თბილისიდან გუდამაყარში გადასახლებული წყვილი, რომელიც წლების წინ მყინვარწვერზე ქორწილით გაიცნეს - "ხეობიდან წასულები ჩემი ვიდეოებით იგებენ აქაურ ამბებს"
ამ ზაფხულს 9 წელი გახდა, რაც გუდამაყრელების რძალი გახდა. ამ ხნის მანძილზე კი ხეობა, ადგილობრივი ყოფა კარგად გაიცნო. სამი წლის წინ კი, უკვე ოჯახთან ერთად, იქ მუდმივად საცხოვრებლად გადავიდა. როგორია ქალაქელი გოგოს თვალით დანახული გუდამაყარი, როგორ ცხოვრობს არც ისე მარტივ პირობებში, ამას AMBEBI.GE-სთვის მიცემული ინტერვიუდან შეიტყობთ.
მანამდე გეტყვით, რომ ხატია სუხაშვილი პროფესიით მხატვარია, ფერმწერი, მაგრამ თავისი პროფესიისთვის ჯერჯერობით ვერ იცლის, უფრო მნიშვნელოვან საკითხს არის შეჭიდებული, რომელიც მეუღლესთან, გიორგი ბექაურთან ერთად დაგეგმა. შეგახსენებთ, რომ ეს ის წყვილია, რომელმაც 2015 წელს ჯვარი მყინვარწვერზე არსებულ სამლოცველოში დაიწერა...
ხატია სუხაშვილი:
- რაც დავქორწინდით, მთელ ზაფხულს აქ ვატარებდით, შეჩვეული ვიყავი აქაურ სიტუაციას, ყველაფერი დეტალურად ვიცოდი, რასთან მომიწევდა შეჯახება და რა სირთულეებთან იყო ეს ყველაფერი დაკავშირებული. გიორგის ძალიან უყვარს გუდამაყარი და მაქსიმალურად ვეცადე, ამ ყველაფერს მეც ავწყობოდი... მინდოდა, ისეთი რამ გამეკეთებინა, რაც სიამოვნებას მომანიჭებდა და მისთვისაც სასიამოვნო იქნებოდა. კოტეჯის აშენება მოვიფიქრე, რომ ხეობა გამოგვეცოცხლებინა, თან ტურისტულად აქტიური გაგვეხადა. ამ კუთხით ჩვენი ხეობა ვერ დაიკვეხნის, არ არის აქტიური.
- რა არის ამის მიზეზი?
- ჩემი აზრით, ამას რამდენიმე ფაქტორი განაპირობებს. პირველ რიგში - გზა, რადგან უკვე ყველა შეეჩვია იმას, რომ მაღალმთიან ადგილებშიც ასფალტიანი გზით, მარტივად მიდიან. აქ ზოგან მოხრეშილი და ზოგან გრუნტის გზაა, ამ გზაზე რომ არ იარონ და ავტომობილიც არ დააზიანონ, ურჩევნიათ, ბუნება სხვაგან ნახონ... მეორე მიზეზი ის არის, რომ ჩვენთან ისეთი ღირსშესანიშნაობები, როგორიც ვთქვათ, თუშეთსა და სვანეთშია, არ არის. მიუხედავად იმისა, რომ ტბები ხეობაში გვაქვს, მაგრამ ხალხისთვის ისინი ცნობილი არ არის... ამიტომ ცნობადობის ამაღლებაა საჭირო. სანამ გავთხოვდებოდი, მეც არ ვიცოდი, გუდამაყარი სად იყო. ერთადერთი გოდერძი ჩოხელის წიგნებით და ფილმებით ვიცნობდი აქაურობას... ჩვენს კოტეჯშიც ხალხი რომ მოდის, მეკითხებიან, - სად არის გუდამაყარი, როგორ მოვიდეთო. ზოგს გუდამაყარი ერთი კონკრეტული სოფელი ჰგონია, ზოგს - ხევსურეთი და ა.შ.
- რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ ეს მხარე ისეთივე პოპულარული გახდეს ტურისტული თვალსაზრისით, როგორც უკვე ნახსენები კუთხეები?
- მეტი საოჯახო სასტუმრო და კოტეჯი უნდა იყოს. მით უფრო, რომ აქაურობა, სხვა ხეობებთან შედარებით ქალაქთან ახლოსაა. არ არის ასევე კვების ობიექტები. ზაფხულში ძალიან ცოტა საოჯახო სასტუმრო მუშაობს. ჩვენც მხოლოდ ერთი კოტეჯი გვაქვს, მაგრამ მოთხოვნა მეტზეა, ამიტომ ვერ ვაკმაყოფილებთ და უარის თქმა მიწევს. მოკლედ, ასეთი ბევრი სივრცეა საჭირო და ასევე კვების ობიექტი - აქ ამომსვლელებს ეს აინტერესებთ. მე კვებას ჯერ ვერ ვთავაზობ, მხოლოდ გასაჩერებელი ადგილი გვაქვს. კოტეჯი მთაზეა, ხედებსა და დასვენებაზეა გათვლილი. მესამე წელია, რაც ვამუშავებთ, მაგრამ ჩვენს საქმეს კიდევ განვითარება აკლია. ჯერჯერობით მოგებაზე არ ვართ, აქ რა თანხებიც ჩავდეთ, იმის ამოღებას ვცდილობთ. საქმე თუ კარგად გაგრძელდა, იქნებ დავამატოთ ის, რაც გვაკლია და მოგებაზე მერე ვიფიქროთ... მუშაობაც მხოლოდ ზაფხულშია, ზამთარში ხანდახან წყლის პრობლემა იქმნება ხოლმე, თუ ეს საკითხი მოგვარდა, იქნებ თოვლის დროსაც მივიღოთ სტუმრები.
- ზამთარი ალბათ ხანგრძლივი და სუსხიანი იცის...
- ზამთარი მკაცრია, თოვლიც საკმარისზე მეტი გვაქვს. ამასთან, გუდამაყარში გაზი არაა, ამიტომ გათბობის პრობლემაცაა. ისევ და ისევ ტექნიკურ საკითხებამდე მივდივართ...
- ხომ არ ნანობთ, რომ საცხოვრებლად აქეთ გადმოხვედით?
- ...ვერ ვიტყვი, რომ ეს ამბავი გიორგიმ გადამაწყვეტინა, მგონი, უფრო პირიქით იყო, - მე გადავაწყვეტინე. ისიც ქალაქშია გაზრდილი და ჩემამდე არ ჰქონდა გეგმაში ამ ასაკში საცხოვრებლად აქეთ წამოსულიყო. რეალურად გეგმები ერთად დავსახეთ... მთელი ბავშვობა და ახალგაზრდობა ქალაქში მაქვს გატარებული, სოფელი არ მქონდა. მგონი, ბავშვობის ის განცდები ჩამრჩა და ალბათ ახლა ამის ანაზღაურებას ვცდილობ. სინანულით ნამდვილად არ მინანია, კომფორტულად ვარ, აქ ცხოვრების პრობლემა ნამდვილად არ მაქვს. მხოლოდ არის, რომ ტექნიკურად არის ხოლმე პრობლემები. ისიც დამღლელია, ზამთრის გასვლას რომ ელოდები, აგვიანებს და გაზაფხულიც რომ ჯერ კიდევ ზამთარია, რაღაცნაირი მელანქოლიური განწყობა გეუფლება. არის მომენტები, როცა ემოციურადაც ცუდ მდგომარეობაში ხარ... მერე აქ მოსახლეობაც არ არის, მხოლოდ ასაკოვანი ადამიანები არიან, ვინც ზამთარში რჩებიან. რაღაც ასეთი მომენტები მაქვს ხოლმე. საბოლოო ჯამში კი ამ პერიოდულ მოწყენილობას პოზიტიური მიმართულება მივეცი, ბლოგების გაკეთება დავიწყე. რთული ეპიზოდები, ვცდილობ, სხვა რაღაცებით შევივსო. ქალაქში წასვლაზეც არ მაქვს პრობლემა, იმ მოწყენილობის დროს თბილისში მივდივართ. მოკლედ, აქაურ გარკვეულ დაბრკოლებებს სერიოზულ პრობლემად ვერ აღვიქვამ. გზა რომ არ იყოს და ქალაქთან დაკავშირება მიჭირდეს, ალბათ უფრო სხვა ემოცია მექნებოდა.
- გამსში, თქვენს სოფელში რამდენი ადამიანი ცხოვრობს?
- ზამთარში სულ 5 ოჯახი რჩება, როგორც გითხარით, ასაკიანი ხალხი, რომლებსაც შვილები და შვილიშვილები ქალაქში ჰყავთ. გუდამაყარი ივლისი-აგვისტოში შედარებით შევსებულია. ტურისტებიც მაგ დროს აქტიურობენ. ჩვენს სოფელში სადღაც 14-15 ოჯახი ცხოვრობს. აქაურ სოფლებთან შედარებით, გამსი კიდევ დიდია. ზოგან საერთოდ ნასახლარებია დარჩენილი და ხალხი არც არის. წლიდან-წლამდე მოსახლეობა კლებულობს და ასევე თავიანთ სახლებში ჩამომსვლელი ხალხიც, - რაც სამწუხარო ამბავია.
- ახალგაზრდები უფრო კომფორტულ ადგილებს ეძებენ გასართობად და დასასვენებლად...
- ასეა. მერე აქ რომ ჩამოვიდნენ, ამას ფიზიკური შრომაც მოჰყვება. ამით ტელევიზორს, ტელეფონს, კომპიუტერს სცილდებიან, რაც ძალიან უჭირთ. სკოლაში მიმსვლელი ბავშვებიც აღარ არიან... აქ გადმოსვლა რომ მოვიფიქრეთ, ჩვენი გოგონა, ელენე სკოლის ასაკის ჯერ არ იყო. ვფიქრობდი, რომ კოტეჯს მანამდე დავამთავრებდით, სანამ ელენე ბაღს დაასრულებდა და მერე წამოვიდოდით. ისე მოხდა, რომ პანდემია დაგვემთხვა, ავდექით და ქალაქიდან ყველანი აქეთ წამოვედით. ელენეს ისე მოუწია, რომ ბაღში ბოლო წელს ვერ იარა და სკოლაში პირდაპირ გუდამაყარში შევიდა. სკოლა სოფელ ზანდუკშია - გამსამდე 2-3 კილომეტრში. ახლა უკვე მესამე კლასში გადავიდა...
ამ სკოლაში 12 კლასსაც ამთავრებენ, უბრალოდ იქ ახლა აღარც მიმსვლელია და წელს არც არავის დაუმთავრებია... სკოლას 9 მოსწავლე ჰყავს. ესეც იმიტომ, რომ ფასანაურის სკოლაში რემონტი დაიწყო და 2 მოსწავლე აქეთ წამოვიდა, ვისაც ხეობაში ახლობლები ჰყავდა. ელენე კლას-კომპლექტშია და ერთად სამნი სხედან. კლას-კომპლექტები ასე დგება - პირველი-მესამე კლასი ერთადაა და მეორე-მეოთხე - ერთად. იმ მესამე ბავშვმა დაწყებითები დაამთავრა და ახლა კლასში ორნი დარჩებიან.
- ელენეს მოსწონს ეს სიტუაცია?
- ძალიან, თან სხვა სკოლაში არ უვლია, დიდ სკოლასა და მრავალ მოსწავლიან კლასში სიარულის გამოცდილება არ აქვს. ამიტომ არც არაფერს ამბობს. თუ მისი კლასელი იმ დღეს სკოლაში არ არის, ისეთ განწყობაზეა, სკოლაში წასვლა არ უნდა. სკოლა მასთან სწავლის პარალელურად გართობასთანაც ასოცირდება, მასწავლებელი შესაბამის განწყობას უქმნის. ზაფხული არ უხაროდა, სკოლაში რომ აღარ ვივლიო...
- როგორც თქვენი ვიდეოებით და ფოტოებით ვიცი, შინაურ ცხოველებთან - ცხენთან, კვიცთან, ციკანთან, ლეკვებთან მეგობრობს...
- ძალიან პატარაობიდან შევაჩვიეთ ცხოველებთან ურთიერთობას და მზრუნველობას. მთლად ასეც არ არის, რომ მათ მიმართ პასუხისმგებლობას გრძნობდეს, ჯერ პატარაა, მაგრამ ყურადღებას და სითბოს მათ მიმართ ნამდვილად იჩენს. თავიდან ბაჭიებით დავიწყეთ, რომ ყურადღება გადაეტანა და თავი მარტო არ ეგრძნო. მერე ძაღლი გავზარდეთ, ცხენიც აჩუქეს, ახლა კვიცი ჰყავს და იმას უთვალთვალებს... ბოლოს ციკანი გასართობად და გასაზრდელად მოვუყვანეთ. ეს ყველაფერი იმისთვის, რომ ზრუნვა ესწავლა და სოფელში მეტად ადაპტირებული ყოფილიყო, სიტუაციას მორგებოდა. ამასთან, დადებითი ემოციებიც ჰქონოდა. ეს რაღაც დონეზე გამოგვდის. თბილისში რომ ჩავდივართ, მეუბნება, - ვიცი, დედა აქ რატომაც არ ვცხოვრობთო... რაღაცები ქალაქში არ მოსწონს... სიცხეც არ სიამოვნებს, აქაურ კლიმატსაა უკვე შეჩვეული. ახლა სოფელში მისი მეგობრები არიან და ცდილობს, ეს ზაფხული ბავშვებთან ურთიერთობით შეირგოს. იცის, რომ სკოლა რომ დაიწყება, ისინი წავლენ...
- მოკლედ, თქვენი წილი პასუხისმგებლობა აიღეთ, ხეობა გამოაცოცხლეთ, კერაც არ არის ჩამქრალი...
- ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვანი ისაა, რომ ასეთ გარემოში ხარ და ვიღაცას შენი იმედი აქვს. მსიამოვნებს, როცა ვიცი, რომ ვიღაცას ვეიმედები და მისი დახმარება შემიძლია. აქ სულ ახლობელი ოჯახები ვართ... როცა იცი, რომ ადამიანს შენი იმედი აქვს, ცდილობ, იმედი მაქსიმალურად გაუმართლო. ეს საპასუხისმგებლოცაა. მგონია, რომ მთაში ცხოვრებით ადამიანი ბევრ რამეს სწავლობ. ასეთი გამოცდილება თუ უმეტესობას ექნება, მეტი მზრუნველობა, პატივისცემა და სხვა გარემო გვექნება... კი, აქაურობა სიკეთის კეთებას მუდმივად გასწავლის. მერე როგორც მხატვარი, ამ ბუნებას სხვანაირად აღვიქვამ. ჩემი პროფესიისთვის დრო მართალია, არ მრჩება, მაგრამ ყველაფერი ფოტოგრაფიაში გადავიტანე. ასევე ვიდეოებს ვიღებ და გუდამაყარს სოციალური ქსელის საშუალებით სხვებს ვაცნობ. ხეობიდან დიდი ხნის წასულები რომ არიან, ჩემი ვიდეოებით იგებენ აქაურ ამბებს. ზოგჯერ ისეთ ფოტოს გადავიღებ, რომ გამსელები მეკითხებიან - საიდან და როგორო? აქ ადამიანები ისეთ წვალებაში ცხოვრობენ, რომ ასეთი აღქმის დროც აღარ რჩებათ. ჩემი ფოტოები კი ძალიან მოსწონთ... ასე ვცხოვრობთ გუდამაყარში...