სპორტი
Faceამბები
მსოფლიო
პოლიტიკა
საზოგადოება
მოზაიკა
სამხედრო
კულტურა/შოუბიზნესი
კონფლიქტები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
იური მეჩითოვი კულტურის პრობლემებზე, გეგმებსა და სკანდალებზე
იური მეჩითოვი კულტურის პრობლემებზე, გეგმებსა და სკანდალებზე

ფო­ტო­ხე­ლო­ვა­ნი იური მე­ჩი­თო­ვი წლე­ბის მან­ძილ­ზე თა­ვი­სი საქ­მის პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლად მი­იჩ­ნე­ო­და და სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბას არას­დროს იწ­ვევ­და, ბოლო დროს კი საკ­მა­ოდ მწვა­ვე კრი­ტი­კი­სა და ქი­ლი­კის ობი­ექ­ტი გახ­და. გარ­კვე­უ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი ჯერ კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლედ მის­მა და­ნიშ­ვნამ აღაშ­ფო­თა, ამას კი სო­ცი­ა­ლურ ქსე­ლებ­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ის ცნო­ბი­ლი ვი­დეო და ფო­ტო­მა­სა­ლაც მოჰ­ყვა, რო­მე­ლიც მის მი­მართ უარ­ყო­ფი­თი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის გა­სამ­ყა­რებ­ლად, მი­სი­ვე სა­ჯა­რო სა­ი­ტი­დან აი­ღეს. თა­ვად ფო­ტოგ­რა­ფი ამ ყვე­ლა­ფერს უგუ­ნუ­რე­ბას უწო­დებს და ამ­ბობს, რომ მშობ­ლი­უ­რი ქვეყ­ნის წი­ნა­შე ბო­დი­შის მოხ­და და სიყ­ვა­რუ­ლის დამ­ტკი­ცე­ბა არ სჭირ­დე­ბა.

- ბა­ტო­ნო იური, სა­მი­ნის­ტრო­ში მუ­შა­ო­ბის ხან­მოკ­ლე გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე დაყ­რდნო­ბით, რო­გორ გე­სა­ხე­ბათ ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბა და არ­სე­ბუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა?

- ჩვენ ვცხოვ­რობთ ეპო­ქა­ში, როცა სამ­წუ­ხა­როდ, კულ­ტუ­რის დონე სულ უფრო და უფრო ეცე­მა. არ შე­იძ­ლე­ბა, ყვე­ლა­ფე­რი თბი­ლი­სით გა­ნი­სა­ზღვროს. ად­რეც ვი­ცო­დი, რე­გი­ო­ნებ­ში არ­სე­ბუ­ლი მწვა­ვე პრობ­ლე­მე­ბის შე­სა­ხებ, რა­ზეც ყუ­რა­დღე­ბა მი­ნის­ტრმაც გა­ა­მახ­ვი­ლა. ყვე­ლა­ფე­რი მო­ის­პო. ის კულ­ტუ­რის სახ­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც საბ­ჭო­თა დროს არ­სე­ბობ­და, თა­ვის ფუნ­ქცი­ას ას­რუ­ლებ­და, ხალ­ხი და­დი­ო­და, ახლა კი სახ­ლებ­ში გა­მო­ი­კეტ­ნენ და ტე­ლე­ვი­ზო­რებს მის­ჩე­რე­ბი­ან. ნორ­მა­ლუ­რია ის ფაქ­ტი, რომ მთელ ქვე­ყა­ნა­ში სულ სამი კი­ნო­თე­ატ­რია? თე­ლა­ვის თე­ატ­რში ბი­ლე­თის ფასი მხო­ლოდ 3 ლა­რია, თბი­ლის­ში კი, კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი რომ ჩა­ტარ­და - 2 ლარი ღირ­და. არ­სე­ბულ სი­ტუ­ა­ცი­ას მხო­ლოდ წინა ხა­ლი­სუფ­ლე­ბა­საც ვერ და­ვაბ­რა­ლებთ, უკულ­ტუ­რო­ბის ტენ­დენ­ცია - მსოფ­ლიო პრობ­ლე­მაა. ადრე ცოდ­ნა, გა­ნათ­ლე­ბა მე­ტად პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი იყო, ახლა კი სა­მომ­ხმა­რებ­ლო, ყო­ფით დო­ნე­ზე და­ვი­და. ხე­ლოვ­ნე­ბის აღ­ქმაც შე­მოქ­მე­დე­ბაა. ამი­ტო­მა­ცაა, რომ ნამ­დვი­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­ში დას­რუ­ლე­ბუ­ლი არას­დრო­საა - ის მნახ­ველს ფან­ტა­ზი­ის გაღ­ვი­ვე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს. ქვე­ყა­ნა­ში ტო­ტა­ლუ­რი უმუ­შევ­რო­ბა, გა­ჭირ­ვე­ბა, თვით­გა­დარ­ჩე­ნა­ზე ზრუნ­ვაა პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი, აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ხალ­ხს თე­ატ­რში, ოპე­რა­ში, კონ­ცერ­ტზე სი­ა­რუ­ლის სურ­ვი­ლი და სა­შუ­ა­ლე­ბა აღარ აქვს. ეს სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მაა და ამას მხო­ლოდ კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტრო ვერ უშ­ვე­ლის. ადა­მი­ა­ნუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი მხო­ლოდ Facebook-ის დო­ნე­ზე და ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი არ უნდა იყოს.

- თუ გაქვთ რა­ი­მე ინ­ფორ­მა­ცია, იყო თუ არა გა­მო­ყო­ფი­ლი თან­ხე­ბი რე­გი­ო­ნუ­ლი კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის?

- კომ­პე­ტენ­ტუ­რი ვერ ვიქ­ნე­ბი, გი­პა­სუ­ხოთ, მაგ­რამ ფაქ­ტია, რომ იქ ცხოვ­რე­ბა ჩამ­კვდა­რია. ახლა რამ­დე­ნი­მე კო­მი­სია იქ­მნე­ბა, პრი­ო­რი­ტე­ტად 10 მი­მარ­თუ­ლე­ბა დავ­სა­ხეთ - სა­ხე­ლოვ­ნე­ბო გა­ნათ­ლე­ბა, თე­ატ­რი, კლა­სი­კუ­რი მუ­სი­კა და ა.შ. ერთ-ერთი - რე­გი­ო­ნუ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბაა. ვფიქ­რობთ, რომ არ­სე­ბუ­ლი კულ­ტუ­რის სახ­ლე­ბი, შე­ნო­ბე­ბი, სა­დაც შე­მორ­ჩა, ან უნდა გა­რე­მონტდეს, ან რა­ი­მე სხვა გზა გა­მოვ­ნა­ხოთ. ერთ-ერთი იაფი სა­შუ­ა­ლე­ბა, ვი­დე­ო­გამ­შვე­ბე­ბის დად­გმაა. ხე­ლო­ვა­ნე­ბი თბი­ლი­სი­და­ნაც უნდა ჩა­ვი­დეთ რე­გი­ო­ნებ­ში და იქ ცხოვ­რე­ბა გა­მო­ვა­ცო­ცხლოთ. მთე­ლი რიგი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბია გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლე­ბე­ლი. მუ­შავ­დე­ბა კა­ნო­ნი მე­ცე­ნა­ტო­ბის შე­სა­ხებ, რო­მელ­საც პარ­ლა­მენ­ტი მი­ი­ღებს და ეს უამ­რავ ადა­მი­ანს ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში ფუ­ლის ჩა­დე­ბას გა­უ­ად­ვი­ლებს. გვინ­და, უფა­სო დარ­ბა­ზე­ბი შევ­ქმნათ, სა­დაც მხატ­ვრე­ბი და ფო­ტო­ოს­ტა­ტე­ბი გა­მო­ფე­ნებს მო­ა­წყო­ბენ. უცხო­ეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა და ფო­ტო­ე­ბის გა­ყიდ­ვა ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი სამ­ყა­როს მეშ­ვე­ო­ბი­თაც შე­უძ­ლი­ათ. ახალ­გაზ­რდა კი­ნო­რე­ჟი­სორ თა­მარ სუ­ლა­მა­ნი­ძეს­თან ერ­თად, ვმუ­შა­ობ 700-გვერ­დი­ან წიგნ­ზე, სა­დაც შე­სუ­ლია 160 ფო­ტოგ­რა­ფი, 3000 ფო­ტო­ნა­მუ­შე­ვა­რი და მო­ი­ცავს 1955 წლი­დან პე­რი­ოდს, როცა ქარ­თულ­მა ფო­ტოგ­რა­ფი­ამ ფრთე­ბი გა­შა­ლა. ამ პრო­ექტს სა­მი­ნის­ტროს ნუ მი­ა­წერთ, ბევ­რად ადრე და­ვი­წყეთ.

- რას გვე­ტყვით ახალ კა­ნონპ­რო­ექ­ტზე, რო­მე­ლიც თე­ატ­რის მმარ­თვე­ლი­სა და სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლის სა­კითხს გან­სა­ზღვრავს?

- ეს სა­კი­თხი პი­რა­დად მე კარ­გად შეს­წავ­ლი­ლი არ მაქვს, მაგ­რამ ვფიქ­რობ, მხო­ლოდ მმარ­თვე­ლის დო­ნე­ზე არ უნდა გა­და­წყდეს თე­ატ­რის ბედი და სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლი აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, უბ­რა­ლოდ მათი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა კარ­გად გან­სა­ზღვრუ­ლი უნდა იყოს, რომ და­ვე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში გა­უ­გებ­რო­ბა არ მოხ­დეს.

- რო­ბერტ სტუ­რუ­ამ წა­მო­ა­ყე­ნა მო­თხოვ­ნა, თა­ვად გახ­დეს თე­ატ­რის მმარ­თვე­ლი. გა­მო­დის, რომ ახ­ლან­დელ­მა მმარ­თველ­მა პოს­ტი უნდა და­ტო­ვოს... რას ფიქ­რობთ ამის შე­სა­ხებ? და კი­დევ - შე­საძ­ლე­ბე­ლია, სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლი­სა და მმარ­თვე­ლის თა­ნამ­დე­ბო­ბე­ბის ერთი ადა­მი­ა­ნის ხელ­ში მოქ­ცე­ვა?

- დე იურე - შე­იძ­ლე­ბა, ასე ხდე­ბო­და, მაგ­რამ დე ფაქ­ტო - არა. ამის­თვის არ­სე­ბო­ბენ მო­ად­გი­ლე­ე­ბი. ადა­მი­ანს არ შე­უძ­ლია ამ ორი ფუნ­ქცი­ის შე­თავ­სე­ბა. ბა­ტო­ნი რო­ბი­კო დიდი ადა­მი­ა­ნია, მაგ­რამ კა­ნო­ნის მხო­ლოდ ერთ ადა­მი­ან­ზე მორ­გე­ბა არ უნდა მოხ­დეს. ის ისეთ მო­თხოვ­ნას აყე­ნებს, რო­მე­ლიც მას მუ­შა­ო­ბას გა­უ­ად­ვი­ლებს და ეს აბ­სო­ლუ­ტუ­რად მეს­მის. ამის­თვის, რო­ბი­კოს თე­ატ­რი უნდა შე­იქ­მნას და მგო­ნი, უკვე შენ­დე­ბა კი­დეც. ამა­ვე პრობ­ლე­მა­ზე სხვა რე­ჟი­სო­რებ­თა­ნაც ვი­სა­უბ­რე. სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლის პოს­ტი "გა­წე­რი­ლი" არ არის. კი­ნომ­სა­ხი­ო­ბის თე­ატ­რის სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლად ქეთი დო­ლი­ძის დაბ­რუ­ნე­ბას მი­ვე­სალ­მე­ბი, მისი პო­ლი­ტი­კუ­რი ნიშ­ნით გაშ­ვე­ბა ყვე­ლა­ნა­ი­რად მი­უ­ღე­ბე­ლი იყო. ამ ნიშ­ნით არა­ვინ არ უნდა დავბლო­კოთ. ამ ეტაპ­ზე მე გე­სა­უბ­რე­ბით რო­გორც პი­როვ­ნე­ბა, რო­მე­ლიც მეტ-ნაკ­ლე­ბად ჩა­ხე­დუ­ლია ამ საქ­მე­ში და არა რო­გორც თა­ნამ­დე­ბო­ბის პირი, რად­გან ჩემი სტა­ტუ­სი ჯერ­ჯე­რო­ბით გარ­კვე­უ­ლი არ არის.

- ეს სტა­ტუ­სი რო­დის გა­ირ­კვე­ვა?

- ვერ გე­ტყვით. წლის ბო­ლომ­დე რე­ორ­გა­ნი­ზა­ცია ხდე­ბა. ერთი რამ შე­მიძ­ლია გი­თხრათ: ჩემი მხრი­დან თა­ნამ­დე­ბო­ბის მო­პო­ვე­ბის არა­ნა­ი­რი სურ­ვი­ლი არ იყო, მე ხე­ლოვ­ნე­ბა - თე­ატ­რი და კინო მიყ­ვარს, ასე თუ ისე, ვერ­კვე­ვი კი­დეც. სა­მი­ნის­ტრო­ში იმ შემ­თხვე­ვა­ში ვი­მუ­შა­ვებ, თუ შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი ას­პა­რე­ზი მექ­ნე­ბა. მხო­ლოდ ჩი­ნოვ­ნი­კი და შემ­სრუ­ლე­ბე­ლი თუ გავ­ხდე­ბი, ასეთ ამ­პლუ­ა­ში ძნე­ლად წარ­მო­მიდ­გე­ნია თავი. ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა - მი­ნის­ტრი და მო­ად­გი­ლე ინი­ცი­ა­ტი­ვის გა­მო­ჩე­ნის სა­შუ­ა­ლე­ბას გვაძ­ლე­ვენ და ეს ძა­ლი­ან მომ­წონს.

- მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლის თა­ნამ­დე­ბო­ბი­დან თქვენს გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ზე რას იტყვით?

- ჩემი მე­გობ­რე­ბი ჩემ­ზე მე­ტად შე­წუხ­დნენ იმ სა­ში­ნე­ლი კამ­პა­ნი­ით, რაც ამ ამ­ბებს მოჰ­ყვა. დე­და­ჩე­მი 81 წლის ქა­ლია და მის­თვის ამ­დე­ნი, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად და­უმ­სა­ხუ­რე­ბე­ლი სი­ბინ­ძუ­რის მოს­მე­ნა საკ­მა­ოდ მძი­მეა. შო­ვი­ნიზმს რომ მაბ­რა­ლე­ბენ, ეს უბ­რა­ლოდ სა­სა­ცი­ლოა. ის­ტო­რი­ულ ფაქ­ტებს უკ­რა­ი­ნელ ჟურ­ნა­ლისტს ვუხ­სნი­დი, ამა­ში გან­სა­კუთ­რე­ბულს ვე­რა­ფერს ვხე­დავ. სა­ერ­თოდ, ეთ­ნოფ­სი­ქო­ლო­გი­ა­სა და ეთ­ნო­კუ­ლი­ნა­რი­ას ვსწავ­ლობ, სა­ქარ­თვე­ლოს რე­გი­ო­ნებ­ში დავ­დი­ვარ და ფო­ტო­ებს ვი­ღებ. ამა­ზე წლე­ბია ვმუ­შა­ობ, ასე­ვე - ანეკ­დო­ტებ­ზე: კუ­თხუ­რი ანეკ­დო­ტე­ბი მაქვს შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი და ვა­პი­რებ, წიგ­ნად გა­მოვ­ცე, მერე გა­ვახ­მო­ვა­ნო ან ვი­დე­ო­ვერ­სია გა­ვა­კე­თო, ვნა­ხოთ. ეს კულ­ტუ­რის ნა­წი­ლია - ანეკ­დო­ტი მოკ­ლე ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ჟან­რია. სხვა­თა შო­რის, ჩემი გვა­რი ქარ­თლი­და­ნაა, ჩემი პა­ტა­რა შვი­ლიშ­ვი­ლი კი გუ­რუ­ლი გახ­ლავთ.

- თქვენ­მა ფო­ტო­მაც დიდი აჟი­ო­ტა­ჟი გა­მო­იწ­ვია...

- ეს ჩემი დიდი პრო­ექ­ტის, 12-წლი­ა­ნი ნაშ­რო­მის ნა­წი­ლია. ერო­ტი­კულ სუ­რა­თებს და­ახ­ლო­ე­ბით 1998 წლი­დან ვი­ღებ, მას მერე, რაც ჩავ­თვა­ლე, რომ ამის გა­მოც­დი­ლე­ბა და ასა­კი უკვე მქონ­და. შიშ­ვე­ლი ნა­ტუ­რის გა­და­ღე­ბა ფო­ტო­ხე­ლოვ­ნე­ბის ერთ-ერთი ჟან­რი და ფა­ქი­ზი თე­მაა, მეც გა­მი­ტა­ცა და პირ­ვე­ლი გა­მო­ფე­ნა 1999 წელს მო­ვა­წყვე, რო­მელ­საც "შე­ფუ­თულს მიღ­მა" ერ­ქვა. პე­რი­ო­დუ­ლად კი­დევ ვი­ღებ­დი და დაგ­როვ­და. ის ჯგუ­ფუ­რი კად­რი კი, რო­მელ­ზეც ერთი ამ­ბა­ვი ატე­ხეს, მე თა­ვად დავ­დე ჩემს ოფი­ცი­ა­ლურ სა­ჯა­რო სა­იტ­ზე, გუ­შინ არ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლა. და­საძ­რა­ხი მანდ ჩემ­თვის არა­ფე­რია. ყვე­ლა­ფე­რი გა­გე­ბა­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. ასე­თი ნა­მუ­შევ­რე­ბით ფეს­ტი­ვა­ლე­ბი ტარ­დე­ბა და ხალ­ხი პრი­ზებს იღებს... ხე­ლო­ვა­ნი და­ნაღ­მულ ველ­ზე, ბეწ­ვის ხიდ­ზე და­დის. ერთ-ერთი და­დას­ტუ­რე­ბა იმი­სა, რომ საქ­მე ხე­ლოვ­ნე­ბას­თან გვაქვს, ვინ­მეს­თვის მი­უ­ღე­ბე­ლია. ნი­კებს ამო­ფა­რე­ბუ­ლი ხალ­ხი "ფე­ის­ბუკ­ზე" სხვებს ლან­ძღავს და პა­სუ­ხი არა­ფერ­ზე მო­ე­კი­თხე­ბა...

- რას იტყვით ხა­თუ­ნა ხუნ­და­ძე­ზე, რო­მე­ლიც "ფე­ის­ბუ­კის" კო­მენ­ტა­რე­ბის გამო, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის მხრი­დან ასე­ვე დიდი კრი­ტი­კის ობი­ექ­ტად იქცა?

- ხა­თუ­ნა შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ადა­მი­ა­ნია. მან გერ­მა­ნი­ა­ში კარ­გი სამ­სა­ხუ­რი მი­ა­ტო­ვა და აქ ჩა­მო­ვი­და, რომ ჩვე­ნი კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის ხელი შე­ე­წყო, აქ კი რა­ღაც ტექ­სტებ­ზე გა­მო­ე­დავ­ნენ. აღელ­ვე­ბუ­ლი, გულ­წრფე­ლი პატ­რი­ო­ტის მიერ გა­კე­თე­ბუ­ლი შე­ფა­სე­ბე­ბი იყო იმ სა­ში­ნელ პე­რი­ოდ­ში და ეს მის­თვის ჩირ­ქის მო­სა­ცხე­ბად არ უნდა გა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნათ. ის ერთ-ერთ დე­პარ­ტა­მენ­ტში იმუ­შა­ვებს და კარგ საქ­მე­ებს გა­ა­კე­თებს.

- სა­მი­ნის­ტროს საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში თქვე­ნი როლი ყვე­ლა­ზე ნა­ყო­ფი­ე­რად რო­მე­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბით წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ?

- ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ჩემ­თვის და ყვე­ლას­თვის - ქარ­თუ­ლი კი­ნოს აღორ­ძი­ნე­ბაა. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ძვე­ლი "კი­ნოშ­ნი­კი" ვარ, ახ­ლაც კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტთა სახ­ლში ვცხოვ­რობ და კი­ნოს­ტუ­დი­ა­ში დიდი ხნის მან­ძილ­ზე ოპე­რა­ტო­რა­დაც მი­მუ­შა­ვია, ფო­ტო­კო­რეს­პონ­დენ­ტა­დაც და მხატ­ვარ-ფო­ტოგ­რა­ფა­დაც. მსოფ­ლი­ო­ში 5 კი­ნოს­კო­ლა იყო და ერთ-ერთი - ქარ­თუ­ლი, ახლა კი... არის რა­ღაც, რაც არ უნდა მოკ­ვდეს და არ უნდა დამ­თავ­რდეს, ეს - ქარ­თუ­ლი კი­ნოა. 2012 წელს ქარ­თუ­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ის 100 წლის იუ­ბი­ლე იყო: 1912 წელს პირ­ვე­ლი სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­მი - "აკა­კი წე­რეთ­ლის მოგ­ზა­უ­რო­ბა რაჭა-ლე­ჩხუმ­ში" გა­და­ი­ღეს, რო­მე­ლიც დღეს ფან­ტას­ტი­კუ­რა­დაა აღ­დგე­ნი­ლი. ეს ამა­ღელ­ვე­ბე­ლი, დი­დე­ბუ­ლი რამ არის.

და­ბო­ლოს, თქვე­ნი ჟურ­ნა­ლის მეშ­ვე­ო­ბით მინ­და ვთქვა, რომ ის მო­თხოვ­ნა - ერის წი­ნა­შე ბო­დი­ში მო­ვი­ხა­დო, აბ­სო­ლუ­ტუ­რი სიბ­რიყ­ვეა. ძა­ლი­ან დიდი და მა­გა­რი სა­მე­გობ­რო წრე მყავს, ამ ადა­მი­ა­ნებს იუ­მო­რის გრძნო­ბაც აქვთ; ისი­ნი კარ­გად მიც­ნო­ბენ და ასეთ რე­აქ­ცი­ებ­ზე ბრაზ­დე­ბი­ან, მაგ­რამ ვე­უბ­ნე­ბი, რომ ამა­ზე ხმა­უ­რის ატე­ხა სა­ჭი­რო არ არის. უსა­ხუ­რო­ბის ეპო­ქაა, რა­შიც წინა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­საც დიდი წვლი­ლი მი­უ­ძღვის. ის ადა­მი­ა­ნე­ბი მე­ცო­დე­ბი­ან... ანეკ­დო­ტე­ბის მო­ყო­ლას კვლა­ვაც გა­ვაგ­რძე­ლებ, ჭიქა ღვი­ნო­საც დავ­ლევ, ქა­ლებ­საც გა­და­ვი­ღებ და "შე­ფუ­თულს მიღ­მა­საც" გა­მო­ვუშ­ვებ წიგ­ნად. "ფე­ის­ბუკ­ზე" ბევ­რი ილა­პა­რა­კეს ჩემს სომ­ხურ წარ­მო­შო­ბა­ზეც: ეგ რა ფო­ტოგ­რა­ფია, სულ ერთი-ორი სუ­რა­თი გა­და­უ­ღი­აო. ბევ­რი კარ­გი რამ გა­მი­კე­თე­ბია და ჩემს სკო­ლა­ში თა­ო­ბებს ვზრდი, რომ­ლებ­თა­ნაც მუდ­მი­ვად ვმე­გობ­რობ, სა­ქარ­თვე­ლოს შვი­ლი რომ ვარ და ეს ქვე­ყა­ნა რომ მიყ­ვარს - ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის წი­ნა­შე ამის დამ­ტკი­ცე­ბა არ უნდა მჭირ­დე­ბო­დეს!

თამ­თა და­დე­შე­ლი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
შსს ფარულ ჩანაწერებს აქვეყნებს - დაკავებულია 3 პირი: კადრებში ჩანს, როგორ ყიდიან ნარკოტიკს

იური მეჩითოვი კულტურის პრობლემებზე, გეგმებსა და სკანდალებზე

იური მეჩითოვი კულტურის პრობლემებზე, გეგმებსა და სკანდალებზე

ფოტოხელოვანი იური მეჩითოვი წლების მანძილზე თავისი საქმის პროფესიონალად მიიჩნეოდა და საზოგადოების გაღიზიანებას არასდროს იწვევდა, ბოლო დროს კი საკმაოდ მწვავე კრიტიკისა და ქილიკის ობიექტი გახდა. გარკვეული ადამიანები ჯერ კულტურის მინისტრის მოადგილედ მისმა დანიშვნამ აღაშფოთა, ამას კი სოციალურ ქსელებში გავრცელებული ის ცნობილი ვიდეო და ფოტომასალაც მოჰყვა, რომელიც მის მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულების გასამყარებლად, მისივე საჯარო საიტიდან აიღეს. თავად ფოტოგრაფი ამ ყველაფერს უგუნურებას უწოდებს და ამბობს, რომ მშობლიური ქვეყნის წინაშე ბოდიშის მოხდა და სიყვარულის დამტკიცება არ სჭირდება.

- ბატონო იური, სამინისტროში მუშაობის ხანმოკლე გამოცდილებაზე დაყრდნობით, როგორ გესახებათ ქართული კულტურის განვითარება და არსებული პრობლემების მოგვარება?

- ჩვენ ვცხოვრობთ ეპოქაში, როცა სამწუხაროდ, კულტურის დონე სულ უფრო და უფრო ეცემა. არ შეიძლება, ყველაფერი თბილისით განისაზღვროს. ადრეც ვიცოდი, რეგიონებში არსებული მწვავე პრობლემების შესახებ, რაზეც ყურადღება მინისტრმაც გაამახვილა. ყველაფერი მოისპო. ის კულტურის სახლები, რომლებიც საბჭოთა დროს არსებობდა, თავის ფუნქციას ასრულებდა, ხალხი დადიოდა, ახლა კი სახლებში გამოიკეტნენ და ტელევიზორებს მისჩერებიან. ნორმალურია ის ფაქტი, რომ მთელ ქვეყანაში სულ სამი კინოთეატრია? თელავის თეატრში ბილეთის ფასი მხოლოდ 3 ლარია, თბილისში კი, კინოფესტივალი რომ ჩატარდა - 2 ლარი ღირდა. არსებულ სიტუაციას მხოლოდ წინა ხალისუფლებასაც ვერ დავაბრალებთ, უკულტურობის ტენდენცია - მსოფლიო პრობლემაა. ადრე ცოდნა, განათლება მეტად პრიორიტეტული იყო, ახლა კი სამომხმარებლო, ყოფით დონეზე დავიდა. ხელოვნების აღქმაც შემოქმედებაა. ამიტომაცაა, რომ ნამდვილი ხელოვნების ნიმუში დასრულებული არასდროსაა - ის მნახველს ფანტაზიის გაღვივების საშუალებას აძლევს. ქვეყანაში ტოტალური უმუშევრობა, გაჭირვება, თვითგადარჩენაზე ზრუნვაა პრიორიტეტული, აქედან გამომდინარე, ხალხს თეატრში, ოპერაში, კონცერტზე სიარულის სურვილი და საშუალება აღარ აქვს. ეს სერიოზული პრობლემაა და ამას მხოლოდ კულტურის სამინისტრო ვერ უშველის. ადამიანური ურთიერთობები მხოლოდ Facebook-ის დონეზე და ვირტუალური არ უნდა იყოს.

- თუ გაქვთ რაიმე ინფორმაცია, იყო თუ არა გამოყოფილი თანხები რეგიონული კულტურის განვითარებისთვის?

- კომპეტენტური ვერ ვიქნები, გიპასუხოთ, მაგრამ ფაქტია, რომ იქ ცხოვრება ჩამკვდარია. ახლა რამდენიმე კომისია იქმნება, პრიორიტეტად 10 მიმართულება დავსახეთ - სახელოვნებო განათლება, თეატრი, კლასიკური მუსიკა და ა.შ. ერთ-ერთი - რეგიონული განვითარებაა. ვფიქრობთ, რომ არსებული კულტურის სახლები, შენობები, სადაც შემორჩა, ან უნდა გარემონტდეს, ან რაიმე სხვა გზა გამოვნახოთ. ერთ-ერთი იაფი საშუალება, ვიდეოგამშვებების დადგმაა. ხელოვანები თბილისიდანაც უნდა ჩავიდეთ რეგიონებში და იქ ცხოვრება გამოვაცოცხლოთ. მთელი რიგი ღონისძიებებია განსახორციელებელი. მუშავდება კანონი მეცენატობის შესახებ, რომელსაც პარლამენტი მიიღებს და ეს უამრავ ადამიანს ქართული კულტურის განვითარებაში ფულის ჩადებას გაუადვილებს. გვინდა, უფასო დარბაზები შევქმნათ, სადაც მხატვრები და ფოტოოსტატები გამოფენებს მოაწყობენ. უცხოეთთან ურთიერთობა და ფოტოების გაყიდვა ვირტუალური სამყაროს მეშვეობითაც შეუძლიათ. ახალგაზრდა კინორეჟისორ თამარ სულამანიძესთან ერთად, ვმუშაობ 700-გვერდიან წიგნზე, სადაც შესულია 160 ფოტოგრაფი, 3000 ფოტონამუშევარი და მოიცავს 1955 წლიდან პერიოდს, როცა ქართულმა ფოტოგრაფიამ ფრთები გაშალა. ამ პროექტს სამინისტროს ნუ მიაწერთ, ბევრად ადრე დავიწყეთ.

- რას გვეტყვით ახალ კანონპროექტზე, რომელიც თეატრის მმართველისა და სამხატვრო ხელმძღვანელის საკითხს განსაზღვრავს?

- ეს საკითხი პირადად მე კარგად შესწავლილი არ მაქვს, მაგრამ ვფიქრობ, მხოლოდ მმართველის დონეზე არ უნდა გადაწყდეს თეატრის ბედი და სამხატვრო ხელმძღვანელი აუცილებელია, უბრალოდ მათი უფლებამოსილება კარგად განსაზღვრული უნდა იყოს, რომ დავების შემთხვევაში გაუგებრობა არ მოხდეს.

- რობერტ სტურუამ წამოაყენა მოთხოვნა, თავად გახდეს თეატრის მმართველი. გამოდის, რომ ახლანდელმა მმართველმა პოსტი უნდა დატოვოს... რას ფიქრობთ ამის შესახებ? და კიდევ - შესაძლებელია, სამხატვრო ხელმძღვანელისა და მმართველის თანამდებობების ერთი ადამიანის ხელში მოქცევა?

- დე იურე - შეიძლება, ასე ხდებოდა, მაგრამ დე ფაქტო - არა. ამისთვის არსებობენ მოადგილეები. ადამიანს არ შეუძლია ამ ორი ფუნქციის შეთავსება. ბატონი რობიკო დიდი ადამიანია, მაგრამ კანონის მხოლოდ ერთ ადამიანზე მორგება არ უნდა მოხდეს. ის ისეთ მოთხოვნას აყენებს, რომელიც მას მუშაობას გაუადვილებს და ეს აბსოლუტურად მესმის. ამისთვის, რობიკოს თეატრი უნდა შეიქმნას და მგონი, უკვე შენდება კიდეც. ამავე პრობლემაზე სხვა რეჟისორებთანაც ვისაუბრე. სამხატვრო ხელმძღვანელის პოსტი "გაწერილი" არ არის. კინომსახიობის თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელად ქეთი დოლიძის დაბრუნებას მივესალმები, მისი პოლიტიკური ნიშნით გაშვება ყველანაირად მიუღებელი იყო. ამ ნიშნით არავინ არ უნდა დავბლოკოთ. ამ ეტაპზე მე გესაუბრებით როგორც პიროვნება, რომელიც მეტ-ნაკლებად ჩახედულია ამ საქმეში და არა როგორც თანამდებობის პირი, რადგან ჩემი სტატუსი ჯერჯერობით გარკვეული არ არის.

- ეს სტატუსი როდის გაირკვევა?

- ვერ გეტყვით. წლის ბოლომდე რეორგანიზაცია ხდება. ერთი რამ შემიძლია გითხრათ: ჩემი მხრიდან თანამდებობის მოპოვების არანაირი სურვილი არ იყო, მე ხელოვნება - თეატრი და კინო მიყვარს, ასე თუ ისე, ვერკვევი კიდეც. სამინისტროში იმ შემთხვევაში ვიმუშავებ, თუ შემოქმედებითი ასპარეზი მექნება. მხოლოდ ჩინოვნიკი და შემსრულებელი თუ გავხდები, ასეთ ამპლუაში ძნელად წარმომიდგენია თავი. ხელმძღვანელობა - მინისტრი და მოადგილე ინიციატივის გამოჩენის საშუალებას გვაძლევენ და ეს ძალიან მომწონს.

- მინისტრის მოადგილის თანამდებობიდან თქვენს გათავისუფლებაზე რას იტყვით?

- ჩემი მეგობრები ჩემზე მეტად შეწუხდნენ იმ საშინელი კამპანიით, რაც ამ ამბებს მოჰყვა. დედაჩემი 81 წლის ქალია და მისთვის ამდენი, აბსოლუტურად დაუმსახურებელი სიბინძურის მოსმენა საკმაოდ მძიმეა. შოვინიზმს რომ მაბრალებენ, ეს უბრალოდ სასაცილოა. ისტორიულ ფაქტებს უკრაინელ ჟურნალისტს ვუხსნიდი, ამაში განსაკუთრებულს ვერაფერს ვხედავ. საერთოდ, ეთნოფსიქოლოგიასა და ეთნოკულინარიას ვსწავლობ, საქართველოს რეგიონებში დავდივარ და ფოტოებს ვიღებ. ამაზე წლებია ვმუშაობ, ასევე - ანეკდოტებზე: კუთხური ანეკდოტები მაქვს შეგროვებული და ვაპირებ, წიგნად გამოვცე, მერე გავახმოვანო ან ვიდეოვერსია გავაკეთო, ვნახოთ. ეს კულტურის ნაწილია - ანეკდოტი მოკლე ლიტერატურული ჟანრია. სხვათა შორის, ჩემი გვარი ქართლიდანაა, ჩემი პატარა შვილიშვილი კი გურული გახლავთ.

- თქვენმა ფოტომაც დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია...

- ეს ჩემი დიდი პროექტის, 12-წლიანი ნაშრომის ნაწილია. ეროტიკულ სურათებს დაახლოებით 1998 წლიდან ვიღებ, მას მერე, რაც ჩავთვალე, რომ ამის გამოცდილება და ასაკი უკვე მქონდა. შიშველი ნატურის გადაღება ფოტოხელოვნების ერთ-ერთი ჟანრი და ფაქიზი თემაა, მეც გამიტაცა და პირველი გამოფენა 1999 წელს მოვაწყვე, რომელსაც "შეფუთულს მიღმა" ერქვა. პერიოდულად კიდევ ვიღებდი და დაგროვდა. ის ჯგუფური კადრი კი, რომელზეც ერთი ამბავი ატეხეს, მე თავად დავდე ჩემს ოფიციალურ საჯარო საიტზე, გუშინ არ გავრცელებულა. დასაძრახი მანდ ჩემთვის არაფერია. ყველაფერი გაგებაზეა დამოკიდებული. ასეთი ნამუშევრებით ფესტივალები ტარდება და ხალხი პრიზებს იღებს... ხელოვანი დანაღმულ ველზე, ბეწვის ხიდზე დადის. ერთ-ერთი დადასტურება იმისა, რომ საქმე ხელოვნებასთან გვაქვს, ვინმესთვის მიუღებელია. ნიკებს ამოფარებული ხალხი "ფეისბუკზე" სხვებს ლანძღავს და პასუხი არაფერზე მოეკითხება...

- რას იტყვით ხათუნა ხუნდაძეზე, რომელიც "ფეისბუკის" კომენტარების გამო, საზოგადოების მხრიდან ასევე დიდი კრიტიკის ობიექტად იქცა?

- ხათუნა შესანიშნავი ადამიანია. მან გერმანიაში კარგი სამსახური მიატოვა და აქ ჩამოვიდა, რომ ჩვენი კულტურის განვითარებისთვის ხელი შეეწყო, აქ კი რაღაც ტექსტებზე გამოედავნენ. აღელვებული, გულწრფელი პატრიოტის მიერ გაკეთებული შეფასებები იყო იმ საშინელ პერიოდში და ეს მისთვის ჩირქის მოსაცხებად არ უნდა გამოეყენებინათ. ის ერთ-ერთ დეპარტამენტში იმუშავებს და კარგ საქმეებს გააკეთებს.

- სამინისტროს საქმიანობაში თქვენი როლი ყველაზე ნაყოფიერად რომელი მიმართულებით წარმოგიდგენიათ?

- ყველაზე მნიშვნელოვანი ჩემთვის და ყველასთვის - ქართული კინოს აღორძინებაა. მოგეხსენებათ, ძველი "კინოშნიკი" ვარ, ახლაც კინემატოგრაფისტთა სახლში ვცხოვრობ და კინოსტუდიაში დიდი ხნის მანძილზე ოპერატორადაც მიმუშავია, ფოტოკორესპონდენტადაც და მხატვარ-ფოტოგრაფადაც. მსოფლიოში 5 კინოსკოლა იყო და ერთ-ერთი - ქართული, ახლა კი... არის რაღაც, რაც არ უნდა მოკვდეს და არ უნდა დამთავრდეს, ეს - ქართული კინოა. 2012 წელს ქართული კინემატოგრაფიის 100 წლის იუბილე იყო: 1912 წელს პირველი სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი - "აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში" გადაიღეს, რომელიც დღეს ფანტასტიკურადაა აღდგენილი. ეს ამაღელვებელი, დიდებული რამ არის.

დაბოლოს, თქვენი ჟურნალის მეშვეობით მინდა ვთქვა, რომ ის მოთხოვნა - ერის წინაშე ბოდიში მოვიხადო, აბსოლუტური სიბრიყვეა. ძალიან დიდი და მაგარი სამეგობრო წრე მყავს, ამ ადამიანებს იუმორის გრძნობაც აქვთ; ისინი კარგად მიცნობენ და ასეთ რეაქციებზე ბრაზდებიან, მაგრამ ვეუბნები, რომ ამაზე ხმაურის ატეხა საჭირო არ არის. უსახურობის ეპოქაა, რაშიც წინა ხელისუფლებასაც დიდი წვლილი მიუძღვის. ის ადამიანები მეცოდებიან... ანეკდოტების მოყოლას კვლავაც გავაგრძელებ, ჭიქა ღვინოსაც დავლევ, ქალებსაც გადავიღებ და "შეფუთულს მიღმასაც" გამოვუშვებ წიგნად. "ფეისბუკზე" ბევრი ილაპარაკეს ჩემს სომხურ წარმოშობაზეც: ეგ რა ფოტოგრაფია, სულ ერთი-ორი სურათი გადაუღიაო. ბევრი კარგი რამ გამიკეთებია და ჩემს სკოლაში თაობებს ვზრდი, რომლებთანაც მუდმივად ვმეგობრობ, საქართველოს შვილი რომ ვარ და ეს ქვეყანა რომ მიყვარს - ქართველი ხალხის წინაშე ამის დამტკიცება არ უნდა მჭირდებოდეს!

თამთა დადეშელი

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)

სალომე ჭაჭუა უცხოეთში მიემგზავრება - რომელი ქვეყნის "ცეკვავენ ვარსკვლავებში" გამოჩნდება მოცეკვავე

"სადაც არ უნდა ყოფილიყო, ყოველთვის სახლში ბრუნდებოდა... თბილისში..." - რას წერს გენიალურ კომპოზიტორზე ხელოვნებათმცოდნე

„თბილისური ჩუქურთმა“ - იმპრესიონისტი მხატვრის გამოფენა, რომელიც თბილისობას ეძღვნება