"ამ სახლის პატარა მასშტაბით არსებობა საკუთარ ჭერქვეშ დაბრუნების დიდი იმედი იქნება..." - ნათია ლელაშვილის ჯადოსნური სამყარო, რომელიც ადამიანების ძვირფას მოგონებებს აცოცხლებს
"აღმოვაჩინე, რომ ჩემში ცხოვრობს ადამიანი, მხატვრული ხედვით,“ - ასე გვითხრა ნათია ლელაშვილმა პანდემიის პერიოდში, როდესაც უსამსახუროდ დარჩა და სწორედ იმ ''ჩაკეტვისას“ საკუთარ თავში რაღაც ჯადოსნური სამყარო აღმოაჩინა. მაშინ თავის პატარა გოგონასთან თამაშისას შექმნილმა დეკორატიულმა სახლებმა მნახველის დიდი მოწონება დაიმსახურა. ეს კი ამ კუთხით შემდგომი საქმიანობის გასაგრძელებლად დიდი სტიმული იყო. ისიც სულს და გულს დებდა ახალ-ახალ ნამუშევრებში.
ბოლო დროს მისი დიორამაში შექმნილი ნახელავიც გამოჩნდა, რაც სოციალური ქსელის სხვადასხვა პლატფორმაზე აქტიურად გავრცელდა. რა არის დიორამა და ამ მეთოდით როგორ მუშაობს ნათია, ამაზე თავად გვიამბობს.
- საოცარ ნამუშევრებს ქმნით და ამის შესახებ ადრე გვისაუბრია. ახლა იმ ყველაფერს უკვე დიორამა დაემატა. რამ გიბიძგათ ამისკენ?
- მადლობელი ვარ, რომ თვალს ადევნებთ ჩემს ნამუშევრებს და სიახლეებს, რომლებიც შემოქმედებითი განვითარების გზაზე ჩემი ნამუშევრების მიმართულებებს ემატება. დიორამაზე მუშაობა მეგობარ ოთარ ოქროსცვარიძესთან ერთად უკვე 2 წელია, რაც დავიწყე
- მკითხველს რომ ავუხსნათ, რა არის დიორამა და ტექნიკურად ამ ხერხით, რამდენად ადვილია ამა თუ იმ ნამუშევრის შესრულება?
- საზოგადოების მოთხოვნა გაიზარდა დიორამის მიმართ, თავად ამ მეთოდით დამზადებულ სახლებსა და ადგილებზე. ამიტომ გადავწყვიტეთ, ის სიღრმისეულად შეგვესწავლა. დიორამა სამ განზომილებიანი მოდელია, რომელიც რეალურ ან წარმოსახვით შექმნილი მოდელის მინიატიურას წარმოადგენს. ხდება არსებული შენობის მცირე მასშტაბში გადაყვანა და შემდეგ მაქსიმალური სიზუსტით მზადდება. გასულ საუკუნეში დიორამებს მუზეუმებში განსათავსებლად ამზადებდნენ. შეერთებულ შტატებში 1950 წლის შემდეგ ისტორიის საფუძველზე შექმნილი დიორამები ნაკლებად აქტუალური გახდა, ამან ბევრი მათგანის ამოღება და დემონტაჟი გამოიწვია. თუმცა დღეს ბაზარზე, როგორც აღვნიშნე, ყველაზე დიდი მოთხოვნაა დიორამაში შესრულებული ნამუშევრებზე.
- სად და როგორ ისწავლეთ ეს ყველაფერი?
- თავდაპირველად მე და ოთომ დავიწყეთ "იუთუბიდან" გაგვეღრმავებინა ცოდნა, შემდეგ მოვიძიეთ უცხოელი ხელოვანების ნამუშევრები, სტატიები, სადაც აღწერდნენ რა მეთოდოლოგიით ქმნიდნენ დიორამებს, რაც ძალიან საინტერესო და მრავლის მომცველი ინფორმაცია იყო. ჩვენ არა მხოლოდ შენობების და ისტორიული ძეგლებისა და ადგილების, არამედ წიგნების დიორამებსაც ვამზადებთ. ერთ-ერთი ოტია იოსელიანის წიგნის "დაჩის ზღაპრების“ დიორამა გახლდათ. ის წიგნის გამოცემის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნად შეკვეთით დამზადდა.
- სოციალურ ქსელში თქვენი დიორამაში შექმნილი ნამუშევარი გავრცელდა - ეს არის სახლი, რომელიც 2008 წლამდე ცხინვალში იდგა. ის ომს შეეწირა. შენ კი იმ სახლის მაკეტი შექმენი. მოგვიყევი ამ ამბის შესახებ?
- მე, ოთომ და ჩვენმა მოსწავლემ ანდრია მაჩაიძემ ვიმუშავეთ დიორამაზე, რომელმაც ყველა სოციალური ქსელი მოიცვა. ეს არის სახლი ოკუპირებული ცხინვალიდან.
ის სახლი ცხინვალში 1967 წელს აშენდა. 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს დაიბომბა და ოკუპირებული ცხინვალიდან იძულებით გადაადგილებული ერთი ოჯახის მეხსიერებას ასე შემორჩა. მათ მხოლოდ რამდენიმე ფოტო აქვთ და მოგონებები, რომლის საფუძველზეც მოხდა სახლის მთლიანობის დიორამაში აღდგენა.
- როგორი იყო იმ ადამიანების რეაქცია, როდესაც წლების შემდეგ საკუთარი სახლი ასეთი ფორმით იხილეს?
- ძალიან ემოციური. იყო ცრემლები, ჯერ არ მოშუშებული ტკივილებით სავსე წარსულის თავიდან გახსენება, პატარების გაოცებული თვალები და კითხვები მართლა ასეთი სახლი გვქონდა?!
- მუშაობის პროცესი რამდენ ხანს გაგრძელდა, რა მასშტაბები იყო და ემოციურად რა იყო ასეთ შეკვეთაზე მუშაობა?
- სამუშაო პერიოდი 1 თვეს მოიცავდა. დიორამა დავამზადეთ 1/87 მასშტაბში. ჩვენთვის, ემოციურად ძალიან რთული იყო ამ სახლზე მუშაობა. უფრო სიღრმისეულად ჩავედით. შექმნილი მოვლენები, რაც ამ ადამიანებმა გამოიარეს, მათი მოსმენა იმდენად ტკივილიანი იყო, ამის სიტყვებით გადმოცემა ძალიან მიჭირს. ასევე მუშაობის პროცესში მოდიოდა ფიქრები, როგორ დავიბრუნეთ ოკუპირებული ტერიტორიები და ყველაზე ლამაზი ფიქრი იცით, რა იყო? რომ წარმოვიდგინეთ, როგორ შეაღეს ერთ დროს იძულებით გამოკეტილი სახლის კარები და მათი ბედნიერი სახეები.
- ნეტავ, მალე ასრულდეს ეს ფიქრი... შექმნის პროცესში რა იყო მთავარი?
- შექმნის პროცესში ყველაზე მთავარი იმედი იყო. ახლაც ასე ვფიქრობ, ამ სახლის პატარა მასშტაბით არსებობა დაბრუნების დიდი იმედი იქნება. ამასთან, დაბრუნების, აღდგენის და ბედნიერი ცხოვრების გაგრძელების მშობლიურ მხარეში, საკუთარ მიწაზე, საკუთარ ჭერქვეშ.
- მასალაზეც გავამახვილოთ ყურადღება - ანუ რას იყენებთ?
- მასალად გამოვიყენეთ PVC, უმაღლესი ხარისხის გერმანული აკრილის საღებავები, პიგმენტები, ხელოვნური ბალახი და სხვა. ჩვენ მიერ შესრულებული ნამუშევრები ნახაზის აგებიდან, დაჭრა ფორმირება, დაფერვა, პიგმენტაცია, დეტალების დამზადება ყველაფერი ხელით მუშავდება, რაც უნიკალურობას სძენს ჩვენს ნამუშევრებს.
- როგორია სამომავლო გეგმები. რით გინდათ უახლოეს მომავალში საზოგადოების წინაშე წარდგეთ?
- სამომავლო გეგმებს რაც შეეხება, მზადება დაწყებული გვაქვს გამოფენისთვის. გვსურს საზოგადოების წინაშე ღირსეულად წარვდგეთ და წარვადგინოთ ჩვენი ნამუშევრები. ეს იქნება ქართული სულით აღვსებული, გაცოცხლებული და დაუვიწყარი ნამუშევრების გამოფენა. წინასწარ აუცილებლად დავაანონსებთ ადგილს და დროს.