ყო­ფი­ლი დე­პუ­ტა­ტის, რატი სამ­ყუ­რაშ­ვი­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბი­დან ერთი წელი გა­ვი­და. ის 6 აპ­რილს, 42 წლის ასაკ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა მძი­მე და­ა­ვა­დე­ბას­თან, გლი­ობ­ლას­ტო­მას­თან ხან­გრძლი­ვი ბრძო­ლის შემ­დეგ.

ყო­ფილ პო­ლი­ტი­კოსს მე­უღ­ლე და ერთი ქა­ლიშ­ვი­ლი დარ­ჩა. რატი სამ­ყუ­რაშ­ვი­ლი და მწე­რა­ლი ეკა­ტე­რი­ნე ტო­გო­ნი­ძე 15 წელი იყ­ვნენ ქორ­წი­ნე­ბა­ში. მე­უღ­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის წლის­თავ­თან და­კავ­ში­რე­ბით, ემო­ცი­ურ პოსტს აქ­ვეყ­ნებს ეკა­ტა­რი­ნე ტო­გო­ნი­ძე:

"ღა­მით თით­ქოს თა­ვი­დან კვდე­ბო­და რატი. მას­თან ერ­თად მეც. შეს­რულ­და ციკ­ლი. შე­იკ­რა წელი. დად­გა წლის­თა­ვი. ადრე ვფიქ­რობ­დი, რომ, რაც შვი­ლი მე­ყო­ლა, ასა­კიც ორად გა­ი­ყო და 40-თან ერ­თად, თი­ნე­ი­ჯე­რიც გა­მოვ­დი­ვარ, მაგ­რამ შარ­შან შავი ხვრე­ლი­ვით გაჩ­ნდა მე­სა­მე, და­უნ­დო­ბე­ლი ათ­ვლის წერ­ტი­ლი და 6 აპ­რილს 1 წე­ლიც შე­მის­რულ­და. ჰოდა კი მი­წევს ახალ­ფე­ხად­გმუ­ლი­ვით ყვე­ლაფ­რის ხე­ლახ­ლა სწავ­ლა, ურ­თი­ერ­თო­ბის, ძი­ლის, ცხოვ­რე­ბის. ეს წელი ერ­თზე ბევ­რად მეტი აღ­მოჩ­ნდა. დრო ისე გა­ჯი­უტ­და და გამ­რავ­ლდა, სა­უ­კუ­ნედ გა­და­ი­ჭი­მა, მაგ­რამ გა­მა­ყუ­ჩებ­ლად მა­ინც არ გა­მოდ­გა. ბედ­ნი­ე­რე­ბამ 2018 წლი­დან ისე­თი კონ­კრე­ტუ­ლი და ნივ­თი­ე­რი სახე მი­ი­ღო, ამ ხა­ტის და­ვი­წყე­ბა-გა­უქ­მე­ბა-შეც­ვლა დღემ­დე ვერ შევ­ძე­ლი. არც ვიცი, რით ან რო­გორ უნდა ჩა­ვა­ნაც­ვლო.

არას­დროს არა­ფე­რი გამ­ხა­რე­ბია ისე, რო­გორც A2 ფორ­მა­ტის ქა­ღალ­დი, ზედ და­ტა­ნი­ლი ყვე­ლა­ზე ძვირ­ფა­სი შავ-თეთ­რი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბით - რა­ტის მაგ­ნი­ტურ-რე­ზო­ნან­სუ­ლი ტო­მოგ­რა­ფი­ის კარ­გი სუ­რა­თით. აი, ეს იყო ჩემი ბედ­ნი­ე­რე­ბა, ამ ფურ­ცელ­ზე ეხა­ტა ის - აბ­სო­ლუ­ტუ­რი ბედ­ნი­ე­რე­ბის გრა­ფი­კა. უკვე ყვე­ლა რა­კურ­სით ზე­პი­რად ვი­ცო­დი ტვი­ნის შავ­ზე თეთ­რით მო­ხა­ზუ­ლი ნა­ხე­ვარსფე­რო­ე­ბი, უბ­ნე­ბი, ხვე­უ­ლე­ბი, მთე­ლი სის­ტე­მა, რო­მელ­შიც ჩატ­ვირ­თუ­ლი იყო ცოდ­ნა და სიყ­ვა­რუ­ლი, და­არ­ქი­ვე­ბუ­ლი იყო ყვე­ლა­ზე კარ­გი ადა­მი­ა­ნის იდენ­ტო­ბა. დიდ ხანს დავ­ყუ­რებ­დი ხოლ­მე ამო­ნა­თე­ბუ­ლი კონ­ტუ­რე­ბით, ნა­ო­ჭე­ბით, მრგვა­ლი მო­ხა­ზუ­ლო­ბე­ბით გაკ­ვა­ლულ ლა­ბი­რინთს და ვი­ცო­დი, რომ თი­თო­ე­ულ კუნ­ჭულ­ში ვი­ყა­ვით თი­თო­ე­უ­ლი ჩვენ­გა­ნი. ეს იყო დიდი ინ­ტე­ლექ­ტი­სა და ჯან­სა­ღი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბის სა­ბა­დო, ემ­პა­თი­ი­სა და სი­კე­თის რუკა. მომ­ხდა­რი ამ­ბე­ბის კონ­სპექ­ტი და მო­სახ­დე­ნი მოვ­ლე­ნე­ბის სა­უ­კე­თე­სო პროგ­რა­მა. უნი­კა­ლუ­რი არ­ქი­ვი, რო­მელ­შიც ყვე­ლა­ზე დიდი ად­გი­ლი სიყ­ვა­რუ­ლის უნარს ეკა­ვა.

ასევე დაგაინტერესებთ

12:11 / 05-04-2021

"... დადგა 6 აპრილი, ცხოვრება რატის გარეშე გაგრძელდა და აღარაფერი იქნება ისე, როგორც უწინ" - ამბავი ეკაზე, რატიზე და თუთაზე

22 თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში რამ­დენ­ჯერ­მე იყო ასე­თი შემ­თხვე­ვა, კარ­გი სუ­რა­თი, რე­მი­სია, გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბის ეპი­ზო­დი. ცხოვ­რე­ბა MRT-დან MRT-მდე, გა­მოკ­ვლე­ვი­დან გა­მოკ­ვლე­ვამ­დე ისეთ აკუ­მუ­ლი­რე­ბულ, კონ­ცენ­ტრი­რე­ბულ, სრულ სი­ხა­რულს იტევ­და, მთელ დარ­ჩე­ნილ წლებს რომ უნდა ჰყოფ­ნო­და... და ადა­მი­ანს რომ აქ­ლე­მი­ვით შე­ეძ­ლოს უდაბ­ნო­ში კუ­ზით დაგ­რო­ვი­ლი მა­რა­გით ხე­ტი­ა­ლი, მეც მო­ვი­კი­დებ­დი წარ­სუ­ლი ბედ­ნი­ე­რე­ბით სავ­სე გუ­დას და ამ საგ­ზლით ვივ­ლი­დი გა­უ­და­ბუ­რე­ბუ­ლი დღე­ე­ბის ველ­ზე.ზოგ­ჯერ ძა­ლი­ან მწყინ­და, რომ სრულ­ყო­ფი­ლი ბედ­ნი­ე­რე­ბა მხო­ლოდ ასე­თი რა­დი­კა­ლუ­რი ფო­ნით, ექ­სტრე­მა­ლუ­რი კონ­ტრას­ტე­ბით, და­ნის პირ­ზე სი­ა­რუ­ლით შე­იგ­რძნო­ბა და მინ­დო­და ყვე­ლას­თვის მეთ­ქვა, მეყ­ვი­რა, ნუ და­ე­ლო­დე­ბით მზი­ან დღე­ებ­ში სიკ­ვდი­ლის მკა­ფიო ჩრდილს, ის ისე­დაც სულ აქ არის, უი­მი­სო­დაც და­ი­ნა­ხეთ, რა ტკბი­ლია სული, რა კაშ­კა­შაა მისი სი­ნათ­ლე.

MRT-ს ბოლო სუ­რა­თის და­სა­ვი­წყებ­ლად რას არ მივ­ცემ­დი. აუ­ტა­ნე­ლია მო­ნო­ლო­გად ქცე­უ­ლი დი­ა­ლო­გი. პა­სუ­ხე­ბი იყო, რო­გორ არა, მაგ­რამ სულ ჩემ­ში და სა­კუ­თარ თავ­ში ასე­თი ჩაბ­რუ­ნე­ბაა სწო­რედ მარ­ტო­ო­ბა, რო­მელ­საც ადა­მი­ა­ნი ვერ უძ­ლებს, სა­დღაც გა­ურ­ბის... მარ­ტო­ო­ბამ ჩვენს ცხოვ­რე­ბა­ში შე­მოჭ­რი­ლი ვე­რა­გი ვირუ­სი­ვით წა­არ­თვა ყვე­ლა­ფერს გემო და სუნი, ფერი, ძალა და სული. ვიცი, სი­ხა­რუ­ლის დაბ­რუ­ნე­ბა ჩემი ვა­ლია. მგო­ნია, რომ დრო და­მეხ­მა­რე­ბა, ყვე­ლა ასე მე­უბ­ნე­ბა, მაგ­რამ დღე­ე­ბი ჯერ ისევ ჩემს სა­წი­ნა­აღ­დე­გოდ, უკუღ­მა მი­ღო­ღავს, უმო­წყა­ლოდ მი­იზ­ლაზ­ნე­ბა წარ­სუ­ლის­კენ და მაბ­რუ­ნებს იქ, სა­ი­და­ნაც ყვე­ლა­ფე­რი და­ი­წყო:

ერთ დღეს რა­ტის და­ა­ვი­წყდა სი­ტყვე­ბი. რა­ტის ბრწყინ­ვა­ლე გო­ნე­ბის მარ­ცხე­ნა მხა­რეს, ტვი­ნის იმ ნა­წილ­ში, სა­დაც მისი წამ­ყვა­ნი თვი­სე­ბე­ბი - მე­ტყვე­ლე­ბი­სა და ანა­ლი­ზის უნა­რი ინა­ხე­ბო­და - უცხო უჯრე­დი ჩა­ბუდ­და, რო­მე­ლიც მხო­ლოდ მა­ნამ იქ­ნე­ბა ასე­თი ამო­უც­ნო­ბი და ფა­ტა­ლუ­რი, სა­ნამ უკეთ შე­ვის­წავ­ლით, გა­ვუ­ში­ნა­ურ­დე­ბით და შე­ჩე­რე­ბა­საც შევ­ძლებთ. იქ­ნებ ეს ძა­ლი­ან მალე მოხ­დეს, ხვალ ან ზეგ. იქ­ნებ უკვე და­ბა­დე­ბუ­ლია მეც­ნი­ე­რი, რო­მე­ლიც ნო­ბე­ლის პრე­მი­ას მხო­ლოდ თე­ო­რი­ებ­ში კი არა, პრაქ­ტი­კუ­ლად შეც­ვლილ რე­ა­ლო­ბა­ში მი­ი­ღებს. ღმერ­თმა ქნას! მაგ­რამ მა­შინ არ იყო საშ­ვე­ლი და დი­აგ­ნო­ზი სა­ხე­ლად “გლი­ობ­ლას­ტო­მა“ სიკ­ვდი­ლის გა­მო­ცხა­დე­ბუ­ლი ქრო­ნი­კა აღ­მოჩ­ნდა. ჩვენ კი, რო­გორც ადა­მი­ანს სჩ­ვე­ვია, რო­გორც მისი თავ­დაც­ვის მე­ქა­ნიზ­მი ჰკარ­ნა­ხობს, არ და­ვი­ჯე­რეთ, რომ უძ­ლე­ველ რა­ტის რამე - თუნ­დაც ეს ფურ­ცელ­ზე ბე­ჭედ­დარ­ტყმუ­ლი, დო­კუ­მენ­ტუ­რად და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი სიკ­დი­ლი - მო­ე­რე­ო­და. არ და­ვი­ჯრეთ, რად­გან რატი ას­ხი­ვებ­და სი­ცო­ცხლის ულევ რე­სურსს. არ და­ვი­ჯე­რეთ, რად­გან ამის და­ჯე­რე­ბა ბრძო­ლა­ში და­ნე­ბე­ბას, ღა­ლატს ჰგავს... რად­გან სიკ­ვდი­ლი ჯერ არ იყო დამ­დგა­რი და სა­ნამ ცო­ცხლე­ბი ვართ, ხომ ყვე­ლა­ფე­რი შე­საძ­ლე­ბე­ლია?!

და­ჯე­რე­ბა რთუ­ლი საქ­მეა. მა­ში­ნაც კი, როცა და­ი­ცა­ლა ოთა­ხი, წა­ვიდ­ნენ ღა­მის ექთა­ნი, სას­წრა­ფო დახ­მა­რე­ბის ჯგუ­ფი, პო­ლი­ცი­ის თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი და ხელ­ში უკვე გარ­დაც­ვა­ლე­ბის მოწ­მო­ბაც მე­ჭი­რა, ვუ­ყუ­რებ­დი რა­ტის, მსოფ­ლი­ო­ში ყვე­ლა­ზე ლა­მაზ კაცს, ჯერ კი­დევ თბილ­სა და ცო­ცხა­ლი­ვით სა­ი­მე­დოს, და ვე­ლო­დე­ბო­დი, რო­დის შე­ირ­ხე­ო­და, გა­აგ­რძე­ლებ­და სუნ­თქვას, გუ­ლის­ცე­მას, სრბო­ლას, მომ­ცემ­და ნი­შანს და მა­ნიშ­ნებ­და სიყ­ვა­რულს. ვუ­ყუ­რებ­დი და ვფიქ­რობ­დი: რო­გორ? რო­გორ აშო­რებს ან აკავ­ში­რებს სიკ­ვდილ­სა და სი­ცო­ცხლეს ერთი მო­უ­ხელ­თე­ბე­ლი წამი? რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა წე­ღან ცო­ცხა­ლი ახლა მიც­ვა­ლე­ბუ­ლი იყოს? რა არის ეს უმოკ­ლე­სი ხიდი, ჰა­ერ­ში გა­მო­კი­დე­ბუ­ლი გა­და­სას­ვლე­ლი? რა არის ეს წამი, წამ­ზე ნაკ­ლე­ბი, მიკ­რო­წა­მი, რო­მე­ლიც ადა­მი­ა­ნის ამო­სუნ­თქვი­დან ჩა­სუნ­თქვამ­დე, გუ­ლის ერთი დარ­ტყმი­დან მე­ო­რემ­დე ისე­დაც ყოვ­ნდე­ბა. და ამით არა­ფე­რი შავ­დე­ბა. ჩემი გუ­ლიც ხომ ის­ვე­ნებს პულ­სა­ცი­ებს შო­რის, ფილ­ტვე­ბიც ხომ დუმ­დე­ბა დრო­ის უმ­ცი­რე­სი მო­ნაკ­ვე­თით და ხომ არ ნიშ­ნავს ეს და­სას­რულს? ხომ ისევ დაჰ­კრავს ორ­გა­ნიზ­მი სი­ცო­ცხლის გონგს, იფეთ­ქებს, ისუნ­თქებს, რიტ­მუ­ლად აჰ­ყვე­ბა სა­ა­თის სვლას და გა­ნაგ­რძობს დროს­თან ერ­თად არ­სე­ბო­ბას. ხომ ისევ იქ­ნე­ბა რატი?! ვუ­ყუ­რებ­დი და ვე­ლო­დე­ბო­დი. აბა ეს უმ­ნიშ­ვნე­ლო პა­უ­ზა უნდა ქვე­უ­ლი­ყო მა­რა­დი­სო­ბად? ეს შე­ჩე­რე­ბუ­ლი მიკ­რო­წა­მი უნდა გაგ­რძე­ლე­ბუ­ლი­ყო უკუ­ნი­თი უკუ­ნი­სამ­დე? ეს არის სიკ­ვდი­ლი? ვფიქ­რობ­დი და სუნ­თქვა მქონ­და შე­ჩე­რე­ბუ­ლი, რა­ტის­თან ერ­თად ვი­ყა­ვი გა­შე­შე­ბუ­ლი, იმე­დი­თა და მო­ლო­დი­ნით გაქ­ვა­ვე­ბუ­ლი. ვიხ­სე­ნებ­დი ისეთ ლოც­ვებს, ფსალ­მუ­ნებს, გო­ნე­ბა­ში ვე­ძებ­დი ისეთ მა­გი­ურ სი­ტყვებს, შე­ლოც­ვებს, პა­რაკ­ლი­სებს, წირ­ვას, ღვთის­მსა­ხუ­რე­ბას, არა პა­ნაშ­ვიდს, არა­მედ სიკ­ვდილ­ზე გა­მარ­ჯვე­ბის ჰიმნს, გა­დარ­ჩე­ნის, აღ­დგე­ნის მა­ნი­ფესტს, სი­ცო­ცხლის სა­დი­დე­ბელ გა­ლო­ბას, არა სუ­ლის მო­სახ­სე­ნი­ე­ბელ, არა­მედ სუ­ლის მო­საბ­რუ­ნე­ბელ ან­ტი­ფონს, სამ­ყა­როს შემ­ძვრელ მი­მარ­თვას, ცის გამ­კვეთ ძა­ხილს, ყვე­ლა სა­ზღვის გა­დამ­კვეთ გზავ­ნილს, რო­მე­ლიც ღმერ­თს ადა­მი­ა­ნის ცხო­ნე­ბას კი არა, გა­ცო­ცხლე­ბას სთხოვს!.. ვერ გა­ვიხ­სე­ნე.

ახლა კი ეს ლექ­სი ამეკ­ვი­ა­ტა: „წა­ვარ­თმევ შენს თავს ყვე­ლა ზე­ცას და ყვე­ლა მი­წას“... „შენს თავს წა­ვარ­თმევ ყვე­ლა დრო­სა და ყვე­ლა ღა­მეს“...

6 აპ­რი­ლამ­დე ყო­ველ­დღე მე­ში­ნო­და და­ძი­ნე­ბის. ვი­ცო­დი, რომ სა­ნამ მისი ხელი მე­ჭი­რა, მე­ჭი­რა რატი და ძილი რომ თავს წა­მარ­თმევ­და, სამ­ყა­რო წა­მარ­თმევ­და მის თავ­საც. ვერ გავ­ცდი ადა­მი­ა­ნურ სა­ზღვრებს, ვერ და­ვი­ცა­ვი ბე­დის­წე­რი­სა თუ მა­რა­დი­სო­ბის­გან. რატი ვერ გა­ვი­ყა­ვით ღმერ­თმა და მე: „...შენს თავს წა­ვარ­თმევ ყვე­ლა სხვას და მა­საც - ერ­თა­დერ­თს, ჩემი იქ­ნე­ბი უკა­ნას­კნელ სის­ხლის წვე­თამ­დე. შე­ვერ­კი­ნე­ბი იმა­საც კი, მის­მი­ნოს - ამინ. ვის­თვი­საც იდგა ია­კო­ბი შავ­ბნე­ლი ღა­მით... მაგ­რამ აქამ­დე, ვიდ­რე ხე­ლებს და­გიკ­რეფ გულ­ზე, მა­ინც არ­სე­ბობ და ცის ლაჟ­ვარდს წა­დი­ლით უმ­ზერ, შენ მა­ინც შენ ხარ და იქ­ნე­ბი, რად­გან სამ­ყა­რო შენი აკ­ვა­ნიც ყო­ფი­ლა და შენი სა­მა­რეც.

“უჰა­ე­რო­ბა­ში და­მან­გრე­ველ ბიძ­გე­ბად ვიგ­რძე­ნი მის გა­რე­შე გაგ­რძე­ლე­ბუ­ლი, სა­კუ­თა­რი კენ­ტი გუ­ლის­ცე­მა. გას­კდო­მის პი­რას მი­სუ­ლი გული ცემ­და თავ­ში, ხელ-ფეხ­ში, თი­თის ბა­ლი­შებ­ში, ეხეთ­ქე­ბო­და ყუ­რის ბა­რაბ­ნებს, სა­ფეთ­ქლებს, ამ­ტვრევ­და გუ­ლის ფი­ცარს, მა­ზან­ზა­რებ­და, მა­ჯან­ჯღა­რებ­და და მახ­სე­ნებ­და, რომ ცო­ცხა­ლი ვარ და იყო ცო­ცხა­ლი, ნიშ­ნავს გქონ­დეს ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა.

ახალ მო­ვა­ლე­ო­ბა­თა­გან პირ­ვე­ლი იყო ყვე­ლა­ზე სას­ტი­კი: ჩვე­ნი შვი­ლის ოთახ­ში შეს­ვლა და ისე­თი სი­ტყვე­ბის პოვ­ნა, და­უ­ტე­ველს რომ და­ი­ტევს, და­უშ­ვე­ბელს და­უშ­ვებს და ამოთ­ქვამს ენით გა­მო­უთ­ქმელს. სი­ტყვებს, რო­მელ­თა მე­რეც ცხოვ­რე­ბა აღა­რას­დროს იქ­ნე­ბა უწინ­დე­ბუ­რი, რად­გან რატი გარ­და­იც­ვა­ლა.

ბავ­შვის ხმა ახ­ლაც ყუ­რებ­ში მიდ­გას. რაღა გა­და­ფა­რავს იმ ხმას, სა­დღაც ძა­ლი­ან მაღ­ლა ას­რო­ლილ სა­სო­წარ­კვე­თას, ამაო ძა­ხილს, ამო­ძა­ხილს, მგლის ლეკ­ვი­ვით რომ შეყ­მუვ­ლა ზე­ცას. მო­მი­წევს ამ ხმას­თან ერ­თად ცხოვ­რე­ბა. ბევ­რი რამ მო­მი­წევს. პირ­ველ რიგ­ში კი, ყვე­ლაფ­რის გა­კე­თე­ბა იმის­თვის, რომ ჩემი შვი­ლის ორი სა­ხი­დან, რო­მე­ლიც იმ წუ­თებ­ში ვნა­ხე, აღარც ერ­თის მომსწრე აღარ გავ­ხდე. არც იმი­სი, რო­მელ­მაც ეს ხმა ამო­უშ­ვა და აღარც იმი­სი, რო­მელ­მაც ტი­რი­ლი მო­უ­ლოდ­ნე­ლად სწრა­ფად შე­წყვი­ტა, წამ­ში გა­ი­ზარ­და, ჩემს თვალ­წინ მო­ე­მა­ტა წლე­ბი, თვა­ლებ­ში ჩა­უდ­გა სიბ­რძნე და ჩემი დამ­შვი­დე­ბა სცა­და, ათა­სი სა­ნუ­გე­შო სი­ტყვა მო­ი­ფიქ­რა.

არა... ასე არ უნდა ხდე­ბო­დეს. ბავ­შვის მხრე­ბი ხომ ძა­ლი­ან პა­ტა­რაა ამ ვე­ე­ბერ­თე­ლა ტვირ­თვის­თვის. ამი­ტომ ახ­ლაც და მე­რეც ძა­ლი­ან ვეც­დე­ბი შე­ვუმ­სუ­ბუ­ქო გზა, გა­ვიხ­სე­ნო კარ­გი, ვი­ფიქ­რო კარ­გზე, ვი­ლა­პა­რა­კო კარ­გზე.

ავ­სტრი­ა­ში ყვე­ლა­ზე ხში­რად რა­ტის სა­ხე­ლი­სა და გვა­რის, მისი და­ბა­დე­ბის თა­რი­ღის და­წე­რა მი­წევ­და. ვწერ­დი და ვწერ­დი ამ მო­ნა­ცე­მებს, ვავ­სებ­დი სა­მე­დი­ცი­ნო ფორ­მებს უკვე მე­ქა­ნი­კუ­რად, უკვე მე­ა­თასედ, მაგ­რამ ყო­ველ ჯერ­ზე ვცდი­ლობ­დი ლა­მა­ზად მო­მერგვა­ლე­ბი­ნა ლა­თი­ნუ­რი ასო­ე­ბი. ზოგ­ჯერ ნერ­ვი­უ­ლო­ბის­გან თი­თებს გა­ჭირ­ვე­ბით ვი­მორ­ჩი­ლებ­დი, გო­ნე­ბას ძლივს ვიკ­რებ­დი, მაგ­რამ ვი­ცო­დი, რომ უზა­დოდ უნდა გა­მო­მეყ­ვა­ნა ასო-ნიშ­ნე­ბი, თი­თო­ე­უ­ლი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო წელ­ში გა­მარ­თუ­ლი, ლა­მა­ზი, მტკი­ცე. ისი­ნი ხომ რა­ტის გა­მო­ხა­ტავ­დნენ ფურ­ცელ­ზე და მე კა­ლიგ­რა­ფი­ვით ვხა­ტავ­დი ყვე­ლა­ზე ძვირ­ფას სა­ხელ­სა და გვარს.ზოგ­ჯერ მიმ­ღებ­ში სხვის­თვის უნდა მე­კარ­ნა­ხა ეს მო­ნა­ცე­მე­ბი და მთხოვ­დნენ ასო-ასო გა­მე­მე­ო­რე­ბი­ნა მათ­თვის უც­ნა­უ­რი და ჩემ­თვის უტ­კბე­სი ორი სი­ტყვა: Rati Samkurashvili. მეც ვი­მე­ო­რებ­დი ნელა, გა­მოთ­ქმით, და­მარ­ცვლით. არ ვი­ცო­დი იქ მი­ღე­ბუ­ლი წესი, რა­დი­ო­ან­ბა­ნის მე­თო­დი, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც „რატი“ უნდა მე­კარ­ნა­ხა თი­თო­ე­ულ ასო­ზე და­წყე­ბუ­ლი კონ­კრე­ტუ­ლი სი­ტყვით, რო­გორც ამას აკე­თე­ბენ ავი­ა­ცი­ა­ში, თავ­დაც­ვა­ში, ომში... ჩვენც ხომ ომში ვი­ყა­ვით და... რატი: რ - რე­ლი­გია, ა - ან­ბა­ნი ტ - ტვირ­თი ი - ია­რა­ღი ან კი­დევ რ-ევან­ში ა-რსე­ნა­ლი ტ-ალღა ი-ერი­ში... რ-ად ა-გე­სა­ხა ტ-ან­ჯვის ი-ერი? რ-ოგორ ა-დუ­მებს ტ-კი­ვი­ლი ი-მედს? რ-ოდის ა-ჯო­ბებ ტ-კი­ვი­ლებს ი-სევ?

მიმ­ღებ­ში ინ­გლი­სუ­რად და­ვა­სა­ხე­ლე სი­ტყვე­ბი და ისე გა­მო­ვი­და, რომ რა­ტის სა­ხე­ლი და გვა­რი მის და­ხა­სი­ა­თე­ბად ვაქ­ციე, ოღონდ ჩემ­და­უ­ნე­ბუ­რად, გა­უ­აზ­რებ­ლად: R-espectful A-mazing T-olerant I-nteresting... ეპი­თე­ტე­ბი თა­ვი­სით ენაც­ვლე­ბო­და ერ­თმა­ნეთს. წარ­მო­მიდ­გე­ნია, რას ფიქ­რობ­და ჩემ­ზე თეთრხა­ლა­თი­ა­ნი გოგო. ჯერ ჩა­წე­რას ცდი­ლობ­და, მერე და­ნებ­და, ღი­მი­ლით მო­მა­ჩერ­და, მგო­ნი, შე­ვე­ცო­დე, მა­ცა­ლა რა­ტი­ზე ლა­პა­რა­კი, სიყ­ვა­რუ­ლის აქ­როს­ტი­კით ახ­სნა. ბო­ლოს კი ფურ­ცე­ლი გა­მო­მი­წო­და და მთხო­ვა, თქვენ თვი­თონ და­წე­რე­თო. როცა ტე­ლე­ფო­ნით მო­მი­წია იმა­ვეს გა­კე­თე­ბა, ადა­მი­ანს ყურ­მილს მიღ­მა არ ჰქონ­და ფურ­ცლის გად­მო­ცე­მის სა­შუ­ა­ლე­ბა. „R რო­გორც river, ან რო­გორც - rock“... მა­საც მონ­დო­მე­ბით ვუყ­ვე­ბო­დი სტი­ქი­ა­სა­ვით ძლი­ერ, კლდე­სა­ვით კაც­ზე... მოგ­ვი­ა­ნე­ბით გა­ვარ­კვიე სა­ხე­ლი­სა და გვა­რის კარ­ნა­ხის ზუს­ტი წე­სე­ბი და გა­ვი­გე, რომ რატი ით­ქმის ასე: Richard, Anton, Theodor, Ida. სტან­დარ­ტუ­ლად, მარ­ტი­ვად. მე კი მას­ზე ლა­პა­რა­კი მშრა­ლად არას­დროს შე­მეძ­ლო და ვერც ვე­რას­დროს შევ­ძლებ. მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა არ მე­ყო­ფა იმის მო­სა­ყო­ლად, რო­გო­რი ადა­მი­ა­ნი და­კარ­გა ყვე­ლამ, მა­თაც კი, ვინც რა­ტის არ იც­ნობ­და. და­კარ­გა მთლი­ა­ნად ქვე­ყა­ნამ და იქ­ნებ არ და­უ­კარ­გავს სამ­ყა­როს, რად­გან ვერც ერთი გული და ტო­მოგ­რა­ფი­ის სუ­რათ­ზე ასა­ხუ­ლი ტვი­ნი ვერ იტევს ამ­დენ სიყ­ვა­რულს, ის ჩვენ­ზე დი­დია, ჩვენს მიღ­მა არ­სე­ბობს, უზღვავ ენერ­გი­ად ტრი­ა­ლებს და იქ­ნებ ფი­ზი­კუ­რი სხე­უ­ლი მისი მარ­თლაც დრო­ე­ბი­თი ნავ­სა­ყუ­დე­ლია.

თუკი აქვს მნიშ­ვნე­ლო­ბა, რო­გო­რი ნა­ბი­ჯით ადის ადა­მი­ა­ნი ეშა­ფოტ­ზე, თუ ჩვენ მის უკა­ნაკ­სნელ გზას გან­სა­კუთ­რე­ბულ დატ­ვირ­თვას ვა­ნი­ჭებთ, ვაკ­ვირ­დე­ბით, ვი­მახ­სოვ­რებთ, ვყვე­ბით, აღვწერთ წიგ­ნებ­სა და ფილ­მებ­ში, მა­შინ იცო­დეთ, რომ მე ჩემი თვა­ლით ვნა­ხე უსა­მარ­თლოდ სიკ­ვდილ­მის­ჯი­ლის ყვე­ლა­ზე ღირ­სე­უ­ლი სვლა. „უსა­მარ­თლოდ“ იმი­ტომ, რომ ჩემ­თვის მი­უწ­ვდო­მე­ლია სამ­ყა­რო­სე­უ­ლი კა­ნონ­ზო­მი­ე­რე­ბის ლო­გი­კა, სა­მარ­თა­ლი და ბა­ლან­სი, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც რა­ტის 100-ის ნაც­ვლად 42 წელი მი­ე­ცა. ამ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბის შეც­ნო­ბა­ში ალ­ბათ ყო­ველ­თვის ხელს შე­მიშ­ლის და გა­და­მე­ღო­ბე­ბა ტკი­ვი­ლი. არ იარ­სე­ბებს ნუ­გე­ში, თე­ო­რია, ფი­ლო­სო­ფია, რე­ლი­გია, რო­მე­ლიც ბო­ლომ­დე და­მამ­შვი­დებს და და­მარ­წმუ­ნებს, რომ ასე უნდა ყო­ფი­ლი­ყო, ასეა სა­ჭი­რო, ასე ჯობს. ჯობს, ვე­ღარ ვხე­დავ­დე მის თვა­ლებს, მის გა­მო­ხედ­ვას, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ფერს მირ­ჩევ­ნია, ყვე­ლა­ფერ­ზე მე­ტად მე­ნატ­რე­ბა. მაგ­რამ მე მქონ­და სა­შუ­ა­ლე­ბა, მე­ყუ­რე­ბი­ნა, რო­გორ ცხოვ­რობ­და და შემ­დეგ რო­გორ მი­ა­ბი­ჯებ­და ბოლო გზა­ზე ყვე­ლა­ზე დიდი ადა­მი­ა­ნი - მშვი­დად, მტკი­ცედ, თა­ვი­სე­ბუ­რი ჩუმი სი­ა­მა­ყით და ისევ სხვებ­ზე ზრუნ­ვით, რო­გორ გაქ­რა მისი თვა­ლე­ბი­დან ყვე­ლა ეჭვი, ყოყ­მა­ნი, მცი­რე­დი წყე­ნა თუ დაბ­ნე­უ­ლო­ბა, რო­გორ და­იწ­მინ­და მზე­რა ში­შის­გან, ჩა­მო­ი­ცი­ლა ყვე­ლა ადა­მი­ა­ნუ­რი სი­სუს­ტე, სი­ნათ­ლის სვე­ტი­ვით დად­გა ნა­ად­რე­ვი სიკ­ვდი­ლის პირსპირ და შე­ე­გე­ბა 2020 წლის 6 აპ­რილს.

რა­ტის 18 წლი­დან ვიც­ნობ და პი­რა­დად გავ­ხდი მოწ­მე, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ადა­მი­ან­მა გა­მო­წუ­როს შეც­დო­მე­ბის­გან ცოდ­ნა, გან­საც­დე­ლის­გან სიბ­რძნე, გარ­შე­მომ­ყო­ფე­ბის­გან სუფ­თა წყლის სიყ­ვა­რუ­ლი. რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა სი­კე­თის დე­ტექ­რო­რი­ვით ყვე­ლა ადა­მი­ან­ში ეძებ­დეს და პო­უ­ლობ­დეს სი­ნათ­ლეს, ყო­ველ­თვის ყვე­ლა­ფერ­ზე მაღ­ლა იდ­გეს, იყოს პა­სუ­ხის­მგე­ბე­ლი, სხვის და­სახ­მა­რებ­ლად გამ­ზა­დე­ბუ­ლი, სხვი­სი სი­ხა­რუ­ლის თა­ვი­სი­ვით გამ­ზი­ა­რე­ბე­ლი. აი­ღოს სა­კუ­თარ თავ­ზე და­უ­ჯე­რებ­ლად ბევ­რი და ზი­დოს ბუმ­ბუ­ლი­ვით მსუ­ბუ­ქად, ოპ­ტი­მიზ­მით და სი­ა­მოვ­ნე­ბით. ერთი გა­მო­ნათ­ქვა­მია, რო­მე­ლიც, წე­სით, მი­ქე­ლან­ჯე­ლოს ეკუთ­ვნის და ძა­ლი­ან ზუს­ტი მგო­ნია: „სკულპ­ტუ­რას კი არ ვქმნი, არა­მედ ქვას ზედ­მეტ ნა­წი­ლებს ვა­ცი­ლე­ბო". ზუს­ტად ასე ჩა­მო­ი­შო­რა რა­ტიმ ყვე­ლა­ფე­რი ზედ­მე­ტი, ჩა­მო­იფ­რქცვნა უსარ­გებ­ლო ფენა, ჩა­მო­ი­ფერთხა მტვე­რი, გა­მო­თა­ლა უმ­ტკი­ცე­სი ხა­სი­ა­თი, ნე­ბის­ყო­ფა, მად­ლი­ე­რე­ბა და მუდ­მი­ვი გა­ცე­მის უნა­რი ისე, რომ სა­ნაც­ვლოდ არა­ფერს და­ლო­დე­ბია, გა­მო­ჭე­და სა­კუ­თა­რი და­უ­მარ­ცხე­ბე­ლი თავი, ბავ­შვი­ვით გა­სუფ­თავ­და, სი­ნათ­ლე­სა­ვით გას­პე­ტაკ­და, გა­მო­ა­ნა­თა, თა­ვად გა­და­იქ­ცა სიყ­ვა­რუ­ლად და მთე­ლი თა­ვი­სი არ­სე­ბო­ბით ამ შუ­ქის ძეგლი და­უდ­გა ადა­მი­ა­ნო­ბას.

დღეს უკვე წელი შეს­რულ­და, რაც და­ძი­ნე­ბის აღარ მე­ში­ნია, პი­რი­ქით, და­ღა­მე­ბას ვე­ლო­დე­ბი, რად­გან ერთი ღა­მეც არ ყო­ფი­ლა უსიზ­მროდ და ერთი სიზ­მა­რიც არ ყო­ფი­ლა რა­ტის გა­რე­შე".