ამჟამად ინიციატივა ოკუპანტის ხელშია... უნდა ველოდოთ თუ არა შემოდგომაზე "უკრაინულ სიურპრიზს"? - რა ხდება ფრონტის ხაზზე

ბოლო რამდენიმე თვეა, რაც უკრაინის ფრონტზე სახმელეთო შეტაკებების ინტენსივობამ იკლო. სამხედრო ანალიტიკოსები არ გამორიცხავდნენ, რომ მხარეების პაუზა სერიოზული და მასშტაბური შეტევის წინაპირობა იქნებოდა, რომელიც, სავარაუდოდ, ივლისის შუა რიცხვებში რუსეთის მხრიდან განხორციელდებოდა, თუმცა ჯერჯერობით ამ მიმართულებით არაფერი შეცვლილა.

"ამ ეტაპზე ინიციატივა კვლავ რუსების ხელში რჩება, მაგრამ ფრონტზე გარდატეხა, ან ზაფხულის ოპერაცია, რასაც მოველოდით, ჯერ არ დაწყებულა, ან საბოლოო ჯამში, ის არც დაიწყება. უკრაინის მხრიდან ჯერჯერობით რაიმეს მოლოდინი არ გვაქვს, მაგრამ შესაძლებელია ვთქვათ, რომ შემოდგომისთვის უკრაინელები შეეცდებიან რუსებს ინიციატივა დააკარგვინონ, რათა რუსული დაწოლა შემციდეს ან საერთოდ შეჩერდეს. გამორიცხული არაფერია და უკრაინელებს შეიძლება სიურპრიზი ჰქონდეთ შემონახული...“, - ამბობს ambebi.ge-სთან საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი, პოლიტიკის კვლევის ცენტრის დირექტორი გიორგი კობერიძე:

"ჩვენ რასაც უკრაინაში ახლა ვუყურებთ, ეს არის იმ შეტევის გაგრძელება, რომელიც რუსებმა მაისში დაიწყეს - ამ შემთხვევაში ხარკოვის და დონეცკის მიმართულებით (სადაც თებერვლიდან მოყოლებული, ბრძოლები უწყვეტად მიმდინარეობს). უკრაინელებმა ვერ შეძლეს დაცვითი პოზიციების შენარჩუნება დონეცკში და კიდევ დაახლოებით 6კმ-ით დაიხიეს სიღრმეში. რა თქმა უნდა, ეს დონეცკის ფრონტზე ფუნდამენტურ ცვლილებას არ მოასწავებს, მაგრამ ინიციატივა კვლავ რუსების ხელშია. ეს არ არის ერთი დიდი ახალი შეტევა, ეს არის არსებული შეტევის გაგრძელება. ხარკოვის ოლქს რაც შეეხება, იქ რუსების იერიში წარუმატებელი აღმოჩნდა, იმიტომ, რომ რუსების ერთ-ერთი პირველი მიზანი იყო ვოლჩანსკის აღება, რაც ვერ მოახერხეს, მეტიც, ახლა ვოლჩანსკის ქუჩებში გრძელდება შეტაკებები და ზოგიერთ მონაკვეთში რუსებმა უკანაც კი დაიხიეს. აქედან გამომდინარე, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ამ ეტაპზე ინიციატივა კვლავ რუსების ხელში რჩება, მაგრამ გარდატეხა ან ზაფხულის ოპერაცია, რასაც მოველოდით, ჯერ არ დაწყებულა ან საბოლოო ჯამში, ის არც დაიწყება.

• ამ ეტაპზე ასეთი სურათი გვაქვს:

ბრძოლები მიმდინარეობს შუა დონეცკის ოლქში, ლუგანსკის ოლქის 95% უკავიათ რუსებს, ხარკოვის ოლქში რუსებს მხოლოდ სასაზღვრო პოზიციები უკავიათ (დაახლოებით 7-8 კმ-შია საზღვრიდან ფრონტის ხაზი), ისიც ყველაზე მნიშვნელოვან დასახლებულ პუნქტ ვოლჩანსკში, სადაც შეტაკებები მიდის. ხარკოვს არაფერი ემუქრება. სავარაუდოდ, რუსებს გააზრებული ჰქონდათ, რომ ეს ადვილი ამოცანა არ იქნებოდა, ამიტომ ამ მიმართულებას 50 ათასი სამხედრო შეუსიეს და ვარაუდია, რომ მარტო ამ ორ თვეში იქედან 20 ათასია დაჭრილი და დაღუპული. ეს ძალიან დიდი ციფრია. ამიტომაცაა, რომ ახლა ამ მიმართულებით ტემპი შენელდა.

უკრაინის მხრიდან წელს საერთოდ რაიმეს მოლოდინიც არ არის, არც განცხადება ყოფილა რაიმე გარდატეხის შეტანის შესახებ, მაგრამ შესაძლებელია ვთქვათ, რომ უკრაინელები შემოდგომისთვის შეეცდებიან, რუსებს ინიციატივა დააკარგვინონ, იმას, რომ რუსული დაწოლა შემციდეს, ან საერთოდ შეჩერდეს. გამორიცხული არაფერია და უკრაინელებს, რა თქმა უნდა, შეიძლება სიურპრიზი ჰქონდეთ შემონახული (შეტევას ვგულისხმობ), ვინაიდან წინა წელს აღმოჩნდა, რომ მათი მხრიდან ნებისმიერი წინასწარ დაანონსებული შეტევა იყო ძალიან დიდი შეცდომა და შესაბამისად, ახლა ისინი გეგმებს არ გაახმაურებენ.

დახმარებას რაც შეეხება, რამდენიმე კვირაში უკვე უკრაინლეთა ხელში ვიხილავთ F-16-ებს, როგორც დაანონსდა, ზაფხულის ბოლოს ცაშიც გამოჩნდებიან... სახელმწიფო დეპარტამენტმა, ბლინკენმაც განაცხადეს, რომ ასე იქნებოდა, თუმცა ეს ეტაპობრივი გადაცემის პროცესია. ასევე, დაანონსდა 5 "პეტრიოტის“ სისტემის გადაცემა, რომელიც ამ შემთხვევაში დაფარავს ცენტრალურ უკრაინას, მათ შორის მოაზრებულია ისეთი ტერიტორიები, როგორიცაა ზაპოროჟიეს ოლქი, დნეპროპეტროვსკის ოლქი და ა.შ. რომელიც შედარებით მოშიშვლებული იყო და ამიტომაც ვხედავდით რუსების მხრიდან ამ მიმართულებით ინტენსიურ დაბომბვას. ასევე, იგეგმება საარტილერიო ჭურვებით და საარტილერიო რაკეტებით შევსება, რომლებიც ყოველთვის ყველაზე პრობლემური და დეფიციტურია უკრაინისთვის. სავარაუდოდ, უკრაინელთა რიგებში კვლავ გაიზრდება იმ ზუსტი ჯიპიესის მართვადი დამიზნებადი რაკეტების რაოდენობა, რომელთაც ისინი თვითმფრინავებიდან უშვებდნენ და გაუშვებენ. ზოგადად, ეს არის ალბათ ყველაზე ძვირფასი იარაღი, რომელსაც უკრაინელები იყენებენ (JDAM-ებზე მაქვს საუბარი). ასევე, უკრაინელები ითხოვენ იმ ფრთოსან რაკეტებს, რომელთაც შეუძლია გარდატეხა შეიტანონ ომში, მაგრამ ეს ზოგადად ძალზე პრობლემური ნაწილია იმიტომ, რომ ფრთოსანი რაკეტები დეფიციტურია და გერმანია თავის ფრთოსან რაკეტებს "ტაურუსებს“ არ იძლევა. რაც შეეხება ინგლისურ-ფრანგულ რაკეტებს - "სტორმ-შედოუ“-ს (Storm Shadow), ისინი რაოდენობრივად შეზღუდული იყო და შესაძლებელია ვიფიქროთ, რომ უკრაინელებმა მისი მარაგი თითქმის ამოწურეს, ან ძალზე მცირე რაოდენობაღა აქვთ დარჩენილი. ასევე, ამ რაკეტების ცოტა რაოდენობა აქვთ დარჩენილი ინგლისელებსა და ფრანგებს, ამიტომაც დეფიციტური გახდა მისი გამოყენება. ნატოს ალიანსის მთელი პრობლემა ისაა, რომ ეს იარაღი ყველას აქვს ცოტ-ცოტა (კოლექტიურად ბევრია) და სხვადასხვანაირი. რა თქმა უნდა, ამ იარაღის სინქრონიზირება ხდება, ანუ ერთი თვითმფრინავიდან მეორეზე შეიძლება მათი გადატანა და გაშვება, მაგრამ რაოდენობრივად ბევრს აქვს ცოტ-ცოტა და ყველამ ცოტ-ცოტა რომ გადასცა უკრაინას, ეს საბოლოო ჯამში, დიდ სურათს არ ქმნის, რასაც მაგალითად, ერთიანი მასობრივი დიდი გადაცემის პაკეტი იზამდა.

ამიტომაცაა პრობლემა ცოტ-ცოტა მიწოდება, ეს სურათს და უკრაინელთა შეტევით პოტენციალს დიდად არ ზრდის. ამ შემთხვევაში ამერიკა უფრო შეიძლება ყოფილიყო ის ერთი ძალა, რომელსაც ექნებოდა გადაცემის მთავარი შემსრულებელი ფუნქცია, მაგრამ ვხედავთ, რომ აშშ-ში შიდა პოლიტიკური კინკლაობა და დაპირისპირება ხელს უშლის პროცესებს, რომელსაც უკრაინის დახმარება ეწოდება. ეს სერიოზული პრობლემა და გამოწვევაა უკრაინისთვის.

ბოლო თვეებში რუსეთის დანაკარგი ისეთი დიდია, რაც ომის დაწყების პირველ კვირებში არ ყოფილა. ეს განპირობებულია იმითაც, რომ რუსები უტევენ როგორც დონეცკის, ისე ხარკოვის ოლქს და შესაბამისად, დიდძალი ცოცხალი ძალის დანაკარგზეა საუბარი. მსხვერპლის რაოდენობა ძალიან გაზრდილია და შემცირებულია მოხალისეთა რაოდენობა, რაც იქიდანაც ჩანს, რომ რუსებმა გაზარდეს ხელფასების რაოდენობა მოხალისეებისთვის და პოტენციური ახალწვეულებისთვის. ეს არის მიმანიშნებელი ნაწილი იმაზე, რომ რუსეთს შეიძლება ფული კვლავ აქვს, მაგრამ მოსახლეობას არ სურს უკრაინულ ხორცსაკეპში აღმოჩნდეს.

უკრაინელების მონაცემებით, რუსეთის მხარეს დაშავებულების, დაჭრილების და დაღუპულების რიცხვი აღემატება ნახევარ მილიონს. გავიხსენოთ, რომ იმავე სსრკ-ში ავღანეთის ოპერაცია რუსებს სულ რაღაც 25 ათასი სამხედროს სიკვდილად დაუჯდა. ახლა ყველა - რუსული, უკრაინული, თუ დასავლური მონაცემით ეს ციფრი, როგორც მინიმუმ, 8-ჯერ მეტია. ზოგადად, ახლა რუსეთს ცეცხლის შეწყვეტა სურს, არც რუსეთს აქვს ამოუწურავი რესურსი და მასაც სჭირდება ამოსუნთქვა. თუკი რუსეთს მიეცა ამოსუნთქვის შანსი, მისთვის ეს იქნება ის სიგნალი, რომ უკრაინის ტერიტორიები მას შერჩება მანამ, სანამ არ განაახლებს ომს. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ უკრაინა მოლაპარაკებას დათანხმდეს, ამ ომში მან ისედაც დიდი მსხვერპლი გაიღო და შესაბამისად, ძალიან რთულია, რომ ნებისმიერმა ხელისუფლებამ საკუთარი მოსახლეობა დაარწმუნოს იმაში, რომ ამხელა მსხვერპლის გაღების მიუხედავად, ის ცეცხლს წყვეტს. ჯერჯერობით, ამ ომში ცეცხლის შეწყვეტა ერთია და ომის დასრულებაზე მოლაპარაკება მეორე, ამიტომაც ომის დასრულებაზე მოლაპარაკება ვიდრე არ იქნება, მანამ ნაკლებად სავარაუდოა, რომ უკრაინელები ამ მიმართულებით საერთოდ რაიმეს დათანხმდნენ“.