მცხე­თა­ში, სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრის ოჯახ­ში მივ­დი­ვართ. სახ­ლის მიგ­ნე­ბა გაგ­ვი­ჭირ­და. ერ­თმა ქალ­მა დაგ­ვაკ­ვა­ლი­ა­ნა, ამ ქუ­ჩა­ზე ერთი სახ­ლის აი­ვან­ზე ბევრ ყვა­ვილს და­ი­ნა­ხავთ, სწო­რედ იქ ცხოვ­რობს მაია ფან­ჯი­კი­ძეო. და­ძა­ბუ­ლი რე­ჟი­მის გამო სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრთან შეხ­ვედ­რა მთე­ლი კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვერ მო­ხერ­ხდა. კვი­რა­დღეს ძლივს მო­ი­ცა­ლა.

ჭიშ­კარ­თან გერ­მა­ნუ­ლი ნა­გა­ზი რიჩი გვე­გე­ბე­ბა. მაია ფან­ჯი­კი­ძის მე­უღ­ლე, პა­ა­ტა თუ­შუ­რაშ­ვი­ლი იჭერს, თო­რემ რიჩი, ალ­ბათ, უფრო "თბი­ლად" შეგ­ვე­გე­ბე­ბო­და. მი­სა­ღებ ოთახ­შიც უამ­რა­ვი ყვა­ვი­ლია. და­ვინ­ტე­რეს­დი, რა­ტომ არ­ჩია "ყვა­ვი­ლე­ბი­ა­ნი სახ­ლის" დი­ა­სახ­ლის­მა თბი­ლის­ში ცხოვ­რე­ბას მცხე­თა­ში და­სახ­ლე­ბა.

- ამ ად­გი­ლას ჩემი მე­უღ­ლის ოჯახს ჰქონ­და სახ­ლი, რო­მე­ლიც 1991 წელს და­იწ­ვა და მი­ტო­ვე­ბუ­ლი იყო. ბუ­ნე­ბა ძა­ლი­ან მიყ­ვარს. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩემი უსაყ­ვარ­ლე­სი ად­გი­ლია რაჭა, სა­დაც მა­მა­ჩე­მის აშე­ნე­ბუ­ლი სახ­ლი დგას. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ამ­დე­ნი წელი სა­ზღვარ­გა­რეთ ვცხოვ­რობ­დი, ზა­ფხუ­ლი არ გა­მიც­დე­ნია, რა­ჭა­ში არ ჩავ­სუ­ლი­ყა­ვი. რად­გან ეს ეზო და ნა­ხევ­რად დან­გრე­უ­ლი სახ­ლი გვქონ­და, თბი­ლის­ში ბი­ნის გა­რე­მონ­ტე­ბას, ამ სახ­ლის შე­კე­თე­ბა ვარ­ჩიე. ეს ჯერ კი­დევ მა­შინ გა­დავ­წყვი­ტეთ, რო­დე­საც ჰო­ლან­დი­ა­ში ელ­ჩად ვმუ­შა­ობ­დი და არ არ­სე­ბობ­და არა­ნა­ი­რი ნი­შა­ნი იმი­სა, რომ ვა­და­ზე ადრე მო­მი­წევ­და აქ დაბ­რუ­ნე­ბა. ისე და­ემ­თხვა, რომ ეს სახ­ლი დამ­თავ­რდა და მეც გა­მა­თა­ვი­სუფ­ლეს ელ­ჩო­ბი­დან. გა­ზა­ფხუ­ლი იყო, სა­ქარ­თვე­ლო­ში რომ დავ­ბრუნ­დით და გა­დავ­წყვი­ტეთ, მცხე­თა­ში დავ­სახ­ლე­ბუ­ლი­ყა­ვით. მით უმე­ტეს, რომ აქე­დან სამ­სა­ხურ­ში იო­ლად დავ­დი­ვარ. ეს სახ­ლი შე­უყ­ვარ­და ყვე­ლა მე­გო­ბარს, ოჯა­ხის ყვე­ლა წევ­რს. ყვე­ლას უხა­რო­და აქ მოს­ვლა და ასე მიჰ­ყვა თვე­ე­ბი ერ­თმა­ნეთს. 2,5 წე­ლია აქ ვცხოვ­რობთ.

- პირ­ვე­ლი სა­მუ­შაო კვი­რა, ალ­ბათ, და­ძა­ბუ­ლი იყო, რად­გან ინ­ტერ­ვი­უს­თვის ვერ მო­ი­ცა­ლეთ.

- უამ­რა­ვი ხალ­ხი რე­კავს და 10 წუ­თით შეხ­ვედ­რას მთხოვს. არა­და, შეხ­ვედ­რებს მი­ნი­მუმ ნა­ხე­ვა­რი სა­ა­თი სჭირ­დე­ბა. ასე­ვე არის მთავ­რო­ბის სხდო­მა, კონ­სულ­ტა­ცი­ე­ბი. ყო­ველ სა­ღა­მოს ვამ­ბობ, რომ 24 სა­ა­თი არ არის საკ­მა­რი­სი.

ძი­რი­თა­დად და­საქ­მე­ბის გამო მთხო­ვენ შეხ­ვედ­რას. არ გვინ­და, ბევ­რი ხალ­ხი გა­მოვ­ცვა­ლოთ, ამ­დე­ნი ვა­კან­სია სა­მი­ნის­ტრო­ში არ არის. შტა­ტებს ხომ ვერ გავზრდი? იმ მი­ნი­მა­ლურ ვა­კან­სი­ა­ზე, რო­მე­ლიც არ­სე­ბობს, თა­ნამ­შრომ­ლებს მი­ვი­ღებთ კონ­კურ­სით, რო­მელ­საც გა­მოც­დე­ბის ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტრი ატა­რებს. კონ­კურ­სი წე­ლი­წად­ში ორ­ჯერ ტარ­დე­ბა და მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა შე­უძ­ლია ყვე­ლას. რო­დე­საც ვინ­მე მა­ღალ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე ინიშ­ნე­ბა, რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, ის კონ­კურსს არ გა­დის, მაგ­რამ ყვე­ლა სხვა თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე ასე­თი წე­სია. რო­გორც ყო­ფილ პე­და­გოგს, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ასე­თი მე­თო­დი არ მო­მე­წო­ნოს.

- გერ­მა­ნუ­ლი ენის სიყ­ვა­რუ­ლი და პე­და­გო­გი­უ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბა, ალ­ბათ ოჯა­ხუ­რი ტრა­დი­ცი­ის გაგ­რძე­ლე­ბა იყო.

- ჩემს ბავ­შვო­ბა­ში ძა­ლი­ან ცოტა სწავ­ლობ­და გერ­მა­ნულ ენას. სა­ქარ­თვე­ლო­ში იყო გერ­მა­ნე­ლი ქა­ლე­ბის (მათ ტან­ტეს, ანუ დე­ი­დას ვე­ძახ­დით) კერ­ძო სა­ბავ­შვო ბა­ღე­ბის კარ­გი ტრა­დი­ცია. ასეთ კერ­ძო ბაღ­ში დავ­დი­ო­დი, რო­მე­ლიც მო­ნაც­ვლე­ო­ბით ხან ერთ ოჯახ­ში იყო, ხან მე­ო­რე­ში. ერთხანს კოლ­ხურ კოშკშიც მო­მი­წია სი­ა­რულ­მა, რად­გან მე და კოკო გამ­სა­ხურ­დი­ას ერთი მას­წავ­ლე­ბე­ლი გვყავ­და. კარ­გად მახ­სოვს ბა­ბუა კონ­სტან­ტი­ნე. მახ­სოვს სა­შო­ბაო ნაძ­ვის ხე კოლ­ხურ კოშკში და დიდი მა­გი­და უამ­რა­ვი წიგ­ნით. ამ მა­გი­დას­თან მჯდა­რი კონ­სტან­ტი­ნე გამ­სა­ხურ­დია. მან გერ­მა­ნუ­ლი შე­სა­ნიშ­ნა­ვად იცო­და და ჩვენ გვე­სა­უბ­რე­ბო­და.

თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის გერ­მა­ნუ­ლი ენი­სა და ლი­ტე­რა­ტუ­რის ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ვა­ბა­რე და შემ­დეგ სწავ­ლა იე­ნის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში გან­ვაგ­რძე. თბი­ლი­სის და იე­ნის უნი­ვერ­სი­ტე­ტებს ჰქონ­დათ სტუ­დენ­ტე­ბის გაც­ვლი­თი პროგ­რა­მა. მა­მა­ჩე­მი კა­ტე­გო­რი­უ­ლი წი­ნა­აღ­მდე­გი იყო, ამ­ბობ­და, 18 წლის გოგო მარ­ტო სად უნდა გა­ვუშ­ვა, აქ იყა­ვი, გა­თხოვ­დი და შვი­ლე­ბი გა­ა­ჩი­ნეო. ნამ­დვი­ლი ქარ­თვე­ლი მამა იყო. ბევ­რი ვეხ­ვე­წე, რომ გა­ვეშ­ვი. ბევ­რს ეგო­ნა, იე­ნა­ში იმი­ტომ წა­ვე­დი, რომ მა­მა­ჩემ­მა ჩა­მი­წყო. სი­ნამ­დვი­ლე­ში პი­რი­ქით იყო. იე­ნა­ში რომ წავ­სუ­ლი­ყა­ვი, მოს­კოვ­ში გა­ნათ­ლე­ბის სა­მი­ნის­ტრო­ში მკაც­რი გა­სა­უბ­რე­ბა უნდა გა­მევ­ლო. მა­მას ვეხ­ვე­წე­ბო­დი, წა­ვალ გა­სა­უბ­რე­ბა­ზე, იქ­ნებ ვერ გავ­დი­ვარ და გული მა­ინც აღარ დამ­წყდე­ბა-მეთ­ქი. დამ­თან­ხმდა და წა­მიყ­ვა­ნა მოს­კოვ­ში. ეს ჩემ­თვის პირ­ვე­ლი სე­რი­ო­ზუ­ლი ნა­ბი­ჯი იყო. ეტყო­ბა, და­ი­ნა­ხა, რო­გორ მო­ვემ­ზა­დე და რო­გორ ვი­ნერ­ვი­უ­ლე, რად­გან გა­სა­უბ­რე­ბა კარ­გად გა­ვი­ა­რე, უარი ვე­ღარ მი­თხრა გერ­მა­ნი­ა­ში გაშ­ვე­ბა­ზე.

1983 წელს დავ­ბრუნ­დი გერ­მა­ნი­ი­დან. 23 წლის ვი­ყა­ვი და მუ­შა­ო­ბა ახალ­გახ­სნილ ე.წ. გერ­მა­ნულ სკო­ლა­ში და­ვი­წყე. ამ სკო­ლის და­მა­არ­სე­ბე­ლი ენათ­მეც­ნი­ე­რი, ჰუმ­ბოლ­დტის მკვლე­ვა­რი გუ­რამ რა­მიშ­ვი­ლი იყო. მალე სკო­ლა ძა­ლი­ან პო­პუ­ლა­რუ­ლი გახ­და. ჩემი მა­შინ­დე­ლი მოს­წავ­ლე­ე­ბი ახლა 37 წლის ქა­ლე­ბი და მა­მა­კა­ცე­ბი არი­ან. დღემ­დე "მაია მასს" მე­ძა­ხი­ან. მათ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა არ გა­მი­წყვე­ტია. რამ­დე­ნი­მე კვი­რის წი­ნაც, ჩემს და­ბა­დე­ბის დღე­ზე, და­მი­რე­კეს, მოვ­დი­ვარ­თო, არ აღ­ვნიშ­ნავ-მეთ­ქი და მა­ინც მო­ვიდ­ნენ.

- პე­და­გო­გო­ბა ხან­გრძლივ­მა დიპ­ლო­მა­ტი­ურ­მა კა­რი­ე­რამ შეც­ვა­ლა. ეს შემ­თხვე­ვით მოხ­და?

- ესეც სკო­ლის წყა­ლო­ბაა. გერ­მა­ნულ სკო­ლა­ში 1983-დან 1994 წლამ­დე ვას­წავ­ლი­დი. პა­რა­ლე­ლუ­რად ვსწავ­ლობ­დი ას­პი­რან­ტუ­რა­ში და დი­სერ­ტა­ცია და­ვი­ცა­ვი. უნი­ვერ­სი­ტეტ­შიც ვას­წავ­ლი­დი. სწო­რედ იმ ნიშ­ნით, რომ კარ­გი გერ­მა­ნის­ტი ვი­ყა­ვი, კოტე გა­ბაშ­ვილ­მა (რო­მე­ლიც გერ­მა­ნი­ა­ში და­ი­ნიშ­ნა ელ­ჩად) შე­მომ­თა­ვა­ზა გერ­მა­ნი­ა­ში სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ელ­ჩო­ში მუ­შა­ო­ბა. და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი, ახა­ლი სა­ქარ­თვე­ლო ფეხს იდ­გამ­და. სხვა­დას­ხვა ქვე­ყა­ნა­ში სა­ელ­ჩო­ე­ბი იხ­სნე­ბო­და. ეს ჩემ­თვის აბ­სო­ლუ­ტუ­რად უცხო რამ და დიდი გა­მოწ­ვე­ვა იყო. სა­ელ­ჩო არ არ­სე­ბობ­და და ჩვენ "ავა­შე­ნეთ". 1994 წელს ბონ­ში წა­ვე­დით სა­მუ­შა­ოდ, რად­გან დე­და­ქა­ლა­ქი მა­შინ იქ იყო. ბონ­ში ჩა­სუ­ლებ­მა სა­ელ­ჩოს­თვის შე­ნო­ბა ვი­ქი­რა­ვეთ. არა­ფე­რი გვქონ­და, არც მან­ქა­ნა და არც ან­გა­რი­ში ბან­კში. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ელ­ჩო­ში ყვე­ლა­ზე პა­ტა­რა ფუნ­ქცია მქონ­და - სა­ელ­ჩოს მე­სა­მე მდი­ვა­ნი ვი­ყა­ვი. მა­შინ ჩვენ­თან მძი­მე მდგო­მა­რე­ო­ბა იყო. იმ სა­შუ­ა­ლე­ბით, რაც იყო, ძა­ლი­ან კარ­გი სა­ელ­ჩო გა­ვა­კე­თეთ და ვა­მა­ყობ, რომ ამა­ში დიდი წვლი­ლი მაქვს შე­ტა­ნი­ლი.

- თქვე­ნი დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი კა­რი­ე­რა რო­გორც მო­უ­ლოდ­ნე­ლად და­ი­წყო, ასე­ვე მო­უ­ლოდ­ნე­ლად დას­რულ­და.

- მა­შინ ჰო­ლან­დი­ა­ში ვი­ყა­ვი ელ­ჩად. ოპე­რა­ტი­უ­ლო­ბის მიზ­ნით სა­მი­ნის­ტრო იმე­ი­ლით გზავ­ნი­და ფოს­ტას, წე­რი­ლე­ბი კი კვი­რა­ში ერთხელ მო­დი­ო­და დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი ფოს­ტით. ერთ დი­ლას მდი­ვა­ნი ბეჭ­დავ­და თბი­ლი­სი­დან მო­სულ წე­რი­ლებს და უცებ ამო­ი­ბეჭ­და ბრძა­ნე­ბა, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი თა­ნამ­დე­ბო­ბი­დან და ორ კვი­რა­ში გა­მიწ­ვევ­დნენ. ბრძა­ნე­ბა­ში არ ეწე­რა, რა იყო რო­ტა­ცი­ის ვა­და­ზე ადრე შე­წყვე­ტის მი­ზე­ზი და არც ის ეწე­რა, სად მიშ­ვებ­დნენ, არც ის, ჩამ­რი­ცხავ­დნენ თუ არა სა­მი­ნის­ტროს რე­ზერვში. ურე­ზერ­ვოდ არა­ვის ტო­ვე­ბენ, თუ და­ნა­შა­უ­ლი არა აქვს ჩა­დე­ნი­ლი და პრო­კუ­რა­ტუ­რა­ში არ არის საქ­მე გა­და­ცე­მუ­ლი. არ მახ­სენ­დე­ბა შემ­თხვე­ვა, რომ რე­ზერვშიც კი არ და­ე­ტო­ვე­ბი­ნოთ დიპ­ლო­მა­ტი. ჩემი შემ­თხვე­ვა, რო­გორც ჩანს, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი იყო.

- თქვე­ნი "და­ნა­შა­უ­ლი" ის იყო, რომ თქვე­ნი სიძე, ირაკ­ლი ალა­სა­ნია, ოპო­ზი­ცი­ა­ში წა­ვი­და?

- დიახ, ეს იყო, მაგ­რამ ამას ოფი­ცი­ა­ლურ მი­ზე­ზად ვერ და­წერ­დნენ და ვერც იმას და­წერ­დნენ, რაც არა­ო­ფი­ცი­ა­ლურ მი­ზე­ზად და­სა­ხელ­და, - რომ ვი­თომ­და ყუ­რა­დღე­ბა არ მი­ვაქ­ციე მივ­ლი­ნე­ბა­ში მყოფ ჩი­ნოვ­ნიკს, რო­მე­ლიც, თურ­მე უდა­ნა­შა­უ­ლოდ მოხ­ვდა პო­ლი­ცი­ა­ში.

- ეს მოხ­და გრი­გოლ ვა­შა­ძის მი­ნის­ტრო­ბი­სას. მას­ზე გა­ნა­წყე­ნე­ბუ­ლი ხართ უსა­მარ­თლოდ გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის გამო?

- მისი მი­ნის­ტრო­ბის დროს 16-წლი­ა­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბის დიპ­ლო­მა­ტი სა­მი­ნის­ტრო­დან ისე და­მი­თხო­ვეს, არაფ­რის შან­სი არ და­მი­ტო­ვეს და არც უკი­თხავთ, სად მივ­დი­ო­დი. ვიცი, რომ გრი­გოლ ვა­შა­ძემ იბ­რძო­ლა, რომ ეს არ მომ­ხდა­რი­ყო. და­მი­რე­კა და ეცა­და, აეხ­სნა ის დი­ნე­ბე­ბი, რის გა­მოც ეს მოხ­და; ეცა­და, აეხ­სნა, რომ მას არ ჰქონ­და არა­ნა­ი­რი ბერ­კე­ტი ამის აღ­საკ­ვე­თად. ამ ფაქ­ტი­დან ორ კვი­რა­ში ჰო­ლან­დი­ა­ში იხ­სნე­ბო­და ქარ­თუ­ლი ოქ­როს სა­გან­ძუ­რის დიდი გა­მო­ფე­ნა, რო­მელ­ზეც მთე­ლი წელი მქონ­და ნა­მუ­შე­ვა­რი. გრი­გოლ ვა­შა­ძე ჩა­მო­ვი­და გა­მო­ფე­ნის გახ­სნა­ზე, პა­რა­ლე­ლუ­რად ოფი­ცი­ა­ლუ­რი ვი­ზი­ტიც ჰქონ­და. ეს ჯერ კი­დევ ჩემს პოსტზე ყოფ­ნი­სას მოხ­და. მა­შინ მე და გრი­გოლ ვა­შა­ძემ ბევ­რი ვი­ლა­პა­რა­კეთ და ეს სა­კი­თხი ამოვ­წუ­რეთ. მე მქონ­და სა­შუ­ა­ლე­ბა, მეთ­ქვა, რა­საც ვფიქ­რობ­დი. გრი­გოლს 20 წე­ლია ვიც­ნობ. ჩვენს მშობ­ლებს ჰქონ­დათ ურ­თი­ერ­თო­ბა და ასე­თი რა­მე­ე­ბი ძა­ლი­ან ძვირ­ფა­სია ჩემ­თვის. ამი­ტომ, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ამის მერე სამი წელი კონ­ტაქ­ტი არ გვქო­ნია, თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე და­ნიშ­ვნის შემ­დეგ არ მქო­ნია მას­თან შეხ­ვედ­რის პრობ­ლე­მა.

ელ­ჩის უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა 2010 წლის 15 მარტს შე­მი­წყდა. დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი სამ­სა­ხუ­რი­დან წა­მოს­ვლა წყალ­გამ­ყო­ფი იყო ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში. არ მქონ­და პო­ლი­ტი­კუ­რი ბრძო­ლის რე­სურ­სი, რად­გან ძა­ლი­ან დაღ­ლი­ლი ვი­ყა­ვი იმით, რაც მოხ­და. გა­დავ­წყვი­ტე, რა­ი­მე ნე­იტ­რა­ლუ­რი გა­მე­კე­თე­ბი­ნა და სკო­ლას და­ვუბ­რუნ­დი. მცხე­თის სკო­ლა­ში და­ვი­წყე მუ­შა­ო­ბა უხელ­ფა­სოდ, მაგ­რამ ხელ­ფა­სი ხომ მჭირ­დე­ბო­და? პა­რა­ლე­ლუ­რად ორ კერ­ძო სკო­ლა­ში ვმუ­შა­ობ­დი. ასე­ვე ვი­ყა­ვი უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სრუ­ლი პრო­ფე­სო­რი და ეს იყო ჩემ­თვის საკ­მა­ოდ სო­ლი­დუ­რი შე­მო­სა­ვა­ლი. ამით ვცხოვ­რობ­დი, 2012 წელს კი "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" პრესს­პი­კე­რი გავ­ხდი.

იხი­ლეთ ინ­ტერ­ვი­უს სრუ­ლი ვერ­სია