საზოგადოება
მსოფლიო
პოლიტიკა

17

მაისი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

შაბათი, მთვარის მეოცე დღე დაიწყება 02:13-ზე, მთვარე თხის რქაშია არ წამოიწყოთ ახალი საქმეები. ყოველდღიური საქმეებით შემოიფარგლეთ. ნუ მიიღებთ მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებს. ვაჭრობისთვის არახელსაყრელი დღეა. მოერიდეთ საქმეების, ურთიერთობების გარჩევას. აკონტროლეთ ემოციები. კარგი დღეა შემოქმედებითი საქმიანობისთვის. ცოდნის მისაღებად, გამოცდის ჩასაბარებლად. ცუდი დღეა საქმიანობის, სამსახურის შესაცვლელად. უფროსთან ურთიერთობა კარგს არაფერს მოგიტანთ. გახსოვდეთ, რომ ამ დღეს ადამიანები უფრო მეტ დაპირებას იძლევიან, ვიდრე სინამდვილეში გაგიკეთებენ. მეტად დაისვენეთ, ივარჯიშეთ, მაგრამ მკვეთრ ილეთებს მოერიდეთ. შეასრულეთ საოჯახო საქმეები. ქორწინება და ნიშნობა სხვა დღისთვის გადადეთ.
სამხედრო
მეცნიერება
მოზაიკა
სამართალი
კულტურა/შოუბიზნესი
სპორტი
კონფლიქტები
Faceამბები
წიგნები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
ბლოგი: ფრანც კაფკას გავლენა თანამედროვე ლიტერატურაზე
ბლოგი: ფრანც კაფკას გავლენა თანამედროვე ლიტერატურაზე

ფრანც კაფ­კა მე-20 სა­უ­კუ­ნის ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი და იდუ­მა­ლი მწე­რა­ლია. მის­მა ნა­მუ­შევ­რებ­მა ღრმა კვა­ლი და­ტო­ვა ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში, ხე­ლოვ­ნე­ბა­სა და კულ­ტუ­რა­ში, მისი სა­ხე­ლი კი აბ­სურ­დის, შფოთვი­სა და გა­უ­ცხო­ე­ბის სამ­ყა­რო­ში არ­სე­ბო­ბის სი­ნო­ნი­მად გა­და­აქ­ცია, მაგ­რამ რო­გორ იმოქ­მე­და კაფ­კას მემ­კვიდ­რე­ო­ბამ თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ზე? მო­დით, გა­ვარ­კვი­ოთ.

1. აბ­სურ­დის და გა­უ­ცხო­ე­ბის თემა

კაფ­კა აბ­სურ­დუ­ლი სი­ტუ­ა­ცი­ე­ბის გა­მო­სახ­ვის ოს­ტა­ტი იყო, რო­მე­ლიც უმ­წე­ო­ბი­სა და გა­უ­ცხო­ე­ბის ღრმა გრძნო­ბებს თა­ვის წიგ­ნებ­ში ასა­ხავ­და. მა­გა­ლი­თად, მის ყვე­ლა­ზე ცნო­ბილ ნა­წარ­მო­ებ­ში „მე­ტა­მორ­ფო­ზა“ მთა­ვა­რი გმი­რი გრე­გორ სამ­სა გარ­და­იქ­მნე­ბა მწე­რად, რაც სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და ოჯა­ხის­გან გა­უ­ცხო­ე­ბის მე­ტა­ფო­რაა. თა­ნა­მედ­რო­ვე ავ­ტო­რე­ბი, რო­გო­რე­ბიც არი­ან ჰა­რუ­კი მუ­რა­კა­მი და პოლ ოს­ტე­რი, შთა­გო­ნე­ბას სწო­რედ კაფ­კა­სე­უ­ლი სამ­ყა­რო­დან იღე­ბენ. მწე­რა­ლი თა­ვი­სი წიგ­ნე­ბის გმი­რებს ხში­რად აუხ­სნელ და აბ­სურ­დულ სი­ტუ­ა­ცი­ებ­ში ასა­ხავს.

2. კაფ­კას გმი­რე­ბი

კაფ­კას გმი­რე­ბი არი­ან ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც მუდ­მივ ბრძო­ლა­ში არი­ან ბი­უ­როკ­რა­ტი­ას­თან, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან და სა­კუ­თარ ში­ნა­გან შფოთ­ვას­თან. ეს პერ­სო­ნა­ჟე­ბი ხში­რად აღ­მოჩ­ნდე­ბი­ან ისეთ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში, სა­დაც მათი ქმე­დე­ბე­ბი არ იძ­ლე­ვა შე­დეგს, რაც აძ­ლი­ე­რებს არ­სე­ბო­ბის უაზ­რო­ბის გან­ცდას. თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში აბ­სურ­დულ სამ­ყა­რო­ში ჩარ­ჩე­ნი­ლი „პა­ტა­რა კა­ცის“ ეს არ­ქე­ტი­პი ჩანს ისე­თი ავ­ტო­რე­ბის ნა­წარ­მო­ე­ბებ­ში, რო­გო­რე­ბიც არი­ან ჩაკ პა­ლა­ნი­კი და დე­ვიდ ფოს­ტერ უო­ლე­სი. მათი პერ­სო­ნა­ჟე­ბი ასე­ვე ხში­რად ებ­რძვი­ან სის­ტე­მას, რო­მე­ლიც მათ ჩაგ­რავს.

3. გავ­ლე­ნა პოსტმო­დერ­ნიზ­მზე

პოსტმო­დერ­ნიზ­მის გან­ვი­თა­რე­ბა, რო­გორც ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ჟან­რის, კაფ­კას დიდი დამ­სა­ხუ­რე­ბაა. მისი ნა­მუ­შევ­რე­ბი მო­ი­აზ­რე­ბენ პოსტმო­დერ­ნუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ძი­რი­თად თე­მებ­სა და ფორ­მებს: თა­მა­ში რე­ა­ლო­ბას­თან, ძილ­სა და სი­ფხიზ­ლეს შო­რის სა­ზღვრე­ბის გა­ფერ­მკრთა­ლე­ბა და ცხოვ­რე­ბის არ­სის ძი­ე­ბა იმ სამ­ყა­რო­ში, სა­დაც ის მი­უწ­ვდო­მე­ლი ჩანს. ისე­თი მწერ­ლე­ბი, რო­გო­რე­ბიც არი­ან თო­მას პინ­ჩო­ნი და უმ­ბერ­ტო ეკო, ხში­რად იყე­ნე­ბენ კაფ­კას თხრო­ბის ელე­მენ­ტებს თა­ვი­ანთ ნა­წარ­მო­ე­ბებ­ში, რათა გა­მო­იკ­ვლი­ონ აბ­სურ­დის თე­მე­ბი და ადა­მი­ა­ნის ბე­დის გა­უ­გებ­რო­ბა.

4. ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი სიღ­რმე

კაფ­კა იყო ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი ავ­ტო­რი, რო­მელ­მაც ასე ღრმად შე­ის­წავ­ლა თა­ვი­სი პერ­სო­ნა­ჟე­ბის ში­ნა­გა­ნი სამ­ყა­რო. მისი ნა­მუ­შევ­რე­ბი ხში­რად აღ­წერს ბრძო­ლას ში­ნა­გან ში­შებ­თან, შფოთ­ვას­თან და კომ­პლექ­სებ­თან. თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში, გან­სა­კუთ­რე­ბით ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი თრი­ლე­რის ჟანრ­ში, გმი­რე­ბის ფსი­ქო­ლო­გი­ის კაფ­კა­სე­უ­ლი მიდ­გო­მის ელე­მენ­ტე­ბი ჩანს ისეთ ავ­ტო­რებ­ში, რო­გო­რე­ბიც არი­ან დონა ტარ­ტი და ჯონ ფოსი. მათი გმი­რე­ბიც ჩა­ძი­რულ­ნი არი­ან ღრმა ში­ნა­გან კონ­ფლიქ­ტებ­ში და სა­კუ­თა­რი თა­ვის ძი­ე­ბა­ში.

5. სიმ­ბო­ლიზ­მი და ალე­გო­რია

კაფ­კას შე­მოქ­მე­დე­ბა მდი­და­რია სიმ­ბო­ლო­ე­ბი­თა და ალე­გო­რი­ე­ბით, რაც ინ­ტერპრე­ტა­ცი­ის­თვის ფარ­თო ველს ტო­ვებს. ეს გან­სა­კუთ­რე­ბით შე­სამ­ჩნე­ვია რო­მან­ში „სა­სა­მარ­თლო“, სა­დაც სა­სა­მარ­თლო სის­ტე­მა აბ­სურ­დუ­ლი და არა­ა­და­მი­ა­ნუ­რი ძა­ლა­უფ­ლე­ბის სიმ­ბო­ლოდ იქ­ცე­ვა. თა­ნა­მედ­რო­ვე ავ­ტო­რე­ბი, რო­გო­რი­ცაა კორ­მაკ მა­კკარ­ტი, ფარ­თოდ იყე­ნე­ბენ სიმ­ბო­ლი­კა­სა და ალე­გო­რი­ას მრა­ვალშრი­ა­ნი ტექ­სტე­ბის შე­საქ­მნე­ლად, რაც კაფ­კა­ეს ტრა­დი­ცი­ის აშ­კა­რა გაგ­რძე­ლე­ბაა.

ფრანც კაფ­კას გავ­ლე­ნა თა­ნა­მედ­რო­ვე ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ზე არ შე­იძ­ლე­ბა გა­და­ჭარ­ბე­ბუ­ლი იყოს. მისი უნი­კა­ლუ­რი სტი­ლი და ფი­ლო­სო­ფია კვლა­ვაც შთა­ა­გო­ნებს მწერ­ლებს მთელს მსოფ­ლი­ო­ში და ხდე­ბა ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი კა­ნო­ნის გა­ნუ­ყო­ფე­ლი ნა­წი­ლი. კაფ­კამ გვას­წავ­ლა, რომ ლი­ტე­რა­ტუ­რა შე­იძ­ლე­ბა იყოს რო­გორც ღრმად პი­რა­დი, ასე­ვე უნი­ვერ­სა­ლუ­რი და მისი მემ­კვიდ­რე­ო­ბა ცო­ცხლობს ყვე­ლა ნა­წარ­მო­ებ­ში, რო­მე­ლიც გა­ბე­დავს ადა­მი­ა­ნის ბუ­ნე­ბის შეს­წავ­ლას აბ­სურ­დის სამ­ყა­რო­ში.

ავ­ტო­რი: თეა ინა­სა­რი­ძე

სალომე
0

დიდი მადლობა საინტერესო სტატიისათვის !

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
"დინამო არენაზე“ "ბარსელონას“ ლეგენდარული ფეხბურთელის, რონალდინიოს გულშემატკივარი შეიჭრა

ბლოგი: ფრანც კაფკას გავლენა თანამედროვე ლიტერატურაზე

ბლოგი: ფრანც კაფკას გავლენა თანამედროვე ლიტერატურაზე

ფრანც კაფკა მე-20 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და იდუმალი მწერალია. მისმა ნამუშევრებმა ღრმა კვალი დატოვა ლიტერატურაში, ხელოვნებასა და კულტურაში, მისი სახელი კი აბსურდის, შფოთვისა და გაუცხოების სამყაროში არსებობის სინონიმად გადააქცია, მაგრამ როგორ იმოქმედა კაფკას მემკვიდრეობამ თანამედროვე ლიტერატურაზე? მოდით, გავარკვიოთ.

1. აბსურდის და გაუცხოების თემა

კაფკა აბსურდული სიტუაციების გამოსახვის ოსტატი იყო, რომელიც უმწეობისა და გაუცხოების ღრმა გრძნობებს თავის წიგნებში ასახავდა. მაგალითად, მის ყველაზე ცნობილ ნაწარმოებში „მეტამორფოზა“ მთავარი გმირი გრეგორ სამსა გარდაიქმნება მწერად, რაც საზოგადოებისა და ოჯახისგან გაუცხოების მეტაფორაა. თანამედროვე ავტორები, როგორებიც არიან ჰარუკი მურაკამი და პოლ ოსტერი, შთაგონებას სწორედ კაფკასეული სამყაროდან იღებენ. მწერალი თავისი წიგნების გმირებს ხშირად აუხსნელ და აბსურდულ სიტუაციებში ასახავს.

2. კაფკას გმირები

კაფკას გმირები არიან ადამიანები, რომლებიც მუდმივ ბრძოლაში არიან ბიუროკრატიასთან, საზოგადოებასთან და საკუთარ შინაგან შფოთვასთან. ეს პერსონაჟები ხშირად აღმოჩნდებიან ისეთ მდგომარეობაში, სადაც მათი ქმედებები არ იძლევა შედეგს, რაც აძლიერებს არსებობის უაზრობის განცდას. თანამედროვე ლიტერატურაში აბსურდულ სამყაროში ჩარჩენილი „პატარა კაცის“ ეს არქეტიპი ჩანს ისეთი ავტორების ნაწარმოებებში, როგორებიც არიან ჩაკ პალანიკი და დევიდ ფოსტერ უოლესი. მათი პერსონაჟები ასევე ხშირად ებრძვიან სისტემას, რომელიც მათ ჩაგრავს.

3. გავლენა პოსტმოდერნიზმზე

პოსტმოდერნიზმის განვითარება, როგორც ლიტერატურული ჟანრის, კაფკას დიდი დამსახურებაა. მისი ნამუშევრები მოიაზრებენ პოსტმოდერნული ლიტერატურის ძირითად თემებსა და ფორმებს: თამაში რეალობასთან, ძილსა და სიფხიზლეს შორის საზღვრების გაფერმკრთალება და ცხოვრების არსის ძიება იმ სამყაროში, სადაც ის მიუწვდომელი ჩანს. ისეთი მწერლები, როგორებიც არიან თომას პინჩონი და უმბერტო ეკო, ხშირად იყენებენ კაფკას თხრობის ელემენტებს თავიანთ ნაწარმოებებში, რათა გამოიკვლიონ აბსურდის თემები და ადამიანის ბედის გაუგებრობა.

4. ფსიქოლოგიური სიღრმე

კაფკა იყო ერთ-ერთი პირველი ავტორი, რომელმაც ასე ღრმად შეისწავლა თავისი პერსონაჟების შინაგანი სამყარო. მისი ნამუშევრები ხშირად აღწერს ბრძოლას შინაგან შიშებთან, შფოთვასთან და კომპლექსებთან. თანამედროვე ლიტერატურაში, განსაკუთრებით ფსიქოლოგიური თრილერის ჟანრში, გმირების ფსიქოლოგიის კაფკასეული მიდგომის ელემენტები ჩანს ისეთ ავტორებში, როგორებიც არიან დონა ტარტი და ჯონ ფოსი. მათი გმირებიც ჩაძირულნი არიან ღრმა შინაგან კონფლიქტებში და საკუთარი თავის ძიებაში.

5. სიმბოლიზმი და ალეგორია

კაფკას შემოქმედება მდიდარია სიმბოლოებითა და ალეგორიებით, რაც ინტერპრეტაციისთვის ფართო ველს ტოვებს. ეს განსაკუთრებით შესამჩნევია რომანში „სასამართლო“, სადაც სასამართლო სისტემა აბსურდული და არაადამიანური ძალაუფლების სიმბოლოდ იქცევა. თანამედროვე ავტორები, როგორიცაა კორმაკ მაკკარტი, ფართოდ იყენებენ სიმბოლიკასა და ალეგორიას მრავალშრიანი ტექსტების შესაქმნელად, რაც კაფკაეს ტრადიციის აშკარა გაგრძელებაა.

ფრანც კაფკას გავლენა თანამედროვე ლიტერატურაზე არ შეიძლება გადაჭარბებული იყოს. მისი უნიკალური სტილი და ფილოსოფია კვლავაც შთააგონებს მწერლებს მთელს მსოფლიოში და ხდება ლიტერატურული კანონის განუყოფელი ნაწილი. კაფკამ გვასწავლა, რომ ლიტერატურა შეიძლება იყოს როგორც ღრმად პირადი, ასევე უნივერსალური და მისი მემკვიდრეობა ცოცხლობს ყველა ნაწარმოებში, რომელიც გაბედავს ადამიანის ბუნების შესწავლას აბსურდის სამყაროში.

ავტორი: თეა ინასარიძე