ნი­კო­ლოზ ძაგ­ნი­ძე ერ­თა­დერ­თი ქარ­თვე­ლია, რო­მე­ლიც მო­ზამ­ბი­კის რეს­პუბ­ლი­კა­ში უკვე წლე­ბია ცხოვ­რობს. მას მო­ზამ­ბი­კის ჩრდი­ლო­ე­თით მდე­ბა­რე ქა­ლაქ ტე­ტი­დან 2009 წელს მო­უ­ვი­და მოწ­ვე­ვა - აც­ნო­ბეს, რომ ქი­რურ­გის ვა­კან­სია იყო. თავ­გა­და­სავ­ლე­ბის მა­ძი­ე­ბელ­მა ექიმ­მა მოწ­ვე­ვა მი­ი­ღო და იქ და­უ­ფიქ­რებ­ლად გა­ემ­გზავ­რა... მას ელექტრო­ნუ­ლი ფოს­ტი­სა და სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბით და­ვუ­კავ­შირ­დი. აი, რას გვი­ამ­ბობს ეგ­ზო­ტი­კურ გა­რე­მო­ზე რის­კი­ა­ნი ქარ­თვე­ლი ექი­მი...

- ნიკა, ვიდ­რე მო­ზამ­ბი­კის ამ­ბებს მოგ­ვიყ­ვე­ბო­დეთ, თქვენ­ზეც გვი­ამ­ბეთ; სა­მე­დი­ცი­ნო გა­ნათ­ლე­ბა გაქვთ, არა?

- თბი­ლი­სის სა­მე­დი­ცი­ნო უნი­ვერ­სი­ტე­ტი წარ­ჩი­ნე­ბით და­ვამ­თავ­რე, შემ­დეგ კი სტა­ჟი­რე­ბა თურ­ქეთ­ში, ქა­ლაქ იზ­მი­რის თა­ნა­მედ­რო­ვე ტექ­ნი­კით აღ­ჭურ­ვილ კლი­ნი­კა­ში გა­ვი­ა­რე. უკვე გა­და­წყვე­ტი­ლი მქონ­და, რომ ქი­რურ­გის სპე­ცი­ა­ლო­ბას ავირ­ჩევ­დი. ოჯა­ხის წევ­რე­ბი ჩემი არ­ჩე­ვა­ნით არ აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლან, რად­გან დე­და­ჩე­მი, ნანა გე­ლა­ძე მე­დი­ცი­ნის მუ­შა­კია (ბავ­შვთა ნევ­რო­ლო­გი და პრო­ფე­სო­რია) და მე­უბ­ნე­ბო­და, რომ რთუ­ლი გზის გავ­ლა მო­მი­წევ­და, მაგ­რამ არ შე­ვე­პუე. 90-იანი წლე­ბის და­სა­წყის­ში მო­მი­წია სწავ­ლამ და მა­შინ­დელ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ახალ­გაზ­რდა სპე­ცი­ა­ლისტს კა­რი­ე­რის აწყო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა თით­ქმის არ ჰქონ­და - მძი­მე პო­ლი­ტი­კუ­რი და ეკო­ნო­მი­უ­რი ვი­თა­რე­ბა სა­მე­დი­ცი­ნო სამ­ყა­რო­ზეც აი­სა­ხა. ამი­ტო­მაც, მოს­კოვ­ში გამ­გზავ­რე­ბა გა­დავ­წყვი­ტე. იქ ყოფ­ნის წლებ­ში კარ­გი სა­მეც­ნი­ე­რო და პრაქ­ტი­კუ­ლი გა­ნათ­ლე­ბა მი­ვი­ღე - ლა­ზე­რუ­ლი მე­დი­ცი­ნის ინ­სტი­ტუ­ტში, ზო­გად ქი­რურ­გი­ა­ში ჯერ კლი­ნი­კუ­რი ორ­დი­ნა­ტუ­რის კურ­სი გა­ვი­ა­რე, შემ­დეგ კი ას­პი­რან­ტუ­რა და­ვამ­თავ­რე. მოს­კოვ­ში ქარ­თვე­ლი პრო­ფე­სო­რე­ბიც მუ­შა­ობ­დნენ. მათ ჩემი, რო­გორც ექი­მის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა­ში დიდი წვლი­ლი შე­ი­ტა­ნეს... მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, იმა­ვე ინ­სტი­ტუ­ტში, ქი­რურ­გი­უ­ლი ენ­დოს­კო­პი­ის გან­ყო­ფი­ლე­ბა­ში, უფ­რო­სი მეც­ნი­ერ­მუ­შა­კის თა­ნამ­დე­ბო­ბა და­ვი­კა­ვე. კო­ლე­გე­ბი მე­უბ­ნე­ბოდ­ნენ, რომ მოს­კოვ­ში დიდი პრო­ფე­სი­უ­ლი წინსვლა მე­ლო­დე­ბო­და, მაგ­რამ 2008 წლის რუ­სეთ-სა­ქარ­თვე­ლოს ომმა ჩემი გეგ­მე­ბი მთლი­ა­ნად შეც­ვა­ლა - ჩემს თავს არა­თუ რუ­სეთ­ში მუ­შა­ო­ბის, არა­მედ იქ ცხოვ­რე­ბის უფ­ლე­ბაც არ მი­ვე­ცი და 2008 წლის აგ­ვის­ტო­ში სამ­შობ­ლო­ში დავ­ბრუნ­დი. რუს ერს ძა­ლი­ან ვა­ფა­სებ, უბ­რა­ლოდ, სამ­შობ­ლო­სად­მი სიყ­ვა­რულ­სა და ერ­თგუ­ლე­ბას ყვე­ლა თა­ვი­სე­ბუ­რად გა­მო­ხა­ტავს... ერთი სი­ტყვით, CV-ები სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის სა­ელ­ჩო­ებ­ში გავ­გზავ­ნე, რომ პრო­ფე­სი­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბა გა­მეგ­რძე­ლე­ბი­ნა.

- ერთ დღე­საც, მოწ­ვე­ვა მო­ზამ­ბი­კი­დან მო­გი­ვი­დათ, არა?

- დიახ, 2009 წელს, მარ­ტის ერთ მშვე­ნი­ერ დღე­საც, აფ­რი­კი­დან, მო­ზამ­ბი­კის რეს­პუბ­ლი­კი­დან მომ­წე­რეს, რომ ქი­რურ­გის ვა­კან­სია ჰქონ­დათ... რო­გორც ახალ­გაზ­რდა სპე­ცი­ა­ლისტს, პრო­ფე­სი­უ­ლი რე­ა­ლი­ზა­ცია მჭირ­დე­ბო­და, მაგ­რამ ექი­მის მი­სი­ით იქ თუ მო­მი­წევ­და გამ­გზავ­რე­ბა, მარ­თლა ვე­რას­დროს წარ­მო­ვიდ­გენ­დი... მო­ზამ­ბიკ­ზე ბევ­რი მქონ­და წა­კი­თხუ­ლი, მაგ­რამ იქ ნა­ნახ­მა ყო­ველ­გვარ მო­ლო­დინს გა­და­ა­ჭარ­ბა. აფ­რი­კუ­ლი ეგ­ზო­ტი­კა მხო­ლოდ შო­რი­დან ჩანს "ეგ­ზო­ტი­კუ­რი". მა­ლე­ვე მივ­ხვდი, რომ სი­ნამ­დვი­ლე სრუ­ლი­ად სხვა­ნა­ი­რი იყო და ცოტა არ იყოს, გა­მი­ჭირ­და, მაგ­რამ ახლა ძა­ლი­ან მიყ­ვარს ჩემი მო­ზამ­ბი­კე­ლე­ბი... პირ­ვე­ლი, რაც თვალ­ში მომ­ხვდა, უკი­დუ­რე­სი სი­ღა­რი­ბე აღ­მოჩ­ნდა. აქ ჩა­მოს­ვლამ­დე მე­გო­ნა, რომ სი­ღა­რი­ბე, სა­ცხოვ­რებ­ლი­სა და ფუ­ლის უქონ­ლო­ბა იყო, მაგ­რამ აფ­რი­კულ რე­ა­ლო­ბა­ში ეს ასო­ბით კი­ლო­მეტრზე წყლის, საკ­ვე­ბი­სა და ინფრას­ტრუქ­ტუ­რის არარ­სე­ბო­ბაა. მო­სახ­ლე­ო­ბა ძი­რი­თა­დად თი­ვა­გა­და­ფა­რე­ბულ მი­წუ­რებ­ში ცხოვ­რობს. სი­ცო­ცხლის სა­შუ­ა­ლო ასა­კი 40-45 წე­ლია. მო­ზამ­ბი­კე­ლე­ბი შიდსით, მა­ლა­რი­ი­თა და ტუ­ბერ­კუ­ლო­ზით არი­ან და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი. მო­ზამ­ბი­კი სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბით მსოფ­ლი­ო­ში ერთ-ერთი პირ­ვე­ლია... 300-წლი­ა­ნი პორ­ტუ­გა­ლი­უ­რი კო­ლო­ნი­ზა­ცი­ის შემ­დეგ, გა­სუ­ლი სა­უ­კუ­ნის 70-იან წლებ­ში, საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის დახ­მა­რე­ბით, მო­ზამ­ბი­კე­ლებ­მა და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა მო­ი­პო­ვეს, მაგ­რამ სა­მო­ქა­ლა­ქო და პარ­ტი­ზა­ნულ ომებ­ში იყ­ვნენ ჩაფ­ლუ­ლე­ბი. ბოლო 7-8 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, კერ­ძო სექ­ტო­რის ხარ­ჯზე ეკო­ნო­მი­კამ გან­ვი­თა­რე­ბა და­ი­წყო, თუმ­ცა ეს ზღვა­ში წვე­თია...

მო­ზამ­ბიკ­ში, რეს­პუბ­ლი­კის ჩრდი­ლო­ე­თით, ქა­ლაქ ტეტ­ში გა­მა­ნა­წი­ლეს. ეს არის ზამ­ბი­ის, ზიმ­ბაბ­ვე­სა და მა­ლა­ვის მო­სა­ზღვრე ტე­რი­ტო­რია. ეკ­ვა­ტორ­თან ახ­ლოს, მა­ლა­რი­ის ენ­დე­მუ­რი კე­რაა, სა­დაც სა­შუ­ა­ლო ტემ­პე­რა­ტუ­რა ზა­ფხულ­ში 35-47 გრა­დუ­სია, მზე­ზე 50-ს აჭარ­ბებს. ალ­ბათ, იფიქ­რებთ, ასე­თი მა­ღა­ლი ტემ­პე­რა­ტუ­რა ბოლო წლებ­ში სა­ქარ­თვე­ლო­შიც შე­ი­ნიშ­ნე­ბაო, მაგ­რამ ვე­ლურ ბუ­ნე­ბა­ში, ინფრას­ტრუქ­ტუ­რის, ელე­მენ­ტა­რუ­ლად, ცივი წყლის არარ­სე­ბო­ბის პი­რო­ბებ­ში, ასე­თი სი­ცხის გაძ­ლე­ბა ძნე­ლია... ზოგ­ჯერ კი, კა­ლა­ჰა­რის მხრი­დან მო­სულ ქა­რიშ­ხალს უფრო გა­უ­საძ­ლი­სი ცხე­ლი ჰავა მო­აქვს ხოლ­მე.

მუ­შა­ო­ბის და­წყე­ბამ უმ­ძი­მეს პი­რო­ბებ­ში მო­მი­წია - მა­ღალ ტემ­პე­რა­ტუ­რას, ენობ­რი­ვი ბა­რი­ე­რი და წარ­მო­უდ­გენ­ლად ბევ­რი პა­ცი­ენ­ტიც ემა­ტე­ბო­და. ინ­გლი­სუ­რად კარ­გად ვლა­პა­რა­კობ, მაგ­რამ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ენა ვერ გა­მო­ვი­ყე­ნე. ამი­ტო­მაც, პორ­ტუ­გა­ლი­უ­რის სწავ­ლა­მაც მო­მი­წია, თუმ­ცა, მალე გა­ვარ­კვიე, რომ მო­სახ­ლე­ო­ბის დიდ­მა ნა­წილ­მა სა­ხელ­მწი­ფო ენაც არ იცო­და. ზიმ­ბაბ­ვე­სა და მა­ლა­ვის სა­ზღვრებ­თან ახ­ლოს მცხოვ­რე­ბი მო­სახ­ლე­ო­ბა Nhungwe და Nhanja -ს დი­ა­ლექ­ტებ­ზე სა­უბ­რობს და იძუ­ლე­ბუ­ლი გავ­ხდი, მეც მეს­წავ­ლა. გარ­და ამი­სა, აქ­ტი­უ­რად ვსწავ­ლობ­დი, რო­გორ უნდა ამე­რი­დე­ბი­ნა თა­ვი­დან მა­ლა­რი­უ­ლი მოს­კი­ტე­ბი და სხვა პა­რა­ზი­ტუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი. ასე­ვე ქვე­წარ­მავ­ლე­ბის­გან თა­ვის დაც­ვაც ვის­წავ­ლე. ოპე­რა­ცი­ის დროს, რომ არ და­ვინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი­ყა­ვი (ანუ და­ა­ვა­დე­ბა პა­ცი­ენ­ტის­გან რომ არ გა­დამ­დე­ბო­და), სამი წყვი­ლი ხელ­თათ­მა­ნი, ბო­ტე­ბი და სპე­ცი­ა­ლუ­რი პირ­ბა­დე მე­კე­თა. სა­ო­პე­რა­ცი­ო­ში კი ტემ­პე­რა­ტუ­რა 40 გრა­დუსს აჭარ­ბებ­და... ყო­ვე­ლი პრო­ვინ­ცი­ა­ში გას­ვლა სა­რის­კო იყო, რად­გან ქვე­წარ­მავ­ლე­ბის თავ­დას­ხმის საფრ­თხე მუდ­მი­ვად არ­სე­ბობ­და, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მან­ქა­ნე­ბით გა­და­ვა­ად­გილ­დე­ბო­დით.

- მო­ზამ­ბიკ­ში ალ­ბათ ერ­თა­დერ­თი ქარ­თვე­ლი იყა­ვით...

- ქა­ლაქ ტეტ­ში ჩა­სულს ქარ­თვე­ლი პე­დი­ატ­რი და­ვით ნი­კო­ლეშ­ვი­ლი დამ­ხვდა, რო­მე­ლიც ჩე­მამ­დე 6 წლით ადრე იყო იქ ჩა­სუ­ლი და ჰოს­პი­ტალ­ში პე­დი­ატ­რი­უ­ლი სამ­სა­ხუ­რი ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბა. თუმ­ცა ბა­ტო­ნი და­ვი­თი მა­ლე­ვე წა­მო­ვი­და და ნი­გე­რი­ე­ლი და კუ­ბე­ლი ექი­მე­ბის გა­რე­მოც­ვა­ში დავ­რჩი. "ქა­ლა­ქი" უფრო რა­ი­ო­ნულ ცენ­ტრს ჰგავს, სა­დაც სულ რამ­დე­ნი­მე ას­ფალ­ტი­ა­ნი ქუ­ჩაა. დენი, წყა­ლი და პრო­დუქ­ტი მუდ­მი­ვად დე­ფი­ცი­ტია. იქ მთა­ვა­რი ღირ­სშე­სა­ნიშ­ნა­ო­ბა 1 კმ-იანი ხი­დია მდი­ნა­რე ზამ­ბე­ზი­ზე, რო­მელ­საც ბოლო 50 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში რეს­ტავ­რა­ცია პირ­ვე­ლად ჩემი აქ ყოფ­ნი­სას ჩა­უ­ტარ­და. აქამ­დე ზედ მან­ქა­ნით გა­დას­ვლა ყო­ველ ნა­ხე­ვარ სა­ათ­ში ერთხელ, მხო­ლოდ ერთი მი­მარ­თუ­ლე­ბით შე­იძ­ლე­ბო­და. პა­ცი­ენ­ტე­ბის გად­მოყ­ვა­ნას დი­ლამ­დე ვერ ვა­ხერ­ხებ­დით, ავად­მყო­ფი ნა­თე­სა­ვებს სა­კა­ცით გად­მოჰ­ყავ­დათ... ხიდ­თან XIV სა­უ­კუ­ნის დრო­ინ­დე­ლი პორ­ტუ­გა­ლი­უ­რი პორ­ტი მდე­ბა­რე­ობს, რო­მე­ლიც ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის­თვის კო­ლო­ნი­უ­რი რე­ჟი­მის სიმ­ბო­ლოა.

მო­სახ­ლე­ო­ბის უმე­ტე­სო­ბას გა­ნათ­ლე­ბა არ აქვს, რად­გან სკო­ლე­ბი მხო­ლოდ აქა-იქ არის. მო­ზამ­ბი­კელ­თა უმე­ტე­სო­ბამ შიდსის ვირუ­სის შე­სა­ხებ არა­ფე­რი იცის, რად­გან მის­თვის რაც უხი­ლა­ვია - არ არ­სე­ბობს. არა­და, იქ ის­ტო­რი­უ­ლად პო­ლი­გა­მია არ­სე­ბობს, ერთ მა­მა­კაცს იმ­დე­ნი ცოლი ჰყავს, რამ­დე­ნიც მო­ე­სურ­ვე­ბა. შე­დე­გად კი, მო­ზამ­ბი­კის პრო­ვინ­ცი­ებ­ში ყო­ვე­ლი მე­სა­მე შიდსით არის და­ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი.

- მათ­თან პრო­ფე­სი­უ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა არ გა­გიძ­ნელ­დათ?

- თა­ვი­დან გა­მი­ჭირ­და, მაგ­რამ შე­ვეჩ­ვიე. ზო­გა­დად აქ ყოფ­ნი­სას მივ­ხვდი, რომ ადა­მი­ა­ნი ყვე­ლა­ფერს ეჩ­ვე­ვა... ჩვე­ნი სა­ცხოვ­რე­ბე­ლი სახ­ლი მათ მი­წურ­თან შე­და­რე­ბით 5-ვარ­სკვლა­ვი­ა­ნი სას­ტუმ­რო იყო. თუმ­ცა, წყა­ლი და დენი მხო­ლოდ "ბედ­ნი­ერ შემ­თხვე­ვებ­ში" გვქონ­და. როცა ონ­კან­ში წყა­ლი მო­დი­ო­და, მდი­ნა­რის ფლო­რის გარ­და, ცო­ცხა­ლი ლიფ­სი­ტე­ბი მოჰ­ყვე­ბო­და. მისი და­ლე­ვა გა­ფილ­ტვრი­სა და 2-3-ჯერ გა­და­დუ­ღე­ბის შემ­დე­გაც სა­რის­კო იყო. თუმ­ცა, ეს არა­ფე­რია იმ პრობ­ლე­მებ­თან შე­და­რე­ბით, რაც პა­ცი­ენ­ტებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბი­სას მექ­მნე­ბო­და. კლი­ნი­კა­ში კვი­რა­ო­ბით არ გვქონ­და აუ­ცი­ლე­ბე­ლი მოხ­მა­რე­ბის მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი, ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბი და ანალ­გე­ტი­კე­ბი. თვა­ლებს არ ვუ­ჯე­რებ­დი, რა სას­წა­უ­ლებს ახ­დენ­და პა­რა­ცე­ტა­მო­ლი და პე­ნი­ცი­ლი­ნი. მათი მოხ­მა­რე­ბის დო­ზე­ბი აღარც კი მახ­სოვ­და. კი­დევ კარ­გი, ამ მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის უკუჩ­ვე­ნე­ბა თით­ქმის უმ­ნიშ­ვნე­ლოა... ად­გი­ლობ­რი­ვებს ტკი­ვი­ლის მოთ­მე­ნის სა­ო­ცა­რი, თით­ქმის არა­ა­და­მი­ა­ნუ­რი უნა­რი შეს­წევთ. ასაკს მნიშ­ვნე­ლო­ბა არ აქვს. არ არ­სე­ბობს მათ­ზე მად­ლი­ე­რი, მომთმე­ნი და დამ­ჯე­რი პა­ცი­ენ­ტი, მთა­ვა­რია, "შე­იჩ­ვიო" და "მო­ით­ვი­ნი­ე­რო". მახ­სოვს ერთი გო­გო­ნა, რო­მე­ლიც რა­ღა­ცას და­უ­კბე­ნია. ისევ და ისევ სა­ჭი­რო მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის უქონ­ლო­ბის გამო, ღრმა ჭრი­ლო­ბის ამოწ­მენ­დამ ლა­მის ვე­ლურ პი­რო­ბებ­ში მო­მი­წია. გო­გო­ნა კბილს კბილ­ზე აჭერ­და, რომ ტკი­ვი­ლი მო­ეთ­მი­ნა. გა­ო­ცე­ბულ­მა ვუ­თხა­რი, იყ­ვი­რე და მო­გეშ­ვე­ბა-მეთ­ქი, მაგ­რამ ლა­მის ოპე­რა­ცი­ას­თან გა­თა­ნაბ­რე­ბულ­მა პრო­ცე­დუ­რამ უხ­მა­უ­როდ ჩა­ი­ა­რა.

მო­ზამ­ბი­კელ სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნალს კლი­ნი­კა­ში ჰორ­მო­ნე­ბი­სა და ოპი­ა­ტე­ბის (ნარ­კო­ტი­კუ­ლი ნივ­თი­ე­რე­ბის სა­ხე­ო­ბა) გა­მო­ყე­ნე­ბა მე და­ვა­წყე­ბი­ნე. შე­დე­გად ჰოს­პი­ტალ­ში სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბა ერთი წლის სტა­ტის­ტი­კით 3-ჯერ შემ­ცირ­და.

ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის სხე­უ­ლის და­ზი­ა­ნე­ბი­სა და ფი­ზი­კუ­რი ტრავ­მის ყვე­ლა­ზე ხში­რი მი­ზე­ზი ნი­ან­გის, გვე­ლი­სა და ჰი­პო­პო­ტა­მის თავ­დას­ხმაა. თუმ­ცა, ბევ­რი ისე­თი ოპე­რა­ცი­ის გა­კე­თე­ბაც მი­წევ­და, რო­მელ­საც ცი­ვი­ლი­ზე­ბუ­ლი ქვეყ­ნე­ბის სა­მე­დი­ცი­ნო სას­წავ­ლებ­ლებ­ში აღარც კი ას­წავ­ლი­ან.

- რას გუ­ლის­ხმობთ?

- ად­გი­ლობ­რივ მო­სახ­ლე­ო­ბა­ში პო­პუ­ლა­რუ­ლია ხალ­ხუ­რი მე­დი­ცი­ნა. ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, ჩვენ­თან პა­ცი­ენ­ტი ჯა­დო­ქარ-მკურ­ნა­ლის ე.წ. კუ­რან­დე­ი­როს ხელ­ში გავ­ლის შემ­დეგ ხვდე­ბო­და. მო­ზამ­ბი­კე­ლი "დას­ტაქ­რე­ბი" ყვე­ლა­ზე ხში­რად მუც­ლის ტკი­ვილს "მკურ­ნა­ლო­ბენ", რად­გან იქა­უ­რე­ბი საკ­ვებს წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი, ლა­მის გა­მო­უც­ნო­ბი ინ­გრე­დი­ენ­ტე­ბის­გან ამ­ზა­დე­ბენ ანუ ყვე­ლა­ფერს ჭა­მენ, რაც მოძ­რა­ობს და და­ცო­ცავს. უმე­ტეს­წი­ლად უმი ხორ­ცით იკ­ვე­ბე­ბი­ან, რაც სპაზ­მურ ტკი­ვილს იწ­ვევს. კუ­რან­დე­ი­რო კი ტკი­ვი­ლის მო­სახ­სნე­ლად სი­ცო­ცხლის­თვის შე­უ­თავ­სე­ბელ ე.წ. აგ­რე­სი­ულ მჟა­ვას იყე­ნებს. მისი შე­მად­გენ­ლო­ბა გა­სა­ი­დუმ­ლო­ე­ბუ­ლია. სი­თხის მი­ღე­ბის შე­დე­გად, პა­ცი­ენტს ნაწ­ლა­ვე­ბი ისე "უდნე­ბა", რომ ქი­რურ­გი­უ­ლი გა­კერ­ვა შე­უძ­ლე­ბე­ლია. "გამ­დნა­რი" ნაწ­ლა­ვე­ბი და და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ორ­გა­ნო­ე­ბი ჩემ­თვის კუ­რან­დე­ი­როს "სა­ფირ­მო" ნიშ­ნად იქცა... მა­სობ­რი­ვია პა­რა­ზი­ტუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც მოს­კი­ტებს გა­და­აქვთ და სპი­ლოვ­ნე­ბას ანუ კი­დუ­რებ­ში ლიმ­ფოს­ტაზ­სა და გი­გან­ტურ ჰიდ­რო­ცე­ლესს, სა­თეს­ლე პარ­კის წყალ­მან­კებს იწ­ვევს ანუ მა­მა­კა­ცის სა­თეს­ლე პარ­კი 3-ლიტ­რი­ან ქი­ლებ­ზე დი­დია. თუმ­ცა, ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის­თვის ეს პრობ­ლე­მა კი არა, სა­ა­მა­ყო ფი­ზი­კუ­რი თვი­სე­ბაა, რად­გან ტრა­დი­ცი­ე­ბის მი­ხედ­ვით, დიდი სა­ს­ქე­სო ორ­გა­ნოს მფლო­ბე­ლი, ად­გი­ლობ­რივ ტომ­ში ძა­ლი­ან დიდი პა­ტი­ვის­ცე­მით სარ­გებ­ლობს... ერთხელ ერთი ასა­კო­ვა­ნი კუ­რან­დე­ი­რო მო­მიყ­ვა­ნეს, რომ­ლის სა­თეს­ლე პარ­კიც 6-ლიტ­რი­ა­ნი ჭურ­ჭლის ზო­მის იყო და სი­ა­რუ­ლი უჭირ­და. ავად­მყო­ფი მკურ­ნა­ლო­ბის კა­ტე­გო­რი­უ­ლი წი­ნა­აღ­მდე­გი იყო, მაგ­რამ ფი­ზი­კურ­მა მდგო­მა­რე­ო­ბამ "ვი­ზუ­ა­ლუ­რი სი­ლა­მა­ზე" და­ათ­მო­ბი­ნა. თუმ­ცა, მა­ინც მტრუ­ლი თვა­ლე­ბით მი­ყუ­რებ­და... ვხუმ­რობ...

- ნიკა, და­გა­წი­ნა­უ­რეს, არა?

- დიახ, მო­ზამ­ბი­კის დე­და­ქა­ლაქ მა­პუ­ტუ­ში გა­და­ვე­დი, სა­დაც ცხოვ­რე­ბის უკე­თე­სი პი­რო­ბე­ბია. ამ­ჟა­მად სამ­ხრე­თაფ­რი­კუ­ლი კომ­პა­ნი­ის African Medical Investment Plc-ს, თა­ნა­მედ­რო­ვედ აღ­ჭურ­ვილ ჰოს­პი­ტალ­ში ვმუ­შა­ობ და ვხვდე­ბი, რის­თვის გა­მიძ­ლია ტეტ­ში ყოფ­ნი­სას... სა­ბედ­ნი­ე­როდ, იქი­დან უვ­ნე­ბე­ლი წა­მო­ვე­დი. ვი­ნა­ი­დან მა­პუ­ტუ ინ­დო­ე­თის ოკე­ა­ნის პი­რა­საა, კლი­მა­ტუ­რი პი­რო­ბე­ბიც უკე­თე­სია. ერთი წელი ქი­რურ­გად ვი­მუ­შა­ვე, შემ­დეგ კი სა­ო­პე­რა­ციო გან­ყო­ფი­ლე­ბის უფ­რო­სად გა­და­მიყ­ვა­ნეს და მიმ­ღე­ბი გან­ყო­ფი­ლე­ბაც ჩა­მა­ბა­რეს. ჩვენს გან­კარ­გუ­ლე­ბა­შია რე­ა­ნი­მა­ცი­უ­ლი სას­წრა­ფო დახ­მა­რე­ბის ორი მან­ქა­ნაც. ისე­თი დატ­ვირ­თვით ვმუ­შა­ობთ, რომ ფაქ­ტობ­რი­ვად, კლი­ნი­კა­ში ვცხოვ­რობ. ზო­გად­ქი­რურ­გი­ულ ოპე­რა­ცი­ებს, ლა­პა­რას­კო­პი­ა­სა და დი­აგ­ნოს­ტი­კურ ექოს­კო­პი­ას ვა­კე­თებ, ბევ­რი პრე­ტენ­ზი­უ­ლი პა­ცი­ენ­ტი მყავს, მაგ­რამ ასე­თე­ბი ამი­ტა­ნია?!. ჰოს­პი­ტალ­ში ექიმ­თა ინ­ტერ­ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი ჯგუ­ფი მუ­შა­ობს - ინ­დო­ე­ლე­ბი, ფი­ლი­პი­ნე­ლე­ბი, კუ­ბე­ლე­ბი, პორ­ტუ­გა­ლი­ე­ლე­ბი, უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი, სამ­ხრე­თაფ­რი­კე­ლე­ბი, მო­ზამ­ბი­კე­ლე­ბი და მე - ერ­თა­დერ­თი ქარ­თვე­ლი.

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში დაბ­რუ­ნე­ბას არ აპი­რებთ?

- კი, რო­გორ არა?!. რო­გორც ვიცი, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბევ­რი თა­ნა­მედ­რო­ვე სტან­დარ­ტის სა­ა­ვად­მყო­ფო აშენ­და... ტე­ლე­კომ­პა­ნია CNN-ზე სა­ქარ­თვე­ლო­ზე გა­და­ღე­ბუ­ლი კლი­პი ვნა­ხე, რო­მე­ლიც ერთი თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში ტრი­ა­ლებ­და... ისე გა­მი­ხარ­და, ყვე­ლა თა­ნამ­შრო­მელს გა­ვა­გე­ბი­ნე, ეს ჩემი სამ­შობ­ლოა-მეთ­ქი. გა­უკ­ვირ­დათ, ასეთ ლა­მაზ ქვე­ყა­ნა­ში ცხოვ­რო­ბო?.. ისე კი, მეც შე­მე­პა­რა ეჭვი, დუ­ბა­ის ხომ არ აჩ­ვე­ნე­ბენ-მეთ­ქი, მაგ­რამ კარ­გად რომ და­ვაკ­ვირ­დი, ჩემი ქა­ლა­ქის ხე­დე­ბი ვი­ცა­ნი... ერ­თა­დერ­თი სურ­ვი­ლი მაქვს, ამ წლებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი ცოდ­ნა და გა­მოც­დი­ლე­ბა ჩემს ქვე­ყა­ნას მო­ვახ­მა­რო.

ლალი პა­პას­კი­რი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)