დღეს კლიმატის ცვლილება ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვანი გლობალური გამოწვევაა. მისი ნეგატიური ზეგავლენა ყოველდღიურ, ხელშესახებ რეალობად იქცა. გახშირდა გვალვები და წყალდიდობები, ყოველწლიურად იმატებს ჰაერის ტემპერატურა, საფრთხის ქვეშ დგება სოფლის მეურნეობა და სურსათით უზრუნველყოფა, რაც პირდაპირ ზემოქმედებს ადამიანების ცხოვრების ხარისხზე და საფრთხეს უქმნის მათ კეთილდღეობას.
ამ პროცესში ცხადი ხდება, რომ პრობლემის შემსუბუქებაზე მუშაობა მხოლოდ პოლიტიკისა და მეცნიერების ამოცანა აღარ არის. მნიშვნელოვანი და ღირებული ცვლილება იწყება იმ ადგილიდან, სადაც ყალიბდება ახალი თაობის ცნობიერება. სწორედ ამიტომ, საგანმანათლებლო სივრცეებს და განსაკუთრებით, სკოლებს, გადამწყვეტი როლი ენიჭებათ კლიმატის ცვლილებასთან გამკლავებასა და ადაპტაციაში.
სკოლაში კლიმატისა და გარემოსდაცვითი ცოდნის გაზრდის მიზნით აზიის განვითარების ბანკმა და არასამთავრობო ორგანიზაციამ "დავიცვათ საქართველოს სისუფთავე“ წამოიწყო ინიციატივა "შეარბილე კლიმატის ცვლილება. “ 900-ზე მეტი მასწავლებელი დარეგისტრირდა სასწავლო კურსზე, რათა თავადაც მეტი გაიგონ კლიმატის ცვლილების შესახებ და დააინტერესონ მოსწავლეებიც. კურსი ციფრულ ფორმატში, მასწავლებლებისთვის მოსახერხებელ დროს ტარდება.
"დღევანდელ სამყაროში კლიმატის ცვლილების უგულვებელყოფა შეუძლებელია. შესაბამისად, ძალიან მნიშვნელოვანია ამ საკითხის მიმართ ყურადღების გამახვილება და გარემოსდაცვითი სწავლების ადრეულ ასაკში დაწყება. მსოფლიო პრაქტიკა გვაჩვენებს, რომ შესაბამისი ცოდნის მიღების შემდეგ, ბავშვები და მოზარდები თავადვე ხდებიან გარემოსდაცვითი ცოდნის გამზიარებლები საკუთარ გარემოში, რაც ხშირად უფროსების ქცევის ცვლილებასაც იწვევს,“ ამბობს ეკატერინე მიქაძე, აზიის განვითარების ბანკის კლიმატის ცვლილების უფროსი ოფიცერი. "გარემოსდაცვითი განათლება უნდა იყოს არა მხოლოდ ინფორმაციის გადაცემა, არამედ აქტიური, ჩართულობაზე დაფუძნებული პროცესის ნაწილი. სწორედ ამ მიზნით შეიქმნა ჩვენი სასწავლო პროგრამა და ძალიან გვახარებს ის ფაქტი, რომ გარემოსდაცვით სწავლებაში მონაწილეობის სურვილი 900-მდე მასწავლებელმა გამოთქვა მთელი საქართველოს მასშტაბით. ასეთი ინტერესი კიდევ უფრო გვიმყარებს იმედს, რომ სკოლა იქცევა ისეთ სივრცედ, სადაც კლიმატის ცვლილება აღიქმება საერთო გამოწვევად, რომლის შერბილებაც ცოდნისა და ქმედების გაერთიანებით არის შესაძლებელი.“
პროექტის ფარგლებში, შეიქმნა სასწავლო პროგრამა და დამხმარე რესურსები, რომლებიც მიმართულია კლიმატის ცვლილების ირგვლივ ცოდნის ამაღლების, ეფექტიანი გადაწყვეტილებების მიღებისა და ამ საკითხების სასწავლო პროცესში ინტეგრირებისკენ. ამ პროგრამით, მასწავლებლებს ეძლევათ საშუალება, კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებული საკითხები თანამედროვე მიდგომებითა და ინტეგრირებული სწავლების მეთოდებით, მოსწავლეებისთვის ხელშესახებ და ქმედით აქტივობებად აქციონ.
პროგრამის მასალები მარტივად ადაპტირდება სხვადასხვა საგანმანათლებლო თემაზე და ეხმარება ინტეგრირებული ცოდნის შექმნასა და უნარების განვითარებას.
“ბოლოდროინდელი მოვლენები ნათლად აჩვენებს, რომ კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული ნეგატიურ პროცესები ძალიან დაჩქარებულია, რაც კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს, რომ კლიმატური წიგნიერების გაზრდასთან ერთად, გადამწყვეტი როლი ენიჭება სწრაფ და მიზანმიმართულ მოქმედებას,” – ამბობს მაია ბლიაძე, გეოგრაფიის დოქტორი, ორგანიზაციის "დავიცვათ საქართველოს სისუფთავე“ და "მასწავლებლის სახლის“ გეოგრაფიის ექსპერტ-კონსულტანტი. "ჩვენი პროექტის მთავარი ღირებულება იმაში მდგომარეობს, რომ ის არ შემოიფარგლება სტანდარტული სწავლების ფორმებით. მასწავლებლები იღებენ პრაქტიკულ ცოდნასა და რეკომენდაციებს იმის შესახებ, თუ როგორ ჩართონ კლიმატის ცვლილების თემა საკუთარ საგნებში ისე, რომ მოსწავლეებმა უკეთ გაიაზრონ არსებული გამოწვევები და გააცნობიერონ თავიანთი როლი გარემოსდაცვით პროცესებში.
როდესაც მოსწავლეები პრაქტიკული მაგალითებით ეცნობიან ბუნებრივი გარემოს ცვლილებებს, ეკოლოგიურ გამოწვევებსა და მათ მიზეზებს, უყალიბდებათ არა მხოლოდ ცოდნა, არამედ მნიშვნელოვანი ღირებულებები - ზრუნვა, თანაგრძნობა და პასუხისმგებლობა. ამიტომ გადამწყვეტია, რომ გარემოსდაცვითი პრობლემების დროული აღქმა და გააზრება ადრეული ასაკიდან დაიწყოს, სასკოლო გარემოში გაძლიერდეს და შეძენილი ცოდნა ყოველდღიურ ქმედებებად იქცეს. ასეთი მიდგომა უწყობს ხელს მოსწავლეთა ცნობიერების ამაღლებას, პრობლემის ღრმა გააზრებას და აქტიური პოზიციის ჩამოყალიბებას კლიმატის ცვლილების შესახებ. “
პროექტი წარმოადგენს აზიის განვითარების ბანკისა და არასამთავრობო ორგანიზაციის "დავიცვათ საქართველოს სისუფთავე“ ერთობლივი თანამშრომლობის ფარგლებში განხორციელებულ რიგით მეორე საგანმანათლებლო ინიციატივას. გასულ წელს ორგანიზაციებმა ერთობლივი პროექტის “ეკო მეგობრული მობილური სკოლის” ფარგლებში საქართველოს სხვადასხვა რეგიონის ათ სკოლაში ჩაატარეს შეხვედრები, რომლებზეც ბავშვებმა ინოვაციური პრაქტიკული ცდების ჩატარებით შეიტყვეს ნარჩენების გადამუშავების, მდგრადი მოდის, სტიქიური მოვლენების დროს მოქმედებისა და კლიმატთან და გარემოს დაცვასთან დაკავშირებული სხვა საკითხების შესახებ, პროექტის ფარგლებში ასევე შეიქმნა ხუთი შემეცნებითი ანიმაცია რაც ასევე მიზნად ისახავდა მოსწავლეების ცნობიერების ამაღლებას აღნიშნული თემების ირგვლივ. ამ თანამშრომლობის მიზანია ხელი შეუწყოს ეკოლოგიური ცნობიერების ამაღლებას, გარემოსდაცვითი თემების ინტეგრირებას სწავლების პროცესში და მოსწავლეების ჩართვას პრაქტიკულ და ეკომეგობრულ აქტივობებში.