"ეს არის მკურნალობის ეფექტიანი და ხელმისაწვდომი მეთოდი" - რატომ ვერ ხერხდება საქართველოში covid 19-ის წინააღმდეგ პლაზმით მკურნალობის მასობრივად გამოყენება?

სხვადასხვა დაავადებებისას, დღეისათვის პლაზმით მკურნალობა ერთ-ერთ ეფექტიან საშუალებად მიიჩნევა მთელ მსოფლიოში. აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ კოვიდინფიცირებულებში ადამიანის პლაზმის გადაუდებელი გამოყენების ნებართვა დიდი ხანია გასცა. ისიც ცნობილია, რომ საქართველოში რამდენიმე მძიმე პაციენტის შემთხვევაში ამ მეთოდმა გაამართლა და ყველა შემთხვევა პაციენტის გამოჯანმრთელებით დასრულდა. პლაზმის ჩაბარება გამოჯანმრთელებულებს ჯერჯერობით მხოლოდ თბილისში, ვაჟა-ფშაველას გამზირზე, 16 ნომერში მდებარე "ჰემოპლაზმას“ ცენტრში შეუძლიათ. სწორედ ისინი ამარაგებენ ინფექციური საავადმყოფოს პლაზმით. "ჰემოპლაზმის“ დამფუძნებელი, ბატონი თემურ აზიკური მიიჩნევს, რომ მასიურად პლაზმის გამოყენება გაცილებით ბევრ მძიმე პაციენტს გადაარჩენს, თუმცა ამისთვის დიდი რაოდენობით პლაზმის მარაგი უნდა იყოს ქვეყანაში. ამიტომ აუცილებელია კოვიდგადატანილმა პაციენტებმა მიმართონ კლინიკას და გაიღონ პლაზმა.

ბატონი თემური ჯანდაცვის სამინისტროს მოუწოდებს ამ მიმართულებით გაააქტიუროს მუშაობა, რომ ქვეყანაში პლაზმის გამოყენება მასობრივად დაიწყონ. მათ აქვთ კონკრეტული წინადადებები ჯანდაცვის სამინისტროსთან, არაერთი წერილი გააგზავნეს უწყებაში, მაგრამ რატომღაც დღემდე პასუხი არ ჩანს.

თემურ აზიკური:

- როგორც ცნობილია, სხვადასხვა ბაქტერიული და ვირუსული ინფექციის გადატანის შემდგომ ადამიანის ორგანიზმი გამოიმუშავებს სპეციფიკურ ანტისხეულებს, რომლებიც ებრძვიან ინფექციას და უხშირესად მხოლოდ მათი საშუალებით ხდება პაციენტის გამოჯანმრთელება. დაავადებაგადატანილი, გაჯანსაღებული ადამიანის სისხლი, კერძოდ კი სისხლის ერთ-ერთი კომპონენტი პლაზმა, არის ამ იმუნიტეტის მატარებელი ანტისხეულების შემცველი. სისხლის პლაზმის მიღება, დამზადება და შენახვა ხდება ტრანსფიზიოლოგიურ დაწესებულებაში, კერძოდ ჩვენს დაწესებულება - "ჰემოპლაზმაში“.4

კოვიდ-19-ის პანდემიისას მთელ მსოფლიოში დაჩქარებული წესით ხდებოდა სხვადასხვა სამკურნალო საშუალებების გამოყენება და მათი ეფექტურობის განსაზღვრა. ბევრი პრეპარატი აღმოჩნდა არაეფექტიანი დაავადებასთან ბრძოლაში და მხოლოდ ერთეული წამლები გამოიყენება დღეს, ისიც დაავადების სიმპტომების მიხედვით. ამერიკის საკვების და წამლის ადმინისტრაციამ უკვე ორჯერ, ჯერ 24 მარტს, შემდეგ 23 აგვისტოს გასცა განკარგულება SARS Cov-2 ვირუსის ანტისხეულების შემცველი პლაზმის სამკურნალოდ გამოყენების შესახებ. მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში ეს მეთოდი წარმატებით გამოიყენება და გადასხმულია რამდენიმე ასეული ათასი დოზა კონვალესცენტური პლაზმა. ჩვენს ქვეყანაშიც გვაქვს მისი პირველი გამოყენების წარმატებული შემთხვევები, რომლებზეც თავის დროზე ისაუბრა ბატონმა თენგიზ ცერცვაძემ.

- ბატონო თემურ, პლაზმით მკურნალობა პროტოკოლში არ არის შეტანილი, რატომ არ მოუწოდებს ჯანდაცვის სამინისტრო მასიურად ხალხს პლაზმის ჩაბარებისკენ, მაშინ, როცა ამდენი მძიმე პაციენტია ირგვლივ?

- ეს, ე.წ. კონვალესცენტური პლაზმა, რომელიც მზადდება ჩვენს ცენტრში საერთაშორისო სტანდარტების სრული დაცვით, აღიარებულია ვირუსთან ბრძოლის ერთ-ერთ პირველად საშუალებად. ა.წ. აგვისტოს დასაწყისში შევხვდით ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილეს, ქალბატონ თამარ გაბუნიას და გავაცანით სიტუაცია. ის დაგვთანხმდა, რომ თუ ეს იქნებოდა ოფიციალურად დადასტურებული რომელიმე საერთაშორისო კომპეტენტური ორგანიზაციის მიერ, ჩვენი ქვეყანაც შეუერთდებოდა ამ მეთოდის დანერგვას.

შემდეგ იყო 23 აგვისტოს ზემოთნახსენები FDA-ს ავტორიზაცია. სექტემბრის დასაწყისიდან საქართველოში დაიწყო პანდემიის ახალი, ფართო გავრცელება. ჩვენ ბატონ თენგიზ ცერცვაძესთან შევათანხმეთ ახალი ერთობლივი სამოქმედო გეგმა. მან სატელევიზიო ინტერვიუებში აღნიშნა კონვალესცენტური პლაზმის ფართო გამოყენების აუცილებლობა და მოუწოდა მოსახლეობას, ვისაც გადატანილი ჰქონდა კოვიდინფექცია, გამოეჩინათ კეთილი ნება და გაეღოთ თავისი პლაზმა სხვა პაციენტების სამკურნალოდ. ბევრი ყოფილი პაციენტი გამოეხმაურა ამ მოწოდებას, ბევრმა მოგვმართა, გამოთქვა სურვილი და მიიღო სათანადო ინფორმაცია. რამდენიმე ათეული დონაცია მოხდა, დამზადდა კონვალესცენტური პლაზმის სამკურნალო დოზები შესაბამისი სტანდარტების დაცვით. სექტემბრიდან ვცადეთ ქალბატონ თამართან დაკავშირება, ვერ მოვახერხეთ მისი გადატვირთული გრაფიკის გამო.

5 ოქტომბერს მივმართეთ ოფიციალური წერილით, დღემდე ამ წერილს რეაგირება არ მოჰყოლია.

- კიდევ ერთხელ ხომ არ განმარტავთ, რა მნიშვნელობა აქვს პლაზმის ჩაბარებას სხვების გადასარჩენად?

- 21 ნოემბერს გამოქვეყნებული კვლევების მიხედვით, კონვალესცენტური პლაზმის ადრეული (ჰოსპიტალიზაციიდან პირველ 72 საათში) გამოყენება რისკ-ჯგუფებში შემავალ პაციენტებში 73%-ით ამცირებს დაავადების დამძიმების და შესაბამისად ლეტალური გამოსავლის შესაძლებლობას. აქედან გამომდინარე ეს არის ამ ვერაგ დაავადებასთან ბრძოლის ყველაზე ხელმისაწვდომი და ეფექტური საშუალება. აღნიშნულის გათვალისწინებით კრიტიკულად მნიშვნელოვანია სახელმწიფოს და პირველ რიგში ჯანდაცვის სამინისტროს ჩართულობა, რათა დაიწყოს ქვეყანაში კონვალესცენტური პლაზმის მასიური დამზადება და აქტიური გამოყენება ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში, რათა მოხდეს: რისკ ჯგუფში შემავალი პაციენტების დამძიმების პრევენცია; სიკვდილობის საგრძნობი კლება; პაციენტის საავადმყოფოში დაყოვნების დროის (საწოლდღეების) შემცირება.

• მაშინ, როდესაც დღეს საქართველოში არის შესაძლებლობა, პლაზმა, როგორ ეფექტიანი და ხელმისწავდომი ანტიკოვიდური საშუალება, უფრო ფართოდ იყოს გამოყენებული, რატომ არ უწყობს ამას ხელს ჯანდაცვის სამინისტრო? რატომ ვერ მოხერხდა დღემდე მეტი პროპაგანდა იმისთვის, რომ კოვიდგადატანილებმა ჩააბარონ პლაზმა და რატომ არ ეძლევათ კოვიდკლინიკებს მისი გამოყენების რეკომენდაცია? - ამ კითხვით თანადაცვის მინისტრს ეკა ტიკარაძეს მივმართეთ. აი რა გვიპასუხა ქალბატონმა ეკამ:

"ჩვენ პლაზმის გამოყენების შესაძლებლობას არ ვზღუდავთ, თუმცა ეს არის ექსპერიმენტული თერაპია და მისი გამოყენება, ვიდრე არ მოხდება დადასტურება, რომ პლაზმა არის ერთ-ერთი და ერთადერთი ის სამკურნალო ხერხი, რომელიც ეფექტიანად აისახება პაციენტების ჯანმრთელობაზე, ჯანდაცვის სამინისტრო იმპერატიულად ვერ მოახდენს ამაზე მსგავს რეაგირებას. თუმცა ექსპერიმენტის ფარგლებში ბატონი თენგიზ ცერცვაძის საავადმყოფო და კიდევ რამდენიმე კლინიკაც იყენებენ პლაზმურ თერაპიას ჩვენი პაციენტების სამკურნალოდ".