"დღევანდელი De facto ხელისუფლების "ხიშტებზე მდგარი" ძალაუფლების მოქმედებანი სწორედ რომ ჰგავს ჰიტლერელების მოქმედებას თავისი ხასიათით და არა ხარისხით" - ინტერვიუ ნოდარ დუმბაძის შვილიშვილთან

მედიასივრცეში გავრცელდა იმ ახალგაზრდების ნაწილის ფოტოები და სახელები, რომლებიც, სავარაუდოდ, "ტვ პირველის" ჟურნალისტსა და ოპერატორს დაესხნენ თავს. "მთავარი არხის" მიერ გამოქვეყნებულ პირთა სიაში მოხსენიებულია ლუკა თოფურიძე, რომელიც ე.წ ტიტუშკების მიერ სასტიკად ნაცემ "ტვ პირველის“ ოპერატორ გიორგი შეწირულს ფეხზე წამოდგომაში ეხმარება.

ლუკა თოფურიძე ნოდარ დუმბაძის შვილიშვილის, ნოდარ თოფურიძის ვაჟია.

ნოდარ თოფურიძემ სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა სტატუსი, რომელშიც წერს:

"დღეს გავრცელდა მოძალადეების სია, სადაც შეტანილია ჩემი შვილის ლუკა თოფურიძის სახელი.ეს არის პროვოკაცია. ადამიანი რომელსაც ახურავს პომპონიანი ქუდი და არ უკეთია პირბადე, მიდის ძალადობის ადგილზე და ეხმარება ძირს დაგდებულ ოპერატორს. იმ ადგილთან მიახლოებადა ადამიანის დახმარება, სადაც დიდი საფრთხეა მიმაჩნია, რომ არის მამაცობა, რომელსაც ბევრი ვერ გაბედავს. კაცმა ფეხზე წამოაყენა დაზარალებული და მიეხმარა მას პირველი ნაბიჯების გადადგმაში, შემდეგ დატოვა ადგილი და აბსოლუტურად სხვა მიმართულებით წავიდა. იგი იქცევა დინჯად და თავდაჯერებულად, რაც ასეთ სიტუაციაში ერთადერთი სწორი მოქმედებაა, თუ არა და, დაზარალებული თავისას იტყვის. ადგილს ტოვებს იმიტომ, რომ აქვს პირობითი მსჯავრი დადებული და ერიდება "შარს". ველაპარაკე და ასე მითხრა, " მამა ასე სწორად არასდროს მოვქცეულვარო". უბრალო ბრალს ნუ დასდებთ ადამიანს!

ახლა მე და ჩემს წინააღმდეგობას რაც შემეხება ... დღეს როგორც არასდროს, ვარ სულით მტკიცე, მშვიდი და ჯიუტი. გული მაქვს რკინის და დღეს მოვდივარ აქციაზე ბაბუაჩემის დროშით, რომელიც გვქონდა გულრიფშში, აფხაზეთში. ეს ამომავალი მზის დროშაა და იაპონურს ჰგავს. იაპონია რაინდების-სამურაების ქვეყანაა!“

ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე ambebi.ge სამართლის დოქტორ ნოდარ თოფურიძეს ესაუბრა, რომელიც მონაწილეობს დედაქალაქის ცენტრში გამართულ საპროტესტო აქციებში.

- ბატონო ნოდარ, რა საერთო ჰქონდა ლუკას ე.წ. ტიტუშკებთან, რომლებმაც უმოწყალოდ სცემეს ოპერატორი გიორგი წილოსანი, იცნობს მათ?

- სრული პასუხისმგებლობით შემიძლია განვაცხადო, რომ ეს არის ბინძური პროვოკაცია და დედუქციური მეთოდის გამოყენებით, ჩემთვის მისი მექანიზმია გამოაშკარავებული. ამ ეტაპზე ჩემს განცხადებას მეტს არაფერს დავამატებდი. მომხრე ვარ დამოუკიდებელმა მართლმსაჯულებამ აწარმოოს პროცესი, დღევანდელ მოცემულობაში სხვა ყველაფერი იქნება ფარსი. ვინ იყვნენ თავდამსხმელები დანამდვილებით არ ვიცი, თუმცა მედიას აქვს გარკვეული მოსაზრებები და მეც სწორედ ამას გამოვეხმაურე ჩემს განცხადებაში. ლუკა თოფურიძე არავითარი "ტიტუშკა" არ არის, არც რაიმე დაჯგუფების წევრია, თავისუფალი ადამიანია და თავის შეხედულება აქვს ცხოვრებაზე. არის წესიერი და შეიძლება ზოგჯერ არამოწესრიგებული კაცი. "საქმემან შენმან გამოგაჩინოს", - ეს პრინციპი არა მხოლოდ ბიბლიურია, არამედ სისხლის სამართლებრივიც. დასჯადი არის ქმედება ან განზრახვა (მცდელობა). ამ ტიპის დანაშაული გაუფრთხილებლობით ვერ იქნება ჩადენილი. ლუკა თოფურიძე სახეს არასდროს მალავს. დამატებით გეტყვით, რომ ეს არის ადამიანი, რომელიც თავისი სურვილით ჩაეწერა საქართველოს საკონტრაქტო არმიაში. მას იზიდავს შეიარაღება, მილიტარისტია, ასე ვთქვათ. იცით ამას რა მოჰყვა? ლუკა ორ კვირაში დაითხოვეს მაღალი IQ - ს გამო, შეიძლება მეთაურს არ დაემორჩილოსო. სხვათა შორის, ნიურნბერგის პროცესის ერთ-ერთი პრინციპია ის, რომ დანაშაულებრივ ბრძანებას არ უნდა დაემორჩილო. იარაღის მიმართ მიდრეკილება ნოდარ დუმბაძესაც ჰქონდა და მის დიდ ბაბუასაც - სულეიმან დიასამიძესაც - ბათუმის ოლქის (სამუსლიმანო საქართველოს 1918-21 წლები) მდივანს, რომელმაც თანამებრძოლებთან ერთად უარი განაცხადა ავტონომიის თურქეთთან შეერთებაზე. ამის დამადასტურებელი ფოტოდოკუმენტი გვაქვს ოჯახში. პირადად მე ნოდარის გაზრდილი ვარ, რაც მძიმე ტვირთად მაწევს მთელი ცხოვრება. პირადი ცხოვრება, ფაქტობრივად, შეზღუდული მაქვს, თუმცა ვცდილობ მე თვითონ, ჩემი ნებით ვიყო ბოლომდე ტრანსპარანტული.

- გამოკითხვაზე თუ დაიბარეს ლუკა?

- არავითარი უწყება არ მოსულა, ტელეფონის მეშვეობით თუ დაიბარეს, არ ვიცი.

- ზოგადად, რას იტყვით გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტებზე, რასაც დღეს ვხედავთ ან რაში სჭირდება ხელისუფლებას ძალადობის წახალისება?

- გამოხატვის თავისუფლება ერთ-ერთი მთავარი ბურჯია, რასაც დემოკრატია ეყრდნობა. იგი დასაცავია ყოველთვის, ვინაიდან არის თავისუფალი საზოგადოების ერთ-ერთი მასაზრდოებელი. სხვანაირად როგორ უნდა შევაფასო? სხვათა შორის, მედიასამართლის სპეციალისტი ვარ, ოქსფორდში მაქვს გავლილი ეს სწავლება. ოქსფორდი მამათა და შვილთა ბრძოლის აკვანი (პედაგოგებმა სტუდენტებს სისხლიანი კალოები მოუწყვეს, რაც სამარცხვინო ლაქად დარჩა მათ ისტორიაში) და ჯონ ლოკის სამშობლოცაა. იქ არის დაკრძალული "ლეგიტიმური ამბოხის თეორიის“ ავტორი.

მოდი ახლა მთავარ სათქმელს - სისტემური ძალადობის საკითხს დავუბრუნდეთ.

ცოტა შორიდან დავიწყებ... დღეს ჩვენ მოწმენი გავხდით საქართველოში დენაციფიკაციის რუსული პროცესისა. არჩევნებამდე ამაზე იყო კიდეც საუბარი, როდესაც რეჟიმის ყველა მოწინააღმდეგე კოლექტიურად შერაცხეს ნაციონალისტად. ამ რამდენიმე დღის წინ კი ე.წ. პრემიერმა გამოგვიცხადა, საზოგადოების წიაღში ყოველგვარი თანაცხოვრება (კოჰაბიტაცია) უმკაცრესად აღმოიფხვრებაო. ქართველებს ნაციონალიზმში ბრალი ჯერ კიდევ ზვიად გამსახურდიას დროს დაგვდეს - ტერმინი "პროვინციული ფაშიზმი“ სხვა არაფერი იყო. დღეს "ლიბერალურ ფაშიზმში გვადანაშაულებენ“, ეს არის ლუბიანკას პოლიტიკა - იმას რასაც თავად სჩადის, შენვე გაბრალებს. ფსიქოლოგიაში, პიროვნულ დონეზე, ამას პროექცია ეწოდება. შემდეგ ეს იმით გაგრძელდა, რომ თითქოს ჩვენ მოვაწყვეთ გენოციდი სამაჩაბლოში 2008 წელს... მერე ყველა ის, ვინც არ ეთანხმებოდა ამ რეჟიმს, მოინათლა "კოლექტიურ ნაცად" და ომის პარტიად“.

ტერმინები "დენაციფიკაცია - დემილიტარიზაცია“ მეტი კი არაფერია, სწორედ ზემოთქმულია ნაგულისხმევი. ჩვეულებრივი მსმენელი ამას ვერ აღიქვამს, ვინაიდან ამას დაკვირვება, ცოდნა და ანალიზი სჭირდება. სპეციალისტები ვაკვირდებით ყველაფერს... ბაბუაჩემის ფრაზას თუ მოვიშველიებ - "ჩვენი კოლმეურნეობის თავმჯდომარე, სახელს და გვარს არ დავასახელებ“, არჩევნებამდე დაგვპირდა ნიურნბერგის პროცესის გამართვას საქართველოში. რახან ნიურნბერგის პროცესზე მიდგა საუბარი, როგორც საერთაშორისო სისხლის სამართლის სპეციალისტი და საერთაშორისო სამართლის დოქტორი ვიტყვი, რომ დღევანდელი De facto ხელისუფლების, მაშასადამე "ხიშტებზე“ მდგარი ძალაუფლების მოქმედებანი სწორედ რომ ჰგავს ჰიტლერელების მოქმედებას თავისი ხასიათით და არა ხარისხით, თუმცა ძალადობის ეს დინამიკა თუ შენარჩუნდა, ისე ვითარდება პროცესები, ხარისხიც არ დააყოვნებს, იგი ახლოსაა, ჰორიზონტზეც კი მოჩანს. მაგალითისთვის მოვიყვან 1946 წლის 18 მარტის ჰერმან გერინგის დაკითხვის ოქმის სტენოგრამას. როდესაც მას მთავარი ბრალმდებელი ჯეკსონი ეკითხება, თუ რა მიზნით არ შეასრულა პარტიამ არჩევნებში გერმანელი ხალხისთვის მიცემული პირობა და რატომ გააუქმა პარლამენტარიზმი? გერინგი მარტივად პასუხობს - "აღარ იყო ამის საჭიროება, მოვიგეთ არჩევნებიო". კი მაგრამ, ოპოზიცია რატომ აკრძალეთო? - პასუხს მოსდევს მეორე შეკითხვა. ბრალდებული ამაზეც ნათლად პასუხობს - "ოპოზიცია ხელს უშლიდა ჩვენი მიზნების განხორციელებასო“. რაც შეეხება ეგზეკუციებს, მაშასადამე, ადამიანებთან უმოწყალო და დამამცირებელ მოპყრობას, ამისთვის ნიურნბერგში მსჯავრი დაედო "სისხლიან ძაღლ - კალტენბრუნერს“. დღევანდელი ჩვენი ჯალათები, დანაშაულებრივი ბრძანებების გამცემნი (შსს-ს კორუმპირებულ მაღალჩინოსნებს ვგულისხმობ), მის გზაზე დგანან, ისინი რაღაც კვაზი კალტენბრუნერები არიან, ოღონდ, ღმერთმა დაგვიფარა და, ამ სისხლიანი ჯალათის დონეს ვერ აღწევენ (თუმცა ადამიანების მიმართ დამოკიდებულება გარკვეულწილად მსგავსია). ვხედავთ, როგორ ხდება აქციების "ლოკალიზაცია“ და "დაშოშმინება“ შავ მანქანებში, სადარბაზოებში და სახლებში. გამოიხატება შორეულ პროსპექტებზე თავდასაღწევად გასული ადამიანების დევნაში, მანქანებიდან გადმოთრევასა და თავზე გადავლაში. რა ხდება? ვარშავის გეტოს დარბევები ხომ არ გაგონდებათ? ადამიანების გატაცება და მათი სამყოფლის დამალვის პრაქტიკა ნიურნბერგში გამოაშკარავდა "Nacht und Nebel Erlass”, "წყვდიადი და ჯანღი“ - ჰიტლერის 1941 წლის 7 დეკემბრის დირექტივით. საყურადღებოა, რომ მესამე რაიხში ყველა არაადამიანობა ფორმალურად კანონით იყო გათვალისწინებული. დღეს ამ ვითარებაში კანონიც კი არ ითვალისწინებს ამ ყველაფერს, ხოლო სისხლის სამართლებრივი დევნის - ე.წ. "მართლმსაჯულების განხორციელების“ სამართლებრივი ნორმები შინაარსისგან დაცლილი ინსტრუმენტია - "ხელკეტია“ ფაქტობრივად. ასე რომ, დღეს თუ ვინმე უნდა უფრთხოდეს ნიურნბერგს, ეს თავად განსაჯეთ ვინ არის.

- წინააღმდეგობის ტალღა ქვეყანაში მაინც ე.წ. რუსული კანონის მიღების შემდეგ აზვირთდა...

- "რუსული კანონის“ მიღებისას "კვირის პალიტრას“ მივეცი ინტერვიუ და ჯერ კიდევ ლეგიტიმური ძალაუფლება გავაფრთხილე, არ გამოვა "შავფორმიანების“ მხრებით, ძალით, უარგუმენტოდ "ადამიანების გაწვრთნა“ და დანაშაულს ნუ ჩაიდენთ, ქვას თავს ნუ შეუშვერთ-მეთქი. არ მქონდა პრეტენზია ხელისუფლებისათვის ჭკუა დამერიგებინა, პროგნოზი გავაკეთე, უბრალოდ.

- არც დეიდასთან - ქეთი დუმბაძესთან გქონიათ აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ამ კანონის ავკარგიანობაზე?

- არა, მიმაჩნია, რომ ტირანიათა შორის ყველაზე დიდი ტირანია გონზე ტირანიაა. ოჯახში პოლიტიკაზე არ ვკამათობთ, გულწრფელად გეუბნებით, სხვანაირი ურთიერთობები გვაქვს და პოლიტიკას ჩრდილს არ ვაყენებინებთ პიროვნულ ურთიერთობებს. მიყვარს დეიდაჩემი...

- რამდენიმე დღის წინ მწერალთა კავშირში რაც მოხდა (ნოდარ მაჭარაშვილის ინციდენტს ვგულისხმობ), ამაზე რა რეაქცია გქონდათ?

- ჩემს ადგილზე თქვენ რა რეაქცია გექნებოდათ?

- უხერხულად ვიგრძნობდი თავს...

- ჰო და ჩათვალეთ, რომ ჩემი პასუხიც ეგაა.

- კონსტიტუციის უგულებელყოფასა და ხელისუფლების სამართლებრივი ჩარჩოებიდან გასვლაზე რას იტყვით, საბოლოოდ რას მოუტანს ეს სახელმწიფოს?

- რაც შეეხება პოლიტიკურ პრეფერენციებს (პარტიების მხარდაჭერას ვგულისხმობ), ისინი არ მაქვს, ყველაფერს ვაკვირდები ადამიანის უფლებათა ჭრილში, რასაც პროფესიაც მავალდებულებს და სინდისიც. ჩემს თაობას, ბავშვობიდან,14-15 წლიდან ქუჩაში გვიწევს დგომა, ფაქტობრივად, საქართველოს რესპუბლიკის "გავროშების“ თაობა ვართ, რომელიც საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენას ლამობდა. იმ დროს მშობლები თავად გვიკერავდნენ დროშებს. პირადი შეხება (პირად ურთიერთობას არ ვგულისხმობ) გვქონდა ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ლიდერებთან, მაგ. პირადად მე მერაბ კოსტავას არა მხოლოდ ხმა და მოძრაობის მანერა, არამედ სურნელიც კი მახსოვს.

დღეს თითქმის ყველა არჩევნების შედეგებზე დავობს, ასე ვთქვათ, ქართველი ხალხის ნების უგულებელყოფაზე და ეს მართალიცაა. ქართველი ხალხის ნება მერამდენედაა უგულებელყოფილი?! 1991 წლის 31 მარტის რეფერენდუმში საქართველოს მოსახლეობის თითქმის 90-მა პროცენტმა სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენა 1918-1921 წლების საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გაგრძელებას, იურიდიულ ტერმინებს თუ მოვიხმობთ - მის კონტინუიტეტს დაუკავშირა, ვინაიდან რეფერენდუმის კითხვა ასე ჟღერდა: "გსურთ თუ არა საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენა 1918 წლის, 26 მაისის აქტის საფუძველზე?“ გარდა ამისა, 1990 წლის 9 მარტს საბჭოთა საქართველომ რიგგარეშე XIII სესიაზე საკუთარი არსებობა და შექმნის მიზეზები უკანონოდ გამოაცხადა. 1991 წლის 9 აპრილს, რეფერენდუმის შედეგებზე დაყრდნობით მიღებულ იქნა საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის აქტი, რომელშიც ხაზგასმული იყო, რომ “საქართველო საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში ნებაყოფლობით არ შესულა“ ...

1995 წლის კონსტიტუცია, რომელიც არაერთხელ "გადახიეს“ და ყველა რეჟიმმა როგორც პროკრუსტეს სარეცელი ისე მოირგო, საქართველოს სახელმწიფოებრიობას სსრკ-ს დაშლას და დსთ-ს შექმნის თარიღს უკავშირებს, მაშასადამე რუსულ, პოსტიმპერიულ სამართალს.

"დიდმა კონსტიტუციონალისტმა კობახიძემ“ ეს კონსტიტუციაც გადაწერა და თავადვე დაარღვია. ახლა კომიკური სიტუაციაა, რომ ამ არაკონსტიტუციური კონსტიტუციის დაცვას მასვე ვთხოვთ. აქამდე მიიყვანეს ქართველი ხალხი... აღმოჩნდა, რომ სახელმწიფომ თავი ამოწურა, ვერ შეასრულა მასზე დაკისრებული მოვალეობები (მხოლოდ გარკვეული ვადით შეასრულა რაღაც ფუნქციები). იგი დეკორაცია იყო და სამართლებრივი თვალსაზრისით საფუძველი იმანენტურად გამოცლილი ჰქონდა. არჩევნების გაყალბება დღევანდელი მოვლენების გამომწვევი მიზეზი კი არ არის, არჩევნების გაყალბება სახელმწიფოს შეუმდგარობის შედეგია, ის რუსული კანონისა და სამართლის მოქმედების კულმინაციაა. სახელმწიფომ ვერ შეასრულა საკუთარი ფუნქცია დაეცვა ხალხი და ყოფილიყო მისი ნების გამომხატველი, რაც სახელმწიფოებრიობის უმთავრესი ფუნქციაა. მერამდენედ ითელება ხალხის ნება? დღეს არის ის მომენტი როდესაც ეს პროცესი უნდა შეჩერდეს.

- როგორ უნდა შეჩერდეს, რა მექანიზმებით?

- ახალ საუკუნეში, ახალი თაობა, რომელსაც არავითარი კავშირი არ აქვს რუსეთთან, საერთაშორისო თემობის წინაშე უნდა წარსდგეს როგორც სამართლებრივად გამართული სახელმწიფოს მფლობელი თავისუფალი ხალხი. მან უნდა შექმნას ახალი კონსტიტუცია, რომელიც საკუთარ თავსა და სახელმწიფოებრიობას საბჭოთა წარსულს კი არ დაუკავშირებს, არამედ იქნება თავისი არაკაპიტულანტი წინაპრების მიერ შექმნილი სახელმწიფოს თავისუფალი გამგრძელებელი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ეს თაობაცა და მისი შთამომავლობაც განწირულია "რუსულ - იმპერიული სამყაროს“ წიაღში ჩასარჩენად.

როგორც შოთა ნიშნიაძე იტყოდა თავის "ცოტნე დადიანში“ "...ვერ იქნება კოხტაგორა საქართველოს გოლგოთა...“. ეს უნდა შეძლოს თავისუფალმა თაობამ ჩვენთან ერთად, ეს არის მისი უპირველესი დანიშნულება.

- უფრო კონკრეტულად?

- არსებობს იმპერიული სურვილები, რომ სამაჩაბლოს მხრიდან სამხრეთ საქართველოს საზღვრებზე გავიდნენ, გაჭრან გზა ჩრდილოეთიდან სამხრეთამდე, სახელმწიფო ორად გახლიჩონ და დასავლეთი და აღმოსავლეთი ისევ გაუცხოებული დატოვონ. ალბათ დიდი ბრძოლა კიდევ წინ გვაქვს და ეს ერთიანი პროცესია.

დღევანდელი ხელისუფლება აღარ წარმოადგენს ხელისუფლებას, იგი გადაიქცა მჩაგვრელ ძალაუფლებად, ვის რას მოუწყობენ არ ვიცი, მაგრამ ის ვიცი, რომ ესენი ბოლოს ცუდად დაამთავრებენ.

- რა განმუხტავს ამ უმძიმეს პოლიტიკურ კრიზისს, გამოსავალი რაშია?

- ამ კრიზისის დაძლევის ყველაზე ცივილური და მარტივი ხერხია ხელახალი არჩევნები, აუცილებლად უნდა დაკმაყოფილდეს ხალხის მოთხოვნა. მაშ, სხავანაირად როგორ? რა, უნდა გადაგვიარონ? ტრებლინკა (ფაშისტური სიკვდილის ბანაკები) უნდა მოგვიწყონ, ყველა უნდა ჩაგვსვან და დაგვადუმონ? გაგვაძევონ? ჩვენი ბერკეტი დღეს ჩვენი გონება, სამართლის საფუძვლების განცდა და მტკიცე ნებაა, მეტი არაფერი.

აქ და ახლა მოქმედ, პოზიტიურ სამართალზე საუბარი სამწუხაროდ დამთავრებულია, თუმცა მაგალითად, გერმანიაში ყველაფერი კანონის საფუძველზე იყო გაკეთებული. თუნდაც ებრაელთა დევნა იმ სახელმწიფოს კანონით ხორციელდებოდა, სამართალს ვიწროდ, ფორმალურ ჭრილში უყურებდნენ, ისე, როგორც დღეს საქართველოში. ბენჯამინ ფრანკლინი იტყოდა, რომ "კანონები და სამართალი, რომელიც დაცლილია მორალისგან, არის უსარგებლო“. ეს საკითხი დროზე უნდა მოგვარდეს. ამბობენ, "მილიონ სჩემტო“ მხარდამჭერი გვყავსო. გყავდეს, მაგრამ ამ ხალხს შენ მშვიდობას და განვითარებას დაჰპირდი. ევროპულობა კი სამართლის ჩარჩოში მოქმედებას ნიშნავს და არა რუსულ კანონს, რომელიც რუსული სამართლის ნაწილია. ვისაც "ოცნება“საკუთარ მომხრეებად თვლის, იმ ხალხს როგორ უნდა მიხედონ ამ უკანონობის ფონზე, რა პასუხი უნდა გასცენ ჩვენ დებს, ძმებსა თუ მშობლებს? თანამონაწილეს ხდიან ამ დანაშაულის? რანაირად? ეს რა დაცინვაა? ქართული საზოგადოების დიდი ნაწილი ეკლესიის მრევლი ვართ და თვალახვეულ ადამიანებს ყვრიმალები რომ დაულეწეს, აბა, გამოიცანი, ვინ დაგარტყაო, ამას როგორ პასუხობენ? ეს დავით გურამიშვილის მოთქმას "მაგონებს“ მაცხოვრის გვემას რომ აღწერს.

- რას დაარქმევდით ბრძოლას, რომელიც საქართველოში მიდის, სინამდვილეში რასთან გვაქვს საქმე?

- ამას დავარქმევდი ბრძოლას საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის, ბრძოლას საქართველოს ოკუპაცია-ანექსიის წინააღმდეგ.

- ბაბუს - ნოდარ დუმბაძეს დღეს სად და რა პოზიციაზე წარმოიდგენდით?

- ამას მარჩიელობა არ სჭირდება - 1978 წელს, მაშინ, როდესაც ქართული ენის დაკარგვის საფრთხე იდგა, ყველამ ვიცით, სად იდგა ნოდარ დუმბაძე.