"სიმართლეა თუ ტყუილი, ეს უპირველესად სახელმწიფოს პრობლემაა?" - რატომ "გამოყარეს" ჩანაწერები მაინცდამაინც ახლა და ვინ შეიძლება იდგეს ამის უკან: ოპოზიცია, რუსეთი, გახარია?

1-ლ მარტს, საქართველოში ოფიციალური ვიზიტით მყოფმა ევროპული საბჭოს პრეზიდენტმა შარლ მიშელმა ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის შეხვედრა მოაწყო, რომელზეც შეთანხმდა მოლაპარაკებების 6- პუნქტიანი ჩარჩო-ჩამონათვალი, რომლის გარშემოც უნდა შედგეს დიალოგი, 16 მარტს კი ბრიუსელში, ევროპასთან ასოცირების საბჭოს სხდომაზე განიხილავენ იმ შედეგებს, რასაც ამ 6 პუნქტიანი დოკუმენტის პირობებით გამართული მოლაპარაკებები მოგვცემს, თუმცა კვირაზე მეტი დრო გავიდა უკვე, ხელისუფლება და ოპოზიცია კი ლაპარაკს კვლავაც ვერ ახერხებს. ცნობილი გახდა, რომ შარლ მიშელმა ევროკავშირის უმაღლეს წარმომადგენელთან, ჟოზეფ ბორელთან შეთანხმებით, საქართველოში ევროკავშირის მიერ მხარდაჭერილი პოლიტიკური დიალოგის მედიატორად კონკრეტული ადამიანი - კრისტიან დანიელსონი დანიშნა.

"კატასტროფა იქნება, თუკი საქართველო ამ შესაძლებლობას არ გამოიყენებს, და არა მხოლოდ საქართველოსთვის - უკრაინელები, მოლდოველები, სხვა ქვეყნები ელიან ლიდერობას საქართველოსგან იმიტომ, რომ საქართველო დიდი ხნის განმავლობაში იყო და მჯერა, რომ კვლავ შეუძლია იყოს ლიდერი ე.წ. აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებს შორის ევროინტეგრაციის კუთხით", - განაცხადა ევროპარლამენტარმა რასა იუკნევიჩიენემ. იმ დროს, როდესაც წინ ასეთი სერიოზული პლატფორმაა, საქართველოში დიალოგის ნაცვლად, იმ ფარული აუდიოჩანაწერების განხილვა მიდის, რომელიც რამდენიმე დღის წინ გავრცელდა. მასში ერთ-ერთი ფიგურანტი პრემიერი ირაკლი ღარიბაშვილია, ვისაც ბრიუსელში ელიან. ასევე ფიგურირებენ: ბერა ივანიშვილი და სახელმწიფო დაცვის სამსახურის უფროსი ანზორ ჩუბინიძე. ჩნდება კითხვა, რატომ გასაჯაროვდა მაინცდამაინც მიშელის ვიზიტის შემდეგ, როდესაც ვითარება ასე თუ ისე ჩაწყნარდა და როცა ცოტა ხანში საქართველო უნდა წარდგეს ევროპასთან ასოცირების საბჭოს სხდომაზე.

ვის ინტერესებში შეიძლება შედიოდეს მოლაპარაკების ჩაშლა და რას ემსახურება აღნიშნული ჩანაწერები, ამაზე ambebi.ge-სთან ექსპერტები საუბრობენ.

თორნიკე შარაშენიძე, პოლიტოლოგი:

- მაშინ, როცა არ არის გამოძიებული ამ ჩანაწერებში რამდენად არის დანაშაულის ნიშნები, მსჯელობას იმაზე, ვის შეიძლება ეს აწყობდეს, ცოტა სხვაგან მივყავართ და ეს არის ამ ქვეყნის უბედურება. თუმცა ეს კითხვაც ლეგიტიმურია - რატომ გამოყარეს ჩანაწერები მაინცდამაინც ახლა?

შესაძლოა, ვიღაც ფიქრობს, რომ ეს მოლაპარაკებები, საბოლოო ჯამში, "ოცნების“ და ივანიშვილის მიზანს ემსახურება, მისი ხელისუფლებიდან მოშორების ერთადერთი შანსი კი არის სიტუაციის გამწვავება. ვინც ეს ჩანაწერები გამოყარა, ალბათ იმას ფიქრობს, რომ ივანიშვილი ისევ დიდი ხნით დარჩება ხელისუფლებაში, - ალბათ ეს არის მათი რაციონალური არგუმენტი.

"ოცნება“, ცხადია, ძალიან დაზიანდა ამ ჩანაწერებით და ამას კიდევ რა მოჰყვება, არ ვიცით. შეიძლება ამან გამოიწვიოს "ოცნების“ შიგნით დემორალიზაცია და რღვევა. გახარიას წასვლამ რა უყო "ოცნებას“ და თუ კიდევ წავა სერიოზული ფიგურა, შეიძლება ამის შემდეგ "ოცნების“ რღვევის შეუქცევადი პროცესი დაიწყოს. საკითხავია, როდინდელია ეს ჩანაწერი. ამ ხელისუფლების პირობებში თუ უსმენდა ვიღაცა ბერა ივანიშვილს და პრემიერს, ეს საერთოდ კატასტროფაა. მიშას დროს გასაგებია, რომ უსმენდნენ, მაგრამ ეს თუ ახლა ხდება, ეს ამ ხელისუფლების კატასტროფაა. ვინ მოუსმენდა ბერას? ცხადია, ახლანდელი სპეცსამსახურები და მაშინ უფრო დიდ გაუგებრობაში ვართ.

არა მგონია, გახარია ამაზე წასულიყო, როგორც ვიცი, ის არც მოსმენებს აკონტროლებდა, არანაირად. გასაგებია, რომ ეს რჩება სხვა ადამიანების ხელში. ჩვენ არ ვიცით, როდის გაკეთდა ჩანაწერი და მოსმენა როდის განხორციელდა. როგორც ამბობენ, 2012 წლამდეო და აქედან გამომდინარე, არქივი "ოცნების“ მოსვლის შემდეგ მათ გადაიბარეს...

ამ ჩანაწერებმა იმხლა ზიანი მიაყენა "ოცნებას“, რომ შეიძლება ითქვას, ეს ოპოზიციის ინტერესშია მთლიანად, მაგრამ მოლაპარაკების ჩაშლა, როგორც ასეთი, უფრო რადიკალური ოპოზიციის ინტერესებშია. ბოლო 10 წელია გვესმის, რომ ივანიშვილი რუსეთის სამსახურშიაო და მსგავსი ჩანაწერის გამოგდება თუ ივანიშვილს აზარალებს, გამოდის, არ ყოფილა ივანიშვილი რუსეთის სამსახურში.

მოდით, ყველაფერს რუსეთს ნუ დავაბრალებთ. მსგავსი შეთქმულების თეორიები მაგონებს აფხაზეთში მიმდინარე ისტერიკებს - ქართველები არიან ყველაფერში დამნაშავეებიო. ერთი კაცი ჩამოვა თბილისში და მერე ლამისაა ქვეყანა დაიქცეს და რევოლუცია მოხდეს აფხაზეთში. ჩვენც იმათ ვემსგავსებით, როცა ყველაფერზე რუსეთს გავყვირით. ხვალ და ზეგ რომ განსაკუთრებული საფრთხე დაგვიდგეს, ამას ვერ ვხედავ, მაგრამ მთლიანობაში, გრძელვადიანში ძალიან ბევრს ვაგებთ იმით, რომ ქვეყანა მთლიანად გადართულია შიდა პოლიტიკურ კინკლაობაზე და ვერ ვიცლით იმისთვის, გავიაზროთ, რა მოხდა და რა შეიცვალა ჩვენს გარშემო.

მოვლენებს თუ ჩამოვრჩით, რომლებიც ჩვენს გარშემო ხდება, კარგი დღე არ დაგვადგება. ადეკვატურად თუ არ ავყევით ამ მოვლენებს, კიდევ უფრო დამძიმდება სიტუაცია. თვალის დახუჭვა იმ რეალობაზე, რომელიც დადგა რეგიონში, იმავე ყარაბაღის ომის მერე, არ შეიძლება. მაგრამ ამის გააზრებისთვის ვის სცალია? არის შიდა პოლიტიკური ისტერიკა და ვინმე თუ დაიწყებს ლაპარაკს საგარეო თემაზე, ლამისაა ჩაქოლონ, რა დროს ეს არის, ბოიკოტის თემას უნდა მივხედოთო.

მოლაპარაკების კონტექსტში თუ განვიხილავთ, მინიმუმ, ჩანაწერების გამოყრის მიზანია "ოცნების" მძიმე მდგომარეობაში ჩაგდება, მაგრამ ამავე დროს, თუ ახლა იმ მიზეზით და საბაბით, რომ რადგან ღარიბაშვილი ფიგურირებს ამ მძიმე ჩანაწერში, ოპოზიცია უარს იტყვის დიალოგზე, რამდენად გაამართლებს ამას დასავლეთის თვალში, ეს სხვა ამბავია. მგონია, ასე მარტივად ვერ აუხსნის დასავლეთს დიალოგზე უარის თქმას. თუ ვინმე ფიქრობს, რომ რადგან ჩანაწერებში ღარიბაშვილი ფიგურირებს, ამის გამო დიალოგს ჩაშლიან, მგონია, რომ ეს ასე მარტივად არ გამოუვათ...

ნიკოლოზ მეტრეველი, ანალიტიკოსი:

- ეუთო/ოდირის წინასწარ დასკვნაში აღნიშნულია, რომ 31 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები კონკურენტულ გარემოში და ზოგადად, ძირითადი თავისუფლების დაცვით ჩატარდა - რეალურად, ამან პრემიერ ღარიბაშვილის ბრიუსელში ვიზიტის წინ, გენერალური ბრძოლის ბედი გადაწყვიტა. ანუ არჩევნები დასავლურმა დემოკრატიულმა სამყარომ აღიარა. შესაბამისად, ოპოზიციის ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნას დასავლეთში საერთოდ არავითარი მხარდაჭერა არ ექნება. რა რჩება ასეთ დროს ოპოზიციას? - მხოლოდ ქუჩით და არაავთენტური ჩანაწერებით სცადოს საზოგადოების ფართო პროტესტის მიღწევა, რაც სრულიად არარეალურია.

გამოთქმაა ასეთი, ამ ქალაქში ყველა ყველას იცნობს და ყველამ იცის რა ხდება. ასე მაგალითად, საზოგადოებამ იცოდა, რომ 2012 წლამდე ციხეში ხალხს მასობრივად აწამებდნენ, სახეზე იყო სანდრო გვირგვლიანის მკვლელობა და წინა ხელისუფლების არაერთი სხვა მძიმე დანაშაული და ბუნებრივია, მაშინ რეაქციაც ადეკვატური იყო. დღეს საზოგადოება არ აღიქვამს მელიას პოლიტპატიმრად და ჯერჯერობით, ბუნებაში არ არსებობენ ადამიანები, ვისაც არსებული ხელისუფლება ვითომდა, აწამებდა ბერა ივანიშვილის დავალებით.

ზოგადად, მმართველი ძალა ბევრი გამომწვევის წინაშე დგას, მაგრამ მოსახლეობაზე სისტემურად ნამდვილად არ ძალადობს. აქედან გამომდინარე, არც ფართო პროტესტი იქნება და ზოგადად, პირდაპირ გეტყვით, ვიდრე ოპოზიციაში წამყვან როლებში იქნებიან ის ადამიანები, ვინც არიან, "ქართული ოცნება“ ყველა არჩევნებში დამაჯერებლად გაიმარჯვებს. ვისაც ახლა ქვეყანაში დესტაბილიზაცია აწყობს, ქვეყნის გარეთ რუსეთია, ქვეყნის შიგნით კი - "ნაციონალური მოძრაობა".

გიორგი გობრონიძე, ექსპერტი საერთაშორისო საკითხებში:

- ამ ჩანაწერებზე კომენტარის გაკეთება გამიჭირდება, ვიდრე არ იქნება კონკრეტული ექსპერტიზის პასუხი - როდინდელია, რამდენად ავთენტურია, რამდენად სრულია, რამდენად დაემთხვევა ხმის ნიმუშები ავტორების ნიმუშებს..

ჩემთვის, როგორც მეცნიერისთვის, პრიორიტეტულია დავრჩე აკადემიურ ჩარჩოში. უპირველესად, ამ ყველაფერს სამართლებრივი შეფასება სჭირდება. ეს თუ სიმართლეა და მასში არის დანაშაულის ნიშნები, ეს უნდა იქნას გამოძიებული, მაგრამ ჩემთვის ორი რაღაცაა საინტერესო.

1. ეს ჩანაწერები რამდენად ავთენტურია და რეალური და რატომ არ ხდება მისი გაგზავნა ექსპერტიზაზე, თუნდაც უცხოელ ავტორიტეტულ ექსპერტებთან. ორივე მხარის ინტერსში უნდა შედიოდეს ეს და არც ერთი ამას არ აკეთებს. ამ მოვლენაზე პროფესიული პასუხი არ არსებობს.

2. თუ ჩანაწერი გაკეთებულია "ოცნების“ ხელისუფლებაში ყოფნისას, ჩნდება კითხვა - რა დაცულობის ხარისხი აქვს სახელმწიფოს, როცა პრემიერ-მინისტრს უსმენენ და სახელმწიფო დაცვის სამსახურის ხელმძღვანელის საუბარი შეიძლება გახდეს საჯარო.

ჩვენ მოვესწარით საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრის პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრების, თავდაცვის ყოფილი მინისტრის და სხვა ლიდერების ჩანაწერების გასაჯაროებას, ახლა - მოქმედ პრემიერსა და სპეცსამსახურის მოქმედ შეფზე და საერთოდ, უსაფრთხო კომუნიკაცია არსებობს?

მეორე პრობლემაცაა - კიდევ რას და ვის უსმენენ? თუ უსმენენ ქვეყნის პრემიერს, არის გარანტია, რომ ვინმე არ მოუსმენს საგარეო საქმეთა მინისტრის სენსიტიურ საუბარს საქართველოსთვის მნიშვნელოვან საგარეო პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებზე, ან თავდაცვის მინისტრის საუბრებს, ანუ სხვა ტიპის საუბრები არ მოისმინება? ყველა გადმოსახედიდან იმდენად მძიმეა ეს სურათი, მთლიანობაში, ქვეყანა, ბევრი თვალსაზრისით, ძალიან მძიმე პრობლემის წინაშე დგას.

პიველ რიგში, აქ უნდა იყოს სახელმწიფოს ინტერესი, რომ ამ კითხვებს მაქსიმალურად გაეცეს პასუხი და ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ისიც, ზოგადად, რამდენად არის დაცული სახელმწიფო, რომელსაც ყველა მხრივ პრობლემა აქვს.

ამ ჩანაწერის ავთენტურობაც და არაავთენტურობის დადასტურებაც პრობლემაა. თუ ეს ტყუილია, გამოდის, ასეთი პროვოკაციით ვიღაცას შეუძლიათ ქვეყნის პოლიტიკური ვერტიკალი მოარყიოს. დავუშვათ, ეს ყველაფერი არის ფაბრიკაცია, რა ხდება ამ დროს? - 10 დღეში პრემიერი ბრიუსელში ჩადის, პრაქტიკულად, განადგურებული.

ეს პირადად პრემიერის კი არა, სახელმწიფოს ავტორიტეტია, ჩანაწერი სიმართლეა, თუ ტყუილი, მაინც პრობლემაა სახელმწიფოსთვის. თუ ეს საგარეო აქტორის ინტერესში შედის, აქ არის ერთი ქვეყანა - რუსეთი, რომელსაც სურს არეულობა საქართველოში და ამას დიდი მიხვედრა არ სჭირდება.

შიდა ინტერესებს რაც ეხება, შეიძლება იყოს "ოცნების“ მოწინააღმდეგე პოლიტიკური ოპოზიცია, ასევე, მისი ე.წ. მომხრეც, რომელსაც მისთვის შეიძლება პრობლემის შექმნა უნდოდეს იმიტომ, რომ სხვა პოლიტიკური გეგმები აქვს. ანუ იმდენად რთული ქეისია, რომ ჩემთვის აკადემიური პლატფორმიდან ამაზე ხელაღებით ლაპარაკი ძალიან რთულია. ორივე შემთხვევაში - დანაშაულია თუ ფაბრიკაციაა, ორივე შემთხვევაში დიდ საშინელებასთან გვაქვს საქმე.

ჩვენ ხომ არ ვიცით, გუნდის შიგნით რა ხდება, ამას არავინ გვიყვება და არ შეიძლება იმის გამორიცხვაც, რომ შიგნიდანაც მოდიოდეს რამე. ქართული პოლიტიკური ცხოვრება გვიტოვებს რამის გამორიცხვის საშუალებას? ჩვენი პოლიტიკური ლანდშაფტი ანომალიურია და არაორდინალური. ამას ერთი თეორიული ჩარჩოთი ვერ განიხილავ, რამდენიმე გჭირდება, რომ სიტუაცია რაღაცას მიამსგავსო. ეს არის ექსტრაორდინარული ვითარება, რომლის ანალოგიც არ მახსენდება, ყოველ შემთხვევაში, მსოფლიოს იმ ნაწილში, რომლისკენაც ჩვენ მივისწრაფით და ეს არის მთლიანად პოლიტიკური სპექტრის დამსახურება თავის ხელისუფლება-ოპოზიციანად.

არავინ მსჯელობს ამ თემაზე პროფესიულად, საზოგადოება მარტო იმაზე მსჯელობს, ვის სჯერა და ვის - არა. ეს ხომ რელიგიური მოვლენა არ არის, მაგალითად, გამოცხადება და მოსეს წინაშე აალებული მაყვლის ბუჩქი, რომ იმაზე ვილაპარაკოთ, გვწამს თუ არა? ეს ჯერ უნდა დადასტურდეს ან უარყოფილ იქნეს კომპეტენტური საექსპერტო დაწესებულების მიერ, თუნდაც საზღვარგარეთ...