რას წარმოადგენს  სალმონელოზი - საშიში დაავადება, რომელიც ქათმის ფილეში აღმოაჩინეს: როგორია ინფექციის გადაცემის გზები და როგორ დავიცვათ თავი მისგან?

ზაფხულის მოახლოებასთან ერთად იზრდება საკვები პროდუქტებით ინტოქსიკაციის რისკიც. ამას ექიმები მაღალი ტემპერატურის გამო, საკვების შენახვის პირობების გაუარესებით ხსნიან.

სურსათის ეროვნული სააგენტოს მიერ დღეს გავრცელებული ინფორმაციით, ქათმის ფილეში სალმონელოზი აღმოაჩინეს.

მათივე ცნობით, სურსათის ეროვნულმა სააგენტომ ქათმის ხორცის მწარმოებელს შპს "სიფუდ გრუპ თელავს“ საწარმოო პროცესი შეუჩერა და 1000 ლარით დააჯარიმა.

ეს მიმდინარე თვეში კვების ობიექტში სალმონელოზის გამოვლენის უკვე მაორე შემთხვევაა. თვის დასაწყისში, თბილისში, ერთ-ერთ საშაურმეში ასევე სალმონელოზი აღმოაჩინეს. რის გამოც, შპს "მადლს“ შეუჩერდა საწარმოო პროცესი და დაჯარიმდა კანონმდებლობის შესაბამისად.

• რა არის სალმონელოზი

სალმონელოზი ინფექციური დაავადებაა, რომელსაც Salmonella-ს გვარის ბაქტერია იწვევს (ცნობილია მისი 2200-ზე მეტი სეროტიპი). კლინიკური გამოვლინების მიხედვით მისი მრავალი ფორმა შეიძლება შეგვხვდეს - დაწყებული უსიმპტომო მატარებლობიდან, დამთავრებული რთული სეპტიკური ფორმით.

ინფექციის წყაროს წარმოადგენენ დაავადებული ცხოველები, ზოგჯერ - ადამიანებიც. აღსანიშნავია, რომ მსხვილფეხა ცხოველებში, ასევე - კატებში, ძაღლებში, მღრღნელებსა და ფრინველებში გვხვდება სალმონელოზის უსიმპტომო ფორმა. ამ დროს ცხოველები სავსებით ჯანმრთელად გამოიყურებიან, მაგრამ რძესთან, ნერწყვთან, შარდსა და განავალთან ერთად გარემოში უხვად გამოყოფენ ინფექციის გამომწვევს. ამ კუთხით ყველაზე სახიფათონი არიან ინფიცირებული შინაური ცხოველები (რქოსანი პირუტყვი, ღორი, ცხვარი, კატა, ძაღლი). ხშირად ინფიცირებულია შინაური ფრინველების კვერცხიც.

ადამიანებიდან ინფექციის წყაროდ შეიძლება იქცნენ მედპერსონალი და ჰოსპიტალიზებული პაციენტები, ასევე - საკვები პროდუქტების დამამზადებელი და სავაჭრო ქსელების თანამშრომლები.

სალმონელოზით ინფიცირების ძირითადი გზა ალიმენტურია (კვებითი). დაავადების გამომწვევი ორგანიზმში ყველაზე ხშირად რძისა და მისი ნაწარმის, ხორცის სუფლეს, სალათის, კვერცხის, კრემიანი ნამცხვრების ანუ იმგვარი საკვების მეშვეობით ხვდება, რომლის კულინარიული დამუშავება არ ხდება უშუალოდ ჭამის წინ. ინფექცია ვრცელდება წყლითაც (ტბები, მდინარეები და, საზოგადოდ, ღია წყალსატევები, ასევე - წყალგაყვანილობის სისტემის ავარიების დროს).

• რა სიმპტომებით ვლინდება და რამდენად საშიშია ადამიანის ორგანიზმისთვის

დაავადება იწყება მწვავედ, შემცივნებით, ტემპერატურის მატებით (მძიმე ფორმების დროს – 39C და მეტად), ავადმყოფი უჩივის საერთო სისუსტეს, თავის ტკივილს, შემცივნებას, გულისრევას, განმეორებად ღებინებას, ეპიგასტრიუმისა და ჭიპის არეში ტკივილს, რასაც დღის განმავლობაში თან ერთვის დეფეკაციის გახშირება 3-10-ჯერ და მძიმე შემთხვევებში მეტჯერაც. განავლოვანი მასები უხვია, ლორწოვანი მინარევებით. დაავადება უპირატესად მსუბუქი ან საშუალო სიმძიმით მიმდინარეობს. ჩვეულებრივ, ავადმყოფი 4-7 დღეში სპეციფიკური მკურნალობის გარეშეც გამოჯანმრთელდება, მცირე ასაკის ბავშვებსა და მოხუცებში, პაციენტებს ესაჭიროებათ ჰოსპიტალიზაცია, იშვიათად დაავადება ლეტალურადაც მთავრდება. მძიმე მიმდინარეობა ძირითადად ადამიანის ორგანიზმის დეჰიდრატაციასთან (გაუწყლოებასთან) არის ასოცირებული. სალმონელოზის დიაგნოზის დადასტურება განავლის (სეპტიცემიის დროს სისხლის) ბაქტერიოლოგიური კვლევით ხდება.

• გადაცემის გზები

ინფექცია ფეკალურ-ორალური გზით გადაეცემა. გასათვალისწინებელია, რომ როგორც ყველა სხვა ნაწლავური ინფექცია, სალმონელოზიც ვრცელდება იმ შემთხვევებშიც, როდესაც არ სრულდება ან უგულებელყოფილია ჰიგიენური ნორმები.

• ინკუბაციური პერიოდი - ტიპურ შემთხვევაში დაავადება ინფიცირებიდან 12-72 საათში იწყება.
• გადადების პერიოდი - ადამიანი გადამდებია ინფექციის მწვავე მიმდინარეობის განმავლობაში (დაავადების გამომწვები დიდი ოდენობით გამოიყოფა ფეკალური მასებით), პერიოდი ვარიაბელურია, გრძელდება რამდენიმე დღიდან რამდენიმე კვირამდე.

• როგორია მისგან განკურნების გზები

სალმონელოზის დროს ჰოსპიტალიზაცია ნაჩვენებია მხოლოდ ბავშვებისთვის, მოხუცებისთვის, კვებით და სამედიცინო დაწესებულებებში მომუშავეთათვის, ანდა მძიმე მიმდინარეობისას. სალმონელოზის მკურნალობა ითვალისწინებს კუჭისა და ნაწლავების გამორეცხვას, დიდი რაოდენობით მინერალური სითხისა და რეჰიდრონის მიღებას. უფრო მძიმე მიმდინარეობისას საჭიროა ვენაში მარილოვანი ხსნარების შეყვანა (გაუწყლოებასთან ბრძოლა), სპაზმოლიზური საშუალებებისა და ანტიბიოტიკების მიღება.

დიდი მნიშვნელობა ენიჭება დიეტას: დაავადების პირველ დღეებში ინიშნება მექანიკურად და ქიმიურად დამზოგველი დიეტა (რძე გამორიცხულია); სრულ გამოჯანმრთელებამდე და მომდევნო 1 თვე იკრძალება კუჭ-ნაწლავისთვის მავნე ქმედება (გაძღომა, ალკოჰოლური სასმელებისა და უხეში უჯრედისით მდიდარი პროდუქტების, კონსერვების, შაშხის, ცხარე და ნოყიერი კერძების მიღება).

• როგორ დავიცვათ თავი სალმონელოზისგან

სალმონელოზის პრევენცია გულისხმობს საკვების წარმოების და მომზადების მთელი პროცესის კონტროლს, როგორც კომერციულ დაწესებულებებში, ასევე ოჯახის პირობებში. მნიშვნელოვანია პირადი ჰიგიენის წესების დაცვა.

ძირითადი პრინციპები სალმონელოზით დაავადების თავიდან ასაცილებლად შემდეგია:

• ყოველთვის მიიღეთ თერმულად კარგად დამუშავებული ხორცი, რძე და კვერცხი

• მზა საკვების მიღებისას, დარწმუნდით, რომ არ შეიცავს ის ცხოველური წარმოშობის უმ პროდუტს

• კარგად გარეცხეთ ხილი და ბოსტნეული

• დაიბანეთ ხელი უმ ხორცთან შეხების შემდეგ

• კარგად გარეცხეთ საჭრელი დაფები და სხვა ინვენტარი უმ ხორცთან შეხების შემდეგ

• დარწმუდით წყლის უსაფრთხოებაში

• დაიცავით საკვების შენახვის ტემპერატურული რეჟიმი

• განცალკევებიულად შეინახეთ მზა საკვები და უმი პროდუქტები

• დიარეის მქონე პირები მოარიდეთ საკვების მომზადების პროცესს

• დაიბანეთ ხელი ცხოველებთან შეხების შემდეგ

ასევე იხილეთ:

• ქათმის ფილეს ნიმუშებში სალმონელოზი გამოვლინდა - რომელ კვების ობიექტში აიღეს ნიმუშები და რომელი მომწოდებლის იყო პროდუქტი? - სურსათის სააგენტო განცხადებას ავრცელებს
• თბილისში, ერთ-ერთ საშაურმეს საწარმოო პროცესი შეუჩერდა - მიზეზი სალმონელოზის დადასტურებული შემთხვევაა