17 ნოემბერს ამერიკულმა გამოცემებმა, მათ შორის New York Times-მა, ინფორმირებულ წყაროებზე დაყრდნობით დაწერეს, რომ შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა უკრაინას შორ მანძილზე მოქმედების რაკეტების, ATACMS-ის რუსეთის ტერიტორიის სიღრმეში დარტყმებისთვის გამოყენების უფლება მისცა.
გამოცემა "რბკ-უკრაინა“ იუწყებოდა, რომ გრძელი რადიუსის მოქმედების რაკეტა ბრიანსკის ოლქის ქალაქ კარაჩევთან მდებარე სამხედრო ობიექტს მოხვდა.
<script async src="https://telegram.org/js/telegram-widget.js?22" data-telegram-post="astrapress/66027" data-width="100%"></script>
"მართლაც პირველად გამოიყენეს ATACMS-ი რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე დარტყმისთვის. სარაკეტო დარტყმა იყო ობიექტზე ბრიანსკის ოლქში. ის წარმატებით განადგურდა", - თქვა გამოცემასთან წყარომ.
ქალაქი კარაჩევი უკრაინის საზღვრიდან დაახლოებით 130 კილომეტრში მდებარეობს. ტელეგრამარხ "ასტრას" ცნობით, 19 ნოემბრის ღამით ამერიკული რაკეტით დარტყმა განხორციელდა რუსეთის მთავარი სარაკეტო-საარტილერიო სამმართველოს 67-ე არსენალზე, რომელშიც, სავარაუდოდ, ინახებოდა საარტილერიო საბრძოლო მასალა, მათ შორის ჩრდილოეთ კორეის მიერ რუსეთისთვის მიწოდებული ჭურვები. გარდა ამისა - მართვადი საჰაერო ბომბები, საზენიტო რაკეტები და ზალპური ცეცხლის რეაქტიული დანადგარის საბრძოლო მასალა.სოციალურ ქსელში გავრცელდა ძლიერი ხანძრის ამსახველი ვიდეოებიც. რუსეთმა ეს თავდასხმა დაადასტურა, თუმცა მათი მტკიცებით, ის წარმატებით, ზარალის გარეშე მოიგერიეს.
როგორ შეიძლება შეცვალოს ომის მიმდინარეობა ბაიდენის გადაწყვეტილებამ? - გვესაუბრება GIPA-ს პროფესორი, ანალიტიკოსი გიორგი კობერიძე:
- როგორც უკვე ცნობილია, ATACMS-ის ტიპის რაკეტა უკრაინელებმა გამოიყენეს რუსეთის ტერიტორიაზე - ბრიანსკის ოლქში მიზანში ამოიღეს იარაღის საწყობი და მასზე დარტყმა წარმატებით განხორციელდა. რაკეტა მოსკოვამდე არ მიწვდება, ეს არის ერთგვარი პრობლემა, რაზეც ხშირად არ საუბრობენ ხოლმე. აის არ არის ასეთი შორსმსროლელი და როცა საუბარი გვაქვს მის ეფექტურ გამოყენებაზე, მაქსიმუმი არა 300, არამედ 170კმ-ია. უფრო სწორედ, როდესაც სამიზნე დიდი ობიექტია, მისი განადგურება შესაძლებელია 300კმ-შიც, მაგრამ თუ საუბარი გვაქვს პატარა, კონკრეტულ ობიექტზე, მას შეიძლება ასცდეს...
ამიტომაცაა, რომ 300კმ. არ არის ძალიან დიდი მანძილი, მაგრამ ამ შემთხვევაში საკმაოდ ეფექტიანად შეიძლება მისი გამოყენება იმავე კურსკის, ბრიანსკის, როსტოვის ოლქებზე, შესაძლოა ვორონეჟის და კრასნოდარის ოლქსაც მისწვდეს, ეს ყველაფერი, რა თქმა უნდა, სასაზღვრო ზოლებს ფარავს, მაგრამ უფრო ლოჯისტიკურ ხაზებზე დარტყმას გულისხმობს.
- ანუ 300კმ. მანძილზე მფრენი აერო ბალისტიკური რაკეტები რუსეთის საბრძოლო ავიაციას ვერ მიწვდება. ამ რადიუსში რჩება რამე სამხედრო ობიექტი, რომელთა განადგურება რუსეთის სამხედრო-ეკონომიკური პოტენციალის დიდ დანაკლისს გამოიწვევს?
- ამის თქმა მინდოდა, რუსეთს კასპიის ზღვის მიდამოებში რომ უყენია სტრატეგიული ავიაცია, იქამდე რაკეტები ვერ მისწვდება, მაგრამ არის ძალზე კარგი საშუალება იმისთვის, რომ მაგ. საზღვრის სიახლოვეს საწვრთნელი ბაზებს დაარტყან (გაწვეულ რუს სამხედროებს ძირითადად ამ მიდამოებში წვრთნიან, უშუალოდ სასაზღვრო ზოლის სიახლოვეს, ფრონტის ხაზიდან 100-200კმ-ში), "ატაკამსები" იქ უპრობლემოდ მიწვდება, ამიტომაც არის ეფექტური.
"სტორმ შედოუზე" და "სკალპზეც" იყო ლაპარაკი, თითქოს ინგლისელები და ფრანგები მათ გამოყენებას დათანხმდნენ, თუმცა ჯერჯერობით ბუნდოვანია ეს საკითხი. სავარაუდოა, რომ გამოიყენებენ, მით უფრო, ბალტიის ზღვაში ვიხილეთ მძიმე ინციდენტი, როცა ახლახან ეჭვმიტანილმა ჩინურმა ხომალდმა, სავარაუდოდ, რუსეთის ინტერესების სასარგებლოდ გაწყვიტა ის მთავარი საკომუნიკაციო გადამცემი, რომელიც ბალტიის ზღვაში იყო და ფინეთს აკავშირებდა გერმანიას (მათ შორის ინტერნეტკაბელზე მაქვს საუბარი). ეს კაბელები მოიცავდა რიგ საკომუნიკაციო საშუალებებს და მათი გადაჭრა ჩვეულებრივი ირიბი თავდასხმაა ორ ქვეყანაზე, ამიტომაც ეს ევროპისთვის შეიძლება ერთგვარად იყოს კიდევ ერთი მამოძრავებელი, რომ რუსეთი ძალიან აგრესიულ შეტევებს ახორციელებს.
გერმანიაში არჩევნების შემდეგ თუკი ვიხილავთ ოლაფ შოლცის მთავრობის ქრისტიან-დემოკრატი მერცის მთავრობით შეცვლას, შესაძლოა მერცმა უკრაინას გადასცეს "ტაურუსის" რაკეტები, რომლებიც უფრო ფართო მანძილზე მოქმედებს და უფრო ეფექტიაანი საშუალებაა (დიდი რაოდენობითაა ნაწარმოები). მისი გაშვება ბალისტიკურად არ ხდება, ის არის ფრთოსანი რაკეტა, მას ჰაერიდან უშვებენ, ბევრად უფრო ადვილად წარმოებადია და უფრო იაფი. ბალისტიკური რაკეტა მიწიდან ფრინდება და მოწყვეტით ვარდება ატმოსფეროს ქვედა ფენებიდან. ფრთოსანი რაკეტა ბალისტიკურისგან განსხვავებით, მიწიდან არ ფრინდება, მას ჰაერიდან უშვებენ. მისი ფრენის მანძილი ხშირ შემთხვევაში უფრო დიდია და ზუსტად შეგიძლია ტრაექტორია შექმნა ჯიპიესურად - თუკი ბალისტიკური რაკეტა მოწყვეტით ეშვება და მისი კონტროლი აღარ შეგიძლია, ფრთოსან რაკეტას რომ დააპროგრამებ, ის შენს მიერ გაკვალულ გზაზე მიფრინდება, არა მარტო კონკრეტულ წერტილში, არამედ იმ გზას გამოიყენებს, რომელსაც შენ დაუდგენ, ამიტომ ეს რაკეტის ძალიან დიდი უპირატესობაა. დიდი ეფექტის მომტანია "სტორმ შედოუები" და თუკი მასზე მწვანე შუქი აუნთეს და ისინიც დაემატა ამ პროცესს (მცირე რაოდენობით იყო და ახლა ინგლისელები იმაზე მუშაობენ, რომ განაახლონ უკრაინისთვის წარმოება), ეს ნიშნავს, რომ უკრაინელებს ექნებათ რუსეთის უფრო სიღრმეში დარტყმის საშუალება.
- კრემლი ამტკიცებს, რომ ბაიდენის გადაწყვეტილება ნიშნავს რუსეთი-ნატოს სამხედრო დაპირისპირების დაწყებას, რასაც მოსკოვი სათანადო პასუხს გასცემს. რა შეიძლება იყოს ეს "სათანადო პასუხი“?
- რა თქმა უნდა, არაფერი, ეს ჩვეულებრივი რუსული ბლეფია, რომელიც ბევრჯერ მოვისმინეთ - კრემლი ომის პირველი დღიდან იმუქრება, უკრაინას თუკი იარაღს გადასცემთ, ყირიმს თუ დაბომბავთ და ხიდს ააფეთქებთ, რუსეთის ტერიტორიაზე თუ შემოიჭრებით, თუკი ფინეთი და შვედეთი გაწევრდება ნატოში, საკადრის პასუხს გაგცემთ, ბირთვულ იარაღს გამოვიყენებთ და სხვა... ყველაფერი ქნეს, მაგრამ წითელი ხაზი არცერთი გამოდგა. რა წითელ ხაზზეა საუბარი, ამასთან დაკავშირებით არაფერიც არ იქნება, ამ შემთხვევაშიც გამოჩნდება, რომ რუსეთი არის ცარიელი დაპირებები ამ წითელ ხაზებთან მიმართებით. რუსეთს დიდი არაფრის გაკეთება არ შეუძლია, თუმცა მაღალი ალბათობით, რუსეთი გააგრძელებს დივერსიებს, მათ შორის ევროპის ტერიტორიაზე და მათ შორის ზამთარში. ზამთარი მოდის და მისი პასუხი იქნება ასეთი - დივერსიები უშუალოდ ენერგომომარაგებასთან მიმართებით, ეს იქნება მისი მთავარი ნიშა.
- ხომ არ გვაქვს საქმე მესამე მსოფლიო ომის პრელუდიასთან?
- არა, რა თქმა უნდა. ჯერ ერთი, რუსეთს ამის საშუალება არ აქვს, ის უკრაინაში ვერ იგებს ომს და მართლა ნატოს ხომ არ შეებრძოლება? ობიექტურად რომ შევხედოთ, ის თუ სუიციდზე წასვლას და ნატოსთან შებრძოლებას გადაწყვეტს, ამ ომში ძალიან მალე დამარცხდება, ვინაიდან მან მთელი მისი სამხედრო პოტენციალი უკრაინაში ჩადო და იქ იბრძვის ამ აწ უკვე დასუსტებული პოტენციალით. ახლა თუ წარმოვიდგენთ, რომ უკრაინას დაემატა 10-20-უკრაინის სიმძლავრის ნატო, მასთან მომგები არავინაა.
გარდა ამისა, ამ ომის მსოფლიო ომად ქცევის სურვილი ჩინეთსაც არ აქვს, მას უნდა რუსეთ-უკრაინის ომის გახანგრძლივება, მაგრამ არა მსოფლიო ომი.
მისი მთელი ეკონომიკა და სამხედრო ინდუსტრია ამ კონტროლირებად ომზე დგას, რომელშიც რუსეთი ჩინურ კურსს და ხედვას მიჰყვება ხოლმე, ხშირ შემთხვევაში. წარმოუდგენლად მიმაჩნია, რომ რუსეთი ახლა ადგეს და თქვას, მორჩა, ჩინური კურსი აღარ მაინტერესებს და რასაც მინდა, იმას მოვიმოქმედებო.
- როგორც ამბობენ, ტრამპს ნაკლებად აინტერესებს უკრაინა და შეიძლება მის მიმართ ბაიდენისგან განსხვავებული მიდგომა ჰქონდეს. როგორი იქნება მისი საგარეო პოლიტიკა უკრაინასთან მიმართებით?
- არ ვარ ამაში დარწმუნებული, ეს ყველაფერი ჯერჯერობით ბუნდოვანია. ტრამპი ყველა ვარიანტში შეეცდება ამ კონფლიქტში საკუთარი თავი წარმოაჩინოს და თუ რაღაც არ გამოუვა, მისგან შეიძლება მოველოდოთ ორ რამეს: ამ საკითხიდან უკან დახევას, ან პირიქით - "თავით გადაშვებას“, ანუ უკრაინის მასობრივ შეიარაღებას. იმის თქმა მინდა, რომ ეს კურსი აღარ გაგრძელდება, ბაიდენის კურსი დამთავრდა, ან იქნება მასობრივი დახმარების კურსი, ან საერთოდ ჩამოშორება. ტრამპის გარემოცვა აშშ-ს შიდა პოლიტიკაზეა ორიენტირებული, მაგრამ ის მომავალი მდივნები და მრჩევლები, რომლებიც მან წარადგინა , საკმაოდ კრიტიკულები და აგრესიულები იქნებიან საგარეო პოლიტიკაში. აგრესიულობა გულისხმობს იმას, რომ მართლა მოხდეს უკრაინისგან სრულიად მოწყვეტა, ან პირიქით - ადმინისტრაციის უკრაინისადმი სრული მხარდაჭერა. ეს საკითხი იქნება დიდი ცვლილებების მომტანი.