მთიან ყარაბაღში ომი დღითი დღე მწვავდება და საბრძოლო მოქმედებები ახალ-ახალ ტერიტორიებზე ვრცელდება. სომხეთ-აზერბაიჯანს შორის არსებულმა დაპირისპირებამ შესაძლებელია საფრთე შეუქმნას უმნიშვნელოვანეს ინფრასტრუქტურულ ობიექტებს, რაც არა მხოლოდ ომში მონაწილე ქვეყნებისთვის, არამედ მთლიანი რეგიონისთვისაა მნიშვნელოვანი. ერთ-ერთი ასეთი სტრატეგიული ობიექტი სწორედ ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის მილსადენია.
7 ოქტომბერს, საღამოს გავრცელდა ინფორმაცია, რომ სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენის დაბომბვა სცადეს. აღნიშნული აზერბაიჯანის პროკურატურამაც დაადასტურა. უწყების განცხადებით, სარაკეტო დარტყმები დაახლოებით 21:00 საათზე ნავთობსადენის იმ ტერიტორიაზე განხორციელდა, რომელიც ევლახის რაიონში გადის. სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ უარყო აზერბაიჯანის მიერ გავრცელებული ეს ინფორმაცია.
ჯერჯერობით არ გარკვეულა, თუ რომელი მხარეა მართალი და მოხდა თუ არა სტრატეგიულ ობიექტზე შეტევა, თუმცა ექსპერტებმა უკვე დაიწყეს ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის მნიშვნელობაზე საუბარი და ორივე მხარის გაფრთხილება.
1768 კმ. სიგრძის ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანი, ანუ მსოფლიოში სიგრძით მეორე მილსადენი ახალი ათასწლეულის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მიღწევაა. ნავთობსადენი ევროპის ენერგეტიკული უსაფრთხოების საკითხში განსაკუთრებულ ადგილს იკავებს და რეგიონის ყველაზე დიდ სტრატეგიულ პროექტს წარმოადგენს. მილსადენი ნავთობის კასპიის და ხმელთაშუა ზღვებს შორის ტრანსპორტირების პირველი და უმოკლესი მარშრუტია, რომელიც ეკონომიკურ ეფექტთან ერთად, ენერგეტიკული უსაფრთხოების თვალსაზრისითაც მნიშვნელოვანია. ამ მონაკვეთში ყოველწლიურად დაგეგმილი მაქსიმუმის - 50 მილიონი ბარელი ნავთობის - გატარების სანაცვლოდ, საქართველო, ტრანზიტის საფასურის სახით, დაახლოებით 50 მილიონ აშშ დოლარს მიიღებს. ასევე, საქართველომ თავად მილსადენის მშენებლობიდან არცთუ უმნიშვნელო ეკონომიკური სარგებელი ნახა. სამუშაო ადგილების შექმნის გარდა, მილსადენის მშენებელი და ოპერატორი კომპანიის "ბრიტიშ პეტროლიუმის" ხარჯზე, თითქმის ყოველწლიურად იზრდება პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოცულობაც.
გარდა აღნიშნული მილსადენისა, რეგიონში სხვა მნიშვნელოვანი ინფრასტრუქტურებიცაა. მაგალითად: ბაქო-ერზრუმის მილსადენი და ყარსი-ახალქალაქის რკინიგზა. სამხრეთ კავკასიურ მილსადენით საქართველოში მოწოდებული გაზი წარმოადგენს ალტერნატიულ ენერგეტიკულ რესურსს. ამ გაზსადენის ამოქმედებით საქართველო მთლიანად აღარ არის დამოკიდებული რუსულ ბუნებრივი აირის მონოპოლისტ "გაზპრომზე“. ყარსი-ახალქალაქის რკინიგზა კი რეგიონული მნიშვნელობის სარკინიგზო მაგისტრალია, რომელიც ერთმანეთთან პირდაპირ აკავშირებს აზერბაიჯანს, საქართველოსა და თურქეთს. გამომდინარე აქედან, ამ პროექტს რამდენიმე ქვეყნის ჩინოვნიკმა "რკინის აბრეშუმის გზა" უწოდა.
ავტორი: ნინი გოგიშვილი
- აზერბაიჯანმა ოფიციალურად განაცხადა,რომ მ ხ ო ლ ო დ კონსტიტუციურ წესრიგს აღვადგენთ, ანუ კონტროლს მთიან ყარაბაღზე,რაც გამართლებულია -საერთაშორისო სამართლის ნორმებით -იურიდიულად -სამართლებრივად და არანაირი მიზანი არ აქვს სომხეთის სახელმწიფოს ლიკვიდაციის. - სომხეთი როცა იგრძნობს რუსეთის მხარაჭერას,ანუ თუ და როცა მიანიშნებს რუსეთი,მხოლოდ მაშინ გადავა აზერბაიჯანის ტერ-აზე და საფრთხეს შეუქმნის მილსადენებს...-სომხეთი არ გაითვალისწინებს საქართველოს სახელმწიფოს ინტერესებებს (პირიქით 30 წელია -რუსეთთან ერთად გვებრძვის),მაშინ როცა აზერბაიჯანისათვის საქართველო სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი სატრანზიტო სახელმწიფო არის და ...მაგრამ დ ღ ე ს -არსებული საერთაშიროსო პოლიტიკური ვითარების შედეგად -რუსეთიც ა რ-ვ ე რ დაეხმარება- სომხეთს, არა მარტო იმიტომ, რომ ფაშინიანი პრო-დასავლურია (თუ პროდასავლურობა ნიშნავს მხოლოდ კორუფცია, კრიმინალი,ნეპოტიზმის მოსპობას -სახელმწიფო ინსტიტუტებში და პროგრესულ დასავლეთთან ეკონომიკური,ფინანსური თანამშრომლობის გაძლიერებას- არა სტრატეგიულ თანამშრომლობას ) არ უ ბ ი ძ გ ე ბ ს ... - ამ შემთხვევაში თურქეთი ჩაერევა და რუსეთი სერიოზულ მარცხს მიიღებს (არ გამოვრიცხავ იმასაც, რომ თურქეთს მხარს უჭერს -დაუჭერს მთელი დასავლეთი, გარდა საფრანგეთი -სომხურ ლობს აყოლილი) ეკონომიკურად,გავლენების მიმართულებით, პ ო ლ ი ტ ი კ უ რ -ა ც კი ... - თურქეთს შეუძლია მთელ რუსეთს შეუქმნას პრობლემები, ანუ რუსეთში მცხოვრები ეთნიკურად თურქები (30 მილიონზე მეტი) მ ო ი თ ხ ო ვ ე ნ პოლიტიკურ- დამოუკიდებლობას - სახელმწიფოებს (მით ჩეჩნეთი მარტო ა რ დარჩება შიდა რუსეთში ... ) ...ბოლო-ბოლო-თურქეთი ა ღ ი ა რ ე ბ ს მთელი რიგი რუსეთის ფედერაციის დღეს სუბიექტებს (ჩეჩნეთი, დაღესტანი, ბაშკირეთი, თათრეთი...რუსეთმა ეს დაუშვა -საქართველოსთან, უკრაინასთან და რატომ ა რ გააკეთებს-გამოიყენებს -თურქეთი?!) და მას დ ა ს ა ვ ლ ე თ მ ა მხარი დაუჭიროს...ასე რომ ,რუსეთი ვერაფერს გაბედავს ზედმეტს . - სომხეთს ერთადერთი გამოსავალი აქვს - წავიდეს მოლაპარაკებაზე აზერბაიჯანთან - დ ა ვ ს ხ დ ე თ თბილისში და თავად ჩვენ - 3 -მა კავკასიურმა სახელმწიფო ურთიერთპატივისცემით შევთანხმდეთ ( ჩვენ- აზერებთან მკაცრად უნდა დავსვათ დავით გარეჯის საქართველოსადმი გადაცემის საკითხი,ისევე როგორც სომხეთმა სამუდამოდ შეწყვიტოს - ,,ჯავახ,,-ზე პრეტენზიები და საზღვრებზეც შევთანხმდეთ ) რ ო მ შევიქმნათ ს ტ რ ა ტ ე გ ი უ ლ ი პარტნიორები - შუა აზია- აზერი-საქართველოს გავლით ენერგეტიკული დერეფნისათვის და ამ პროცესში ჩავრთოდ სომხეთი...-3 -ვე სახელმწიფო ძალიან სწრაფად ააღორძინებს ეკონომიკას და შეიქმნებიან ევროკავშირის წევრები, მით მხოლოდ პროგრესზე ორიენტირებული შეიქმნებიან (ბალტიის სახელმწიფოების მსგავსად) ... პ.ს. რ ა ტ ო მ ბლოკავთ ?! - ცენზორები გყავთ ?!
თავიდან კარგად დაიწყეთ, მაგრამ ბოლოს უკვე უტოპია გამოვიდა..ამის მერე აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის ყველაზე ცოტა 50 წელი კარგი ურთიერთობა არ ექნებათ. და საერთოდ, ამ დროს, როცა აზერბაიჯანს ასეთი პრობლემები აქვს, დავით-გარეჯზე ლაპარაკი ნაადრევია. დაელოდეთ, დაამთავროს თავისი საქმე ყარაბაღში, მერე იქნებ თვითონ აჩუქოს დავიდ გარეჯი საქართველოს. ჭირში მყოფ ადამიანს დამატებით პრობლემას რომ უქმნი, ეს ძალიან არასწორია. დრო გვიჩვენებს რა და როგორ იქნება. მაგრამ მეზობელ ერებს შორის სიზღი და სისასტიკე მომავალში სიზღისა და სისასტიკის გარდა ვერაფერს მოიტანს.