"სამივე შვილი სკოლიდან გამოვიყვანე. ჩვენი განათლების სისტემის წინააღმდეგი ვარ" - ვახტანგ მეგრელიშვილის გზა ქირურგიიდან პოლიტიკაში თრიაქთან ერთად

"გირჩის” ცნობილი სამეულიდან ერთ-ერთი ლიდერი ambebi.ge-სთან ამბობს, რომ მსგავსი ფორმატის ინტერვიუ ჯერ არ მიუცია და ეცადა, გულწრფელი ყოფილიყო. ის ქირურგიც იყო, უროლოგიც, ეკონომიკასაც ასწავლიდა, ქიმიასაც, სამოქალაქო განათლებასაც და ა.შ. მაგრამ, როგორც ამბობს, ყველგან ყველაფერს უკანონოდ ასწავლიდა. ბოლოს დაასკვნა, რომ სისულელე იყო, რასაც სკოლაში და უნივერსიტეტში აკეთებდა და პოლიტიკაში მოვიდა... მოვიდა იმისთვის, რომ "პოლიტიკის მეშვეობით მეტი თავისუფლების შესაძლებლობა შექმნას განათლებაში და მასწავლებლების უფლებებისთვის იბრძოლოს”.

საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ორგანოებიც მოიარა, სკოლაც დააარსა, თუმცა შვილები სკოლიდან გამოიყვანა და მთელი ოჯახი რახანია "ნებაყოფლობით კარანტინში” ჰყავს. ერთი სიტყვით, ისეთი მჩქეფარე და მრავალფეროვანი ბიოგრაფია აქვს, ვერც წარმოიდგენდით. სულ ახლახან, მის ლექსიკონში სიტყვა "პუტკუცუნი” გაჩნდა, როდესაც ნიკა მელია ამ ეპითეტით მოიხსენია... როგორც გვიხსნის, ეს თურმე "საყვარელ ადამიანს ნიშნავს, რომელიც ამავე დროს არის ცოტა მსუქანიც”. ნეტა გამიყვანა დღევანდელი პოლიტიკური რეალობიდანო, - გვეუბნება ვახტანგ მეგრელიშვილი და ჩვენც ცოტა ხნით "გავიყვანეთ” მისი აპოლიტიკური პორტრეტის დასახატად.

• თელავიდან - სტავროპოლში

- თელავში დავიბადე და იქ დავამთავრე სკოლა. მერე სამედიცინოზე მინდოდა სწავლის გაგრძელება, უფრო სწორად, ოჯახს უნდოდა ექიმი ვყოფილიყავი, ამიტომ წავედი და სტავროპოლში ჩავაბარე. მერე სსრკ დაიშალა, დავბრუნდი და აქ ვისწავლე ორდინატურაში. მოკლედ, ქირურგი ვარ. ასეთი ბანალური ისტორია მქონდა. 1998 წელს, ჩემი ყოფილი ქირურგიის პროფესორის და პარლამენტის ჯანდაცვის ქვეკომიტეტის თავმჯდომარის - ლადო ჭიპაშვილის თანაშემწე გავხდი და პირველად ასე მოვხვდი პარლამენტში, მედიცინისგან განსხვავებულ სფეროში. სტუდენტობის დროიდან ვმუშაობდი, მერე თელავშიც ვიმუშავე ქირურგად, უროლოგადაც... სამედიცინო მიმართულებაში ორი სპეციალობა მქონდა - ქირურგის და უროლოგის...

• "სადაც ლადო მიდიოდა, ყველგან თან მივყავდი"

- როდესაც მედიცინას თავი დავანებე, არ ვიცოდი ცხოვრებაში რა მეკეთებინა. 90-იანი წლები იყო, უშუქობა, გაჭირვება და სიბნელე. იმ დროს, როცა არ იცი, რა გააკეთო, მივაკითხე ჩემთვის ახლობელ ადამიანს, რომელსაც შეეძლო რჩევა მოეცა. ლადო ჭიპაშვილმა მითხრა, არ ვიცი, რით დაგეხმარო, მაგრამ თუ გინდა, ჩემი თანაშემწე იყავიო. ასე აღმოვჩნდი პარლამენტში.

რატომ დავანებე მედიცინას თავი? - იმ დროს ისეთი საგიჟეთი იყო, თავი ვერ გავართვი. ამერიკაში მინდოდა წასვლა, ვერ წავედი, ამიტომ შევეშვი მედიცინას. პარლამენტის შემდეგ, იუსტიციის სამინისტროში, ჯანდაცვის დეპარტამენტში, არასამთავრობო ორგანიზაციაშიც ვიმუშავე, ვიყავი სხვადასხვა პროექტების დირექტორი 2003-მდე. "ვარდების რევოლუციის” შემდეგ, ერთ თვეში აღმოვჩნდი მთავრობაში - ლადო ჭიპაშვილი დაინიშნა სახელმწიფო სადაზღვევო ფონდის გენდირექტორად და მისი მოადგილე გავხდი. რამდენიმე თვეში ლადო გადავიდა ჯანდაცვის მინისტრად და მის მოადგილედ გადამიყვანა. გამოვიდა ისე, სადაც ლადო წავიდა, ყველგან თან მივყავდი. სამინისტროში 3 წელი ვიმუშავე და 2006 წელს წამოვედი... მერე სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციებში ვიყავი კონსულტანტი, აქაც და საზღვარგარეთაც. ბატონ ლადოსთან კონტაქტი არ გამიწყვეტია, ჩვეულებრივი ადამიანური ურთიერთობები გვაქვს.

• ბეირუთიდან - თავისუფალ უნივერსიტეტში

- როდესაც მთავრობაში ვმუშაობდი, კახა ბენდუქიძე მაშინ გავიცანი. როცა ის ჯერ კიდევ კანცელარიის უფროსი იყო, მე ლიბანში, ბეირუთში ვმუშაობდი (მსოფლიო ბანკის კონსულტანტი ვიყავი). კახამ თავისუფალი უნივერსიტეტის გაკეთება დაიწყო და შემომთავაზა, რომ საქართველოში დავრჩენილიყავი და რაღაც საქმისთვის მომეკიდა ხელი. მაშინ აღმოვჩნდი თავისუფალი უნივერსიტეტის პირველ ჯგუფში, სადაც სულ რამდენიმე ადამიანი ვიყავით, დავიწყეთ უნივერსიტეტის კეთება და იქ გავატარე სამი წელი. ზურა ჯაფარიძეც იქ გავიცანი 2010 წელს, კახას სამუშაო ოთახში. როცა კახამ აგრარული უნივერსიტეტი შეიძინა, იქ გადავედი, ერთი წლის განმავლობაში პრორექტორი ვიყავი. კერძო სკოლის გაკეთება მინდოდა და დროებით წავედი იქედან. 1 წელიწადში, როცა ბენდუქიძე თავისუფალიდან აგრარულ უნივერსიტეტში გადავიდა, ის შენობა შემოგვთავაზა და 2013 წელს პარტნიორებთან ერთად გავაკეთე ნიუტონის თავისუფალი სკოლა, რომელიც თავის დროზე საკმაოდ პოპულარული იყო.

• "ყოველთვის, ყველგან ყველაფერს უკანონოდ ვასწავლიდი"

- არასდროს ვყოფილვარ სამეცნიერო საქმიანობაში ჩართული, უფრო - პედაგოგიურში. უნივერსიტეტში ვასწავლიდი კრიტიკულ აზროვნებას, პოლიტიკურ იდეოლოგიებს, ეკონომიკას, სკოლაში ვასწავლიდი ქიმიას, სამოქალაქო განათლებას... ბევრ საგანს ვასწავლიდი. მოკლედ, ყოველთვის, ყველგან ყველაფერს უკანონოდ ვასწავლიდი. პოლიტიკაშიც ამიტომ წავედი, რომ მგონია, სისულელე იყო, რასაც ვაკეთებდი სკოლაშიც და უნივერსიტეტშიც და მინდოდა პოლიტიკის მეშვეობით მეტი თავისუფლების შესაძლებლობა შემექმნა განათლებაში. 2015 წელს, როდესაც ვარჩევდი, სად წავსულიყავი, "გირჩი” "გაიჩითა” და იქ აღმოვჩნდი. რთული სათქმელია, სწორ ადგილას მოვხვდი თუ არა... დღევანდელი გადმოსახედიდან ვერაფერს იტყვი იმიტომ, რომ შუა გზაზე ვართ, პოლიტიკამდეც კი ვერ მივაღწიეთ ისე, რომ სერიოზული გავლენები მოვახდინოთ, მაგრამ პროცესებზე გავლენის მოხდენის ჩანასახი, მგონი, შეინიშნება. მიუხედავად იმისა, რომ 5 წელია ვმუშაობთ, პრაქტიკული შედეგები ჯერჯერობით არ არის, ყოველ შემთხვევაში იმ ნაწილში, რომელიც მე მაინტერესებს - განათლებაში.

• "სამივე შვილი სკოლიდან გამოვიყვანე"

- მე რასაც ვაკეთებ, პოლიტიკის "პონტში” კი არ ვაკეთებ, ჩემს ამბავში ვაკეთებ, ვინაიდან ჩემი შვილები სკოლაში არ დადიან. წინააღმდეგი ვარ იმ განათლების სისტემის, რომელიც გვაქვს. ჩემი შვილები შინ სწავლობენ. მირჩევნია ისეთი სკოლა გვქონდეს, სადაც ის წესრიგი იქნება, რომელიც მე მიმაჩნია სწორად. იმ ბოროტებას, რომელიც ჩვენ გვაქვს მოწყობილი სკოლებში, მირჩევნია, ბავშვებს ნაკლები ურთიერთობა ჰქონდეთ თანატოლებთან, მაგრამ სხვა მხრივ ბევრად თავისუფლები იყვნენ. შვილები სამი წლის წინ გამოვიყვანე სკოლიდან, ჩემს სკოლაში - ნიუტონის სკოლაში სწავლობდნენ. ჩემი აზრით, საუკეთესო სკოლა იყო, მაგრამ როგორც მშობელმა, ვფიქრობ, საუკეთესო გადაწყვეტილება მივიღე.

• "არაორდინალურად ბედნიერი ოჯახი გვაქვს"

- ჩემი მეუღლე მაია ჩარჩხალია იურისტია, ჩემი კოლეგა იყო იუსტიციის სამინისტროში, იქ გავიცანით ერთმანეთი 2000 წელს. დროთა განმავლობაში დავმეგობრდით და ოჯახიც შევქმენით. არაორდინალურად ბედნიერი ოჯახი გვაქვს, გვყავს სამი შვილი - უფროსი მარიამი 16 წლის ხდება, ნათია - 15-ის და ნაბოლარა ბატონი კონსტანტინე – 11-ისაა. მე და მაია მათი აღზრდით ვართ დაკავებული, ბევრ ენერგიას ვხარჯავთ... მგონია, მაია ერთადერთი დედაა, რომელმაც თავზე აიღო შვილების აღზრდის მთელი პასუხისმგებლობა და მთლიანად ამ საქმეზეა გადართული, აღარ მუშაობს და შვილებს უვლის. გამოდის ისე, რომ ცოლ-შვილი კარანტინში მყავს მოქცეული ნებაყოფლობით დაკისრებული შეზღუდვებით. ჩემი აზრით, ბედნიერები უნდა იყვნენ ბავშვები, მე ასე მეჩვენება.

სკოლაში ძალიან კი უნდათ სიარული, მაგრამ ერთად წარმოგვიდგენია როგორი გვინდა ეს სკოლა. ჩემი პოლიტიკური საქმიანობის მიზანიც ეს არის, რომ ისეთი სკოლის შექმნის შესაძლებლობა მოვიპოვოთ, სადაც წავალთ და ერთად ვიმუშავებთ, გავერთობით და ვისწავლით. მათ იმის გამო, რომ საბედნიეროდ, თუ საუბედუროდ, ჩემნაირი მამა აღმოაჩნდათ, სრულიად განსხვავებულ სტილში არიან. ფაქტობრივად, შვილებმა ყველა ჩემი ნაბიჯი იციან, რამე რომ მკითხონ, მათ ნებისმიერ კითხვაზე პასუხი უნდა მქონდეს, რატომ ვიქცევი ასე. ჩვენ ერთმანეთის ცხოვრებით ვცხოვრობთ. იმ საფრთხეებს, რომელიც მათ მომავალში ექნებათ ცხოვრებაში, მე ხომ ვერ ავაცილებ, თუმცა ვცდილობ, ამ საფრთხეების შესახებ კარგად გავაფრთხილო და თავიდანვე მივაჩვიო, რათა შეგნებული გადაწყვეტილებები მიიღონ საკუთარი ზრდასრული ცხოვრების განმავლობაში. აქედან გამომდინარე, ჩემი შვილებისთვის არ არსებობს არანაირი ტაბუირებული თემა, რომელიც უკავშირდება რწმენას, სამყაროს აღქმას, თუ ნებისმიერ ასპექტს.შესაბამისად, როდესაც ჩვენ ერთმანეთთან ამდენად გახსნილი ურთიერთობები გვაქვს, როცა საერთოდ არ არსებობს არაფერი დაფარული, სიტყვა - პროპაგანდა ჩვენს ურთიერთობებში არ გამოიყენება, არ არსებობს. ვცდილობ, მათ გადავცე ის, რისიც მჯერა და თუ მე ვცდები, ვეუბნები ხოლმე, კრიტიკულად შეხედონ ყველაფერს, მაგრამ ყველა ადამიანი სუბიექტურია. რაც კარგი მგონია, იმას ვაკეთებ ჩემი შვილებისთვის, შესაბამისად, მომავალი განსაზღვრავს, სწორად ვიქცევი თუ - არა.

• "მე და თრიაქი"

- ჩემი კანაფთან ურთიერთობა მაშინ დაიწყო, როცა დაახლოებით 25-26 წლის ვიყავი. ძალიან მომეწონა... ხომ არის, ვიღაცას ღვინო მოსწონს, მე ალკოჰოლი არ მომწონს და კანაფი მომეწონა ძალიან. სიმართლე გითხრათ, ვერანაირ განსხვავებას ვერ ვხედავ ჩემს ორივე - ფხიზელ და მოწეულ მდგომარეობას შორის. ვერც იმას ვხვდები, რატომ არის საზოგადოებაში ასეთი დამოკიდებულება.

ალბათ იმის გამო, რომ ასეთ ქვეყანაში ვცხოვრობთ და არა მაგალითად, ჰოლანდიაში. თითოეული ადამიანი ამას სხვადასხვანაირად აღიქვამს, ის სტერეოტიპი, რომელიც საქართველოშია ჩამოყალიბებული კანაფის მიმართ, დიდწილად არ შეესაბამება სიმართლეს. რანაირად შეიძლება ეს მარიხუანას პროპაგანდა იყოს, როდესაც ვამბობ, რომ ყველა ადამიანი ინდივიდუალურია, ზოგი რაზეა დამოკიდებული, ზოგი - რაზე. ჩემი აზრით, ყველაზე დიდი ბოროტება არის მომხმარებლების დევნა. ბოროტება არის ძალადობა და როცა ამას სახელმწიფოს მეშვეობით აკეთებენ, თუ რამის პროპაგანდა გვჭირდება, ეს ისაა, რომ ძალადობა არ შეიძლება. მთელი ჩვენი იდეოლოგია ამ რწმენაზეა დაფუძნებული, რომ ადამიანზე ძალადობა არის ყველაზე დიდი ბოროტება. ვიღაცას რომ ჰგონია კანაფი არის მავნებლობა, არ შეიძლება ამის პროპაგანდა და ძალადობა გაათანაბრო და ერთმანეთს შევადაროთ. ჯერ ძალადობა არ იყოს და მერე დავიწყოთ კანაფის დადებით და უარყოფით თვისებებზე საუბარი.

• "იქნება, ჩემმა შვილებმა ჩემსაზე უკეთესი ნარკოტიკი იპოვონ ცხოვრებისთვის"

- ჩემმა შვილმა თუ მოინდომა მოწევა, უჩემოდ არ ქნას, ერთად ვქნათ... ველოდები იმ დროს, როდესაც ჩავთვლი, რომ ჩემი შვილები ისე გაიზარდნენ, რომ შეუძლიათ დამოუკიდებლად მიიღონ გადაწყვეტილება საკუთარი დასვენების სწორი ფორმების არჩევანის შესახებ. ანუ ჩემი შვილები ისე უნდა გაიზარდონ, რომ დარწმუნებული იყვნენ, შეცდომა თუ დაუშვეს, თვითონ მიხვდნენ ამას და მისი გამოსწორებაც ეცოდინებათ, როგორ ხდება. მე ზრდასრული ადამიანები მინდა, რობოტები კი არა, რომლებიც წინასწარ დავაპროგრამო, მთელი ცხოვრება ასე და ისე მოიქეცი-თქო. იქნება ჩემმა შვილებმა ჩემსაზე უკეთესი ნარკოტიკი იპოვონ საკუთარი ცხოვრებისთვის, იქნება, საერთოდ სხვა რამ აღმოაჩინონ, რომელიც მათ სიამოვნებას მიანიჭებს - შეიძლება მთამსვლელები ან პარაშუტისტები გახდნენ... მე მათ ცხოვრებაში, უბრალოდ, ვერ ჩავერევი, მოვალე ვარ, მოვამზადო ამ ცხოვრებისთვის და როგორ ვურჩიო, მომავალში კანაფს მოწევენ, თუ LSD-ს დაიკრავენ? ჩემი აზრით, ერთიც უნდა ქნან და მეორეც, მაგრამ მინიმალური რისკის საფასურად.

• "ეკლესიური ადამიანი არ გახლავართ"

- "ბიბლიური თავისუფლება” არის ძალადობის წინააღმდეგ მიმართული კონკრეტული პროექტი. ჩვენ ვთვლით, რომ ხშირ შემთხვევაში, ადამიანებს ნების საწინააღმდეგოდ უაზროდ უზღუდავენ თავისუფლებას. წარმოიდგინეთ, ქვეყანაში ასეთი გვყავს მთელი კასტა - 18-დან 27 წლამდე მამაკაცები. ჩვენ გვინდოდა ამ ადამიანებს დავხმარებოდით, უბრალოდ, ასეთი ფორმა მოვიფიქრეთ. თან ჩვენ კი არ მოვიფიქრეთ, ეს ნორმა კანონმდებლობაში ეწერა. ჩვენ "ბიბლიური თავისუფლება” გავაკეთეთ კანონმდებლობის ზუსტი დაცვით, ანუ ჩვენი მიზნის მისაღწევად, რომ ადამიანებზე ძალადობისთვის ამ ფორმით გაგვეწია წინააღმდეგობა. მოგეხსენებათ, რელიგია და ეკლესია ძალადობის წინააღმდეგ ძალიან ეფექტური ინსტრუმენტია. ზოგადად, მე რელიგიური, ეკლესიური ადამიანი არ გახლავართ...

• "რაცა ვარ, ესა ვარ"

- რაცა ვარ, ესა ვარ.. მიჭირს საკუთარი თავის შეფასება... მაქვს მიზნები და ჯერ არ მიმიღწევია მათთვის, ალბათ რაღაცა გზა კიდევ მაქვს გასავლელი... დამსახურებული პენსია ჩემთვის არის სკოლაში მასწავლებლობა, ოღონდ ისეთი, როგორიც მე წარმომიდგენია. დამსახურებულ პენსიამდე ჯერ არ მაქვს მიღწეული, შესაბამისად, ჯერჯერობით უკმაყოფილო ვარ საკუთარი თავით. პოლიტიკაში იმიტომ მოვედი, რომ ვიბრძოლო მასწავლებლის უფლებისთვის ისევე, როგორც იაგო იბრძვის იურისტის უფლებისთვის ან სანდრო - ფულის რეფორმისთვის. ანუ ჩვენ კონკრეტული ამოცანები გვაქვს, ოღონდ, ერის და სახელწიფოს კეთილდღეობისთვის კი არა, საკუთარი თავისთვის.

მაგალითად, მე ჩემთვის მინდა, რომ ვიღაც იდიოტი ბიუროკრატი არ შემომივარდეს და პოლიციელივით ლუქი არ დაადოს ჩემს სკოლას. საბოლოო მიზანი ისაა, რომ ისეთ ქვეყანაში ვცხოვრობდეთ, სადაც ამის რისკი არ იარსებებს. ვინც "გირჩში” საქმეს ვაკეთებთ, ყველა მეგობარი მგონია, ცალკე მეგობრები არც მყავს, ბავშვობის მეგობრებს თუ არ ჩავთვლით. მინდა, როდისმე გავიდე ამ ყოველდღიური პოლიტიკური რეალობიდან. პანდემიის დროს ძალიან შემეცვალა წარმოდგენა ადამიანებზე, ვერ წარმომედგინა, რომ ისინი ასეთი მორჩილები შეიძლება ყოფილიყვნენ. თურმე ჩვენ შეგვიძლია დავიჯეროთ მთავრობის ყველა დაუსაბუთებელი, უარგუმენტო, რაღაც უცნაური შეზღუდვები, რომელსაც არავითარი შინაარსი არ აქვს, ეს არ გავაპროტესტოთ და საკუთარ თავს დავმართოთ ის, რაც დავმართეთ ბოლო ერთი წლის განმაავლობაში.

მიუხედავად იმისა, რომ შეხება მქონდა განათლების სისტემასთან და არასდროს მქონია განსაკუთრებულად დიდი წარმოდგენა ადამიანების ინტელექტუალურ შესაძლებლობებზე საქართველოში (გასაგებია, რომ პრიმატების ასეთი ჯიში ვართ საქართველოში), აი, ამას თუ მოვითმენდით, რას ვიფიქრებდი. თუმცა ამ პანდემიამ ის სიკეთე მოგვიტანა, რომ სპეციფიკურმა ადამიანებმა ვისწავლეთ სპეციფიკური ურთიერთობა ვირტუალურ სივრცეში, რაც ასეთი ეფექტურობით თუ იყო შესაძლებელი, ვერც კი წარმოგვედგინა. ანუ კულტურულ დონეზე არ იყო ამის გაკეთება შესაძლებელი. მინდა, ყველამ თავი დამანებოს და მარტოს, მშვიდად შემეძლოს ცხოვრება. ყურადღების ცენტრში ყოფნა არ არის სასიამოვნო პროცესი, რაღაცნაირი სტაბილური მდგომარეობის მიღწევაა ჩემი და ალბათ ნებისმიერის ნატვრა.