"მამა ჩემთან იყო ეთერში, როცა აუწყეს თამარი გარდაცვლილი იპოვესო... ბრძოლის ველზე ბევრი ქართველი ებრაელი დაეცა" - რა ხდება ისრაელში და როდის შეიძლება დასრულდეს ომი "ჰამასთან"?
ისრაელის ქალაქებს მასობრივი პროტესტის ტალღამ გადაუარა. ათასობით დემონსტრანტი ისრაელის ხელისუფლებისგან ცეცხლის შეწყვეტისა და მძევლების გათავისუფლების შესახებ შეთანხმების მიღწევას მოითხოვს.
მედიის შეფასებით, თელ-ავივში, იერუსალიმსა და სხვა ქალაქებში საპროტესტო აქციის მონაწილეები მძევალთა გასათავისუფლებლად პრემიერ ნეთანიაჰუს ძალისხმევის გაძლიერებისკენ მოუწოდებენ. ბოლო მონაცემებით, "ჰამასის“ ტყვეობაში 101 მძევალი რჩება, რომელთა მესამედი, ისრაელის ოფიციალური მხარის ინფორმაციით, სავარაუდოდ დაღუპულია.
შეგახსენებთ, რომ ისრაელის ხელისუფლების ინფორმაციით, გასული წლის 7 ოქტომბერს ისრაელის კონტროლირებად ტერიტორიაზე "ჰამასის“ შეჭრის შედეგად ტერორისტულმა ორგანიზაციამ ისრაელის 1200 მოქალაქე მოკლა და 250-მდე მძევლად აიყვანა. "ჰამასის“ თავდასხმის საპასუხოდ ისრაელმა ღაზის სექტორში სამხედრო ოპერაცია დაიწყო.
ჟურნალისტი, ისრაელის სახელმწიფო რადიო-ტელევიზიის "კოლ ისრაელის“ ქართული რედაქციის ხელმძღვანელი და წამყვანი მერი ამშიკაშვილი ambebi.ge-სთან ისრაელში შექმნილ ვითარებაზე საუბრობს:
- აქციის ხელმძღვანელთა ძირითადი მოთხოვნებია მძევლების დაბრუნება და ცეცხლის შეწყვეტა. ისინი უნდა გათავისუფლდნენ, სხვა შემთხვევაში არც მთავრობას, არც მედიას და საზოგადოებას არ შეუძლია მშვიდად იძინოს. ეს იყო შემოჭრა ჩვენს ტერიტორიაზე, სპონტანური ომი და ეს ადამიანები მსხვერპლნი არიან. არასდროს ვიფიქრებდი, რომ ისრაელში ასეთი მძიმე ომი იქნებოდა - აქ არის ირანი, ჰეზბოლა, სირია.... აშშ-ს პრეზიდენტ ბაიდენს, რომელმაც დიდი დახმარება გაგვიწია, "ჰამასის" მხარე ჰპირდება, რომ გატაცებულებს იმ შემთხვევაში დააბრუნებს, ცეცხლი თუ შეწყდება, ისრაელი ღაზიდან ჯარს გაიყვანს და ტერიტორია მთლიანად გათავისუფლდება, მაგრამ ისრაელის მთავრობის მეთაური ამის სასტიკი წინააღდმეგია. არის გარკვეული მოსაზრებები, რომ "ჰამასს" თვითონ აქვს ის დანადგარები, რითაც რაკეტებს აწარმოებს, მაგრამ არც ერთი ჩამოვარდნილი რაკეტა და უპილოტო თვითმფრინავი არ ყოფილა მათი წარმოებული, მათი მწარმოებელი ირანი და რუსეთია.
ვრცელდება ინფორმაცია, რომ მოსახლეობის 60% მძევლების გათავისუფლების კატეგორიული წინააღმდეგია, მაგრამ არსებობს მეორე ვერსია: პალესტინაში დაახლოებით 2-3 ათასი გვირაბი კიდეა დარჩენილი, სადაც დიდი რაოდენობით იარაღი ინახება და ისინი თუ ასე დარჩა, ჩვენ მუდმივად გველის საშიშროება. ყატარიდან ისრაელში დაახლოებით 3 მილიარდი შეკელი მოდიოდა წელიწადში და ის გადაეცემოდა პალესტინელებს, კერძოდ, მმართველ "ჰამასს". ისინი ამ ფულს იარაღის შესაძენად და გვირაბების ასაშენებლად იყენებდნენ.
სიტუაცია ძალიან დაძაბულია - სოციალურად ძალიან ძლიერი ქვეყანა ვიყავით, რასაც დღევანდელზე ვერ ვიტყვით. ომი დღეს ძირითადად "ჰამასის" ტერიტორიაზე მიდის, თუმცა ისრაელის მთელი ჩრდილოეთი განადგურებულია. მართალია, ჯერჯერობით ხაიფას არ შეხებიან, მაგრამ მიმდებარე ტერიტორიები - შლომი, შტულა და ბევრი უნიკალური დასახლება, რომლებიც მშვენიერების სავანე იყო, აბსოლუტურად, გადამწვარი და განადგურებულია. ამ ეტაპზე ჩრდილოეთ ნაწილში დაბომბვები უფრო ღამით გრძელდება - ცვივა რაკეტები, ინგრევა სახლები... არაჩვეულებრივი ქართველი გოგონა - თბილისელი თამარ გოლდბერგი, რომელიც წავიდა ნოვაში, სადაც მხატვრული ფილმი უნდა გადაეღოთ, სამწუხაროდ, გარდაიცვალა (გენერლის როლი უნდა შეესრულებინა). მამამისი გოჩა, არაჩვეულებრივი კაცი მას ყველგან ეძებდა, ის ჩემთან იყო ეთერში, როცა უშიშროებამ აუწყა სამწუხარო ინფორმაცია, თამარი გარდაცვლილი იპოვესო. მას შემდეგ მამა აღარ ლაპარაკობს...
- ისრაელში შექმნილ პოლიტიკურ ვითარებაზე რას იტყვით...
- უკმაყოფილებაა ელიტარულ წრეებში, რომლებიც თავის დროზე ნეთანიაჰუს გადაყენებას მოითხოვდნენ. რამდენიმე დღის წინ კანადაში, ფესტივალზე გატანილი იყო ნეთანიაჰუზე შექმნილი ნეგატიური, სამარცხვინო დოკუმენტური ფილმი, რომელიც დააფინანსა ისრაელის ყველა ყოფილმა პრემიერმა, ვინც კი ცოცხალი დარჩა. ნეთანიაჰუს ჰყავს ისეთი მთავრობა, რომელიც ეწინააღმდეგება მძევლების გათავისუფლებას. მათ დასუსტებული და საზოგადოებასთან დაპირისპირებული ნეთანიაჰუ სჭირდებათ. ნეთანიაჰუს ცალკე მემარცხენე რადიკალებთან აქვს შიდა ომი, ცალკე - გარე ომშია. ომამდე ერთი კვირით ადრე, ისრაელში სპეციალურად ასეთ მესიჯებს უშვებდნენ - არ გვაქვს იარაღი, არ გვყავს რეზერვისტები და მისთანები. დღეს არავინ იცის, რა მოხდა 7 ოქტომბერს, დროზე რატომ არ მივიდა ჯარი დასახმარებლად... არის ბევრი კითხვა, რომელთაც პასუხები ომის მერე გაეცემა. ეს ყველაფერი ერთად, ჩემი აზრით, იყო ნეთანიაჰუს წინააღმდეგ დაგეგმილი, რაშიც "ჰამასის" ხალხიც გამოიყენეს, - ბავშვები იხოცებიანო... ჩვენთანაც ხოცავენ ბავშვებს, მაგ. სულო სეფიაშვილის ძმის შვილიშვილი, 8 წლის გოგონა თამარი და კიდევ რამდენი ებრაელი ბავშვი გარდაიცვალა რაკეტების წვიმაში. მინდა აღვნიშნო, რომ ომში დაიღუპა ჯარისკაცი ილია იანოვსკი - ნანა ბერაძისა და ლოვა იანოვსკის შვილიშვილი. ბრძოლის ველზე ბევრი ქართველი ებრაელი დაეცა და ბევრი დღესაც იბრძვის. მოგეხსენებათ, არაჩვეულებრივი ბიჭი დაეცა ბრძოლაში - იცხაკ ბაზუკაშვილი, პოლიციის ოფიცერი, რომელმაც მანამდე რამდენიმე ადამიანის სიცოცხლე გადაარჩინა. დღეს მისი ქალიშვილი აგრძელებს ბრძოლას. აქ ხომ ქალი და კაცი ომში თანასწორია, ყველაზე მეტი მფრინავი ქალი გვყავს და ჩვენმა მტერმა ეს კარგად იცის. მოსადი ყველგან ძლიერია, მხოლოდ ამ შემთხვევაში - 7 ოქტომბერს იყო ძალიან სუსტი და მაინტერესებს, ვინ იდგა ამ ყველაფრის უკან. როდესაც მაღალჩინოსნები გამოდიან და ყველაფერში მთავრობის მეთაურს ადანაშაულებენ, მას შეუძლებელია სცოდნოდა, რა პროცესები წავიდოდა, რამდენი გვირაბი იყო ღაზის სექტორში და სხვა... ეს უნდა სცოდნოდა თავდაცვის უწყებას, მათ, ვინც ასიათასობით შეკელ ხელფასს იღებენ. მინისტრები, რომლებიც ნეთანიაჰუს ეწინააღმდეგებიან, მას მოუწოდებენ, არ გაათავისუფლონ მძევლები.
- დღესდღეობით რამდენი მძევალი რჩება ჰამასის ხელში?
- ჰამასს 101 მძევალი კიდევ ჰყავს, მათგან ცოცხალი, სავარაუდოდ, 65-ია (მეტწილად ქალები და მოხუცები). ხშირად მეფიქრება და მეშინია, სამხედრო გადატრიალება არ მოხდეს. როგორც ჩანს, იყო ამის მცდელობა და ეს ვერ შეძლეს. თავდაცვის მინისტრი სერიოზულად ეწინააღმდეგებოდა პრემიერ-მინისტრს, არა და, ისინი ომში ერთიანნი უნდა იყვნენ. დღეს უკვე გაკეთდა ოფიციალური განცხადება, რომ მინისტრი თავის პოსტზე რჩება და ყველაფერი რიგზეა. ერთადერთი, ჩვენი მეგობარი ამერიკა დადგა ჩვენს გევრდით. აშშ-მა გამოგზავნა გაფრთხილება, რომ არაფრით შეიძლება ისრაელმა ომი დაიწყოს ჰეზბოლასთან, რადგან ეს ძალიან საშიშია. დღეს საზოგადოება სამ ნაწილადაა გაყოფილი: ნეთანიაჰუს მომხრეები, მემარცხენე რადიკალები და ისინი, ვინც იმაზე არიან ორიენტირებულნი, როგორ იშოვონ ფული. მოგეხსენებათ, ომი ხანდახან ქმნის შემოსავლის მნიშვნელოვან წყაროს. ომის დაწყებიდან დღემდე 705 ჯარისკაცია გარდაცვლილი, 1400 დაიღუპა ღაზის ტერიტორიაზე პირველი შეჭრის დროს, 468 დაიღუპა ნოვაში, არიან სხვადასხვა დასახლებებიდან გატაცებული ადამიანები...
პალესტინის ტერიტორიაზე ძალიან ბევრი გვირაბი და ტერორისტი გაანადგურეს, ძირითადად - ხელმძღვანელები, მაგ. განეიტრალებულია ჰამასის მეთაური მოჰამად დაიფი. სადღაც გავრცელდა ინფორმაცია, რომ თითქოს ეს ცრუ ინფორმაციაა და ის კარგადაა, თუმცა კარგად რომ ყოფილიყო, დიდი სკანდალი მოჰყვებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ ომი გვაქვს, ბევრი პალესტინელი და გაურკვეველი რაოდენობის ადამიანი იმყოფება ჩვენს ტერიტორიაზე, ისრაელის სამედიცინო ცენტრები ცდილობენ ეპიდემიის თავიდან აცილებას და გადასულნი არიან მოსახლეობის ვაქცინაციაზე. ვფიქრობ, ნეთანიაჰუც მოვა გონზე, რომ ერთი ომით, რომელიც ლამის წელიწადია მიმდინარეობს, ყველაფერს ვერ გაანადგურებს, ყველა გვირაბს ვერ მოსპობს, მაშინ საერთოდ დინამიტი უნდა დადოს და ღაზა მთლიანად წაშალოს. ტერიტორიიდან შეიძლება გამოხვიდე, მაგრამ არაა გამორიცხული, "ჰამასმა" მძევლები არ გაათავისუფლოს. მოსახლეობის 60% თანახმაა ცეცხლის შეწყვეტაზე, რადგან ძალიან დაიღალა და გამოიფიტა ხალხი, ხალისი აღარაა, განათლებაც არაა სათანადო დონეზე, ყველაფერი გაძვირებულია... ეს ერთ-ერთი უძლიერესი სახელმწიფო თანდათან იფერფლება. ეს არის უმძიმესი ომი, ომი, რომელიც ჩვენზე ირანმა და რუსეთმა განახორციელეს - ეს მათი შეთანხმების შედეგი იყო, ძირითადად მათი ნამუშევარია. ასეთი ინფორმაციაც ვრცელდება, თითქოს ისრაელი ცდილობს პუტინთან მოლაპარაკებას (რისიც, მე პირადად, არ მჯერა), რათა რუსეთ-ირანის ჯგუფს შეუერთდეს. ისრაელი ამას არ დაუშვებს, მისი მიზანია ირანის ატომური იარაღის განადგურება. შესაძლოა გასაშვებად მზად არ აქვთ, მაგრამ არის ინფორმაცია, რომ ირანი 70%-ით ამუშავებდა ურანს, რომელიც მათ სხვადასხვა ტერიტორიიდან მიეწოდებოდათ და ამას რუსეთი ედგა სათავეში. სულაც არაა გამორიცხული, ირანი ხვალ ატომური იარაღით "გაგვიმასპინძლდეს“.
- რა იქნება ხელისუფლების შემდგომი ნაბიჯები, გამოსავალი რაშია?
- შემდგომი ნაბიჯები არ ვიცი, რა იქნება. შესაძლოა, გვატყუებენ და არცერთი მძევალი ცოცხალი აღარ არის. მალე არჩევნები უნდა ჩატარდეს, ამ ეტაპზე ისევ ბენიამინ ნეთანიაჰუ ლიდერობს, მაშინ, როცა ომის დაწყებამდე ბენიგანცი 43 მანდატით ლიდერობდა, მაგრამ როცა გენერალი ბრძოლის ველიდან გარბის, ამ გადაწყვეტილებამ მას ძალიან დაუგდო რეიტინგი. ჩემი, როგორც ჟურნალისტის სურვილია, გაერთიანდეს ქვეყანა და რაც შეიძლება სწრაფად დაიხსნან და გამოიყვანონ მძევლები. ყოველ დღე ხდება ტერაქტი და ჯერაც არ გვაქვს სტატისტიკა, ამ ტერაქტებში რამდენი ადამიანია დაღუპული. ერთადერთი გზაა ომის დამთავრება, იმის გარკვევა, სად დგას ქვეყანა. ამის პარალელურად, არჩევნებია ჩასატარებელი და რაც მთავარია, ახალ მთავრობაში არც ერთი აღარ უნდა დარჩეს, ვინც 7 ოქტომბრამდე იყო მთავრობაში. როდესაც ნეთანიაჰუს ეკითხებოდნენ, დაიწყებოდა თუ არა ომი, ის პასუხობდა, ჰამასს ომი არ უნდა, ყველა პირობას ვუქმნი საიმისოდ, რომ კარგად და მშვიდად იცხოვრონო და ის ზუსტად აქ შეცდა.
7 ოქტომბერს, შაბათ ღამით იერუშალაიმს 500 რაკეტა დაუშინეს და ეს რაკეტები წავიდა ბეთლემში ომარის მეჩეთისკენ. ეს შენობა ჩვენთვისაც წმინდაა, ჩვენ ყველანი - ქართველებიც, ებრაელებიც და მუსულმანებიც იმ აბრაამის შთამომავლები ვართ. ისრაელმა და ამერიკამ ყველაფერი გააკეთეს მათ გასანეიტრალებლად. ჩვენ ამ ომის (და არა მარტო) განმავლობაში უამრავი სასწაულის მომსწრენი გავხდით. დიდი ტრაგედია დაგვატყდა თავს, მაგრამ ღმერთი მოწყალეა... რაც მთავარია, მედგრად და მშვიდად ვართ.