17 ნო­ემ­ბერს ამე­რი­კულ­მა გა­მო­ცე­მებ­მა, მათ შო­რის New York Times-მა, ინ­ფორ­მი­რე­ბულ წყა­რო­ებ­ზე დაყ­რდნო­ბით და­წე­რეს, რომ შე­ერ­თე­ბუ­ლი შტა­ტე­ბის პრე­ზი­დენ­ტმა ჯო ბა­ი­დენ­მა უკ­რა­ი­ნას შორ მან­ძილ­ზე მოქ­მე­დე­ბის რა­კე­ტე­ბის, ATACMS-ის რუ­სე­თის ტე­რი­ტო­რი­ის სიღ­რმე­ში დარ­ტყმე­ბის­თვის გა­მო­ყე­ნე­ბის უფ­ლე­ბა მის­ცა.

უკვე 19 ნო­ემ­ბერს გავ­რცელ­და ინ­ფორ­მა­ცია, რომ უკ­რა­ი­ნის თავ­დაც­ვის ძა­ლებ­მა პირ­ვე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნეს ამე­რი­კუ­ლი ბა­ლის­ტი­კუ­რი რა­კე­ტა ATACMS-ი რუ­სე­თის ტე­რი­ტო­რი­ის სიღ­რმე­ში და წარ­მა­ტე­ბით გა­ა­ნად­გუ­რეს სა­მიზ­ნე.

გა­მო­ცე­მა "რბკ-უკ­რა­ი­ნა“ იუ­წყე­ბო­და, რომ გრძე­ლი რა­დი­უ­სის მოქ­მე­დე­ბის რა­კე­ტა ბრი­ანსკის ოლ­ქის ქა­ლაქ კა­რა­ჩევ­თან მდე­ბა­რე სამ­ხედ­რო ობი­ექტს მოხ­ვდა.

"მარ­თლაც პირ­ვე­ლად გა­მო­ი­ყე­ნეს ATACMS-ი რუ­სე­თის ფე­დე­რა­ცი­ის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე დარ­ტყმის­თვის. სა­რა­კე­ტო დარ­ტყმა იყო ობი­ექ­ტზე ბრი­ანსკის ოლ­ქში. ის წარ­მა­ტე­ბით გა­ნად­გურ­და", - თქვა გა­მო­ცე­მას­თან წყა­რომ.

ქა­ლა­ქი კა­რა­ჩე­ვი უკ­რა­ი­ნის სა­ზღვრი­დან და­ახ­ლო­ე­ბით 130 კი­ლო­მეტრში მდე­ბა­რე­ობს. ტე­ლეგ­რა­მარხ "ას­ტრას" ცნო­ბით, 19 ნო­ემ­ბრის ღა­მით ამე­რი­კუ­ლი რა­კე­ტით დარ­ტყმა გან­ხორ­ცი­ელ­და რუ­სე­თის მთა­ვა­რი სა­რა­კე­ტო-სა­არ­ტი­ლე­რიო სამ­მარ­თვე­ლოს 67-ე არ­სე­ნალ­ზე, რო­მელ­შიც, სა­ვა­რა­უ­დოდ, ინა­ხე­ბო­და სა­არ­ტი­ლე­რიო საბ­რძო­ლო მა­სა­ლა, მათ შო­რის ჩრდი­ლო­ეთ კო­რე­ის მიერ რუ­სე­თის­თვის მი­წო­დე­ბუ­ლი ჭურ­ვე­ბი. გარ­და ამი­სა - მარ­თვა­დი სა­ჰა­ე­რო ბომ­ბე­ბი, სა­ზე­ნი­ტო რა­კე­ტე­ბი და ზალ­პუ­რი ცე­ცხლის რე­აქ­ტი­უ­ლი და­ნად­გა­რის საბ­რძო­ლო მა­სა­ლა.სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში გავ­რცელ­და ძლი­ე­რი ხან­ძრის ამ­სახ­ვე­ლი ვი­დე­ო­ე­ბიც. რუ­სეთ­მა ეს თავ­დას­ხმა და­ა­დას­ტუ­რა, თუმ­ცა მათი მტკი­ცე­ბით, ის წარ­მა­ტე­ბით, ზა­რა­ლის გა­რე­შე მო­ი­გე­რი­ეს.

რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა შეც­ვა­ლოს ომის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა ბა­ი­დე­ნის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბამ? - გვე­სა­უბ­რე­ბა GIPA-ს პრო­ფე­სო­რი, ანა­ლი­ტი­კო­სი გი­ორ­გი კო­ბე­რი­ძე:

- რო­გორც უკვე ცნო­ბი­ლია, ATACMS-ის ტი­პის რა­კე­ტა უკ­რა­ი­ნე­ლებ­მა გა­მო­ი­ყე­ნეს რუ­სე­თის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე - ბრი­ანსკის ოლ­ქში მი­ზან­ში ამო­ი­ღეს ია­რა­ღის სა­წყო­ბი და მას­ზე დარ­ტყმა წარ­მა­ტე­ბით გან­ხორ­ცი­ელ­და. რა­კე­ტა მოს­კო­ვამ­დე არ მიწ­ვდე­ბა, ეს არის ერ­თგვა­რი პრობ­ლე­მა, რა­ზეც ხში­რად არ სა­უბ­რო­ბენ ხოლ­მე. აის არ არის ასე­თი შორ­სმსრო­ლე­ლი და როცა სა­უ­ბა­რი გვაქვს მის ეფექ­ტურ გა­მო­ყე­ნე­ბა­ზე, მაქ­სი­მუ­მი არა 300, არა­მედ 170კმ-ია. უფრო სწო­რედ, რო­დე­საც სა­მიზ­ნე დიდი ობი­ექ­ტია, მისი გა­ნად­გუ­რე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია 300კმ-შიც, მაგ­რამ თუ სა­უ­ბა­რი გვაქვს პა­ტა­რა, კონ­კრე­ტულ ობი­ექ­ტზე, მას შე­იძ­ლე­ბა ას­ცდეს...

უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი ამ რა­კე­ტებს ძი­რი­თა­დად ბა­ზე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ იყე­ნე­ბენ, ბა­ზე­ბი იმ­ხე­ლა სი­დი­დი­საა, რომ მას 300კმ-შიც მოხ­ვდე­ბა, მაგ­რამ შე­იძ­ლე­ბა ეს არ იყოს ბაზა და იყოს ლო­ჯის­ტი­კუ­რი მო­მა­რა­გე­ბის ხაზი, რო­მელ­საც შე­საძ­ლოა ას­ცდეს.

ამი­ტო­მა­ცაა, რომ 300კმ. არ არის ძა­ლი­ან დიდი მან­ძი­ლი, მაგ­რამ ამ შემ­თხვე­ვა­ში საკ­მა­ოდ ეფექ­ტი­ა­ნად შე­იძ­ლე­ბა მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა იმა­ვე კურსკის, ბრი­ანსკის, როს­ტო­ვის ოლ­ქებ­ზე, შე­საძ­ლოა ვო­რო­ნე­ჟის და კრას­ნო­და­რის ოლ­ქსაც მის­წვდეს, ეს ყვე­ლა­ფე­რი, რა თქმა უნდა, სა­სა­ზღვრო ზო­ლებს ფა­რავს, მაგ­რამ უფრო ლო­ჯის­ტი­კურ ხა­ზებ­ზე დარ­ტყმას გუ­ლის­ხმობს.

- ანუ 300კმ. მან­ძილ­ზე მფრე­ნი აერო ბა­ლის­ტი­კუ­რი რა­კე­ტე­ბი რუ­სე­თის საბ­რძო­ლო ავი­ა­ცი­ას ვერ მიწ­ვდე­ბა. ამ რა­დი­უს­ში რჩე­ბა რამე სამ­ხედ­რო ობი­ექ­ტი, რო­მელ­თა გა­ნად­გუ­რე­ბა რუ­სე­თის სამ­ხედ­რო-ეკო­ნო­მი­კუ­რი პო­ტენ­ცი­ა­ლის დიდ და­ნაკ­ლისს გა­მო­იწ­ვევს?

- ამის თქმა მინ­დო­და, რუ­სეთს კას­პი­ის ზღვის მი­და­მო­ებ­ში რომ უყე­ნია სტრა­ტე­გი­უ­ლი ავი­ა­ცია, იქამ­დე რა­კე­ტე­ბი ვერ მის­წვდე­ბა, მაგ­რამ არის ძალ­ზე კარ­გი სა­შუ­ა­ლე­ბა იმის­თვის, რომ მაგ. სა­ზღვრის სი­ახ­ლო­ვეს საწ­ვრთნე­ლი ბა­ზებს და­არ­ტყან (გაწ­ვე­ულ რუს სამ­ხედ­რო­ებს ძი­რი­თა­დად ამ მი­და­მო­ებ­ში წვრთნი­ან, უშუ­ა­ლოდ სა­სა­ზღვრო ზო­ლის სი­ახ­ლო­ვეს, ფრონ­ტის ხა­ზი­დან 100-200კმ-ში), "ატა­კამ­სე­ბი" იქ უპ­რობ­ლე­მოდ მიწ­ვდე­ბა, ამი­ტო­მაც არის ეფექ­ტუ­რი.

"სტორმ შე­დო­უ­ზე" და "სკალპ­ზეც" იყო ლა­პა­რა­კი, თით­ქოს ინ­გლი­სე­ლე­ბი და ფრან­გე­ბი მათ გა­მო­ყე­ნე­ბას და­თან­ხმდნენ, თუმ­ცა ჯერ­ჯე­რო­ბით ბუნ­დო­ვა­ნია ეს სა­კი­თხი. სა­ვა­რა­უ­დოა, რომ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბენ, მით უფრო, ბალ­ტი­ის ზღვა­ში ვი­ხი­ლეთ მძი­მე ინ­ცი­დენ­ტი, როცა ახლა­ხან ეჭ­ვმი­ტა­ნილ­მა ჩი­ნურ­მა ხო­მალდმა, სა­ვა­რა­უ­დოდ, რუ­სე­თის ინ­ტე­რე­სე­ბის სა­სარ­გებ­ლოდ გა­წყვი­ტა ის მთა­ვა­რი სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო გა­დამ­ცე­მი, რო­მე­ლიც ბალ­ტი­ის ზღვა­ში იყო და ფი­ნეთს აკავ­ში­რებ­და გერ­მა­ნი­ას (მათ შო­რის ინ­ტერ­ნეტ­კა­ბელ­ზე მაქვს სა­უ­ბა­რი). ეს კა­ბე­ლე­ბი მო­ი­ცავ­და რიგ სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო სა­შუ­ა­ლე­ბებს და მათი გა­დაჭ­რა ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ირი­ბი თავ­დას­ხმაა ორ ქვე­ყა­ნა­ზე, ამი­ტო­მაც ეს ევ­რო­პის­თვის შე­იძ­ლე­ბა ერ­თგვა­რად იყოს კი­დევ ერთი მა­მოძ­რა­ვე­ბე­ლი, რომ რუ­სე­თი ძა­ლი­ან აგ­რე­სი­ულ შე­ტე­ვებს ახორ­ცი­ე­ლებს.

გერ­მა­ნი­ა­ში არ­ჩევ­ნე­ბის შემ­დეგ თუკი ვი­ხი­ლავთ ოლაფ შოლ­ცის მთავ­რო­ბის ქრის­ტი­ან-დე­მოკ­რა­ტი მერ­ცის მთავ­რო­ბით შეც­ვლას, შე­საძ­ლოა მერცმა უკ­რა­ი­ნას გა­დას­ცეს "ტა­უ­რუ­სის" რა­კე­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც უფრო ფარ­თო მან­ძილ­ზე მოქ­მე­დებს და უფრო ეფექ­ტი­ა­ა­ნი სა­შუ­ა­ლე­ბაა (დიდი რა­ო­დე­ნო­ბი­თაა ნა­წარ­მო­ე­ბი). მისი გაშ­ვე­ბა ბა­ლის­ტი­კუ­რად არ ხდე­ბა, ის არის ფრთო­სა­ნი რა­კე­ტა, მას ჰა­ე­რი­დან უშ­ვე­ბენ, ბევ­რად უფრო ად­ვი­ლად წარ­მო­ე­ბა­დია და უფრო იაფი. ბა­ლის­ტი­კუ­რი რა­კე­ტა მი­წი­დან ფრინ­დე­ბა და მო­წყვე­ტით ვარ­დე­ბა ატ­მოს­ფე­როს ქვე­და ფე­ნე­ბი­დან. ფრთო­სა­ნი რა­კე­ტა ბა­ლის­ტი­კუ­რის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, მი­წი­დან არ ფრინ­დე­ბა, მას ჰა­ე­რი­დან უშ­ვე­ბენ. მისი ფრე­ნის მან­ძი­ლი ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში უფრო დი­დია და ზუს­ტად შე­გიძ­ლია ტრა­ექ­ტო­რია შექ­მნა ჯი­პი­ე­სუ­რად - თუკი ბა­ლის­ტი­კუ­რი რა­კე­ტა მო­წყვე­ტით ეშ­ვე­ბა და მისი კონ­ტრო­ლი აღარ შე­გიძ­ლია, ფრთო­სან რა­კე­ტას რომ და­აპ­როგ­რა­მებ, ის შენს მიერ გაკ­ვა­ლულ გზა­ზე მიფ­რინ­დე­ბა, არა მარ­ტო კონ­კრე­ტულ წერ­ტილ­ში, არა­მედ იმ გზას გა­მო­ი­ყე­ნებს, რო­მელ­საც შენ და­უდ­გენ, ამი­ტომ ეს რა­კე­ტის ძა­ლი­ან დიდი უპი­რა­ტე­სო­ბაა. დიდი ეფექ­ტის მომ­ტა­ნია "სტორმ შე­დო­უ­ე­ბი" და თუკი მას­ზე მწვა­ნე შუქი აუნ­თეს და ისი­ნიც და­ე­მა­ტა ამ პრო­ცესს (მცი­რე რა­ო­დე­ნო­ბით იყო და ახლა ინ­გლი­სე­ლე­ბი იმა­ზე მუ­შა­ო­ბენ, რომ გა­ნა­ახ­ლონ უკ­რა­ი­ნის­თვის წარ­მო­ე­ბა), ეს ნიშ­ნავს, რომ უკ­რა­ი­ნე­ლებს ექ­ნე­ბათ რუ­სე­თის უფრო სიღ­რმე­ში დარ­ტყმის სა­შუ­ა­ლე­ბა.

- კრემ­ლი ამ­ტკი­ცებს, რომ ბა­ი­დე­ნის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა ნიშ­ნავს რუ­სე­თი-ნა­ტოს სამ­ხედ­რო და­პი­რის­პი­რე­ბის და­წყე­ბას, რა­საც მოს­კო­ვი სა­თა­ნა­დო პა­სუხს გას­ცემს. რა შე­იძ­ლე­ბა იყოს ეს "სა­თა­ნა­დო პა­სუ­ხი“?

- რა თქმა უნდა, არა­ფე­რი, ეს ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი რუ­სუ­ლი ბლე­ფია, რო­მე­ლიც ბევ­რჯერ მო­ვის­მი­ნეთ - კრემ­ლი ომის პირ­ვე­ლი დღი­დან იმუქ­რე­ბა, უკ­რა­ი­ნას თუკი ია­რაღს გა­დას­ცემთ, ყი­რიმს თუ და­ბომ­ბავთ და ხიდს აა­ფეთ­ქებთ, რუ­სე­თის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე თუ შე­მო­იჭ­რე­ბით, თუკი ფი­ნე­თი და შვე­დე­თი გა­წევ­რდე­ბა ნა­ტო­ში, სა­კად­რის პა­სუხს გაგ­ცემთ, ბირ­თვულ ია­რაღს გა­მო­ვი­ყე­ნებთ და სხვა... ყვე­ლა­ფე­რი ქნეს, მაგ­რამ წი­თე­ლი ხაზი არ­ცერ­თი გა­მოდ­გა. რა წი­თელ ხაზ­ზეა სა­უ­ბა­რი, ამას­თან და­კავ­ში­რე­ბით არა­ფე­რიც არ იქ­ნე­ბა, ამ შემ­თხვე­ვა­შიც გა­მოჩ­ნდე­ბა, რომ რუ­სე­თი არის ცა­რი­ე­ლი და­პი­რე­ბე­ბი ამ წი­თელ ხა­ზებ­თან მი­მარ­თე­ბით. რუ­სეთს დიდი არაფ­რის გა­კე­თე­ბა არ შე­უძ­ლია, თუმ­ცა მა­ღა­ლი ალ­ბა­თო­ბით, რუ­სე­თი გა­აგ­რძე­ლებს დი­ვერ­სი­ებს, მათ შო­რის ევ­რო­პის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე და მათ შო­რის ზამ­თარ­ში. ზამ­თა­რი მო­დის და მისი პა­სუ­ხი იქ­ნე­ბა ასე­თი - დი­ვერ­სი­ე­ბი უშუ­ა­ლოდ ენერ­გო­მო­მა­რა­გე­ბას­თან მი­მარ­თე­ბით, ეს იქ­ნე­ბა მისი მთა­ვა­რი ნიშა.

- ხომ არ გვაქვს საქ­მე მე­სა­მე მსოფ­ლიო ომის პრე­ლუ­დი­ას­თან?

- არა, რა თქმა უნდა. ჯერ ერთი, რუ­სეთს ამის სა­შუ­ა­ლე­ბა არ აქვს, ის უკ­რა­ი­ნა­ში ვერ იგებს ომს და მარ­თლა ნა­ტოს ხომ არ შე­ებ­რძო­ლე­ბა? ობი­ექ­ტუ­რად რომ შევ­ხე­დოთ, ის თუ სუ­ი­ციდ­ზე წას­ვლას და ნა­ტოს­თან შებ­რძო­ლე­ბას გა­და­წყვეტს, ამ ომში ძა­ლი­ან მალე და­მარ­ცხდე­ბა, ვი­ნა­ი­დან მან მთე­ლი მისი სამ­ხედ­რო პო­ტენ­ცი­ა­ლი უკ­რა­ი­ნა­ში ჩადო და იქ იბ­რძვის ამ აწ უკვე და­სუს­ტე­ბუ­ლი პო­ტენ­ცი­ა­ლით. ახლა თუ წარ­მო­ვიდ­გენთ, რომ უკ­რა­ი­ნას და­ე­მა­ტა 10-20-უკ­რა­ი­ნის სიმ­ძლავ­რის ნატო, მას­თან მომ­გე­ბი არა­ვი­ნაა.

გარ­და ამი­სა, ამ ომის მსოფ­ლიო ომად ქცე­ვის სურ­ვი­ლი ჩი­ნეთ­საც არ აქვს, მას უნდა რუ­სეთ-უკ­რა­ი­ნის ომის გა­ხან­გრძლი­ვე­ბა, მაგ­რამ არა მსოფ­ლიო ომი.

მისი მთე­ლი ეკო­ნო­მი­კა და სამ­ხედ­რო ინ­დუსტრია ამ კონ­ტრო­ლი­რე­ბად ომზე დგას, რო­მელ­შიც რუ­სე­თი ჩი­ნურ კურსს და ხედ­ვას მიჰ­ყვე­ბა ხოლ­მე, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში. წარ­მო­უდ­გენ­ლად მი­მაჩ­ნია, რომ რუ­სე­თი ახლა ად­გეს და თქვას, მორ­ჩა, ჩი­ნუ­რი კურ­სი აღარ მა­ინ­ტე­რე­სებს და რა­საც მინ­და, იმას მო­ვი­მოქ­მე­დე­ბო.

ჩი­ნეთს უნდა კონ­ტრო­ლი­რე­ბა­დი ომი და არა ქა­ო­სი მსოფ­ლი­ო­ში.

- რო­გორც ამ­ბო­ბენ, ტრამპს ნაკ­ლე­ბად აინ­ტე­რე­სებს უკ­რა­ი­ნა და შე­იძ­ლე­ბა მის მი­მართ ბა­ი­დე­ნის­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი მიდ­გო­მა ჰქონ­დეს. რო­გო­რი იქ­ნე­ბა მისი სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კა უკ­რა­ი­ნას­თან მი­მარ­თე­ბით?

- არ ვარ ამა­ში დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი, ეს ყვე­ლა­ფე­რი ჯერ­ჯე­რო­ბით ბუნ­დო­ვა­ნია. ტრამ­პი ყვე­ლა ვა­რი­ან­ტში შე­ეც­დე­ბა ამ კონ­ფლიქ­ტში სა­კუ­თა­რი თავი წარ­მო­ა­ჩი­ნოს და თუ რა­ღაც არ გა­მო­უ­ვა, მის­გან შე­იძ­ლე­ბა მო­ვე­ლო­დოთ ორ რა­მეს: ამ სა­კი­თხი­დან უკან და­ხე­ვას, ან პი­რი­ქით - "თა­ვით გა­დაშ­ვე­ბას“, ანუ უკ­რა­ი­ნის მა­სობ­რივ შე­ი­ა­რა­ღე­ბას. იმის თქმა მინ­და, რომ ეს კურ­სი აღარ გაგ­რძელ­დე­ბა, ბა­ი­დე­ნის კურ­სი დამ­თავ­რდა, ან იქ­ნე­ბა მა­სობ­რი­ვი დახ­მა­რე­ბის კურ­სი, ან სა­ერ­თოდ ჩა­მო­შო­რე­ბა. ტრამ­პის გა­რე­მოც­ვა აშშ-ს შიდა პო­ლი­ტი­კა­ზეა ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი, მაგ­რამ ის მო­მა­ვა­ლი მდივ­ნე­ბი და მრჩევ­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც მან წა­რად­გი­ნა , საკ­მა­ოდ კრი­ტი­კუ­ლე­ბი და აგ­რე­სი­უ­ლე­ბი იქ­ნე­ბი­ან სა­გა­რეო პო­ლი­ტი­კა­ში. აგ­რე­სი­უ­ლო­ბა გუ­ლის­ხმობს იმას, რომ მარ­თლა მოხ­დეს უკ­რა­ი­ნის­გან სრუ­ლი­ად მო­წყვე­ტა, ან პი­რი­ქით - ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის უკ­რა­ი­ნი­სად­მი სრუ­ლი მხარ­და­ჭე­რა. ეს სა­კი­თხი იქ­ნე­ბა დიდი ცვლი­ლე­ბე­ბის მომ­ტა­ნი.