს ფი­ზი­კუ­რი აქ­ტი­ვო­ბა. ასე რომ, COVID-19-ის ტალ­ღა ქვე­ვით ჩა­ი­წე­ვა და ჩვენ ამ და­ა­ვა­დე­ბე­ბის ახა­ლი ტალ­ღა გვექ­ნე­ბა.

ვირუ­სის პირ­ველ ტალ­ღამ­დე უფრო და­ცუ­ლი ვი­ყა­ვით, ახლა თქვე­ნი იმუ­ნუ­რი სის­ტე­მა ჩა­კე­ტი­ლია, არ მოძ­რა­ობთ, არ იღებთ ვი­ტა­მი­ნებს, ამი­ტო­მაა მე­ო­რე ტალ­ღა უფრო სა­ში­ში, ვიდ­რე - პირ­ვე­ლი. მთე­ლი ყუ­რა­დღე­ბა, დიახ, უნდა იყოს COVID-19-ზე, მაგ­რამ ზო­გა­დად, ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მა უნდა გაძ­ლი­ერ­დეს, რათა ის ამ სხვა გა­მოწ­ვე­ვებს გა­უმკლავ­დეს, რო­მე­ლიც ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სის შემ­დეგ წა­მო­ვა.

მკითხველის კომენტარები / 110 /
თარიღის მიხედვით
მოწონების მიხედვით
ლელა
13

რაღაც არ მომეწონა ამ კაცის გამოსვლა...თუ შემეშინდა ან ,,ჩასაფრებულად" მივიჩნიე?! ვცდები?

ზურაბ
11

მოკლედ, დავიღუპეთ, გვიშველეთის ყვირილიც არაფერს მოგვცემს, ყველას საკუთარი თავი გასჭირვებია.

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
დღეს, 9 მაისს, მეორე მსოფლიო ომში ფაშიზმზე გამარჯვებიდან 80 წელი შესრულდა
ავტორი:

"მსოფლიოში მაისისთვის უნდა ჩაწყნარდეს ვითარება, ოქტომბერში კი COVID-19-ის მეორე, ძალიან მწარე ტალღა დაიწყება" - გაეროს გენერალური მდივნის ქართველი მრჩეველი

"მსოფლიოში მაისისთვის უნდა ჩაწყნარდეს ვითარება, ოქტომბერში კი COVID-19-ის მეორე, ძალიან მწარე ტალღა დაიწყება" - გაეროს გენერალური მდივნის ქართველი მრჩეველი

მსოფლიოში კორონავირუსის ახალი შტამით ინფიცირებულების რაოდენობამ უკვე გადააჭარბა სამმილიონნახევარს, ინფექციამ 250 000-მდე ადამიანი იმსხვერპლა 4 თვეში. პანდემია ჯერჯერობით უკან არ იხევს და მეცნიერებს ამაზე ზუსტი პასუხიც ჯერ არ აქვთ...

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის, სხვადასხვა ქვეყნის პრობლემებისა და საქართველოს მიერ COVID-19-თან ბრძოლის შესახებ პროფესორმა, გაეროს გენერალური მდივნის მრჩეველმა ჯანდაცვის საკითხებში, გიორგი ფხაკაძემ AMBEBI.GE-სთან ინტერვიუში ისაუბრა:

- თავიდან, როცა ჯანმო-მ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა, ზოგ ქვეყანაში, მაგალითად, სინგაპურსა და სამხრეთ კორეაში მაშინვე ჩაკეტეს საზღვრები. ბევრმა ქვეყანამ გაფრთხილება სერიოზულად მიიღო, ზოგს კი ჰქონდა დამოკიდებულება, „მერე ვქნათო“. არ სჯეროდათ ბოლომდე, რომ ასე გავრცელდებოდა, რადგან, SARS-ის დროსაც დიდი პრობლემა იყო, ბევრი ქვეყანა დაზიანდა, თუმცა აზიის ქვეყნების და კანადის გარდა, ის არ გავრცელდა;

MERS კი ძირითადად მსოფლიოს არაბულ ნაწილში გავრცელდა, საუდის არაბეთში და სამხრეთ კორეაში, ვაჭრობის გამო. რეალურად, ამის გამო ბევრი ქვეყანა ფიქრობდა, რომ COVID-19 ლოკალური ვირუსი იქნებოდა

ეკონომიკური თვალსაზრისით, ქვეყნის ჩაკეტვა ფინანსურად ძალიან ძვირი სიამოვნებაა. ასევე, უამრავი ჯანდაცვის სისტემა არ იყო და არაა მზად, მიიღოს ასეთი დიდი რაოდენობის დაავადებული ხალხი. მჯერა, რომ ეს გლობალური შეცდომა იყო, რომ ყურადღება არ მივაქციეთ იმას, რაც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ თქვა. ხალხი ამ ორგანიზაციას არ უსმენს, ქვეყნები არ უსმენენ - მოდით, სიმართლე ვთქვათ, ესაა რეალური პრობლემა.

- საქართველოში პირველი პრესკონფერენცია უხანში გაჩენილ კორონავირუსთან დაკავშირებით 22 იანვარს ჩატარდა...

- საქართველოს ჯანდაცვის სისტემამ ეს ინფორმაცია ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციიდან მიიღო. როცა პირველი აფეთქება მოხდა, ინფორმაცია ყველა ქვეყანამ იქიდან მიიღო. მათ მერე კი უკვე თვითონ ქვეყნების გადასაწყვეტია, ვის რა დონეზე შეეძლო ამ გაფრთხილების მიღება, ამას უკვე ძალიან ძლიერი პოლიტიკური გადაწყვეტილება სჭირდება, ქვეყნები იკეტება.

წარმოიდგინეთ, არის ორი ვარიანტი: გარდაიცვლებიან თქვენი მშობლები, მაგრამ ეკონომიკურად სტაბილურად იქნებით ან მშობლები გადარჩებიან, მაგრამ ეკონომიკურად 3 წელი კარგად ვერ იქნებით

ამაშია საქმე - ყველა ვერ თმობს ეკონომიკას. რატომ ეწინააღმდეგებოდა ტრამპი ბოლომდე? რადგან ეკონომიკურ კრახს მიიღებდა. ახლა ჩვენ ეკონომიკური კრახი გვაქვს. აქ იყო საუბარი, გადავარჩინოთ ჩვენი ბებია, ბაბუა და მშობლები, თუ გადავარჩინოთ ეკონომიკა. თითოეულმა ქვეყანამ ინდივიდუალური გადაწყვეტილება მიიღო, ფინანსური წნეხის ქვეშ კი ბევრი პოლიტიკოსი ვერ იღებდა გადაწყვეტილებას, ბევრ ქვეყანაში არჩევნების წინა პერიოდიცაა...

- ზოგიერთ ქვეყანაში, რეაგირების დაგვიანების შემდეგ რესურსების პრობლემა გაჩნდა - თქვენი აზრით, რა არის მთავარი, რის გამოც რიგი ქვეყნები უკვე ვეღარ ეწევიან პროცესს?

- ესაა, რაც ხდება ნიუ-იორკსა და იტალიაში, განსაკუთრებით, ჩრდილოეთ იტალიაში. რაშია პრობლემა? ჩვენ ვიცით, მოდელირება გვაქვს გაკეთებული, დაახლოებით რამდენი ადამიანი დაავადდება. ინფიცირებულების 90% ამას იოლად გადაიტანს. ვამბობთ, რომ მთელი მოსახლეობის დაახლოებით 70% ამ ვირუსით დაავადდება, თუმცა ამ 70%-ის 10% იქნება მძიმე.

ბევრი ქვეყანა მიხვდა, რომ მათი ჯანდაცვის სისტემა ვერ გაუძლებს და ეს 5-10% გარდაეცვლებათ. ერთ-ერთი გამოსავალია კარანტინი, რათა ჯანდაცვის სისტემამ დაავადებულები „გადაამუშავოს“, შეძლოს მოსახლეობის 5%-ის მიღების გადანაწილება რამდენიმე თვეზე. ერთდროულად ამდენი ადამიანი ჯანდაცვის სისტემას რომ მიადგეს, სისტემა კოლაფსის წინაშეა, რაც ახლა ჩრდილოეთ იტალიაში ხდება.

- თსსუ-ს პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა აღნიშნა, რომ ეს ვირუსი "მოსახდელია". ამას როგორ გამოეხმაურებით?

- ადრე თუ გვიან, ამა თუ იმ ფორმით, ეს ვირუსი ყველას გვექნება, ორი აზრი არ არსებობს. ან გადავიტანეთ ეს ვირუსი და არც ვიცით, ან გადავიტანთ, ან, იმედია, კარანტინის პირობებში მაქსიმალურად დავიცავთ თავს, დაველოდებით ვაქცინას და ვაქცინით გადავიტანთ.

ტექნიკურად შეიძლება, სხვანაირად ინტერპრეტირებულია, თუმცა ლოგიკა ერთია - ჩვენ ყველამ უნდა გადავიტანოთ ეს ვირუსი, საკითხავია, რბილი თუ მწარე გზით. დღეს მძიმე ავადმყოფებიც კი შეიძლება, იყვნენ გამოყვანილი მდგომარეობიდან, ყველაზე არ მაქვს საუბარი. ანუ, სიკვდილიანობა მაინც დაბალი იქნება, მაგრამ თუ ყველა ერთდროულად მიაწყდა ჩვენს ჯანდაცვის სისტემას, ის ფიზიკურად ვერ გაუძლებს, ამდენი მედპერსონალი არ გვყავს ქვეყანაში და ამ შემთხვევაში, ძალიან მძიმე სიტუაცია გვექნება.

- საქართველოში ამჟამად არსებულ ვითარებას როგორ შეაფასებთ, როგორ ხედავთ ჩვენი ქვეყნის ბრძოლას ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ?

- ის ნაბიჯები, რაც ჯანდაცვის სამინისტრომ, მთავრობამ მიიღო, სწორი გადაწყვეტილებები იყო - კარანტინის შემოღება, ცოტა დააგვიანდა, მაგრამ მაინც. კარგია, რომ ჩაკეტეს ქალაქები, რომ კომენდანტის საათი გამოაცხადეს.

მაგრამ, დააგვიანეს სამედიცინო პერსონალის მობილიზაცია, და ვერ მოახერხეს ჯანდაცვის სისტემის გაძლიერება ამ პრაქტიკულად, მოგებული ერთი თვის განმავლობაში

ეს ნიშნავს ჯანდაცვის სისტემის ყველა ნაწილის მობილიზაციას: საავადმყოფოები, პოლიკლინიკები, ლაბორატორიები და ა.შ. იცით, რამდენი საწოლია საქართველოში? ამ ციფრებს რომ ათამაშებენ, იქ არის ბოქსირებული პალატები? ამ პალატების ხარისხი ვინმემ გადაამოწმა? ამას გარდა, ერთი თვეა, ვერ დავინახე ინტენსიური სამედიცინო პერსონალის გადატრენინგება.

დავიწყოთ პერსონალური თავდაცვითი მოწყობილობებით, ხელთათმანებით, ნიღბებით. ყველა სამედიცინო დაწესებულებას საქართველოში ეს მოწყობილებები სჭირდება - ჩაცმას და გახდას 15-15 წუთი სჭირდება, ორივე შემთხვევაში რაიმე შეცდომა რომ იყოს, ეს ფუჭი და უფრო დიდი ზიანია. ვინმეს აცვია ეს? რასაც ტელევიზორში ვხედავ, რაღაც ქირურგიული ნიღბები და სასაცილო ფორმები აცვიათ.

კიდევ არის ტესტირების საკითხი - მთელი მოსახლეობის ტესტირება შედეგს არ მოგვცემს. ტესტირება ცოტა რთული თემაა, რადგან სწრაფი ტესტიც, კომპანიიდან გამომდინარე, შეიძლება, 50%-ით იყოს ზუსტი, ამიტომ 2-3 ტესტი უნდა გააკეთო

ძვირიც ჯდება, რადგან ტესტის ღირებულება მხოლოდ 20%-ია, დანარჩენი მოდის იმ ადამიანის სათანადო აღჭურვილობაზე, რომელიც ტესტს ატარებს. მერე, როცა ტესტი ჩატარდება, ეს მოწყობილობა უსაფრთხოდ უნდა იყოს განადგურებული, რათა ნაგავსაყრელში არ აღმოჩნდეს და ძროხები და ღორები არ ჭამდნენ. ეს ერთიანი ჯაჭვია და ფრთხილად უნდა ვიყოთ.

ასე რომ, მთელი ჩვენი სამედიცინო პერსონალი სპეციალური პერსონალური დაცვითი საშუალებებით უნდა იყოს აღჭურვილი, ნამდვილად ერთჯერადით, რადგან როგორც ვიცი, ხდებოდა ხოლმე, რომ ერთჯერად საგნებს ხელახლა ხმარობდნენ. მეორე ეტაპი უნდა იყოს ტესტირება, თუ არა და, ჩვენ მივიღებთ იმას, რომ ცხელების ცენტრები ფაქტობრივად, COVID-19-ის დისტრიბუციის ცენტრები გახდება.

არ ვაკრიტიკებ მთავრობას, პირიქით - ეს რეალობაა, რომელსაც თვალებში უნდა ჩავხედოთ. საჭიროა კერძო კლინიკების ჩართულობა. მიმდინარე კლინიკურ დაავადებებზეც უნდა ვიფიქროთ, მაგრამ სხვადასხვა მეთოდი არსებობს, მაგალითად გერმანიის, რომ ტრიაჟი საავადმყოფოს გარეთ კეთდება. ფსიქოლოგიაში უნდა გვქონდეს ჩაბეჭდილი, რომ COVID-19 პოტენციურად ყველას აქვს - ვიცით, რომ ძალიან ბევრ პაციენტს 14 დღის შემდეგ აუწია ტემპერატურამ, ბევრმა გადაიტანა კიდეც. ყველას ისე უნდა ვუმკურნალოთ, როგორც COVID პაციენტს, უსაფრთხოების წესები ყველა სამედიცინო დაწესებულებაში უნდა იყოს დაცული და ყველა მათგანი უნდა ჩაერთოს პროცესში.

- პლუსებიდან რას გამოჰყოფდით - თქვენი აზრით, რითი ვახერხებთ იმას, რომ ჯერ ჩვენთან მასშტაბური აფეთქება არ არის?

- ვინ გითხრათ, რომ არ არის? როცა სტატისტიკაზე ვსაუბრობთ, პოლიტიკოსი არ ვარ, მეცნიერულად ვსაუბრობ. გადავხედოთ რუკას, მაგალითად, აფრიკაში COVID-19 არ არის, როგორ ფიქრობთ, რატომ არ არის?

- ერთ-ერთი მოსაზრებით, იქ ზუსტი მონაცემები ტესტების ნაკლებობის გამო ვერ აღირიცხება...

- დიახ, არის მონაცემი და არ არის ტესტი! საქართველოში ჩატარდა 3 000 ტესტამდე, აქედან 200-მდე პაციენტს დაუმტკიცდა ინფექცია. დარწმუნებულები ვართ, რომ ქალბატონს, რომელიც ხელვაჩაურის რაიონში ანთებით გარდაიცვალა და საავადმყოფოში არ მისულა, კორონავირუსი არ ჰქონდა? აქ საუბარია საქართველოს ჯანდაცვის სისტემაზე - მაგალითად, მაჩვენეთ სიკვდილიანობის მაჩვენებელი ბოლო 10 წლის განმავლობაში, ჩვენ ეს არ გვაქვს, რადგან ადეკვატურად რეგისტრაციას ვერ ვაკეთებთ.

- მიუხედავად იმისა, რომ ზუსტად არავინ იცის, როდის დასრულდება პანდემია, თქვენს პროგნოზს მაინც გკითხავთ - როდის და როგორ შეიძლება, დაამარცხოს მსოფლიომ ეს ვირუსი?

- გავიხსენოთ 1920 წელი, ესპანური გრიპის პანდემია. სამი ტალღა იყო: პირველი საშუალო დონის იყო, მეორე - ძლიერი, მესამე კი პატარა. თითო ტალღა დაახლოებით, 2-3 თვის განმავლობაში გრძელდება, ჩვენ მხოლოდ პირველი ტალღის დასაწყისში ვართ.

ასე რომ, ჩემი ვარაუდით, მსოფლიოში, მაისის თვისთვის ეს უნდა ჩაწყნარდეს, ზაფხული რაღაცნაირად უნდა გავიაროთ, შემდეგ კი, ოქტომბრის თვისთვის მეორე ტალღა დაიწყება

მეორე ტალღა უფრო მწარე იქნება, მაგრამ იქნება არა მარტო COVID-19-ის ტალღა, არამედ - შიდსის, სიფილისის, გონორეას და მენტალური დაავადებების ეპიდემია. რატომ? შიდსის საკითხებზე ვმუშაობდი ბოლო 20 წელი... მსოფლიო ჩაკეტილია, მსოფლიომ სიკვდილს ჩახედა თვალებში, სუფთა ფსიქოლოგიური მომენტი შემოდის - შეიძლება, ძალიან ბევრმა ადამიანმა იფიქროს, თითქოს ყველაფერმა გაიარა. სინგაპურში ასე ხდება - უკვე 1 კვირაა, მეორე ტალღა წამოვიდა, ყველაფერი ჩაკეტილი იყო, ახლა ხალხი მოდუნდა, გაიხსენეს ყველაფერი, გახშირდა დაუცველი სექსი.

ასე თუ მოხდა, სამწუხაროდ, დიდი ბიძგი იქნება იმისთვის, რომ მივიღოთ შიდსის და სექსუალურად გადამდები დაავადებების ეპიდემია

მეორე საკითხია, რომ როცა 2 თვე სახლში ხარ ჩაკეტილი, შესაძლოა, ამან სხვადასხვა მენტალური დაავადება გამოიწვიოს. მესამეა არაგადამდები დაავადებები, გულსისხლძარღვთა დაავადებები და დიაბეტი, რადგან ვსხედვართ სახლში და არ გვაქვს ფიზიკური აქტივობა. ასე რომ, COVID-19-ის ტალღა ქვევით ჩაიწევა და ჩვენ ამ დაავადებების ახალი ტალღა გვექნება.

ვირუსის პირველ ტალღამდე უფრო დაცული ვიყავით, ახლა თქვენი იმუნური სისტემა ჩაკეტილია, არ მოძრაობთ, არ იღებთ ვიტამინებს, ამიტომაა მეორე ტალღა უფრო საშიში, ვიდრე - პირველი. მთელი ყურადღება, დიახ, უნდა იყოს COVID-19-ზე, მაგრამ ზოგადად, ჯანდაცვის სისტემა უნდა გაძლიერდეს, რათა ის ამ სხვა გამოწვევებს გაუმკლავდეს, რომელიც ახალი კორონავირუსის შემდეგ წამოვა.

"არ მგონია, რომ გაზაფხულზე ვაქცინა გვქონდეს, რადგან ჯერ დიდმა ქვეყნებმა უნდა იყიდონ, ჩვენ ნამცეცებზე ვიქნებით" - გიორგი ფხაკაძე

"მუშახელს ვერ ვშოულობთ. შრომა არ უნდათ..." - ახალგაზრდა ფერმერი დედოფლისწყაროდან, რომელიც საუკუნოვან ოჯახურ მეურნეობას უძღვება

თენგიზ ცერცვაძე განცხადებას ავრცელებს