ტერორისტული ორგანიზაცია თუ პოლიტიკური “ვაჭრობის“ იარაღი - რა არის “ჰეზბოლა“ ლიბანში და დაიწყებს თუ არა ის ომს ისრაელთან?

ისრაელის არმიის განცხადებით, მას შემდეგ რაც დაადგინეს, რომ “ჰეზბოლა“ ამზადებდა გარდაუვალ თავდასხმას ისრაელზე, კვირას სამხრეთ ლიბანში მდებარე “ჰეზბოლას“ სარაკეტო გამშვებ სადგურს პრევენციულად დაარტყეს.

მოგვიანებით ირანის მიერ მხარდაჭერილმა ლიბანურმა დაგჯუფებამ განაცხადა, რომ გასულ თვეში, უმაღლესი მეთაურის მკვლელობის საპასუხოდ, ისრაელის მიმართულებით ასობით რაკეტა და უპილოტო თვითმფრინავი გაუშვა. კერძოდ საუბარია 320- ზე მეტ რაკეტაზე. ეს იყო მნიშვნელოვანი ესკალაცია ისრაელ-ლიბანის საზღვარზე ბოლო 10 თვის განმავლობაში.

ისრაელის ცნობებით, “ჰეზბოლამ“ ლიბანიდან ჩრდილოეთ ისრაელში, დღეს დილით განხორციელებული თავდასხმის დროს, დაახლოებით 210 რაკეტა და 20 დრონი გაუშვა. ზოგიერთი მათგანი შეაჩერეს, ზოგიერთმა კი ადამიანების დაშავება გამოიწვია. ისრაელის თავდაცვის ძალებში აცხადებენ, ბევრი რაკეტა ღია ტერიტორიებზე დაეცა.

• რა არის ჰეზბოლა?

“ჰეზბოლა არის“ შიიტური მუსულმანური ორგანიზაცია, რომელიც პოლიტიკურად გავლენიანია და აკონტროლებს ლიბანის ყველაზე ძლიერ შეიარაღებულ ძალებს.

ის დაარსდა 1980-იანი წლების დასაწყისში რეგიონის ყველაზე დომინანტური შიიტური ძალის, ირანის მიერ, ისრაელთან დასაპირისპირებლად. იმ დროს ისრაელის ძალებს ეკავათ სამხრეთ ლიბანი. “ჰეზბოლა“ 1992 წლიდან მონაწილეობს ეროვნულ არჩევნებში და იქცა მთავარ პოლიტიკურ წარმომადგენლად.

მისმა შეიარაღებულმა ფრთამ განახორციელა სასიკვდილო თავდასხმები ისრაელისა და აშშ-ს ძალებზე ლიბანში. როდესაც 2000 წელს ისრაელის ჯარები გაიყვანეს ლიბანიდან, “ჰეზბოლამ“ განაცხადა, რომ პროცესს ისინი ხელმძღვანელობდნენ.

მას შემდეგ “ჰეზბოლას“ ჰყავს ათასობით მებრძოლი და უზარმაზარი სარაკეტო არსენალი. ის კვლავაც ეწინააღმდეგება ისრაელის ყოფნას სადავო სასაზღვრო რაიონებში.

დასავლეთის სახელმწიფოებმა, ისრაელმა, სპარსეთის ყურის ქვეყნებმა და არაბთა ლიგამ ის ტერორისტულ ორგანიზაციად აღიარა.

“ჰეზბოლასა“ და ისრაელს შორის სერიოზული დაპირისპირება 2006 წელს დაიწყო, რომელიც გამოწვეული იყო ტრანსსასაზღვრო ზონებში “ჰეზბოლას“ სასიკვდილო დარბევით. მაშინ ისრაელის ჯარები საფრთხის აღმოსაფხვრელად სამხრეთ ლიბანში შეიჭრნენ. თუმცა მას შემდეგ დაჯგუფება გაიზარდა და მიიღო ახალი და უკეთესი იარაღი.

• ვინ არის ჰეზბოლას ლიდერი ჰასან ნასრალა?

შეიხ ჰასან ნასრალა არის შიიტი სასულიერო პირი, რომელიც ჰეზბოლას 1992 წლიდან ხელმძღვანელობს. მან გადამწყვეტი როლი ითამაშა მის პოლიტიკურ, ასევე სამხედრო ძალად გადაქცევაში.

მას მჭიდრო კავშირი აქვს ირანთან და მის უზენაეს ლიდერთან, აიათოლა ალი ხამენეისთან.

• რამდენად ძლიერია “ჰეზბოლას“ ძალები?

“ჰეზბოლა“ მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მძიმედ შეიარაღებული, არასახელმწიფო სამხედრო ძალაა. მას აფინანსებს ირანი.

ჰასან ნასრალა ირწმუნებოდა, რომ მას 100 000 მებრძოლი ჰყავს, თუმცა დამოუკიდებელი შეფასებით 20 000-დან 50 000-მდე მერყეობს. ბევრი კარგად არის გაწვრთნილი.

სტრატეგიული და საერთაშორისო კვლევების ცენტრის თანახმად, “ჰეზბოლას“ აქვს დაახლოებით 120,000-200,000 რაკეტა. მისი არსენალის უმეტესი ნაწილი შედგება მცირე, უმართავი ზედაპირული საარტილერიო რაკეტებისგან.

მაგრამ ცნობილია, რომ მას ასევე ჰქონდა საზენიტო და ხომალდსაწინააღმდეგო რაკეტები. ეს შეიარაღება ბევრად უფრო დახვეწილია, ვიდრე ის, რაც ჰამასს აქვს ღაზას სექტორში.

• შეუძლია თუ არა “ჰეზბოლას“ ისრაელთან ომის წარმოება?

ლიბანის ჯანდაცვის სამინისტროს ცნობით, ბოლო 10 თვის განმავლობაში 560-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. სამინისტროს ცნობით, მათი უმეტესობა “ჰეზბოლას“ მებრძოლი იყო, მაგრამ სულ მცირე 133 მშვიდობიანი მოქალაქე მოჰყვა დაპირისპირებაში.

ისრაელის ხელისუფლების განცხადებით, სულ მცირე 26 მშვიდობიანი მოქალაქე და 23 ჯარისკაცი დაიღუპა.

საზღვრის ორივე მხარეს ასევე იძულებით გადაადგილებულია თითქმის 200 000 ადამიანი.

მიუხედავად ბრძოლებისა, დამკვირვებლები ამბობენ, რომ აქამდე ორივე მხარე მიზნად ისახავდა საომარი მოქმედებების შეკავებას სრულმასშტაბიანი ომის ხაზის გადაკვეთის გარეშე. მაგრამ არსებობს შიში, რომ სიტუაცია შეიძლება კონტროლიდან გამოვიდეს.

შიშები გაიზარდა მას შემდეგ, რაც 27 ივლისს ისრაელის მიერ ოკუპირებულ გოლანის სიმაღლეებზე სარაკეტო თავდასხმის შედეგად დაიღუპა 12 ბავშვი. ისრაელმა განაცხადა, რომ “ჰეზბოლამ“ შეტევა განახორციელა, მაგრამ დაჯგუფებამ უარყო მონაწილეობა.

30 ივლისს IDF-მა გამოაცხადა, რომ ბეირუთის სამხრეთ გარეუბანში საჰაერო თავდასხმის დროს მოკლა ჰეზბოლას სამხედრო მეთაური ფუად შუკრი. მეორე დღეს ირანის დედაქალაქ თეირანში მოკლეს “ჰამასის“ პოლიტიკური ლიდერი ისმაილ ჰანიე.

ისრაელი არც ადასტურებს და არც უარყოფს მონაწილეობას.

მას შემდეგ, რეგიონი ელოდება პასუხს “ჰეზბოლას“ და ირანის მხრიდან, რომლებმაც პირობა დადეს, რომ სამაგიეროს გადაუხდიან ისრაელს.

აშშ იმედოვნებს დაძაბულობის დეესკალაციას, ცეცხლის შეწყვეტისა და ღაზაში მძევლების გათავისუფლების შეთანხმების მეშვეობით.

“ჰეზბოლამ“ განაცხადა, რომ სამხედრო მოქმედებებს მხოლოდ მას შემდეგ შეწყვეტს, როცა ღაზაში ბრძოლები დასრულდება.

წყარო

იხილეთ ასევე:

• მძიმე ღამე ისრაელში და “ჰეზბოლას“ შურისძიება - ქვეყანამ ფართომასშტაბიანი სარაკეტო შეტევა მოიგერია, არიან დაშავებულები: რას აანონსებს ბენიამინ ნეთანიაჰუ? (ფოტო/ვიდეო)